Buzz
Bài văn Phân tích Nói với con bao gồm dàn ý chi tiết, sơ đồ tư duy và hơn 40 bài văn phân tích mẫu xuất sắc nhất, ngắn gọn được tổng hợp và lựa chọn từ những bài văn hay đạt điểm cao của học sinh lớp 9. Hi vọng với các bài phân tích bài thơ Nói với con này các bạn sẽ thích thú và viết văn hay hơn.
Tuyển chọn 40 bài Phân tích Nói chuyện với con (tốt nhất)
Phân tích Nói với con - mẫu 1
Tình cảm gia đình là một nguồn cảm hứng không ngừng cho các nhà thơ, tuy nhiên hầu hết các tác phẩm thường nói về tình cha con. Ít có các bài thơ về tình cha con. Bài thơ 'Nói với con' của Y Phương là một trong những tác phẩm đặc biệt đó. Với lời văn tự nhiên, ngọt ngào, bài thơ lấy lời cha dạy con về tình thương của cha mẹ, sự quan tâm của quê hương đối với con để ca ngợi truyền thống yêu thương, sức mạnh của dân tộc miền núi.
Xuất hiện vào năm 1980, bài thơ như là những lời nói từ trái tim cha, đầy yêu thương và ấm áp, thể hiện tình cảm gia đình ấm áp, tình yêu quê hương mãnh liệt, mang đậm tinh thần dân tộc miền núi trong từng câu chữ. Bài thơ khám phá từ tình cảm gia đình và mở rộng thành tình yêu quê hương, đất nước. Từ những kỷ niệm gắn bó và thân thuộc nhất với mỗi người và nâng cao thành quan điểm sống chung. Bài thơ bắt đầu với hình ảnh gia đình hạnh phúc, đầy niềm vui:
“Bước phải tới cha
Bước trái tới mẹ
Một bước đạm tiếng nói
Hai bước về tiếng cười”
Khung cảnh đẹp như tranh, một mái nhà với mẹ và cha và đứa con hạnh phúc vì được sống trong tình yêu thương. Bằng những ý thơ đối chiếu với hình ảnh đứa trẻ ngây thơ chập chững bước đi, lắng nghe lời dạy của cha mẹ, hiện lên rõ nét. Không khí ấm áp của một gia đình hạnh phúc được diễn đạt bằng hình ảnh thực tế và cụ thể. Cha che chở từng bước đi của con, lo lắng sợ con vấp ngã. Mỗi bước đi của chơi chơi xổ sốu có cha mẹ bên cạnh, mỗi tiếng cười, tiếng nói đều có cha mẹ khuyến khích. Sự bước tới của con thể hiện niềm hạnh phúc và tự hào của cha mẹ. Không chỉ có gia đình, con còn trưởng thành trong cuộc sống lao động, trong quê hương đẹp và tình quê hương sâu sắc:
“Người bên mình yêu thương con ơi
Màu nắng rơi, hoa rụng
Vách nhà vang câu hát
Rừng nở hoa
Con đường cho những trái tim
Cha mẹ mãi nhớ về ngày thành hôn
Ngày đầu tiên tuyệt vời nhất trong cuộc đời”
Người cha tự hào về những người cùng sống trên mảnh đất quê hương đã nuôi dưỡng cho con nên vóc dáng và đã nói lên câu “Người đồng mình yêu lắm con ơi”. Cuộc sống lao động tươi vui và cần cù của “người đồng mình” được gợi lên qua những hình ảnh đẹp “Đan lờ cài nan hoa”, “vách nhà ken câu hát” một cách thật cụ thể và sinh động. Đồng thời các động từ “đan”, “cài” và “ken” vừa diễn tả động tác lao động cụ thể, vừa nói lên sự gắn bó, quấn quýt trong lao động của “người đồng mình”.
Lao động mặc dù gian khổ nhưng cuộc sống của “người đồng mình” tươi vui, và rất ngọt ngào. Công việc mặc dù nặng nhọc, vất vả nhưng “người đồng mình” luôn lạc quan, vui vẻ “hát”, “cài nan hoa”. Tất cả những hình ảnh đó vừa nói lên vẻ đẹp cao quý của “người đồng mình” vừa nhắc nhở con phải biết yêu thương, quý trọng “người đồng mình” vì họ đã cho con tình yêu thương, che chở con lớn khôn. Thiên nhiên quê hương cũng thật đẹp, luôn dành cho con những điều tốt nhất. “Rừng” và “con đường” là biểu tượng của quê hương luôn mở rộng vòng tay đã được tác giả nhân hóa, dạy cho con biết rằng núi rừng quê hương, thiên nhiên đã bảo vệ, nuôi dưỡng con người về cả tâm hồn và lối sống. Con đã trưởng thành trong tình yêu của quê hương như vậy. Qua những câu thơ vừa tả thực lại vừa chứa đựng tình cảm trữ tình, cha mong con hiểu được tình yêu thương đã nuôi dưỡng con, để con yêu cuộc sống hơn. Nhìn con trưởng thành, suy ngẫm về tình nghĩa làng bản quê nhà, nhà thơ đã suy tư về nguồn gốc hạnh phúc, “ngày đầu tiên tuyệt vời nhất trong cuộc đời” và dạy cho con biết rằng quê hương đã tạo ra cho cha mẹ cuộc sống hạnh phúc, mạnh mẽ, bền lâu.
Dặn dò con về quê hương, về “người đồng mình', cha mong con phải ghi nhớ kỹ niệm nơi mình đã sinh sống, đã lớn lên. Không chỉ nhắc nhở con về nguồn gốc, cha còn nói với con về những phẩm chất cao đẹp của “người đồng mình”:
“Người bên cạnh yêu thương lắm con ơi
Chịu đựng nỗi đau cao
Đi xa để trưởng thành”
“Người đồng mình” không chỉ có tình nghĩa và tài năng mà còn có nhiều phẩm chất tốt đẹp, “thương lắm con ơi”. Trải qua nhiều khó khăn, thách thức, niềm vui và nỗi buồn trong cuộc sống, “người đồng mình” đã trải qua và rèn luyện, nuôi dưỡng tinh thần, rèn luyện bản thân. Câu thơ ngắn gọn, đối chiếu nhau như tục ngữ, thể hiện một thái độ sống, một triết lý cao quý. Sử dụng chiều cao của trời, khoảng cách xa xôi của đất để “đo nỗi buồn”, để “nuôi dưỡng tinh thần vĩ đại”.
