Khi nhìn thấy cha tôi thường xuyên sử dụng Photoshop, lòng tò mò trong tôi bùng cháy muốn học. Vào năm lớp 7, tôi đã tiết kiệm tiền tiêu vặt của mình và mua một bản sao của sách Photoshop for Dummies.
Qua hàng giờ thực hành, cùng với việc đọc sách và các hướng dẫn trực tuyến, tôi đã nắm được những kiến thức cơ bản về chỉnh sửa ảnh trong Photoshop. Mặc dù vẫn chưa thành thạo trong việc chỉnh sửa ảnh, nhưng kỹ năng cơ bản về Photoshop của tôi đã luôn hỗ trợ tôi suốt thời gian qua. Và tất cả là nhờ quyết định tự học từ dự án đầu tiên ấy của tôi.
Đó cũng không phải là dự án cuối cùng của tôi. Từ đó, tôi đã tự học HTML, vẽ tranh, hội họa và thậm chí cả tiếng Tây Ban Nha.
Hơn nữa, tôi đã có đủ tự tin để tự học bất kỳ kỹ năng mới nào mà tôi quan tâm hoặc hữu ích cho sự nghiệp của mình. Phong cách tự học ban đầu của tôi có thể hơi rời rạc, nhưng từ đó, tôi đã học được nhiều hơn về cách tự dạy bản thân một cách hiệu quả.
Trong bài viết này, tôi sẽ chia sẻ những bài học mà tôi yêu thích để tự học về bất kỳ chủ đề nào. Chúng ta sẽ bắt đầu bằng việc tìm hiểu tại sao tự học lại có giá trị như vậy. Sau đó, chúng ta sẽ đi vào một quy trình mà bạn có thể áp dụng để bắt đầu cuộc hành trình tự học của riêng mình.
Tại sao bạn cần tự phát triển bản thân?
Nếu bạn đã hiểu giá trị của việc tự phát triển, hãy bỏ qua phần sau. Nhưng nếu bạn còn nghi ngờ, dưới đây là lý do tại sao tự phát triển là một trong những kỹ năng quan trọng nhất bạn cần học:
Thông tin chính xác không còn đủ
Có những thời điểm chỉ bằng cấp đại học đủ để đảm bảo một công việc ổn định. Nhưng với số lượng người tốt nghiệp đại học tăng cao, bạn cần phải nổi bật hơn bằng cách khác.
Mặc dù có nhiều cách để gây ấn tượng trong một buổi phỏng vấn, nhưng một trong những cách tốt nhất là chứng tỏ bạn là người tự lập và có động lực. Và không có cách nào tốt hơn là nói với nhà tuyển dụng về một kỹ năng mới mà bạn đã tự học.
So với những người có cùng bằng cấp, điểm số và ngoại ngữ, người tự phát triển chắc chắn sẽ nổi bật hơn.
Tự phát triển bản thân là chìa khóa dẫn đến sự cạnh tranh cao nhất
Bất kể lo ngại về tự động hóa làm mất đi công việc, lịch sử đã chứng minh rằng công nghệ mới thường tạo ra nhiều công việc mới và cơ hội mở ra.
Nếu bạn muốn tận dụng những công việc mới này, bạn cần phải có khả năng tự học những điều mới. Giáo dục truyền thống trong lớp học đã trở nên quá chậm chạp so với tốc độ phát triển của công nghệ, vì vậy điều đó phụ thuộc vào bạn.
Dưới đây là một số công việc mới mà tiến bộ công nghệ đã tạo ra trong khoảng 10 đến 20 năm qua:
· Người chỉnh sửa video trên YouTube
· Nhà sản xuất podcast
· Quản lý nội dung blog (công việc của tôi)
· Quản lý truyền thông xã hội
· Chạy máy bay không người lái
Đây không chỉ là những công việc hấp dẫn, được trả lương tốt mà bạn còn có thể học để thực hiện chúng mà không mất nhiều thời gian và chi phí.
Nhưng quá trình đó như thế nào? Đó là nội dung chính của phần còn lại của bài viết này.
Cách tự phát triển bản thân
Quá trình học tập là một hành trình cá nhân đầy ý nghĩa, đòi hỏi sự cam kết và nỗ lực không ngừng nghỉ.
Bước khởi đầu quan trọng trong hành trình học tập là xác định rõ ràng mục tiêu và lý do bạn muốn học.
