Buzz
Bạn có từng kìm nén cảm xúc để làm hài lòng người khác? Bạn có trách bản thân vì khiến người khác thất vọng? Bạn đã để người khác quyết định cuộc đời mình? Bạn có khoan dung cho mối quan hệ độc hại? Nếu có, bài viết này dành cho bạn!
Đầu tiên, mình muốn chia sẻ về bản thân.
Mình luôn tò mò về ý kiến của người khác về mình. Trong các cuộc trò chuyện, mình luôn lo lắng liệu mình nói quá nhiều, hành động kỳ quặc, người đó có nghĩ mình lạ lùng không? Khi mình cảm thấy những hành động hay lời nói không phản ánh con người thực của mình, mình thường suy nghĩ, lo lắng và mất ngủ suốt đêm.
Mình biết suy nghĩ của mình thường không đúng, nhưng đầu óc lại rối bời. Đôi khi mình cảm thấy mình mắc chứng tâm lý và cần tìm hiểu về nguyên nhân. Rồi một ngày, mình tình cờ đọc về Self-abandonment - Tự bỏ rơi bản thân.
Self-abandonment (Tự bỏ rơi bản thân) là gì?
Khi từ chối, kìm nén hoặc phớt lờ nhu cầu của bản thân, ta đang tự bỏ rơi chính mình. Ví dụ, sau một tuần làm việc mệt mỏi, muốn nghỉ ngơi, nhưng lại miễn cưỡng đồng ý khi người khác muốn trò chuyện về tình cảm.
Tự bỏ rơi bản thân có thể thể hiện qua nhiều cách, nhưng chủ yếu là do thiếu tự tin vào bản thân. Thiếu tự tin này có thể dẫn đến việc đặt nhu cầu, ý kiến của người khác trên hơn bản thân, kìm nén cảm xúc, cố gắng làm hài lòng người khác hay tự tổn thương.
Hội chứng này bắt nguồn từ đâu?
Theo nhà tâm lý học, hiện tượng này thường xuất phát từ những vết thương tâm lý từ thời thơ ấu. Có thể khi còn bé, cha mẹ không đáp ứng đủ nhu cầu về tình thương, khiến bạn cảm thấy mình không xứng đáng được yêu. Hoặc bạn lớn lên trong một gia đình chỉ khen ngợi và yêu thương bạn vì những thành tựu, không phải vì bản thân.
Hoặc có thể bạn trải qua một gia đình hỗn loạn, bị lạm dụng, từ đó bạn phải che giấu một phần bản thân để giữ hòa bình. Dù là trẻ con hay trong mối quan hệ người lớn hơn, bạn học cách đặt ý kiến của người khác trên hơn bản thân. Gia đình là nơi hình thành nhân cách, vì vậy những định kiến từ thời thơ ấu thường đi cùng chúng ta suốt đời.
Vòng lặp của Sự Tự Bỏ Rơi Bản Thân
Như đã nêu ở trên, nguyên nhân của hiện tượng này có thể xuất phát từ các vết thương tâm lý trong tuổi thơ. Và khi trưởng thành, chúng ta vô tình tạo ra một 'vòng lặp' bỏ rơi bản thân không dứt ra được:
CHO ĐI QUÁ ĐÀ: Bạn hiểu được mong muốn và cảm xúc của người khác, nhưng bạn nhận ra rằng họ không đối xử với bạn như cách bạn làm với họ.
TỨC GIẬN: Bạn muốn được quan tâm, nhưng vì họ không quan tâm đến bạn như bạn mong muốn, nỗi đau biến thành sự tức giận.
OÁN TRÁCH: Bạn có thể thể hiện sự oán trách thông qua các hành động thụ động hoặc bộc lộ cơn giận, như tranh cãi hoặc quở trách bạn đời.
ỨC CHẾ: Bạn cảm thấy xấu hổ và có lỗi về cảm xúc tức giận của mình, nên bạn cố gắng bù đắp quá mức để làm cho mình cảm thấy tốt hơn.
VÀ VÒNG LẶP TIẾP TỤC:...
Sự bỏ rơi bản thân có thể gây hại đến mức nào?
Cố gắng làm hài lòng người khác có vẻ như vô hại, nhưng lại có những tác động tiêu cực nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần và thể chất của bạn:
SỨC KHỎE TINH THẦN: Tự bỏ mặc bản thân liên quan chặt chẽ đến các vấn đề tâm lý như: lo âu, mất ngủ và trầm cảm. Những người này thường cảm thấy không ổn định, trống trải, hoặc mệt mỏi vì luôn cố gắng theo đuổi cảm xúc của người khác.
QUAN HỆ: Khi chỉ tập trung vào suy nghĩ và nhu cầu của người khác, bạn sẽ không thể thiết lập và duy trì ranh giới cá nhân một cách rõ ràng. Đồng thời, nếu không biểu đạt quan điểm và mong muốn của bản thân, bạn đang tước đoạt cơ hội được quan tâm từ người khác và cơ hội hạnh phúc của chính mình.
THỂ CHẤT: Bạn có thể bỏ qua các nhu cầu về sức khỏe của bản thân, như ăn uống đủ dinh dưỡng, ngủ đủ giấc hoặc vệ sinh cá nhân đúng cách. Dần dần, hệ thống miễn dịch của bạn có thể bị suy yếu, dẫn đến các vấn đề như đau đầu, tiêu chảy,...
LẠM DỤNG: Tự bỏ mặc bản thân cũng có thể đóng góp vào việc phát triển những cơ chế tự vệ không lành mạnh, như lạm dụng chất kích thích và các hành vi nguy hiểm. Ví dụ: Bằng cách luôn cố gắng làm hài lòng sếp và không dám từ chối đồng nghiệp, bạn sẽ cảm thấy kiệt sức và căng thẳng, dẫn đến việc dùng rượu, thuốc lá hoặc ma túy để giải tỏa căng thẳng sau giờ làm việc.
Có một câu nói mà mình từng nghe: “Khi bạn cố gắng chiều lòng người khác và xây dựng hình ảnh 'người tốt', bạn không thật sự tốt”. Lúc đầu, mình cảm thấy khá bất mãn, nhưng sau đó, điều đó thấm vào lòng mình.
Sự phụ thuộc lẫn nhau là một quy luật căn bản của tự nhiên. Mỗi người chúng ta không chỉ sống và làm việc vì bản thân mình, mà còn vì gia đình, vì những mục tiêu lớn lao hơn. Nhưng liệu điều này có nghĩa là chúng ta phải chịu trách nhiệm cho sự hạnh phúc của người khác? Rõ ràng, không phải. Điều duy nhất chúng ta phải chịu trách nhiệm là cuộc sống và hạnh phúc của chính bản thân. Suy nghĩ cho người khác là một điều tốt, nhưng sống dành cho người khác quá nhiều và quên bản thân có thể khiến chúng ta mất đi chính mình. Và bởi vì mỗi người là một cá thể riêng biệt, không giống ai, việc mọi người có thể thích ai đó và không thích ai đó là điều tự nhiên trong cuộc sống.
Làm thế nào để ngừng tự bỏ rơi bản thân?
Bản thân mình đã và đang rơi vào cái hố tự bỏ rơi. Mình rất vui vì đã nhận ra điều này và đã bắt đầu chấp nhận và sửa chữa. Nếu bạn đọc đang gặp phải tình huống tương tự, bạn có thể thử một số phương pháp cụ thể dưới đây cùng mình.
