Hiện nay, nhiều người học thường gặp khó khăn trong việc duy trì động lực và cảm thấy nhàm chán với các phương pháp học truyền thống. Do đó, phương pháp học tiếng Anh dựa trên sở thích cá nhân là một cách tiếp cận mới, giúp người học tận dụng đam mê và sở thích riêng để nâng cao kỹ năng ngôn ngữ.
Thông qua việc tự do lựa chọn những chủ đề, hoạt động hay tài liệu học tập mà mình yêu thích, người học không chỉ cảm thấy hứng thú hơn mà còn dễ dàng duy trì động lực học tập. Việc cá nhân hóa quá trình học không chỉ giúp cải thiện hiệu quả tiếp thu kiến thức mà còn tạo ra một trải nghiệm học tập sinh động, thú vị và phù hợp với từng cá nhân. Bài viết này sẽ phân tích những nghiên cứu có liên quan về phương pháp cá nhân hóa và học tiếng Anh theo sở thích.
Khái niệm về phương pháp cá nhân hóa trong học tiếng Anh
Ngoài ra, Coll (2018) cũng đã đề xuất áp dụng một hoặc nhiều chiến lược cá nhân hóa sau đây cho quá trình học tập tại trường:
(a) làm việc dựa trên sở thích học tập của học sinh
(b) khuyến khích khả năng ra quyết định
(c) tạo sự liên kết giữa các trải nghiệm học tập trong và ngoài trường
(d) sử dụng các nguồn lực và cơ hội học tập từ cộng đồng
(e) chọn lựa nội dung phù hợp với bối cảnh xã hội và văn hóa
(f) thúc đẩy việc tự phản ánh về quá trình học tập cũng như bản thân người học
Khả năng liên kết giữa phương pháp cá nhân hóa, tự học và sở thích của người học
Khái niệm về phương pháp tự học và sự liên quan đến cá nhân hóa
Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, việc học tiếng Anh trở nên thiết yếu và đòi hỏi người học phải tự học (Independent learning). Candy (1991) định nghĩa tự học là quá trình mà học sinh tự nỗ lực để tiếp thu kiến thức và phát triển khả năng tìm tòi và tư duy phản biện. Đồng thời, trong quá trình này, người học cũng có được sự tự do trong việc lựa chọn mục tiêu và phương pháp học tập.
Meyer và các cộng sự (2008) cũng chứng minh mối liên kết giữa tự học với các phương pháp học tập khác như cá nhân hóa (Personalization), qua đó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc học sinh tự chịu trách nhiệm cho quá trình học tập của mình.
Cá nhân hóa việc học tiếng Anh theo sở thích cá nhân
Theo J.M. Spector (2018), học tập cá nhân hóa yêu cầu môi trường học tập phải thích ứng với kiến thức, kinh nghiệm và sở thích (Hobbies) của từng học sinh. Tuy nhiên, nghiên cứu của R. Adelina (2022) cũng cho thấy rằng nhiều người học tiếng Anh vẫn chưa nhận ra họ có thể sử dụng sở thích cá nhân để hỗ trợ việc học.
Sở thích không chỉ mang lại niềm vui mà còn có thể là nguồn cảm hứng và động lực mạnh mẽ trong việc học tiếng Anh. Người học có thể lựa chọn các chủ đề học tập liên quan đến sở thích của mình, giúp duy trì hứng thú và động lực học tập.
Kết quả nghiên cứu của R. Adelina (2022) đã tìm ra 8 sở thích chính có thể giúp người học cải thiện tiếng Anh tốt hơn. Các sở thích này bao gồm:
Những thách thức mà người học gặp phải khi áp dụng các phương pháp mới
Tuy nhiên, thách thức lớn nhất đối với việc tự học hay cá nhân hóa là thiếu sự hướng dẫn hoặc hỗ trợ từ giáo viên. Ngoài ra, môi trường học tập truyền thống đang được áp dụng rộng rãi cũng là một rào cản. Nezif (2015) chỉ ra rằng, việc tự học đối mặt với nhiều khó khăn như thiếu tài liệu thực tế, thiếu tiếp cận giáo viên, thiếu mục tiêu học tập rõ ràng và thiếu sự tự tin.