Câu thơ thể hiện tinh thần sống cao đẹp của người dân miền núi, của người Việt Nam. Lời tâm tình của người cha dành cho con cũng là lời khuyên răn con phải trân trọng quê hương, nơi mình sinh ra và lớn lên. Người cha tự hào về “người đồng mình” sống với sức mạnh và kiên cường, gắn bó mật thiết với quê hương dù trong cảnh khó khăn, đói nghèo. Người cha mong con trung thành với quê hương, biết chịu đựng và vượt qua mọi khó khăn bằng ý chí và lòng tin vững vàng:
“Dẫu có chông gai, cha vẫn muốn
Sống trên đất cát cũng không từ bỏ đất chật hẹp
Sống trong cơ ngơi không từ bỏ cơ ngơi khó khăn
Sống như dòng sông, như con suối
Leo núi xuống dốc
Không sợ gian khổ
Với các hình ảnh so sánh, ẩn dụ và sử dụng thành ngữ, cha đã truyền đạt cho con về những phẩm chất cao đẹp của “người đồng mình”. Điều quan trọng là sống với khó khăn nhưng vẫn kiên cường, mạnh mẽ, và trung thành với quê hương dù quê hương còn đói khó.
Con phải sống với lòng biết trân trọng quê hương, sẵn lòng đối mặt và vượt qua mọi khó khăn. Đó là điều mà cha mong muốn, hy vọng ở con. Lời thơ đơn giản nhưng chắc chắn, đậm chất nhân văn, thấm vào lòng người. Những câu thơ tiếp theo là lời khẳng định về “người đồng mình”, mặc dù mộc mạc nhưng không hề kém cạnh:
“Người đồng mình đơn sơ nhưng chất chứa tình thương
Không ai là nhỏ bé cả con ạ
Người đồng mình tự khắc đá để xây dựng quê hương cao lên
Quê hương vẫn giữ truyền thống
Để phản ánh tính chất giản dị của những người dân quê chân lấm tay bùn, tác giả sử dụng cách diễn đạt cụ thể, hình ảnh chân thực “thô sơ da thịt”. “Người đồng mình” mặc dù giản dị nhưng lại phong phú về tinh thần và nghị lực. Họ có thể “thô sơ da thịt” nhưng không hề nhỏ bé về tinh thần, về sức mạnh và quyết tâm. Từ đó, để tôn vinh và ca ngợi tinh thần lao động, sự chịu khó, sống giản dị, chân thành, không hề “nhỏ bé” hay bình thường.
Họ mong muốn xây dựng quê hương ngày càng phồn thịnh. Bằng cách diễn đạt độc đáo của người dân tộc miền núi “người đồng mình tự khắc đá để xây dựng quê hương cao lên”, người cha đã truyền cho con tinh thần tự tôn, ý thức bảo vệ nguồn gốc của “người đồng mình”. Chính những người đó, thông qua lao động chăm chỉ, đã tạo ra những truyền thống, phong tục tốt đẹp của dân tộc và quê hương. Để nhắc nhở và giáo dục con cái, người cha nhấn mạnh truyền thống của người đồng mình, và lời cha càng trở nên chân thành hơn:
“Con ơi dù giản dị nhưng kiên định và mạnh mẽ
Hãy bắt đầu cuộc hành trình của mình
Không bao giờ nhỏ nhặt được đâu
Nghe lời con
Người cha đã nhắc nhở con khi “bắt đầu cuộc hành trình” không bao giờ sống “nhỏ nhặt” trước mọi người. Phải lấy tinh thần giản dị, mộc mạc của người lao động để tiến lên. Người cha mong con có đủ sức mạnh, niềm tin để đương đầu với những khó khăn mà con sẽ gặp phải, cũng khuyên con học bài đạo lý, biết biết ơn và tự hào với dân tộc, quê hương của mình, để có đủ tự tin, đủ sức mạnh để vững bước trên con đường đời. Hai từ “nghe lời con” đầy ấm áp, yêu thương kết thúc bài thơ với trái tim tràn đầy tình yêu, kỳ vọng, là lời dặn dò nhắc nhở ý chí của người cha đối với đứa con thân yêu của mình. Bài thơ có cấu trúc chặt chẽ, dẫn dắt tự nhiên, giọng điệu chân thành, trìu mến và rất độc đáo trong phong cách miền núi với ngôn ngữ “thổ cẩm” đặc biệt, với cảm xúc, tư duy độc đáo.
“Nói với con” được viết dưới dạng thơ tự do bay bổng phù hợp với mạch cảm xúc tự nhiên tạo nên sự hòa hợp, cộng hưởng với những cung bậc tình cảm khác nhau trong lời cha truyền đạt đến con. Lời nhắn nhủ ân cần của người cha với con cũng là những điều mà người cha nào cũng muốn con mình mang theo như một hành trang trong cuộc sống. Qua đó, ta cần tự hào, giữ gìn và phát huy truyền thống của dân tộc, cũng như yêu thương quê hương, gia đình và phải có ý chí, nghị lực vươn lên trước những thử thách của cuộc sống.
Phân tích bài thơ Nói với con
1. Mở bài: Giới thiệu vài điểm về tác giả và tác phẩm:
- Y Phương, tên thật là Hứa Vĩnh Sước, là nhà thơ dân tộc Tày, quê quán ở huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng.
- Ông gia nhập quân ngũ vào năm 1968, và từ năm 1981, ông chuyển sang làm việc tại Sở Văn hóa Thông tin Cao Bằng.
- Ông là Chủ tịch của Hội Văn học nghệ thuật Cao Bằng.
- Thơ của Y Phương Văn toát lên nét đặc trưng văn hóa dân tộc, phản ánh sâu sắc cuộc sống tinh thần phong phú của người dân vùng cao Việt Bắc.
- Bài thơ ''Nói với con'' thể hiện tình yêu thương và nguyện vọng sâu sắc của các bậc phụ mẫu, mong muốn con cháu tiếp tục truyền thống đẹp của quê hương.
