Tuy An

Tuy An là huyện ven biển của tỉnh Phú Yên, Việt Nam.

Vị trí

Tuy An là huyện ven biển thuộc tỉnh Phú Yên, với vị trí địa lý như sau:

• Phía đông tiếp giáp với Biển Đông
• Phía bắc giáp thị xã Sông Cầu và huyện Đồng Xuân
• Phía tây giáp huyện Sơn Hòa
• Phía nam tiếp giáp thành phố Tuy Hòa và huyện Phú Hoà.

Huyện có diện tích 435 km² và dân số khoảng 133.000 người (theo số liệu năm 2004). Huyện lỵ là thị trấn Chí Thạnh, nằm dọc Quốc lộ 1, cách thành phố Tuy Hòa 30 km về phía bắc. Khu vực này cũng có tuyến đường sắt Bắc Nam đi qua, cùng với các dự án Đường cao tốc Quy Nhơn – Chí Thạnh và Đường cao tốc Chí Thạnh – Vân Phong đang được xây dựng.

Quản lý hành chính

Huyện Tuy An bao gồm 15 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó có thị trấn Chí Thạnh (huyện lỵ) và 14 xã: An Cư, An Chấn, An Dân, An Định, An Hiệp, An Hòa Hải, An Lĩnh, An Mỹ, An Nghiệp, An Ninh Đông, An Ninh Tây, An Thạch, An Thọ, An Xuân.

Quá trình lịch sử

Từ năm 1611 đến 1899, Tuy An thuộc về huyện Đồng Xuân.

Năm 1899, phủ Tuy An được tách ra từ huyện Đồng Xuân, bao gồm 5 tổng: An Sơn, An Hải, An Đức, An Vinh, An Phú với 69 xã, và phủ lỵ được đặt tại Long Uyên.

Ngày 7 tháng 9 năm 1945, khi chính quyền cách mạng lâm thời được thành lập, phủ Tuy An được đổi tên thành phủ Công Ái.

Năm 1947, tên gọi được đổi thành huyện Tuy An. Đến năm 1954, chính quyền Sài Gòn chuyển huyện thành quận, với 14 xã. Sau ngày giải phóng, vào tháng 4/1975, quận Tuy An được đổi tên trở lại thành huyện Tuy An.

Năm 1976, tỉnh Phú Yên được sáp nhập vào tỉnh Khánh Hòa để thành lập tỉnh Phú Khánh, và huyện Tuy An trở thành một phần của tỉnh Phú Khánh.

Năm 1977, huyện Tuy An được sáp nhập với Đồng Xuân và các xã Sơn Long, Sơn Xuân, Sơn Định, Phú Mỡ từ huyện Tây Sơn, tạo thành huyện mới Xuân An.

Tuy nhiên, đến năm 1978, huyện Xuân An được chia lại thành hai huyện: Tuy An và Đồng Xuân. Huyện Tuy An lúc bấy giờ bao gồm 13 xã: An Chấn, An Dân, An Định, An Hải, An Hiệp, An Hòa, An Lĩnh, An Mỹ, An Nghiệp, An Ninh, An Thạch, An Thọ và An Xuân.

Ngày 2 tháng 3 năm 1979, thị trấn Chí Thạnh được thành lập và trở thành thị trấn huyện lỵ của huyện Tuy An.

Ngày 30 tháng 9 năm 1981:

• Thành lập xã An Cư từ các thôn Phú Tân, Phú Lương và Tân Long thuộc thị trấn Chí Thạnh
• Chia xã An Ninh thành hai xã: An Ninh Đông và An Ninh Tây
• Chia xã An Chấn thành hai xã: An Chấn và An Phú.

Ngày 30 tháng 6 năm 1989, tỉnh Phú Yên được tái lập từ tỉnh Phú Khánh cũ, và huyện Tuy An chính thức trở lại thuộc tỉnh Phú Yên.

Ngày 5 tháng 1 năm 2005, xã An Phú được chuyển giao về quản lý của thành phố Tuy Hòa.

Từ ngày 1 tháng 1 năm 2020, toàn bộ diện tích và dân số của xã An Hải và xã An Hòa được hợp nhất thành xã An Hòa Hải.

Hiện tại, huyện Tuy An bao gồm 1 thị trấn và 14 xã.

Kinh tế và xã hội

Tuy An là một huyện ven biển với nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng, nên ngành du lịch nơi đây rất phát triển. Một số điểm đến hấp dẫn bao gồm: Bãi biển Xép, Gành Đá Đĩa, Chùa Thiên Hưng (Chùa Cát), Nhà thờ Mằng Lăng, Đầm Ô Loan, Khu mộ cổ Phú Yên, Thành An Thổ, Cù lao Mái Nhà, Chùa Đá Trắng, Hòn Yến, Bãi biển Mỹ Á, Chùa Từ Quang, và Chùa Viên Quang.

Hình ảnh

Chú giải