Vì vậy, sự hỗ trợ và động viên từ người hướng dẫn sẽ giúp người học phát triển kế hoạch học tập cá nhân hóa hiệu quả hơn, bao gồm việc lựa chọn những sở thích phù hợp giúp cải thiện việc học tiếng Anh.
Đánh giá từng sở thích và cách áp dụng phương pháp cá nhân hóa
Nghe nhạc
Nghe nhạc là một trong những phương pháp học tiếng Anh hiệu quả và thú vị nhất. Để tối ưu hóa việc học qua âm nhạc, người học có thể bắt đầu bằng cách đơn giản như tạo danh sách phát các bài hát tiếng Anh theo thể loại yêu thích. Việc chọn nghe thể loại yêu thích không chỉ giúp người học dễ dàng duy trì hứng thú học tập mà còn giúp người học tiếp xúc với từ vựng và cấu trúc ngữ pháp phù hợp với sở thích của mình.
Ví dụ, nếu người học thích nhạc pop, người học có thể thêm các bài hát của Taylor Swift, Ed Sheeran, hoặc Billie Eilish vào danh sách phát của mình. Nếu người học thích nhạc rock, người học có thể nghe các bài của Queen, Nirvana, hoặc Imagine Dragons.
Ngoài ra, người học có thể sử dụng các ứng dụng học tiếng Anh qua bài hát như Lyricstraining. Ứng dụng này không chỉ giúp người học nghe nhạc mà còn cải thiện khả năng nghe và phát âm thông qua việc điền từ vào chỗ trống trong lời bài hát. Lyricstraining cung cấp nhiều cấp độ khó khác nhau, từ cơ bản đến nâng cao, giúp người học dần dần nâng cao kỹ năng tiếng Anh của mình. người học cách kết hợp việc nghe nhạc và sử dụng các công cụ học tập chuyên biệt, người học sẽ thấy việc học tiếng Anh trở nên dễ dàng và thú vị hơn bao giờ hết.
Gợi ý những phương pháp dựa trên trình độ tiếng Anh của người học:
Cấp độ cơ bản: Tìm các bài hát với lời đơn giản, dịch nghĩa và hát theo để làm quen với từ vựng và cấu trúc câu cơ bản như nhạc thiếu nhi hoặc nhạc pop nhẹ nhàng. Ví dụ: “Twinkle Twinkle Little Star” của Pharrell Williams.
Cấp độ trung bình: Nghe nhạc có lời phức tạp hơn, cố gắng hiểu nghĩa của lời bài hát. Nếu người học yêu thích hát karaoke, người học có thể chọn hát danh sách các bài tiếng Anh. Ví dụ, các bài hát của Westlife với lời bài hát rõ ràng và dễ hiểu sẽ là lựa chọn phù hợp.
-
Cấp độ nâng cao: Phân tích lời bài hát phức tạp hơn. Qua đó, người học có thể học các thành ngữ và cụm từ mới trong từng ngữ cảnh. Nếu muốn thử thách hơn, người học có thể thử viết lời bài hát của riêng mình.
Xem phim
Xem phim là một cách tuyệt vời để cải thiện kỹ năng tiếng Anh của người học, đặc biệt là kỹ năng nghe hiểu ngữ cảnh. Một phương pháp hiệu quả là bắt đầu xem phim với phụ đề tiếng Anh. Điều này sẽ giúp người học hiểu rõ hơn về ngữ nghĩa và cấu trúc câu, đồng thời giúp người học làm quen với giọng điệu và cách phát âm của người bản xứ.
Khi người học đã cảm thấy tự tin hơn, hãy dần dần tắt phụ đề đi để thử thách khả năng nghe hiểu của mình mà không cần sự trợ giúp. Người học có thể bắt đầu với các bộ phim có ngôn ngữ đơn giản và sau đó chuyển sang các phim có cốt truyện phức tạp hơn. Các bộ phim truyền hình dài tập như “Friends” hay “Hannah Montana” với ngôn ngữ đời thường là lựa chọn tốt để bắt đầu. Tuy nhiên, tùy vào sở thích, người học cũng có thể tùy chỉnh yếu tố khác như thể loại hoạt hình (nếu không thích phim người đóng), phim ngắn từ 1-2 giờ (nếu không có nhiều thời gian để theo dõi các phần)…
Ngoài xem phim, tham gia các nhóm thảo luận về phim với cộng đồng là người nước ngoài cũng hữu ích để nâng cao kỹ năng tiếng Anh. Các nhóm này thường thảo luận về nội dung phim, nhân vật, cốt truyện và các tình tiết hấp dẫn, giúp người học mở rộng vốn từ vựng và hiểu biết về văn hóa của nước bạn. Người học có thể tham gia vào các nhóm trên Facebook, Reddit, hoặc các diễn đàn phim ảnh để chia sẻ quan điểm của mình và xem bình luận từ những người khác. Tham gia thảo luận không chỉ giúp người học thực hành tiếng Anh mà còn giúp người học kết nối với những người có cùng sở thích, làm phong phú thêm trải nghiệm học tập của mình.