2. Nội dung chính:
- Con trưởng thành dưới tình yêu thương, sự quan tâm của cha mẹ, trong cuộc sống bận rộn ở quê hương:
+ Tình yêu thương của cha mẹ dành cho con cái là không giới hạn, được thể hiện qua những hình ảnh đơn giản và lời diễn đạt chân thành:
'Chân phải bước tới cha'
'Chân trái bước tới mẹ'
'Một bước chạm đến tiếng nói'
'Hai bước đến gần tiếng cười'
+ Thiên nhiên tươi đẹp và cuộc sống bận rộn của người dân quê hương đóng góp vào việc tạo ra một cuộc sống tinh thần phong phú cho con người, nuôi dưỡng và phát triển nhân cách của con người:
'Rừng mở lòng ra cho hoa'
'Con đường mở lòng ra cho những tấm lòng'
Con ơi, người đồng mình yêu quý lắm đấy
Đan hoa, cài lờ nan
Câu hát vang trong bức vách nhà
- Ước nguyện sâu sắc của cha dành cho con:
+ Cha mong con trung thành với quê hương, vượt qua mọi khó khăn và thử thách bằng tinh thần mạnh mẽ và niềm tin vững chắc:
''Dù có chông gai, cha vẫn muốn
Sống trên đá cũng không than phiền đá lún
Sống trong thung cũng không than phiền thung nghèo khổ
Sống như dòng sông, như dòng suối
Leo lên thác, lao xuống ghềnh
Không sợ khó khăn vất vả
+ Mong con sống đáng giá với truyền thống tốt đẹp của dân tộc:
''Người bạn đồng hành gồ ghề da thịt
Chẳng có ai là không quan trọng cả con ạ
Người bạn đồng hành tự mình đục đá để dựng nên nền quê hương vững chãi
3. Kết thúc:
- Bài thơ thể hiện một trong những điều tâm huyết nhất mà người cha muốn truyền đạt cho con. Đó là lòng tự hào về sức sống kiên cường, mạnh mẽ, và niềm tin vững chắc vào truyền thống tốt đẹp của dân tộc, quê hương khi bước vào cuộc sống.
- Qua bài thơ ''nói với con'', độc giả cảm nhận được tình cảm cha con sâu nặng và tình yêu quê hương cháy bỏng của nhà thơ.
Sơ đồ Phân tích bài thơ Nói với con
Phân tích bài thơ Nói với con - mẫu 2
Y Phương, con người của dân tộc Tày, là tác giả của bài thơ Nói với con. Tiêu đề bài thơ rất giản dị, lời thơ và tinh thần rất trong sáng. Bài thơ gồm hai mươi tám câu tự do, với các câu ngắn nhất chỉ hai chữ, câu dài nhất có mười chữ. Phần lớn là những câu thơ bốn hoặc năm chữ, với những câu thơ như khẩu ngữ, gợi lên tinh thần đậm nét của tình cha mẹ và cách biểu đạt chân thành, giản dị.
Tràn ngập trong những vần thơ là tình thương con, là niềm tự hào về quê hương xứ sở. Đứng chốt ở bốn điểm trọng yếu, như những lời thiết tha, những điệu nhạc làm cho âm điệu, nhạc điệu thơ vang lên, đong đầy. Tôi sinh ra và lớn lên ở hai bờ sông Hương thơ mộng, từ khi còn bé đã nghe thấm vào lòng những lời ngọt ngào: 'bà con miệng', 'chị em miệng', 'anh em miệng' của mẹ, của chị gái, của bạn bè. Rồi trong những năm dài chiến tranh trên những con đường quân sự, tôi xúc động khi nghe một tiếng ru buồn, êm đềm vang lên từ một ngôi nhà nhỏ ở một xóm xa lạ:… 'Nàng về nuôi con cùng với tôi – Để tôi ra đi trải qua những nẻo đường non Cao Bằng'… Và khi đọc thơ Y Phương, ba tiếng 'người đồng mình' đã làm rung động tâm hồn tôi bao nhiêu bâng khuâng. Tôi nhớ về tuổi thơ, nhớ giọng nói dịu dàng của mẹ, nhớ về Huế, và thật kỳ lạ, tôi lại nghĩ về Cao Bằng, một nơi mà tôi chưa từng đặt chân đến. Thơ có sức mạnh, có khả năng gợi nhớ và gợi cảm như vậy. 'Người đồng mình' đã tập trung mọi tình yêu thương, tự hào của Y Phương về 'vùng đất Cao Bằng', nơi chôn vùi những tâm hồn nặng nề của mình. Hãy ngâm với những vần thơ của anh:
“Chân phải bước đến bên cha
Chân trái bước đến bên mẹ
Một bước chạm tới tiếng nói
Hai bước đến gần tiếng cười.”
Ta như đang thưởng thức một bức tranh với bốn hình ảnh: chân phải, chân trái, tiếng nói, tiếng cười của một đứa trẻ đang bước chập chững, đang học nói. Đôi khi nó sà vào lòng mẹ, đôi khi lại nắm tay cha. Cụm từ 'bước đến' và động từ 'chạm' được sử dụng rất tinh tế, làm nổi bật bức tranh về một gia đình hạnh phúc: đôi vợ chồng trẻ với đứa con nhỏ.
“Người bạn đồng hành yêu con nhiều lắm ơi”
Tại sao không thể yêu?
Phải yêu nhiều, yêu thật nhiều chứ!
Người bạn đồng hành yêu con nhiều lắm đấy
Cài hoa nan đan lờ
Vách nhà vang lên tiếng hát
Rừng mở lòng ra cho hoa nở
Con đường mở lòng ra cho những tấm lòng
Nhà văn Nguyễn Tuân đã từng khen ngợi người lái đò trên sông Đà có 'bàn tay lái như ra hoa'. Một nhà thơ khác, khi ngắm nhìn vẻ đẹp quyến rũ của cô văn công, đã thốt lên: 'mười bông hoa trắng muốt, thơm ngát như bàn tay em'. Chữ 'hoa', chữ 'câu hát', chữ 'tấm lòng' trong thơ Y Phương cũng vô cùng đặc biệt. Đan lời đánh cá, dưới bàn tay của người Tày, những nan nứa, nan trúc, nan tre đã biến thành 'nan hoa'. Vách nhà không chỉ được kén bằng gỗ mà còn được kén bằng 'câu hát'. Rừng không chỉ để cho nhiều gỗ quý, cho măng, cho lâm sản quý giá mà còn 'cho hoa'. Con đường không chỉ là nơi đi từ trên non xuống biển mà còn là 'con đường tình nghĩa', nơi mà ai còn nhớ đến chăng?
