Túy quyền

Túy quyền (chữ Hán: 醉拳; bính âm: Zuì Quán, có nghĩa là 'quyền say') hay còn gọi là Túy bát tiên quyền là các bài quyền đặc trưng với phong cách thi triển như người say rượu. Nó còn được biết đến với tên gọi Túy tửu quyền (tiếng Trung: 醉酒拳; bính âm: zhìjiǔquán, tức 'quyền say rượu'). Với các động tác và chiêu thức thể hiện trạng thái say, lối đánh này đã được hình thành từ thời Minh, Thanh, lấy cảm hứng từ điệu 'múa say' cổ xưa. Trương Khổng Chiếu trong tác phẩm 'Quyền kinh, quyền pháp bị yếu' đã đề cập đến bài 'Túy bát tiên ca'. Hiện tại, loại quyền này rất phổ biến ở các tỉnh như Tứ Xuyên, Thiểm Tây, Sơn Đông, Hà Bắc, Bắc Kinh, Thượng Hải và khu vực Giang Hoài.

Yếu tố cơ bản

Bản chất của Túy quyền nằm ở các kỹ thuật di chuyển, bước đi và ứng biến cực kỳ tinh tế, đạt độ chính xác cao. Mặc dù các bước đi có vẻ loạng choạng và mất thăng bằng, nhưng thực chất lại rất khéo léo, giúp hóa giải các đòn tấn công của đối phương. Các đòn tấn công trong Túy quyền cũng có sự khác biệt lớn so với chân quyền và nhu quyền. Lực phát ra khi thực hiện đòn cũng mang dáng dấp của sự 'say rượu'. Những động tác vờ của người say thực chất lại chứa đựng nhiều nội lực, khiến đối thủ không thể lường trước. Tóm lại, lối đánh của Túy quyền thường khiến đối thủ cảm thấy bối rối và lạc hướng.

Một số bài quyền

Túy quyền là một loại quyền pháp địa hình, sử dụng đất đai và địa hình để thực hiện các đòn đánh. Với vẻ ngoài như người say rượu nhưng lại đứng vững như cờ trước gió, Túy quyền có ba phong cách chính: tập trung vào hình thức, kỹ thuật, hoặc kết hợp cả hai.

• Đặc trưng của Túy quyền bao gồm hình thức say rượu, tâm lý tỉnh táo, bước đi như say, nhưng tinh thần không bị ảnh hưởng.
  • Trung tâm của lối đánh là chữ 'say', giả vờ say để đánh lừa đối phương, sử dụng sức mạnh để phản công và ra đòn.
  • Về kỹ thuật, yêu cầu phối hợp giữa mắt (nhãn pháp), tay chân (thủ cước pháp) và bộ (tấn pháp).
  • Về nhãn pháp: có nhìn, ngắm, quan sát và liếc.
  • Về chỉ pháp: bao gồm điểm, che, bổ, cắm, lừa, tóm, ngắt, khép (ngón tay).
  • Về thủ pháp: có áp sát, thúc, ép, dựa.
  • Về cước pháp: bao gồm móc, gác, xoay, cắt, nâng, dậm, bật, quấn. Có ba loại phép ngã: ngã nửa vời, ngã hẳn, và ngã để hóa giải nguy hiểm.
  • Trong thực hành, cần chú trọng đến mắt sắc, tay nhanh, hình thức say nhưng ý thức tỉnh táo, linh hoạt lựa chọn thế đánh, tránh đánh thực mà hư, né gạt, tiến thân và ra chiêu.

Ca quyết của Túy quyền gồm: 'Đảo điên, nuốt nhả, nổi không ngã. Ngất ngưởng, té thúc, lật lăn khéo. Lăn tiến cao, lăn ảo diệu. Tùy thế sấp ngửa, người khó theo.'

Một số bài múa phổ biến gồm có Túy bát tiên, Thái Bạch túy tửu, Võ Tòng túy tửu, Yến Thanh túy tửu, Lỗ Trí Thâm túy đả Sơn môn (Lỗ Trí Thâm say đập cửa chùa), đôi khi gọi là Túy đả Trấn Quan Tây (say đánh Trấn Quan Tây). Hiện nay, Túy quyền đã phát triển thêm các hình thức như Túy kiếm, túy côn, túy thương, và cả các bài múa đối luyện như Túy hán hí hầu (chàng say đùa khỉ). Túy quyền không chỉ giúp rèn luyện sự mềm dẻo, phối hợp nhịp nhàng mà còn nâng cao khả năng linh hoạt và ứng biến của cơ thể.