Đặt ra câu hỏi: 'Tôi muốn học điều gì?' và 'Tại sao tôi muốn học điều đó?' giúp bạn hiểu rõ hơn về mục đích và động lực của mình.
Ví dụ, thay vì nói 'Tôi muốn học piano', hãy cụ thể hóa: 'Tôi muốn học piano để thể hiện cảm xúc qua âm nhạc' hoặc 'Tôi muốn học piano để biểu diễn trước bạn bè và gia đình'.
Nhận ra sự khác biệt giữa việc đặt ra một mục tiêu cụ thể và một mục tiêu mơ hồ giúp bạn tập trung và hiệu quả hơn trong quá trình học tập.
Hãy nhớ rằng lý do bạn muốn học là quan trọng không kém mục tiêu của bạn. Hãy học vì bản thân bạn, vì niềm đam mê và khát khao phát triển.
Hãy chọn những mục tiêu học tập mà bạn thực sự quan tâm và có ý nghĩa đối với bản thân. Điều này sẽ giúp bạn tập trung và tiến xa hơn trên con đường học tập và phát triển bản thân.
Tìm hiểu cách học tốt nhất cho bản thân.
Trước khi bắt đầu đắm chìm trong sách vở và tài liệu, hãy tự nhận biết cách học hiệu quả nhất đối với bạn.
Khám phá phương pháp học phù hợp với bạn. Không có một cách học đúng đắn duy nhất, tất cả đều phụ thuộc vào từng người và từng chủ đề.
Dưới đây là một số phương pháp học bạn có thể áp dụng:
· Đọc
· Xem video (ví dụ như các khóa học trên Skillshare)
· Sử dụng thẻ ghi nhớ
· Học bằng cách mô phỏng người hướng dẫn
· Thực hiện các dự án học tập
· Học cùng các bạn trong một lớp học truyền thống
Không có kỹ thuật nào tốt hơn kỹ thuật nào khác. Tất cả đều hữu ích và bạn cần thử nghiệm để tìm ra kỹ thuật phù hợp nhất cho mình.
Ví dụ: Video có thể hữu ích để hướng dẫn cách thực hiện các kỹ thuật nấu ăn, nhưng hướng dẫn bằng văn bản sẽ truyền đạt chi tiết của công thức tốt hơn. Do đó, việc kết hợp video và công thức viết sẽ giúp bạn học nấu ăn hiệu quả hơn.
Điều tuyệt vời là khi bạn tự quyết định cách học của mình, bạn có thể kết hợp các kỹ thuật và phong cách học phù hợp với bạn nhất. Bạn không phụ thuộc vào sở thích của một người hướng dẫn cụ thể hoặc bạn bè của bạn.
Bắt đầu với tài nguyên học phù hợp.
Nếu bạn mới bắt đầu với một chủ đề, tôi khuyên bạn nên tham khảo một số giáo trình hoặc tài liệu có sẵn trước tiên. Dù không nhất thiết phải tuân theo chúng đúng đắn, chúng sẽ cung cấp hướng dẫn để bạn có thể lập kế hoạch học cá nhân hóa hơn.
Tập trung vào các nguồn tài liệu không giả định và tập trung vào việc dạy người học mới bắt đầu. Điều này giúp bạn không bỏ sót các nguyên tắc cơ bản và tránh phát triển những thói quen xấu có thể gây rắc rối sau này. Hãy chọn tài nguyên học phù hợp nhất với phong cách của bạn.
Một lưu ý quan trọng khi học các kỹ năng thể chất là tìm một giáo viên phù hợp. Với các kỹ năng như thể thao hoặc âm nhạc, một giáo viên có thể giúp bạn tránh các thói quen xấu và nguy cơ chấn thương do không sử dụng kỹ thuật đúng. Dù học trực tuyến hay offline, phản hồi trực tiếp từ giáo viên là rất quan trọng để bắt đầu một cách đúng đắn.
Học tập cách lẹ nhưng đầy tính hiệu quả
Bạn có thể nhận thấy rằng tôi chưa bàn về việc thiết lập một kế hoạch học tập chi tiết. Mặc dù điều này có thể hữu ích cho một số dự án cụ thể, nhưng tôi thường thấy nó không hiệu quả trong việc học các kỹ năng mới. Việc thiết lập kế hoạch từ đầu thường quá cứng nhắc, vì mục tiêu học tập của bạn sẽ thay đổi theo thời gian.