Xem phim: Cải thiện tiếng Anh thông qua xem Netflix
Gợi ý những phương pháp dựa trên trình độ tiếng Anh của người học:
Cấp độ cơ bản: Xem phim hoạt hình hoặc phim với ngôn ngữ đơn giản, sử dụng phụ đề tiếng Việt. Các bộ phim hoạt hình của Disney hoặc Pixar là lựa chọn tốt.
Cấp độ trung bình: Xem phim với phụ đề tiếng Anh, ghi chú từ vựng và cấu trúc câu mới. Các bộ phim như “Friends” hoặc “The Big người học Theory” với ngôn ngữ đời thường và hài hước sẽ rất hữu ích.
Cấp độ nâng cao: Xem phim không có phụ đề, thảo luận về phim người học tiếng Anh trên các diễn đàn, viết bài nhận xét phim. người học có thể thử xem các bộ phim phức tạp hơn như “Inception” hoặc “The Godfather” để thử thách khả năng nghe và hiểu của mình.
Ví dụ, nếu người học yêu thích làm đẹp, người học có thể theo dõi các chủ kênh nói tiếng Anh và làm nội dung liên quan đến hướng dẫn make up hoặc gợi ý trang phục.
Gợi ý những phương pháp dựa trên trình độ tiếng Anh của người học:
Chơi trò chơi điện tử
Chơi game, đặc biệt là các game nhập vai (RPG) hoặc game chiến thuật, là một cách thú vị để cải thiện tiếng Anh của người học. Các game này thường có nội dung phong phú, cốt truyện chi tiết và đối thoại phức tạp, giúp người học học từ vựng và cụm từ trong ngữ cảnh cụ thể. Ví dụ, các game như “The Witcher 3: Wild Hunt” hoặc “Mass Effect” có cốt truyện sâu sắc và các đoạn hội thoại phong phú, trong khi các game chiến thuật như “Civilization VI” hoặc “StarCraft II” giúp người học học các thuật ngữ chiến thuật và quản lý.
Bên cạnh việc chơi game, tham gia các cộng đồng game tiếng Anh trên Discord hoặc Reddit cũng sẽ giúp người học mở rộng kỹ năng giao tiếp. Các cộng đồng này thường có các kênh thảo luận, hỗ trợ và chơi game cùng nhau, giúp người học thực hành tiếng Anh trong môi trường thực tế và giao lưu với người chơi từ khắp nơi trên thế giới. Người học có thể tham gia các diễn đàn, thảo luận chiến thuật, chia sẻ kinh nghiệm chơi game và học hỏi từ những người chơi khác.
Gợi ý những phương pháp dựa trên trình độ tiếng Anh của người học:
Cấp độ cơ bản: Chơi game có nội dung đơn giản, tham gia cộng đồng game quốc tế với sự trợ giúp của từ điển.
Cấp độ trung bình: Chơi game có cốt truyện và đối thoại phức tạp hơn, ghi chú từ vựng và cụm từ mới. Các game như “The Witcher 3” hoặc “Assassin’s Creed” với cốt truyện phong phú và đối thoại sâu sắc sẽ giúp người học cải thiện tiếng Anh.
Cấp độ nâng cao: Thảo luận chiến thuật và kết người học với người chơi nước ngoài, tham gia các sự kiện và giải đấu game quốc tế. Các game như “League of Legends” hoặc “World of Warcraft” với cộng đồng người chơi quốc tế lớn sẽ là môi trường tốt để người học thực hành tiếng Anh.
