Tư tưởng về người phụ nữ Việt Nam qua góc nhìn của ca dao

Đề bài: Tư tưởng về người phụ nữ Việt Nam qua góc nhìn của ca dao

Mẫu văn:

Mẫu số 1:

Từ thời xa xưa đến ngày nay, ca dao trở thành đặc điểm văn hóa gắn liền với tâm hồn người Việt. Những lời ru ngọt ngào của mẹ, của bà, với cánh cò trắng, lũy tre làng xanh mướt, cánh đồng chăn trâu, hoa sen thơm đầm, và hình ảnh lao động chân chất, tất cả cùng những lời ru êm đềm, hòa mình vào tâm hồn từ khi còn nằm trong nôi. Ca dao đơn giản, dân dã chứa đựng nhiều tình cảm quý giá như tình nghĩa vợ chồng, tình gia đình gắn bó, tình mẫu tử thiêng liêng, làm ta thấy đẹp của quê hương và con người lao động chân tay chân chất. Trong kho tàng ca dao Việt Nam, hình ảnh người phụ nữ hiện lên với vẻ đẹp đáng trân trọng và thân phận đầy đắng cay, vất vả.

Trong xã hội phong kiến, người phụ nữ vốn không có vị thế, tiếng nói, phải chịu số phận kiếp 'ba chìm bảy nổi', đau khổ và khổ cực. Như câu ca dao dưới đây, ta cảm nhận được phần nào nỗi đau của thân phận ấy:

- 'Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ, biết vào tay ai'

- 'Thân em như hạt mưa tinh khôi
Rơi xuống cung điện, rơi vào ruộng nở'

- 'Thân em như chổi đầu hè
Chống mưa, gió lạnh, lau chùi mọi nơi'

- 'Lau chùi xong lại vứt sân
Gọi hàng xóm chân tay làm mồi chùi'

Họ so sánh bản thân với tấm lụa đào, mang vẻ đẹp dịu dàng và mềm mại, nhưng lại trải qua những biến cố, giống như món hàng bán đúng giá trên phố chợ. Thân phận người phụ nữ như hạt mưa sa, có thể rơi vào những vị trí quý phái hoặc phải đối mặt với cuộc sống khốn khó. Đôi khi, họ phải chịu kiếp 'chổi đầu hè', làm đồ vật dễ bị chà đạp mà không được trân trọng. Sự bảo thủ và lạc hậu của chế độ phong kiến đã tạo ra những ràng buộc, khiến người phụ nữ không thể tận hưởng hạnh phúc và sự công bằng trong cuộc sống.

Cuộc sống của người phụ nữ xưa tràn ngập nỗi đau tủi nhục, vì họ phải sống trong sự nhục nhã, đối mặt với bất công chỉ vì là phụ nữ. Ngay từ khi còn nhỏ, con gái phải chịu đựng sự phân biệt đối待, vì quan điểm cổ đại coi con gái là nguồn nước rơi xuống, khi lấy chồng là bát nước đi. Họ phải đối mặt với những điều không công bằng ngay từ khi còn nhỏ:

'Cô kia cắt cỏ trên đồng xanh
Chăn trâu làm giàu, làm giàu cho gia đình
Giàu thì chia bày, chia bày cho ba
Phận cô là gái, được bao nhiêu là đủ'

Khi lấy chồng, người con gái phải đối mặt với nỗi đau xa cách gia đình, thậm chí xa quê hương, điều đó thể hiện rõ trong những câu ca dao:

- 'Chiều chiều đứng trước ngõ sau
Nhìn về quê mẹ, lòng đau chín chiều'

Cuộc sống làm dâu, mối quan hệ khó khăn giữa mẹ chồng và nàng dâu, từ xưa đến nay, đầy rẫy những đau thương, người phụ nữ trong vai trò làm dâu phải chịu đựng mọi cay đắng để hòa mình vào gia đình chồng, đặc biệt là khi phải đối mặt với một mẹ chồng khó tính. Nếu gặp phải một mẹ chồng độc đoán, đời người dâu trở nên khổ sở hơn bao giờ hết.