Thay vào đó, tôi ưa thích học một cách tập trung trong hai tuần. Hai tuần một lần, tôi chọn một khía cạnh cụ thể của kỹ năng để tập trung vào các buổi thực hành của mình. Điều này giúp tôi không bị phân tâm hoặc chán chường. Thêm vào đó, nó cung cấp cơ hội để đánh giá tiến bộ của mình thường xuyên và tập trung vào nỗ lực của mình.
Để minh họa, gần đây tôi nhận ra rằng tôi không thể chuyển đổi giữa các hợp âm một cách mượt mà trên banjo. Vì vậy, tôi đã dành hai tuần luyện tập vừa qua để thực hành chơi những thay đổi hợp âm dần dần theo máy đếm nhịp. Bây giờ chu kỳ luyện tập này đã kết thúc, tôi có thể tiếp tục cải thiện một khía cạnh cụ thể khác trong cách chơi của mình.
Thực hành có mục tiêu
Nếu bạn không học được gì khác về tự giáo dục từ hướng dẫn này, hãy coi đó là ý tưởng về thực hành có mục tiêu.
Khi bạn luyện tập một cách mục tiêu, bạn đã xác định rõ một mục tiêu cụ thể cho buổi tập của mình và tập trung vào đó một cách kiên định. Bạn cũng phải trung thực với hiệu suất hiện tại của mình, luôn tự hỏi làm thế nào bạn có thể tiến bộ.
Có những ý kiến phổ biến rằng cần phải dành ít nhất 10.000 giờ để trở thành thành thạo ở một điều gì đó.
Nhưng chỉ dành thời gian không đủ. Tôi có thể luyện tập chơi guitar trong 10.000 giờ mà vẫn không thể chơi như Pat Metheney. Bí quyết để trở nên giỏi hơn trong một kỹ năng là tập trung luyện tập một cách có mục tiêu và tập trung.
Sử dụng phương pháp lặp lại có khoảng cách để ghi nhớ thông tin hiệu quả.
Khi học một kỹ năng mới, quan trọng phải ghi nhớ thông tin. Và nếu bạn muốn có khả năng ghi nhớ nhanh chóng và chính xác, thì việc lặp lại với khoảng cách là lựa chọn tốt nhất.
Phương pháp lặp lại có khoảng cách tương tự như sử dụng thẻ ghi nhớ, nhưng với một điểm quan trọng khác biệt. Thay vì dành thời gian như nhau cho mọi thẻ ghi nhớ, các hệ thống lặp lại với khoảng cách tập trung vào việc học những thông tin khó khăn nhất.
Sự lặp lại đều đặn cũng giúp bạn ôn lại thông tin trước khi quên. Điều này giúp bạn giữ lại mọi thông tin cần thiết mà không cần phải dành thời gian để ôn lại điều đã biết.
Để hiểu cách sử dụng phương pháp lặp lại có khoảng cách trong quá trình tự học của bạn, hãy tham khảo hướng dẫn này.
Thường xuyên đánh giá khả năng của bạn.
Mặc dù ai cũng không thích bài kiểm tra, nhưng chúng lại là công cụ hữu ích để đánh giá khách quan khả năng của bạn.
Không cần phải thực hiện bài kiểm tra chính thức như trong trường học. Bạn chỉ cần một cách để đo lường tiến bộ của mình để đảm bảo rằng việc học của bạn đang theo đúng hướng. Nếu gặp khó khăn, bạn có thể điều chỉnh thói quen học của mình.
Nhưng làm thế nào để đánh giá khả năng của bạn một cách chính xác?
Mẹo quan trọng của tôi là lựa chọn một phương pháp đánh giá khách quan từ một người thứ ba. Đừng chỉ dựa vào đánh giá của bản thân mình (thường có hạn chế và thiên vị).
Nếu bạn có thể nhờ một người có kinh nghiệm hơn phê bình bài thể hiện của bạn, điều đó sẽ rất tốt. Tuy nhiên, bạn cũng có thể nhận phản hồi qua mạng hoặc quay video để đánh giá.
Để đưa ra một số gợi ý, đây là cách tôi đánh giá tiến bộ của mình trong một số kỹ năng khác nhau:
· Âm nhạc - Tự ghi âm bằng điện thoại (hoặc quay video).