Đọc sách hoặc truyện tranh
Đọc tiểu thuyết hoặc truyện tranh là một cách hiệu quả để phát triển kỹ năng đọc và mở rộng vốn từ vựng. Bắt đầu với những sách hoặc truyện tranh dễ hiểu, sau đó dần dần nâng cao độ khó. Ví dụ, người học có thể bắt đầu với các tác phẩm dành cho thiếu nhi hoặc truyện tranh như “Doraemon”. Khi người học cảm thấy tự tin hơn, hãy thử đọc các tiểu thuyết như “Harry Potter” hoặc truyện tranh phức tạp hơn như “Watchmen”.
Sử dụng các ứng dụng đọc sách tiếng Anh có tích hợp từ điển cũng là một công cụ hữu ích. Các ứng dụng như Kindle hoặc iBooks không chỉ cung cấp một thư viện sách phong phú mà còn cho phép người học tra cứu từ vựng ngay lập tức. Điều này giúp người học hiểu rõ hơn ngữ cảnh và ý nghĩa của từ mới, đồng thời ghi nhớ chúng dễ dàng hơn.
Gợi ý những phương pháp dựa trên trình độ tiếng Anh của người học:
Cấp độ cơ bản: Bắt đầu với sách hoặc truyện tranh dễ hiểu, sử dụng từ điển khi cần. Ví dụ, người học có thể đọc các truyện tranh quen thuộc có cả bản tiếng Anh và tiếng Việt như “Doraemon” hoặc “Thám tử lừng danh Conan”.
Cấp độ trung bình: Đọc sách hoặc truyện tranh với ngôn ngữ phức tạp hơn, ghi chú từ vựng và cấu trúc câu mới. Người học cũng có thể làm quen đọc 1-3 đoạn trích dẫn ngắn mỗi ngày hoặc đọc đánh giá về các tác phẩm mà người học hứng thú trên mạng xã hội hoặc báo mạng.
Cấp độ nâng cao: Đọc sách hoặc truyện tranh không cần từ điển, viết tóm tắt và nhận xét về câu chuyện, tham gia câu lạc bộ sách tiếng Anh. Người học có thể thử thách người học thân với các tác phẩm kinh điển.
Thử viết công thức nấu ăn người học tiếng Anh là một cách thực hành tuyệt vời. Người học có thể bắt đầu người bằng việc dịch các công thức nấu ăn từ tiếng Việt sang tiếng Anh, hoặc tự tạo ra công thức của riêng mình và chia sẻ chúng trên blog hoặc mạng xã hội. Việc này không chỉ giúp người học củng cố từ vựng và ngữ pháp mà còn phát triển kỹ năng viết bằng tiếng Anh.
Gợi ý những phương pháp dựa trên trình độ tiếng Anh của người học:
Cấp độ cơ bản: Theo dõi các kênh nấu ăn với công thức đơn giản, học các từ vựng cơ bản liên quan đến nấu ăn. Người học có thể tìm đến các kênh nhẹ nhàng như “Nino’s Home” có cả phụ đề tiếng Anh và tiếng Việt.
Cấp độ trung bình: Thử nấu theo các công thức phức tạp hơn, ghi chú các thuật ngữ mới. Các cuộc thi như “Masterchef US” hoặc kênh “Gordon Ramsay” với công thức và lời nhận xét phức tạp hơn sẽ giúp người học mở rộng từ vựng.
Cấp độ nâng cao: Viết công thức nấu ăn người học tiếng Anh, tham gia các diễn đàn nấu ăn và thảo luận về công thức và kỹ thuật nấu ăn. Người học có thể thử viết blog nấu ăn hoặc tham gia các cuộc thi nấu ăn trực tuyến.
Tham gia chơi và xem bóng đá
Nếu người học là người yêu thích bóng đá, việc theo dõi các giải đấu lớn người học tiếng Anh sẽ giúp người học học từ vựng và thuật ngữ liên quan đến môn thể thao này. Các giải đấu như Premier League, Champions League hoặc La Liga thường có bình luận người học tiếng Anh rõ ràng và chi tiết, giúp người học làm quen với các từ vựng và cụm từ chuyên ngành.