“Dấn thân xuống biển, trèo lên non,
Con đường tình nghĩa ai còn ghi nhớ?”
(Ca dao)
Với Y Phương, con đường mà anh nói với con là biểu tượng quen thuộc của quê hương. Đó là con đường làng quê, đi vào rừng sâu, đến sông ngòi… Đó là con đường học tập, là con đường kiếm sống. Con đường xa xôi, là nơi đi đến mọi nẻo đất nước. Con đường tình thân ấy được Y Phương diễn đạt một cách chân thành, giản dị: Con đường cho những tấm lòng. Ôm con thơ vào lòng, hạnh phúc ngắm nhìn con trưởng thành, suy ngẫm về tình thân làng quê, nhà thơ nhớ về nguồn gốc hạnh phúc:
“Cha mẹ mãi nhớ ngày cưới của mình
Ngày đó là ngày đẹp nhất trong cuộc đời.”
'Người bạn đồng hành' không chỉ mang đầy cần cù và khéo léo, lòng tình nghĩa và tài năng, đam mê cuộc sống mà còn được trang bị bởi nhiều phẩm chất tốt đẹp, đáng 'thương lắm con ơi'. Trong những thử thách gian khổ, niềm vui và nỗi buồn của cuộc sống, trải dài qua bao năm tháng, cùng với bà con quê hương, 'người bạn đồng hành' đã rèn luyện, đã tạo dựng tinh thần kiên cường, đã 'vượt qua nỗi buồn - xa nuôi tâm lớn', nâng cao tinh thần cao quý.
Câu thơ ngắn gọn, như câu tục ngữ, thể hiện một thái độ, một nguyên tắc sống cao quý. Những từ như 'cao đo', 'xa nuôi' đã thể hiện sự truyền thống sống cao cả của dân tộc Tày, của con người Việt Nam. Nếu người Kinh sử dụng các thành ngữ như 'ăn chắc mặc bền, chém to kho mặn, chân đất lưng trần, niêu cơm quả cà …' để phản ánh tính giản dị, mộc mạc của dân quê chân lấm tay bùn suốt năm tháng, thì Y Phương cũng sử dụng cách diễn đạt cụ thể, hình ảnh cụ thể của bà con dân tộc Tày như: 'thô sơ da thịt' 'chẳng mấy ai nhỏ bé', 'tự đục đá kê cao quê hương' để khẳng định và ca ngợi tinh thần cần cù, kiên trì trong lao động, cuộc sống giản dị, chân thành, không hề 'nhỏ bé' tầm thường trước mắt xã hội.
Lối sống tươi đẹp đó đã tạo ra vẻ đẹp trong sáng, đáng yêu của thơ Y Phương. Tâm hồn dân tộc, tinh thần nhân văn đã hòa quyện vào nền thơ dịu dàng của nhà thơ:
'Người bạn đồng hành thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người bạn đồng hành tự đục đá kê cao quê hương
Quê hương vẫn sống theo phong tục.'
Cha 'nói với con' cũng là truyền đạt cho con những bài học về đạo lý, về cách sống làm người. Quê hương sau những năm dài chiến tranh, mặc dù không giàu có, không hùng vĩ, nhưng con cần phải biết gắn bó với quê hương: 'Không chê… không chê… không lo…'. Đối diện với những thử thách khó khăn, con không được phép sống tầm thường, sống hèn kém, sống 'nhỏ bé'. Phải lao động sáng tạo để xây dựng, để 'kê cao' quê hương:
“Dù có như thế nào, cha vẫn mong muốn
Sống trên đá không than phiền về những khó khăn
Sống trong thung không phàn nàn về nghèo khó
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo gian khó…”
Trong lời thơ chứa đựng những ẩn dụ so sánh, những câu ngạn ngữ dân gian. Câu 'sống' lặp đi lặp lại ba lần đã thể hiện một tâm trạng, một phẩm chất, một dáng vẻ…, điều mà cha 'mong muốn', cha hy vọng ở con. Lời thơ đơn giản, chắc chắn nhưng rất cảm động, sâu sắc. Phần kết 'nói với con' trở nên càng thêm ấm áp. Cha nhắn con khi 'bắt đầu cuộc hành trình'' không bao giờ được phép sống tầm thường, sống 'nhỏ bé' trước mắt mọi người. Phải giữ vững bản sắc giản dị, chân thành của 'người lao động'. Hai từ 'nghe con' là cả một trái tim cha rộng lớn:
Con ơi dù thân thể bình dị
Bắt đầu cuộc hành trình
Không bao giờ được phép nhỏ nhặt
Nghe con.
“Nàng về chăm sóc ruộng đồng
Để anh đảm trách núi sông Cao Bằng
Ngâm Cao Bằng, lúa trắng như gạo…”
Theo tôi, bài thơ Nói với con của Y Phương giống như một giọt nước Cao Bằng, có thể làm dịu đi và làm trong sạch tâm hồn mỗi người.
Phân tích Nói với con - mẫu 3
Y Phương, một nhà thơ của dân tộc Tày, sinh ra và lớn lên trong vùng đất non cao, với tinh thần mộc mạc, giản dị. Những dòng thơ của ông mang đậm tâm hồn và tình cảm của con người nơi đây. Khi nhắc đến Y Phương, người ta không thể không nghĩ đến bài thơ Nói với con, một tác phẩm nổi tiếng về tình cảm gia đình sâu sắc.
Bài thơ Nói với con được Y Phương sáng tác khi con trai đầu lòng của ông chào đời. Vì vậy, bài thơ chứa đựng niềm hạnh phúc không nguôi của một người cha trước sự xuất hiện của đứa con đầu lòng. Không chỉ thế, bài thơ còn thể hiện ý thức của người cha muốn truyền đạt, muốn con hiểu rõ về nguồn gốc của mình và luôn tự hào về quê hương mình. Đầu tiên, bài thơ nhắc nhở con về nguồn gốc của mình, là tình thương của cha mẹ và sự quan tâm của những người cùng dòng họ.