· Vẽ - Thực hiện một số bản phác thảo về một chủ đề cụ thể và sau đó nhờ một nghệ sĩ bạn bè chuyên nghiệp hơn đưa ra phản hồi.
· Học ngôn ngữ - Thiết lập cuộc trò chuyện với một giáo viên trên iTalki và yêu cầu họ đánh giá ngữ pháp, phát âm, vv của bạn.
Câu hỏi phổ biến về Tự học
Để hoàn thiện bài viết này, đây là câu trả lời cho một số câu hỏi thường gặp về tự học:
Mất bao lâu để học một kỹ năng mới?
Không có câu trả lời đơn giản. Malcolm Gladwell nổi tiếng với ý tưởng rằng cần 10.000 giờ để trở thành chuyên gia trong một lĩnh vực, nhưng thực tế lại phức tạp hơn.
Mục tiêu của bạn có phải là trở thành một chuyên gia không? Trong nhiều trường hợp, bạn có thể thu được lợi ích lớn từ việc học một môn ngay cả khi ở trình độ cơ bản hoặc trung cấp.
Ví dụ, tôi không thể nấu ăn giỏi như một đầu bếp chuyên nghiệp, nhưng tôi đã học cách nấu ăn tốt hơn so với trung bình. Mục tiêu của tôi không phải là trở thành một chuyên gia; chỉ là nấu những món ăn ngon miệng và bổ dưỡng cho bản thân và gia đình.
Nói một cách khác, thời gian để học một chủ đề phụ thuộc vào mục tiêu bạn muốn đạt được.
Hơn nữa, nó còn phụ thuộc vào thời gian bạn có thể dành cho việc học. Ví dụ, một phần lý do các chương trình đào tạo về phát triển phần mềm giúp mọi người nhanh chóng tiến bộ là sinh viên dành 8 giờ mỗi ngày cho chủ đề này.
Nếu bạn có thể dành toàn bộ thời gian cho việc học, bạn sẽ tiến bộ rất nhanh. Nhưng nếu bạn chỉ có một hoặc hai giờ mỗi ngày, bạn cũng sẽ tiến bộ nhưng chậm hơn.
Biết khi nào nên học và liệu có nên làm điều đó không?
Phần lớn bài viết này đã thảo luận về cách tiếp cận học hỏi theo mục tiêu. Với phương pháp này, bạn định rõ những gì bạn muốn học và sau đó sắp xếp thời gian để thực hiện. Mặc dù có thể là cách tuyệt vời để học các môn mới, nhưng cũng có những điểm tiêu cực.
Tóm lại, việc học hướng mục tiêu có thể tốn thời gian. Bạn có thể mất thời gian vào thông tin không liên quan và phải quay lại. Hơn nữa, không phải ai cũng có đủ thời gian cho phương pháp này.
Vì điều này, hãy cân nhắc học theo kiểu vừa phải. Với phương pháp này, bạn không đặt mục tiêu học cụ thể. Thay vào đó, bạn học thông tin hoặc kỹ năng mới khi chúng cần thiết. Đó là, bạn học chúng vào “đúng thời điểm” thay vì hàng tháng hoặc hàng năm trước khi cần.
Tôi sử dụng phương pháp học chỉ trong thời gian thường xuyên trong công việc. Ví dụ: nếu cần làm rõ một điểm ngữ pháp, tôi sẽ tra cứu ngay. Điều này hiệu quả hơn nhiều so với việc cố gắng nhớ mọi quy tắc ngữ pháp tồn tại “trong trường hợp”.
Tôi nên học gì?
Những gì bạn nên học phụ thuộc vào từng người và tôi không biết đủ về tình hình của bạn để đưa ra câu trả lời đầy đủ. Tuy nhiên, danh sách các kỹ năng hữu ích để học là một điểm khởi đầu tốt.
Học là niềm vui
Bây giờ bạn hiểu rõ hơn về cách tự học cũng như lý do tại sao nó quan trọng trong thời đại số.
Bên cạnh những lý do 'thực tế' để học điều mới, tôi muốn đề cập đến một lý do bổ sung: niềm vui thực sự của việc học. Việc học một kỹ năng mới có thể thú vị hơn bất kỳ chương trình TV nào, hấp dẫn hơn bất kỳ trò chơi điện tử nào và hữu ích hơn cả hai.
Hãy học điều mới để tăng thu nhập hoặc thậm chí để thay đổi nghề nghiệp. Nhưng đừng quên niềm vui.