Tham gia các nhóm thảo luận về bóng đá trên các diễn đàn như Reddit hoặc Facebook cũng là một cách tuyệt vời để thực hành tiếng Anh. người học có thể thảo luận về các trận đấu, phân tích chiến thuật, chia sẻ nhận xét về các cầu thủ và kết nối với những người hâm mộ bóng đá từ khắp nơi trên thế giới. Việc này không chỉ giúp người học mở rộng vốn từ vựng mà còn phát triển kỹ năng giao tiếp và viết tiếng Anh.
Gợi ý những phương pháp dựa trên trình độ tiếng Anh của người học:
Cấp độ cơ bản: Học các từ vựng liên quan về bóng đá.
Cấp độ trung bình: Tham gia các nhóm thảo luận về bóng đá trên mạng xã hội, ghi chú các từ vựng mới.
Cấp độ nâng cao: Xem các trận đấu bóng đá có bình luận viên nói tiếng Anh. Viết nhận xét và phân tích trận đấu, tham gia các diễn đàn bóng đá quốc tế và thảo luận chuyên sâu.
Ghi chép nhật ký
Viết nhật ký là một cách hiệu quả để phát triển kỹ năng viết và tự tin biểu đạt ý tưởng người học tiếng Anh. Người học có thể đặt mục tiêu thời gian viết nhật ký hàng ngày. Người học có thể viết về sự kiện đã xảy ra, cảm xúc, suy nghĩ hoặc đã học được. Việc viết thường xuyên sẽ giúp người học cải thiện ngữ pháp, mở rộng vốn từ vựng và phát triển khả năng tư duy.
Thỉnh thoảng, hãy thử viết về một chủ đề cụ thể để nâng cao khả năng diễn đạt. Người học cũng có thể viết về sở thích, mục tiêu, trải nghiệm du lịch, hoặc bất kỳ chủ đề nào mà người học quan tâm. Ngoài ra, người học có thể chia sẻ một số đoạn viết với người học bè hoặc giáo viên để nhận phản hồi và cải thiện kỹ năng của mình.
Gợi ý những phương pháp dựa trên trình độ tiếng Anh của người học:
Cấp độ cơ bản: Viết nhật ký với những câu đơn giản. Ví dụ: ghi lại 5 câu khích lệ bản thân hoặc 5 việc làm tốt trong ngày.
Cấp độ trung bình: Thử viết một đoạn văn về một chủ đề cụ thể, áp dụng từ vựng và cấu trúc câu phức tạp hơn. Người học có thể viết về sở thích, mục tiêu hoặc những kỷ niệm đáng nhớ.
Cấp độ nâng cao: Viết những đoạn dài hơn và tự nhiên hơn. Tìm kiếm từ vựng và cấu trúc câu để thể hiện cảm xúc của mình một cách rõ ràng hơn.
Danh sách tài liệu tham khảo
Nurhayati, Aan, et al. 'Ảnh hưởng của E-Learning đến sự tham gia của sinh viên: Một nghiên cứu tại Indonesia.' UICELL: Universitas Muhammadiyah Prof. Dr. HAMKA, 13 Dec. 2022, https://journal.uhamka.ac.id/index.php/uicell/article/view/11055.
“Phương pháp học tiếng Anh hiệu quả với cách tiếp cận cá nhân hóa.” Mytour, https://Mytour.vn/hoc-tieng-anh-hieu-qua-voi-phuong-phap-hoc-tap-ca-nhan-hoa. Truy cập 20 June 2024.
Ginting, Anggi A., et al. 'Học tập cá nhân hóa trong giảng dạy tiếng Anh như một ngoại ngữ: Giảm thiểu thách thức, Tăng cường hiệu quả.' ResearchGate, May 2023, https://www.researchgate.net/publication/370878382_Personalized_Learning_in_Teaching_English_as_Foreign_Language_Limiting_the_Challenges_Increasing_Its_Effectiveness
Meyer, D., et al. 'Học tập độc lập và cá nhân hóa: Xây dựng tính tự chủ của sinh viên.' Journal of Educational Technology, 2008.
Adelina, R. 'Sử dụng sở thích để cải thiện việc học tiếng Anh: Hướng dẫn thực tiễn.' TESOL Quarterly, 2022.
Nezif, M. 'Những thách thức trong học tập độc lập: Quan điểm của giáo viên.' Educational Practice and Theory, 2015.