“Chân phải đặt bước về cha
Chân trái bước về mẹ
Chạm một lần âm thanh
Đến tiếng cười sau hai bước”
Bằng những hình ảnh cụ thể kèm theo sự lặp lại cấu trúc và phép liệt kê, Y Phương đã tạo ra một không khí vui tươi, ấm áp và gần gũi trong một gia đình nhỏ đầy hạnh phúc. Bốn câu thơ liên tiếp với các hành động 'bước', 'chạm', 'đến' đều chỉ về mục tiêu đơn giản của người con: mẹ và cha. Điều đơn giản ấy thể hiện ý nghĩa lớn lao và thiêng liêng: mỗi người cha mẹ là điểm đến, nơi ta trở về, nơi ta tiến lên, là nơi yên bình để ta tìm sự ủng hộ sau những gian nan của cuộc đời. Không chỉ vậy, họ còn được sự che chở, sự quan tâm từ làng xóm: 'Đan lờ cài nan hoa/.../Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời'. Cách gọi dung dị, giản dị 'người đồng mình' thể hiện tình cảm thân thiết, trìu mến của người Tày. Họ là những người của vùng, của miền.
Chỉ trong bảy câu thơ, Y Phương đã khắc họa cuộc sống lao động vui vẻ, cần cù của họ, họ làm những công việc đơn giản như đan nan hoa, ken vách nhà bằng những bài hát. Người đồng mình yêu lao động, yêu cái đẹp và biết cách làm cuộc sống của họ trở nên hạnh phúc, vì thế, trong nhà họ, bài hát luôn vang lên. Và thiên nhiên mơ mộng, đầy tình nghĩa đã che chở, nuôi dưỡng con về cả tinh thần và cách sống. Quê hương đã ban cho con những điều tốt đẹp nhất, nơi mà con lớn lên. Y Phương không chỉ dạy con biết về nguồn gốc mình mà còn dạy con tự hào về những phẩm chất tốt đẹp của người đồng mình:
“Người đồng mình yêu lắm con ơi
…
Và quê hương thì con là phong tục”.
Những phẩm chất tốt đẹp của người đồng mình là nguồn động viên, kiên trì và sức mạnh để vượt qua mọi thử thách. Mặc dù gặp phải nhiều khó khăn và vất vả, họ vẫn luôn trung thành với quê hương. Cha dạy con không bao giờ được sống tầm thường, nhưng cũng phải luôn tự hào về gốc rễ của mình.
Người đồng mình luôn sống mạnh mẽ và gắn bó với quê hương dù gặp phải khó khăn. Họ biết cách vượt qua mọi gian khổ và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Cha dặn dò con không được nhỏ bé về ý chí và nghị lực, và những lời dạy ấy sẽ là hành trang để con vững bước vào cuộc sống.
Lời dạy dỗ của cha vừa ấm áp vừa cứng rắn, khích lệ con không ngừng tiến lên. Những lời này không chỉ dành cho con mà còn là thông điệp truyền lại cho thế hệ sau.
Bài thơ phản ánh sâu sắc về tình cảm gia đình và lòng yêu nước sâu sắc. Cha muốn con hiểu rằng quê hương luôn là điểm tựa vững chắc và nguồn cảm hứng vô tận.
Cha mẹ là nguồn sống, là nguồn yêu thương bao la. Con sinh ra và lớn lên trong tình yêu thương ấy và trong vẻ đẹp của người dân miền núi.
Con lớn lên trong sự yêu thương của cha mẹ và trong tình cảm ấm áp của gia đình. Tình thương yêu ấy là nguồn động viên lớn lao nhất cho cuộc sống của con.
Gia đình là mái ấm của tình thương yêu và sức mạnh vượt qua mọi gian khổ. Con được sinh ra và lớn lên trong tình yêu thương của cha mẹ và vẻ đẹp của quê hương.
Em yêu ơi, người cùng anh, tâm hồn hòa mình
Ngày nào đẹp tựa ánh sáng ban đầu.
Tâm trạng, cảm xúc, suy tư hiện lên trực tiếp qua hình ảnh. Tác giả đã áp dụng cách diễn đạt đặc trưng của người dân miền núi để tạo ra hình ảnh thơ mộng. Qua cách diễn đạt đó, tác giả đã tạo ra những hình ảnh rất cụ thể, đồng thời mang tính trừu tượng cao, vẫn mang đậm bản sắc thơ mộng về cuộc sống của người dân miền núi: Những dải lụa mịn màng, mái nhà bằng nứa mềm – Lòng cha vỗ về vang xa trong làn gió mây trắng – Rừng xanh mơn mởn trải thảm; và về truyền thống tình thương, gắn kết, sẻ chia: Con đường dẫn đến những tấm lòng. Người cha muốn con thấy được vẻ đẹp tinh tế của người cùng quê để mà yêu thương. Cách diễn đạt độc đáo đó còn thể hiện ở những hình ảnh đặc biệt trong những câu thơ tiếp theo:
Em yêu ơi, người cùng anh, tâm hồn hòa mình
Sống bên nhau những ngày hạnh phúc giản dị.
Từ những dòng thơ thể hiện một cách rõ ràng tình cảm gia đình, tình yêu quê hương ở phần đầu của bài thơ, sang phần tiếp theo, tác giả mượn lời của người con để nói về sức mạnh của truyền thống, lòng trung thành với quê hương. Sử dụng cao, xa của trời đất như điểm nhấn cho nỗi buồn và lý tưởng. Đó là bức tranh về những ngọn núi cao, rừng sâu, về những Đám San, Xinh Nha. Người cha nói cho con biết và cũng nhắc nhở con rằng: Quê hương dù bình dị, chân chất, người cùng quê mình giản dị nhưng sống cao đẹp, nên trên con đường đời con phải thực hiện những việc lớn lao, phải sống cao quý để xứng đáng là người cùng quê mình. Người cha đã truyền cho con mình vẻ đẹp, sức mạnh của truyền thống quê hương.