Một số đặc trưng

Còn được biết đến với tên gọi 'Túy tửu quyền' (quyền say rượu) hoặc 'Túy bát tiên quyền' (quyền tám tiên say rượu, theo truyền thuyết Trung Quốc, tám vị tiên gồm Hán Chung Ly, Trương Quả Lão, Lã Động Tân, Lý Thiết Quải, Hàn Tương Tử, Lam Thái Hòa, Hà Tiên Cô, Tào Quốc Cữu).

Khi thực hiện quyền, động tác bước đi giống như người say rượu, vì vậy được gọi là 'quyền say'. Hình thái say và ý thức say được lấy cảm hứng từ điệu 'múa say' của thời cổ đại, trong khi kỹ thuật say đánh này được phát triển từ các loại quyền 'hóa mềm đánh khéo' (nhu hóa xảo đả) vào thời Minh và Thanh.

Trương Khổng Chiếu trong tác phẩm 'Quyền kinh, quyền pháp bị yếu' đã ghi chép về bài 'Túy bát tiên ca'. Hiện tại, quyền này phổ biến tại các tỉnh như Tứ Xuyên, Thiểm Tây, Sơn Đông, Hà Bắc, Bắc Kinh, Thượng Hải và vùng Giang Hoài.

Túy quyền là một loại quyền pháp dựa vào địa hình và đất đai để thực hiện, với hình thức như người say nhưng vững chắc như một lá cờ đứng vững trước gió.

Về phong cách, túy quyền có ba loại: trọng hình, trọng kỹ thuật và cả hai kết hợp giữa hình thức và kỹ thuật.

Đặc trưng là hình thức say, nhưng ý thức không bị say, hành động vẫn như đang say, tâm trí vẫn tỉnh táo.

Hạt nhân là một hình ảnh của sự say, bề ngoài có vẻ như say nhưng thực tế là để giữ thế, dùng vẻ say để lừa đối phương, vận dụng sức mạnh để phản công, lợi dụng sự say để tạo cơ hội tấn công.

Về mặt kỹ thuật, cần phối hợp nhãn pháp (mắt), thủ cước pháp (tay chân) và tấn pháp (bước chân).

Nhãn pháp (mắt) bao gồm các kỹ thuật như nhìn, ngắm, quan sát, và liếc.

Về chỉ pháp, có các kỹ thuật như: điểm, che, bổ, cắm, lừa, tóm, ngắt, và khép (ngón tay).

Về thủ pháp, có các kỹ thuật như áp sát, thúc đẩy, ép buộc, và dựa vào đối phương.

Về cước pháp, bao gồm các kỹ thuật như móc, gác, xoay, cắt, nâng, dậm, bật, và quấn. Phép ngã có ba loại: ngã nửa vời, ngã hoàn toàn, và ngã hóa giải để tránh nguy hiểm.

Khi sử dụng phép, cần chú trọng đến sự sắc bén của mắt và nhanh nhẹn của tay, hình thức say nhưng tâm trí tỉnh táo, chọn thế hợp lý theo tình huống, tránh đòn thực mà bị lừa, né gạt để tiến lên, và sử dụng các chiêu thức ngã thúc.

Ca quyết gồm: 'Điên đảo nuốt nhả, nổi mà không ngã. Ngất ngưởng té thúc, lăn lộn khéo léo. Lăn tiến cao, lăn ảo diệu. Tùy theo thế sấp ngửa, khó theo dõi.'

Các bài múa nổi tiếng bao gồm: Túy bát tiên, Thái Bạch túy tửu, Võ Tòng túy tửu, Yến Thanh túy tửu, và Lỗ Trí Thâm túy đả Sơn môn (Lỗ Trí Thâm say đập cửa chùa), bài này cũng được gọi là Túy đả Trấn Quan Tây (say đánh Trấn Quan Tây)...

Ngày nay, từ nền tảng của Túy Quyền, đã phát triển thành Túy Kiếm, Túy Côn, Túy Thương, và cả các bài võ đôi như Túy Quyền và Túy Hán Hí Hầu (chàng say đùa khỉ) cũng được coi là những bài múa đối luyện.

Túy Quyền có thân pháp linh hoạt, đòn vồ nguy hiểm, và kỹ thuật đánh tinh xảo. Nó giúp rèn luyện sự mềm dẻo, nhịp điệu, nhanh nhẹn và khả năng ứng biến của cơ thể ở mức độ cao.