'Trách cha, trách mẹ nhà chàng
Cầm cân chẳng biết vàng hay thau
Thực vàng chẳng phải thau đâu
Đừng thử lửa mà đau lòng vàng'

Khổ thân người phụ nữ không chỉ là vấn đề về thân xác mà còn nằm ở nỗi đau tinh thần khi phải sống trong mối quan hệ chồng chung. Sự ganh ghét và ghen tị giữa phụ nữ với nhau, những mất mát tình cảm với chồng khiến cuộc sống trở nên đau khổ.

'Lấy chồng làm lẽ khổ thay
Đi cấy đi cày chị chẳng kể công
Tối tối chị giữ mất chồng
Chị cho manh chiếu, nằm không chuồng bò
Mong chồng chồng chẳng xuống cho
Đến khi chồng xuống, gà o o gáy dồn
Chém cha con gà kia, sao mày vội gáy dồn
Để tao mất vía kinh hồn về nỗi chồng con'

Trong những thời kỳ đầy đau đớn, người phụ nữ nuôi hy vọng vượt lên trên số phận, mơ ước một cuộc sống hạnh phúc với:

-'Đói lòng ăn nắm lá sung
Chồng một lần là đủ, chồng chung thì đừng'

- 'Chồng con như món nợ nần
Ở vậy còn hạnh phúc hơn nuôi thân béo mầm'.

Dù cuộc sống có khắc nghiệt đến đâu, liệu có phụ nữ nào dám đứng lên chiến đấu dưới áp đặt của chế độ phong kiến? Hay lại là những lời chế ngự, vu oan, khiến họ mất đi niềm tin vào cuộc sống? Dù cho khó khăn, vẻ đẹp tâm hồn của phụ nữ vẫn kiên cường trải qua thử thách thời gian.

Đó là lòng thủy chung vững bền, tình yêu sâu đậm, hai trái tim đồng điệu, chia sẻ mọi khó khăn, tràn đầy tình thân, không quan trọng hình thức, chỉ cần có nhau.

- 'Chồng em áo rách vẫn thấu
Chồng người áo gấm, hương thơm quanh năm'

- 'Râu tôm hòa quyện với bầu ruột
Chồng vợ hòa mình, hạnh phúc không ngờ'

Họ sống trọn vẹn tình yêu, phụ nữ Việt đặt tôn chỉ cao là trung thành, kiên trì, lòng nhân ái, chân thành, tố chất giản dị, lòng nhân hậu, biết chia sẻ và tận tụy với tình cảm.

- 'Trăng tròn một đêm rằm sáng
Tình duyên một lần hẹn trăng rơi'

- 'Muối ba năm còn mặn chát
Gừng chín tháng vẫn cay đắng
Đạo cương giữ vững đừng thay đổi
Dù có thăng trầm vẫn bên nhau'

Đôi khi phụ nữ trong ca dao xuất hiện với vẻ đẹp tinh khôi, trong trắng, tự do, không bị ràng buộc bởi những quy định nhỏ nhen. Họ tỏ ra thoải mái thể hiện tình cảm và tâm trạng của mình qua những câu ca dao dễ thương.

- 'Gió thổi mát mẻ sau lưng
Dạ nhớ người đẹp, lòng nhẹ nhàng'

- 'Nhớ ai hồn nhiên, bồi hồi
Như đứng giữa lửa, ngồi giữa than.'

- 'Ước gì dòng sông một lòng rộng lớn
Cầu bắc trải thảm yếm, chàng sang chơi'

Có những đôi tình nhân hiện lên trong ca dao với vẻ đẹp tinh tế, dịu dàng và ý nhị.

'Sáng ngày tôi đi hái dâu mơ
Gặp hai anh chàng, câu thạch bàn mộng.'

Hai chàng trai đứng lên hỏi han

Tôi thưa rằng đi hái dâu

Tôi thưa rằng bác mẹ dặn dò

Qua những câu ca dao Việt Nam xưa, ta thấy hình ảnh phụ nữ không chỉ đau khổ vì bất công, mà còn tỏa sáng bởi lòng thủy chung, lòng nhân ái và vẻ đẹp tinh tế, ý nhị trong tâm hồn.