Lần đầu tiên, người cha nói về người cùng quê mình, mạnh mẽ đến từng tế bào để nói về sức sống mạnh mẽ, sức mạnh truyền thống quê hương; lần thứ hai, người cha nhắc lại để con ghi nhớ rằng: Quê hương của con dù bình dị, giản dị, người cùng quê mình dù giản dị nhưng sống cao quý, nên trên con đường cuộc sống con phải thực hiện những điều lớn lao, con phải sống cao quý để xứng đáng với người cùng quê mình. Người cha đã truyền cho con mình vẻ đẹp, sức mạnh của truyền thống quê hương.
Loại thơ tự do, với số câu chữ không theo khuôn khổ cố định, phù hợp với dòng cảm xúc tự nhiên, linh hoạt trong bài thơ. Nhịp điệu thơ bay bổng, thơ nhẹ nhàng, thơ sắc sảo, mạnh mẽ, sắc nét,... tạo ra sự hòa hợp với các tình cảm khác nhau trong những lời cha truyền đạt cho con. Ngôn ngữ thơ giản dị, hình ảnh thơ giản dị nhưng phong phú, sống động. Thực sự là một loại “ngôn ngữ bản xứ” đầy lôi cuốn.
Nhà thơ Y Phương hiểu sâu và vì thế có thể truyền đạt được bản sắc truyền thống của người dân miền núi. Từ bài thơ này, lời cha dành cho con cũng chính là thông điệp dành cho thế hệ?
Phân tích Lời Dặn Con - Mẫu 5
“Con yêu dấu của bố
Ngủ đi con ơi!
Trăng chưa tròn bên trời
Cha đong đưa hơi thở
Để con nằm mơ kỹ”.
(Hai Bàn Tay Em - Huy Cận)
Tấm lòng của người cha văn hào dành cho con cũng sâu nặng, ấm áp không kém gì tình mẹ yêu con, ru con, dẫn con vào giấc ngủ. Lòng yêu thương con cái, ước mong con lớn lên, nên người cha là biểu tượng của tình cảm cao quý của người Việt Nam từ thời xa xưa. Bài thơ “Lời Dặn Con” của Y Phương cũng bắt nguồn từ tinh thần ấy. Với lối diễn đạt trìu mến, dịu dàng, bài thơ đã truyền đạt lời tâm sự, giao tiếp của người cha với con.
“Cha dắt con trên cát mịn
Ánh trăng ngập vai gầy
Cha ngắm nhìn cuối chân trời
Con hãy khẽ nói điều mong
Cha mượn buồm con trắng ấy.
Để con đi…”.
(Những Cánh Buồm)
Nhà thơ Hoàng Trung Thông đã mở ra trước mắt chúng ta hình ảnh đáng yêu và cảm động, hình ảnh cao quý của tình cha con. Y Phương, một nhà thơ gắn bó với dân tộc, cũng đóng góp vào đề tài này thông qua bài thơ “Lời Dặn Con”. Bài thơ đơn giản, mộc mạc trong từ ngữ, hình ảnh, nhưng đã thu hút lòng người bởi giai điệu nhẹ nhàng, tình cảm sâu lắng của lời cha dành cho con, sự nhớ thương về gốc nguồn quê hương.
Bài thơ này tuân theo thể thơ tự do, mỗi câu, mỗi vần, mỗi nhịp đều phản ánh tâm trạng. Toàn bộ bài thơ chứa đựng cách diễn đạt, cách tư duy, cách viết của người dân tộc, đơn giản mộc mạc nhưng chân thành, sâu lắng, thông qua hình ảnh của người cha nói với con, tâm tình dạy dỗ trìu mến, ấm áp và đáng tin cậy. Con lớn lên trong tình yêu thương, sự che chở của cha mẹ, trong cuộc sống yên bình của quê hương.
Bài thơ mở đầu bằng cách diễn đạt bằng hình ảnh cụ thể, độc đáo, đặc biệt trong tư duy và cách diễn đạt của người miền núi:
“Chân phải bước đến bên cha
Chân trái bước đến bên mẹ
Một bước làm vang lên tiếng nói
Hai bước làm vang lên tiếng cười'.
Chỉ trong bốn câu nhưng không khí gia đình ấm áp yêu thương được thể hiện rõ nét. Cách thể hiện cảm xúc của bài thơ thật độc đáo. Đứa con mới tập đi, từng bước điều nghiêng ngả, mỗi tiếng nói, mỗi tiếng cười của chơi chơi xổ sốu được cha mẹ che chở, dìu dắt. Việc con biết đi, biết nói là sự kiện lớn trong cuộc sống gia đình, cả nhà luôn rộn ràng tiếng nói cười, không chỉ là niềm vui riêng của người mẹ mà còn là niềm hạnh phúc của người cha. Thi sĩ Huy Cận cũng đã tâm sự về khoảnh khắc đặc biệt ấy của mình:
'Nhận được tin con tập đi
Cha mừng không thể ngủ được
Cha nằm suy tư suốt đêm
Mỗi bước chân con đi”.
Đứa con lớn lên trong cuộc sống lao động chăm chỉ của cha mẹ, trong khung cảnh thiên nhiên thơ mộng đẹp đẽ của quê hương. Nhìn con trưởng thành từng ngày, cha mẹ cảm thấy mãn nguyện. Con là tất cả, là cuộc sống đối với mẹ cha. Bà mẹ Tà Ôi đã thể hiện niềm hạnh phúc đó khi có đứa con ở bên cạnh trong công việc gặt hái lúa:
“Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ, con nằm trên vai”.
(Nguyễn Khoa Điềm)
Cha mẹ thương con, yêu đất nước như thể yêu chính con, với từng khúc rạch ruột đất là cảm xúc dày vò của cha, dòng đất mà tổ tiên, ông bà gửi lại. Niềm kiêu hãnh về dân tộc từ lòng cha đã trỗi dậy thành lời tràn đầy tình thương con trai:
“Con ơi, cha mến yêu con biết mấy
Cuộn tròn sợi dây gắn đôi ta
Tường nhà đón ánh nắng lên cao”.
