Tuổi trẻ và triển vọng của đất nước - Suy luận về hướng đi của tuổi trẻ - Ngữ Văn 12

Bài làm

Tại sao lại là suy luận? Không phải là trách nhiệm của anh sao, các bạn trẻ. Còn ai nữa có thể phát biểu điều đó không? Trong thời gian dài, chúng ta chỉ thất vọng về bản thân, một giới trẻ 'thiếu lí tưởng” xuất hiện trên màn ảnh và trong văn học mà không nhận được phản hồi từ chính giới trẻ? 'Suy luận' này không chỉ là về việc tôi không thấy mình đứng trước ai đó, mà còn là trước sự nỗ lực của bạn bè tôi, những người đang cố gắng tìm kiếm hướng đi cho thế hệ của mình.

Tại sao chúng ta vẫn đang phải tìm kiếm? Vì chúng ta còn trẻ khi phải đối mặt với thị trường. Không phải vì tuổi hai mươi, mà vì chúng ta đã bị thị trường và xã hội Việt Nam áp đặt. Sau mười lăm năm cải cách, chúng ta lại là thế hệ đầu tiên đứng ở chính điểm xuất phát mà 200 năm trước không chỉ nhà Nguyễn mà cả sĩ phu đã thất bại trong việc cải cách tránh tụt hậu. Sự thất bại của chúng ta có nghĩa là dân tộc này lại một lần nữa thất bại trong hòa bình.

Nếu không phải chúng ta, thì ai sẽ là người tiên phong, dẫn đầu?

Việc tìm kiếm một hướng đi mới không hề dễ dàng. Có những thế hệ được may mắn sinh ra với mọi thứ rõ ràng như nước trong suốt. Nhưng đối với chúng ta, không phải vậy. Chúng ta vào tuổi mười tám phải đối mặt với thị trường, với những khó khăn không lường trước. Chúng ta phải đấu tranh để kiếm sống trước hết. Sau đó, chúng ta phải đối mặt với đói nghèo của quê hương. Trong khi tuổi trẻ khám phá một thế giới đang điên rồ...

Mất bao nhiêu năm để một dân tộc tìm ra một hướng đi như vậy. Không thể là mười năm. Sau năm mươi năm nô lệ, người Việt Nam mới nhận ra điều gì cần phải làm. Dù có hàng trăm cuộc thử nghiệm, dù 'Nguyễn Trung Trực lại Hoàng Hoa Thám, đầu nối thay đầu, chân nối chân', quê hương vẫn ở trong thời kì đen tối không có lối ra (Hồ Chí Minh).

Chúng ta không thể an tâm chỉ với hình ảnh anh công nhân lái máy cày hay chị công nhân làm ca đêm trong thời đại kinh tế tri thức này, hình ảnh đẹp đẽ đó, tiếc thay lại là của một thời kì khác dù là một thời kì khởi đầu rất quan trọng trong việc xây dựng nền móng cho tương lai. Ai sẽ mang lại hình ảnh mới cho chúng ta, hình ảnh của thời bình, hình ảnh của những trí thức, nhà cải cách, những lập trình viên? Chúng ta không cần phải tìm kiếm những điều đó vì chúng ta tự tin rằng chúng ta có thể tự mình tìm ra, ngay từ trong lịch sử của dân tộc này.

Học trò của tôi tin vào ai? Họ tin vào những người đã đi trước, từ sáu năm trước. Những thế hệ trí thức Việt Nam đầu tiên: Hoàng Xuân Hãn - người thiết kế giáo dục trung học Việt Nam hiện đại, Trần Đức Thảo - nhà triết học đầu tiên, giáo sư Tạ Quang Bửu, giáo sư Trần Đại Nghĩa. Và nhiều bạn trẻ du học trở về từ nước ngoài được coi là nguồn lực tri thức mới của Việt Nam - những người đã mang lại kiến thức mới. Những người đã đóng góp không mệt mỏi theo lối của những trí thức chân chính, có nghĩa là trong yên lặng. Bạn bè của tôi có thể học hỏi điều đó ở đâu nếu không phải từ những người đang mắng mỏ những người trẻ tuổi, những người kế tục của thế hệ trí thức tiến bộ ấy. Họ rất sẵn lòng nhưng tiếc thay, họ không biết tại sao họ vẫn chưa chia sẻ nguồn lực đó với những người trẻ tuổi.

Chúng ta đang bị chỉ trích vì chưa tìm ra được hướng đi, trong khi những người đang chỉ trích lại từ lâu đã ngã lòng trước thị trường, sợ hãi nó, lánh xa nó. Họ không đưa ra bất kỳ gợi ý nào, dù nhỏ như thế cho thanh niên. Không có một khoa học mới về đạo đức thị trường, tinh thần doanh nhân. Không ai nói lên giá trị của thị trường đáng tin cậy và đáng trân trọng ở đâu, cách sử dụng sức mạnh của thị trường để tăng lên niềm tự hào dân tộc như thế nào. Họ, những người đã quen với công cụ mạnh mẽ của riêng họ, đang bị quật ngã bởi sự mới mẻ của nó.

Đúng vậy, chúng ta sẽ làm điều đó. Nhưng sự chỉ trích, nghĩa là quay lại với con cháu của họ, người phải đối mặt một mình với những thách thức lớn lao.

Bạn bè tôi đang đi về đâu? Có những người đã nhuộm tóc và đeo khuyên mũi. Một số khác đang cố gắng trên con đường học tập ở nước ngoài, nơi họ nghĩ rằng chỉ có thể tiên phong, đi trước. Họ nghĩ rằng kiến thức họ học ở trường đại học ở Việt Nam chưa đủ để tiên phong, một khi những người họ muốn tiên phong cần phải học nhiều hơn, biết nhiều hơn, trong một môi trường hoạt động nhanh chóng hơn. Chúng ta có thể tiên phong được bao nhiêu khi sách giáo khoa của chúng ta vẫn dịch từ 30 năm trước? Có những điều chúng ta cần tiên phong vẫn chưa xuất hiện ở Việt Nam: xã hội học thực nghiệm, công nghệ vật liệu nghiên cứu các dạng năng lượng mới, trí tuệ nhân tạo… Vì thế mà họ không cảm thấy khó khăn khi học ở bất kỳ đâu những gì đất nước cần, dù có phải xa quê.

Liệu có mất đi niềm tự hào dân tộc khi hướng tới kiến thức mới của nhân loại, có lẽ không! Cần phải đọc lại điều đau lòng trong lịch sử triều Nguyễn. Nó vẫn là của chúng ta, những người được giao kế tục, đảm trách trọng trách của nước nhà, vì cho đến bây giờ chúng ta vẫn chưa sánh vai với các cường quốc, và hơn hết, có thể lặp lại một lần nữa. Lịch sử thực sự tàn khốc với những thế hệ yếu đuối.

Bạn bè tôi lo sợ khi nhìn thấy thư viện 15 tầng của trường đại học Niu Oóc làm việc 24/24 giờ, luôn chật kín sinh viên. Viện Toán Cô-ran - số một về toán ứng dụng, đèn trên 13 tầng không bao giờ tắt trước 12 giờ đêm. Họ như những chiếc tàu trí tuệ nỗ lực chạy, trong khi sinh viên chúng ta vẫn chưa biết đến cuộc đua đó. Họ lo sợ khi thấy các thư viện trong các trường trung học ở nước ngoài có nhiều sách hơn cả Thư viện Quốc gia của chúng ta, lo sợ những thư viện khổng lồ trên internet mà bạn bè của họ còn chưa biết đến.