TPO - Những người đam mê thiên văn học sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng trận mưa sao băng 'kép' khi cả hai hiện tượng Alpha Capricornids và Southern Delta Aquariids đều đạt cực đại vào tuần tới. Nicholas Moskovitz, một nhà thiên văn học hành tinh tại Đài quan sát Lowell ở Arizona, Mỹ cho biết: 'Đây thực sự là một sự trùng hợp đáng kinh ngạc'.
Vết sao băng Perseid năm 2016 đi qua bầu trời trên Spruce Knob, Tây Virginia, Mỹ. (Ảnh: NASA/Bill Ingalls)
Khi quỹ đạo của Trái Đất gặp giao với quỹ đạo của hai sao chổi
Mưa sao băng xảy ra khi quỹ đạo của Trái Đất cắt ngang đường đi của sao chổi. Các mảnh vỡ đá từ sao chổi này khi va chạm với không khí Trái Đất sẽ bốc cháy, tạo thành mưa sao băng. Trong trận mưa sao băng kép trong tháng này, Trái Đất sẽ đi qua quỹ đạo của hai sao chổi 96P/Machholz - gây ra mưa sao băng Southern Delta Aquariids cực đại vào ngày 29-30/7 - và sao chổi 169P/NEAT, tạo thành mưa sao băng Alpha Capricornids cực đại vào ngày 30-31/7.
Nhà thiên văn học Moskovitz cho biết, hai trận mưa sao băng đạt cực đại trong vòng 24 giờ là một điều hiếm thấy. Ông cũng lưu ý rằng, có hơn 900 trận mưa sao băng xảy ra trong suốt cả năm, có nghĩa là trung bình có từ hai đến ba trận mưa sao băng xảy ra mỗi đêm. Tuy nhiên, không phải tất cả đều là mưa sao băng 'lớn' như Perseids hay Geminids, trong đó có hơn 100 sao băng sáng rực trên bầu trời mỗi giờ. Hầu hết các trận mưa sao băng là nhỏ và các nhà thiên văn học mới chỉ bắt đầu nghiên cứu và đo lường chúng một cách có hệ thống nhờ vào các thiết bị mới được phát triển.
Mưa sao băng xảy ra theo chu kỳ đều đặn nhờ vào quỹ đạo có thể dự đoán được quanh Mặt Trời. Sự biến đổi nhỏ về cường độ mỗi năm được xác định bởi thời điểm sao chổi giải phóng các mảnh vỡ và thời gian mảnh vỡ di chuyển trong không gian. Moskovitz, người đứng đầu Lowell Observatory Cameras for All-Sky Meteor Surveillance (LO-CAMS), một mạng lưới các camera theo dõi sao băng, cho biết việc dự đoán mưa sao băng có ý nghĩa quan trọng đối với sự an toàn của tàu vũ trụ và con người khi di chuyển trong không gian.
Vào thời điểm cao nhất của nó, Southern Delta Aquariids sẽ cho người quan sát thấy khoảng 20 đến 25 sao băng mỗi giờ (gọi là mưa sao băng nền thường có khoảng năm sao băng mỗi giờ). Southern Delta Aquariids sẽ xuất hiện 'khá mờ nhạt'.
Nhà thiên văn học Moskovitz đề xuất: 'Bạn nên tới những vùng tối, xa ánh đèn, không giao thông, hạn chế sử dụng điện thoại và để đôi mắt thích ứng với bóng tối để có cơ hội nhìn thấy những vật thể mờ nhạt đó'.
Những cầu lửa sáng rực
Alpha Capricornids ít xảy ra hơn nhiều, nhưng chúng thường liên quan đến 'các cầu lửa sáng với những khối thiên thạch lớn bay vào và cháy sáng, trở nên sáng hơn và ngoạn mục hơn'. Những thiên thạch sáng đặc biệt này được hình thành từ các hạt cỡ viên bi. Những thiên thạch mờ hơn thường có kích thước bằng hạt.
Mưa sao băng kép sẽ được quan sát tốt nhất ở Nam bán cầu. Những người sống ở Bắc bán cầu cũng có thể nhìn thấy mưa sao băng nếu có tầm nhìn rõ ràng về hướng chân trời phía nam. Cả hai trận mưa sao băng này sẽ kéo dài đến giữa tháng 8.
Cả hai trận mưa sao băng này đều có thể được quan sát tốt nhất bằng mắt thường. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa các sự kiện ngắm bầu trời khác trong năm nay, bạn có thể cần sử dụng một cặp ống nhòm mới hoặc một kính thiên văn sân sau tốt.