Tuyên bố quốc tế về quyền sống, bảo vệ và phát triển của trẻ em nhấn mạnh vào việc tóm tắt nội dung, phân tích cấu trúc, giá trị nghệ thuật và môi trường sáng tạo của tác phẩm, giúp học sinh hiểu sâu hơn về môn Văn 9
1. Kiến thức tổng quan
a. Nguồn gốc
- Hội nghị cao cấp toàn cầu về trẻ em được tổ chức tại trụ sở Liên Hợp Quốc tại New York vào ngày 30/9/1990.
- Đoạn văn này được trích từ Tuyên bố của Hội nghị cấp cao toàn cầu về trẻ em, được xuất bản trong các văn kiện về quyền trẻ em của Việt Nam và quốc tế (NXB Chính trị Quốc gia - Ủy ban Bảo vệ và Chăm sóc Trẻ em Việt Nam, Hà Nội, 1977).
b. Cấu trúc
- Phần 1 (2 đoạn đầu): khẳng định tính cấp thiết và quan trọng của việc đảm bảo một tương lai tốt đẹp cho tất cả trẻ em.
- Phần 2 (Thách thức): thực trạng của trẻ em trên toàn thế giới.
- Phần 3 (Cơ hội): Các điều kiện thuận lợi từ cộng đồng quốc tế có thể thúc đẩy việc chăm sóc và bảo vệ trẻ em.
- Phần 4 (Nhiệm vụ): Xác định những nhiệm vụ toàn diện nhằm bảo vệ sự sống và phát triển của trẻ em.
2. Chi tiết hơn về vấn đề
a. Khẳng định tính cấp bách và quan trọng của việc đảm bảo một tương lai tốt đẹp cho mọi trẻ em (mục 1 – 2)
- Mục 1 trình bày vấn đề và giới thiệu mục tiêu cũng như nhiệm vụ của Hội nghị toàn cầu về trẻ em.
- Mục 2 tóm tắt các đặc điểm và yêu cầu của trẻ em, khẳng định quyền sống và quyền phát triển trong một môi trường hòa bình và hạnh phúc. Điều này cũng là nguyên nhân và mục tiêu của vấn đề: làm thế nào để đảm bảo một tương lai tốt đẹp hơn cho mọi trẻ em.
=> Vấn đề được đặt ra một cách súc tích, rõ ràng và quả quyết.
b. Thực trạng của trẻ em trên toàn cầu (mục 3 – 7)
- Mục 3 có vai trò làm cầu nối, chuyển tiếp (tuy nhiên, cuộc sống thực tế của nhiều trẻ em trong thời thơ ấu không phản ánh điều này).
- Mục 7 đưa ra kết luận cho phần Sự thách thức: nhấn mạnh trách nhiệm phải đối mặt với các thách thức đã được nêu trong phần trước, đặc biệt là trách nhiệm của các nhà lãnh đạo chính trị, người đứng đầu các quốc gia.
- Các mục 4,5,6 chỉ ra các vấn đề, tình trạng hiện thực của trẻ em trên nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ khác nhau, mà trẻ em trở thành nạn nhân của nhiều vấn đề xã hội:
+ Trở thành nạn nhân của chiến tranh, bạo lực, khủng bố, phân biệt chủng tộc, xâm lược, phải sống lưu vong, bị bóc lột, bị lãng quên,...
+ Gánh chịu nạn đói, nghèo đói, vô gia cư, dịch bệnh, ô nhiễm môi trường, mù chữ.
+ Mất mạng (con số đau lòng: 40000 cháu/ngày) vì suy dinh dưỡng, bệnh tật.
=> Trẻ em đang phải đối mặt với những nguy hiểm, cuộc sống khó khăn trên nhiều phương diện.
c. Cơ hội từ cộng đồng quốc tế để nâng cao việc chăm sóc, bảo vệ trẻ em (mục 8 – 9)
- Mục 8 đã đề cập đến hai cơ hội:
+ Sự hợp tác giữa các quốc gia và sự nhận thức cao của cộng đồng quốc tế trong lĩnh vực này. Công ước về quyền của trẻ em đã tạo ra một cơ hội mới.
+ Sự hợp tác và đoàn kết quốc tế ngày càng có hiệu quả cụ thể trên nhiều lĩnh vực, với các nỗ lực mạnh mẽ để giảm bớt việc sử dụng quân sự, tạo điều kiện thuận lợi để sử dụng tài nguyên lớn hơn để thúc đẩy mục tiêu kinh tế và nâng cao phúc lợi xã hội.
d. Xác định những nhiệm vụ toàn diện nhằm bảo vệ sự sống và phát triển của trẻ em (mục 10 – 17)
- Dựa trên thách thức và cơ hội, văn bản đưa ra những nhiệm vụ quan trọng cần phải thực hiện:
+ Nâng cao sức khỏe và dinh dưỡng cho trẻ em.
+ Quan tâm, chăm sóc trẻ em khuyết tật và trẻ em ở hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.
+ Tăng cường vai trò của phụ nữ nói chung và đảm bảo sự bình đẳng giữa nam và nữ để bảo vệ lợi ích của trẻ em, đặc biệt là các em gái.
+ Đảm bảo rằng tất cả trẻ em đều được hoàn thành giáo dục cơ bản và không ai mù chữ.
+ Thực hiện kế hoạch hóa gia đình, tạo điều kiện cho trẻ em phát triển và trưởng thành trong môi trường gia đình.
+ Chuẩn bị để trẻ em có thể sống trách nhiệm trong một xã hội tự do.
+ Để bảo vệ tương lai của trẻ em, cần đảm bảo hoặc phục hồi sự phát triển kinh tế ổn định và đồng đều ở tất cả các quốc gia.
=> Các nhiệm vụ được đề cập cụ thể và toàn diện, bao gồm mọi lĩnh vực (y tế, giáo dục, xã hội), mọi đối tượng (trẻ em khuyết tật, trẻ em đặc biệt khó khăn, trai gái) và mọi cấp độ (gia đình, xã hội, quốc gia, cộng đồng quốc tế).
=> Quan trọng là những nhiệm vụ này được đề xuất với quyết tâm và sự dứt khoát, thể hiện ý định mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế. Mục 17 nhấn mạnh: “Các nhiệm vụ này đòi hỏi tất cả các quốc gia cần phải tiếp tục hợp tác và cùng nhau hành động, cả ở cấp độ quốc gia và quốc tế”.
e. Giá trị của nội dung
- Bảo vệ quyền lợi và phát triển của trẻ em là một trong những vấn đề quan trọng, cấp bách, mang ý nghĩa toàn cầu.
- Tuyên bố của Hội nghị cấp cao thế giới về trẻ em ngày 30/09/1990 đã khẳng định điều đó và cam kết thực hiện những nhiệm vụ toàn diện nhằm bảo vệ sự sống còn và phát triển của trẻ em, vì tương lai của toàn nhân loại.
f. Giá trị nghệ thuật
- Bản tuyên bố bao gồm 17 mục, được chia thành 4 phần, trình bày rõ ràng, hợp lý.
- Kết cấu mạch lạc.
- Sử dụng lập luận thuyết phục.
- Áp dụng phương pháp trình bày số liệu và phân tích khoa học.
Bản tổng hợp ý của văn bản 'Tuyên bố thế giới về sự sống còn, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em':