Những động từ “cuộn”, “gắn” không chỉ diễn tả hành động lao động cụ thể mà còn thể hiện sự kết nối, gắn bó chặt chẽ giữa hiện thực và tình yêu thương trong cuộc sống vật chất, tinh thần của người dân vùng núi. Cuộc sống tinh thần đong đầy những mảnh ghép thơ mộng, những nốt nhạc du dương giúp công việc trở nên nhẹ nhàng hơn và con người tràn đầy niềm vui, niềm tin vào cuộc sống. Cha muốn truyền đạt cho con biết rằng, chính từng mảnh đất nơi con sinh ra và lớn lên là nguồn gốc của hạnh phúc vĩnh cửu không lối thoát:
“Rừng nở hoa sắc hương ngát ngây
Đường đi cho tấm lòng sáng trãi
Cha mẹ nhớ ngày trăng tròn cưới
Ngày đầu đời rạng ngời vui thay”.
Chính quê hương đã khắc sâu trong lòng cha mẹ những khoảnh khắc hạnh phúc bền vững. Và từ trong niềm hạnh phúc ấy, con chính là hoa trái, là kết quả ngọt ngào của duyên số hai người.
Tính cách của người cha và ước mong của cha về con hiện rõ qua từng câu vần. Quê hương là một ơn phải trân trọng. Cha mẹ muốn con hiểu điều đó. Cha nhắc nhở con phải xứng đáng với những điều tốt đẹp nhất mà dân tộc đã trao, quê hương đã ban tặng:
“Con ơi, cha yêu quý người đồng bào biết bao
Đo nỗi buồn với cái cao vẻ vang
Đường xa trải lòng với ý chí vươn cao
Dù có gian khó thế nào đi nữa, cha vẫn muốn
Sống trong cảnh khó khăn không trách thung lũng nghèo đói
Sống như dòng sông, như những con suối
Đầy kiên nhẫn vượt qua mọi thử thách”.
Đó chính là cách sống kiêng trưởng, không khuất phục trước những khó khăn để khẳng định phẩm chất và lòng dũng cảm của mình. Sống giữa những thách thức, đi lên từng bước, vượt qua mọi khó khăn chỉ là cơ hội để con người thêm bền chí, kiên định, tin tưởng vào chính mình hơn, như cách cụ Phan Bội Châu đã từng nói:
“Con đường đời phẳng lặng mênh mông
Người anh hùng hào kiệt có hơn ai”.
Thế hệ cha mẹ đã từng sống qua những khó khăn như thế. Cha muốn con tiếp tục truyền thống tốt đẹp đó để đền đáp ân tình với quê hương và người đồng bào.
Cha còn muốn con nhận ra rằng, bên ngoài vẻ đơn giản và bình dị của người đồng bào lại ẩn chứa một trái tim cao quý và tinh tế:
“Người đồng bào chẳng mấy ai bình thường
Mỗi người đều mang trong mình những ước mơ lớn lao
Người đồng bào tự tay xây dựng quê hương
Và quê hương cũng làm nên con người”.
Những người dân tộc sống giữa rừng núi, thiên nhiên hoang sơ. Họ phải vật lộn không ngừng, từng bước từng bước để xây dựng quê hương từ không có. Dù nghèo khó, họ lại giàu có về lòng kiên cường, sức sống bền bỉ, tạo ra những giá trị văn hóa, truyền thống của dân tộc và quê hương. Họ tự mình điêu khắc hình ảnh của mình vào lòng đất núi vĩnh cửu. Tinh thần của họ không khác gì tinh thần và lý tưởng sống của Nguyễn Công Trứ ngày xưa:
“Đã lưu danh trên bầu trời đất
Có tác động gì với dãy núi sống”.
Sống trong một cộng đồng với những truyền thống vĩ đại như thế, trong một quê hương giàu có, các thế hệ sau này phải sống sao để xứng đáng? Cha nhẹ nhàng nhắc nhở con:
“Con ơi, dù trông thô sơ, da thịt
Hãy đi lên
Không bao giờ tự ti, hèn mọn
Hãy nghe cha”.
Mặc dù chỉ là những lời ngắn gọn, súc tích, nhưng chúng lại rất kiên quyết! Hãy giữ vững và phát huy những giá trị tốt đẹp của dân tộc, của quê hương. Chỉ khi đó, con mới đủ tư cách để làm người, để trở thành niềm tự hào của cha mẹ, của những người đồng bào yêu thương, với truyền thống mạnh mẽ, hào hùng và dũng cảm của quê hương.
“Nói với con” là một tác phẩm thơ hay của Y Phương. Từ cách diễn đạt tự nhiên, âm điệu trìu mến, qua từng từ ngữ, hình ảnh, tác phẩm thể hiện tình thương cha dành cho con, mong con trở thành người biết yêu quê hương và tự hào về những giá trị tốt đẹp của dân tộc.
Hãy luôn nhớ đến tình cảm mà cha mẹ đã dành cho con để sống đáng giá với tình thương bao bọc ấy:
“Dạy con phải trở nên hữu ích
Mẹ cha dù vất vả cũng không quản ngần mệt mỏi
Con ơi, hãy giữ trọn lòng hiếu thảo
Làm việc chăm chỉ để không làm uổng công lao của mẹ cha”.
(Ca dao)
Phân tích Bài thơ Nói với con - mẫu 6
Y Phương là một nhà thơ có giọng điệu riêng, rất đặc trưng cho dân tộc Tày. Thơ ông là tiếng lòng chân thành, gần gũi, giản dị nhưng tràn đầy tình thương. Bài thơ 'Nói với con' là một minh chứng cho phong cách sáng tạo đặc biệt của ông. Bài thơ đã đi sâu vào lòng người đọc với một loại tình cảm gần gũi nhưng thiêng liêng và cao quý: Tình cha con. Đó là sự trao đổi của một người cha với con, là những điều mà cha muốn chia sẻ với con, để con hiểu.
'Nói với con' là một cuộc trò chuyện, một lời tâm sự của người cha dành cho con từ khi con còn ở trong bụng mẹ. Tâm trạng chính của bài thơ là tình thương, sự chia sẻ, sự gắn bó và việc giáo dục con về những truyền thống tốt đẹp của dân tộc và cộng đồng xung quanh. Bằng cách sử dụng thể thơ tự do, truyền đạt cảm xúc chân thành và giản dị, tác giả đã làm cho tình cảm đó trở nên ấm áp và gần gũi hơn. Y Phương đã truyền đạt những kỷ niệm thường ngày một cách trân trọng.