Bài mẫu số 2:

Trong thế giới của ca dao, người phụ nữ là nguồn cảm xúc đa dạng, nơi gói gọn tình yêu, nỗi niềm, và sức sống mạnh mẽ. Bức tranh về phụ nữ qua những câu ca là sự hòa quyện của số phận bi thảm và vẻ đẹp kiên cường, rạng ngời.

Xã hội phong kiến với những quan điểm hạn chế đã khiến người phụ nữ chịu nhiều đau khổ. 'Phận gái tứ đức vẹn tuyền, công, dung, ngôn, hạnh giữ gìn chớ sai' là câu châm ngôn ràng buộc họ, như 'Em như con hạc đầu đình, muốn bay không cất nổi mình mà bay.

'Em như con hạc đầu đình
Muốn bay không cất nổi mình mà bay'

Trapped in constraints, người phụ nữ aspires to soar high but finds herself tethered. Seeking solace in ca dao, she expresses her innermost thoughts and sorrows. Aware of the contradiction between beauty and fate, she empathizes with herself through poignant ca dao, revealing her predicament:

'Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai'

Or perhaps:

'Thân em như hạt mưa sa
Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày'

Những khúc hát của người phụ nữ tỏa sáng qua mảng màu đa dạng của cảm xúc. Họ là nông dân chân lấm tay bùn, là những linh hồn bất hạnh... Người phụ nữ xuất hiện trong bức tranh với biểu tượng quen thuộc “Thân em” - mô-típ thẩm mĩ với những nội dung cụ thể. Họ được ví như “tấm lụa đào”, “hạt mưa sa”, nhưng giá trị của họ không được trọng trọng, chìm trong định kiến phong kiến, không là chủ nhân số phận. Những định kiến đó khiến số phận người phụ nữ trôi chảy giữa sự lênh đênh, chìm nổi: “Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai” và phụ thuộc vào sự may rủi: “Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày”. Họ là nạn nhân của chế độ nam quyền, trong khi đàn ông “năm thê bảy thiếp”, người phụ nữ chỉ “chuyên chính một chồng”. Thân phận làm lẽ đắng cay:

“Lấy chồng làm lẽ khổ thay
Đi cấy đi cày chị chẳng kể công”

Sống chung với chồng, người phụ nữ chịu đựng thiệt thòi vật chất và ấm ức tinh thần. Bà Chúa thơ Nôm Hồ Xuân Hương đã viết: “Chém cha cái kiếp chồng chung” để phản ánh căm phẫn về phận làm lẽ. Trong xã hội phong kiến, người phụ nữ thường lênh đênh, chìm nổi, không làm chủ số phận.

Sống trong xã hội đầy bất công, vẫn giữ nguyên phẩm chất tốt đẹp. Thủy chung son sắt và bổn phận luôn là vẻ đẹp của họ:

“Chồng tức giận vợ khéo léo
Miệng cười dịu dàng thưa anh tức chi?”

Anh tức chi em thương anh
Mong vợ nhỏ bé, em sẽ giúp anh”

Người vợ trong ca dao thể hiện sự khéo léo và tinh tế khi đùa giỡn để xoa dịu lòng chồng. Dù ở bất kỳ tình huống nào, họ vẫn giữ vững tấm lòng thủy chung son sắt: “Chồng em áo rách em thương/ Chồng người áo ấm, hương thơm mặc người”.

Dù sống trong hoàn cảnh nào, người phụ nữ vẫn tỏa sáng với những phẩm chất tốt đẹp, ngay cả khi đối mặt với sự lênh đênh và bất công.

Đồng thời với bài viết về Hình ảnh người phụ nữ Việt Nam trong ca dao, học sinh và giáo viên có thể tham khảo thêm những bài làm văn mẫu khác như Cảm nghĩ về thân phận người phụ nữ trong xã hội cũ qua một số bài ca dao than thân, Thân phận người phụ nữ trong xã hội cũ qua một số bài ca dao than thân, Phân tích một số bài ca dao để làm nổi bật số phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa, Cảm nhận của em về số phận người phụ nữ qua các câu ca dao than thân, yêu thương, tình nghĩa... Hy vọng những bài văn mẫu cùng hướng dẫn làm văn chi tiết sẽ hỗ trợ các bạn học và làm văn hiệu quả nhất.