Những dòng thơ đầu tiên như là một câu chuyện tâm sự với con:
Bước chân đến bên cha
Bước chân đến bên mẹ
Một bước chạm vào giọng nói
Hai bước đến gần tiếng cười
Đứa con từ khi còn trong bụng mẹ đã được bao bọc, yêu thương. Mỗi ngày, mỗi giờ, con lớn lên cũng là cha mẹ mong ngóng. Khi con bắt đầu bước chân đầu tiên trong cuộc đời, cha mẹ luôn ở bên cạnh, chứng kiến và ủng hộ. Hình ảnh của 'chân phải', 'chân trái', 'giọng nói' và 'tiếng cười' gần gũi, giản dị thể hiện được sự ấm áp và hạnh phúc trong từng dòng thơ. Cuộc sống quay vòng, tình thương mà Y Phương dành cho con luôn chân thành và chân thành như thế. Ông đã vẽ lên hình ảnh của đứa con từ khi còn nhỏ, gieo vào con nhận thức về những kỷ niệm ấy.
Y Phương tiếp tục truyền đạt tình yêu thương sâu nặng của làng xóm, của người dân tộc đối với nhau. Người cha nhắc nhở con nhớ mãi về họ:
Người đồng mình yêu con nhiều lắm
Thắt nơ kết hoa
Trên vách nhà, tiếng hát vang
Rừng xanh nở hoa
Con đường dẫn đến trái tim
Cha mẹ ấp ủ kỷ niệm ngày cưới
Ngày đầu tiên tuyệt vời nhất cuộc đời
Những người dân tộc chân chất, giản dị, siêng năng làm việc, khéo léo trong mọi công việc. Cuộc sống của họ hàng ngày đều gắn liền với công việc trên núi, trên ruộng, họ hiểu biết nghĩa tình sâu sắc, khó phai mờ của đồng bào. Từ những từ 'thắt', 'kết', không chỉ nói lên sự gắn bó mà còn chứa đựng tình cảm sâu lắng, không thể phai nhạt của những người dân nơi đây. Tác giả đã truyền đạt tình cảm, gốc rễ cần được trân trọng và bảo vệ đến con của mình. Quê hương và những người dân ở đây là điều con phải nhớ, phải ghi nhớ để biết ơn và trở thành người có ích.
Phân tích Bài thơ Nói với con - mẫu 7
Tình cảm gia đình, tình thân, tình cha mẹ vốn không còn xa lạ trong văn học Việt Nam, đã có nhiều tác phẩm xuất sắc và độc đáo về đề tài này. Điều này tạo áp lực cho các nhà văn, nhà thơ sau này khi muốn viết về gia đình, về tình thân... Tuy nhiên, nhà thơ Y Phương không chỉ không bị áp lực trước những tác phẩm đã thành công trước đó mà còn chọn một góc nhìn hoàn toàn mới mẻ về đề tài có vẻ quen thuộc này, bài thơ 'Nói với con' là minh chứng rõ ràng cho điều đó.
'Nói với con' là một tác phẩm thơ sâu lắng, xúc động trước lời dặn dò của người cha dành cho đứa con của mình, là những lời khuyên, nhắc nhở chân thành, sâu sắc. Cách thể hiện của Y Phương rất mới mẻ, độc đáo, với lời thơ mang nét giản dị, mộc mạc nhưng rất chân thành của người con dân tộc. Bắt đầu bài thơ, nhà thơ đã gợi lên hình ảnh những bước chân nhỏ bé được khích lệ, động viên từ người cha, cùng với đó là những lời dịu dàng:
'Chân phải bước đến cha
Chân trái bước đến mẹ
Một bước đạp vào tiếng nói
Hai tiếng đồng hồ đồng hành cùng tiếng cười'
Câu thơ đã gợi cho người đọc nhớ về những bước đi đầu đời của đứa trẻ, hướng về người cha và người mẹ thân thiết: 'Chân phải bước tới cha, chân trái bước tới mẹ'. Mỗi bước đi là niềm vui của cha mẹ, là sự tiến bộ của con.
'Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài đan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa'
Những câu thơ truyền tải tâm sự của người cha về những người thân yêu. Họ sống gắn bó, yêu thương và lạc quan, dù vất vả vẫn luôn mỉm cười, hát vang trong căn nhà gỗ: 'Đan lờ cài đan hoa, vách nhà ken câu hát'. Họ làm việc với hy vọng nhưng không quên trân trọng nguồn sống.
'Con đường cho những tấm lòng
Cha mẹ nhớ mãi về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời'
Người cha muốn nói về sự trưởng thành của đứa con, kết tinh yêu thương của cha mẹ. Ngày cưới là kỷ niệm đẹp nhất, là ngày hai tấm lòng gắn kết. Đứa con được sinh ra trong tình yêu thương, là hạnh phúc của gia đình.
'Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh,
Sống trong thung không chê thung nghèo đói'
Đây là lời dạy của người cha về sự kiên nhẫn, phấn đấu. Họ không chê trách cuộc sống khó khăn mà cố gắng vượt qua mọi thách thức, đánh giá mỗi nỗi buồn bằng lòng kiên nhẫn và sức mạnh tinh thần. Họ sống trên đất đá gập ghềnh, trong thung lũng nghèo đói nhưng vẫn kiên nhẫn, mạnh mẽ.
Phân tích Nói với con - mẫu 8
Nhà thơ Y Phương, tên thật là Hứa Vĩnh Sước, người dân tộc Tày, sinh năm 1948 tại huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng. Sau thời gian phục vụ trong quân đội, ông chuyển sang làm việc tại Sở Văn hóa- Thông tin Cao Bằng từ năm 1981. Từ năm 1993, ông được bầu làm Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật Cao Bằng. Thơ của ông phản ánh tâm hồn chân thực, mạnh mẽ, sáng sủa và giàu hình ảnh về con người miền núi.
Tình thương yêu con cái và hy vọng thế hệ sau sẽ tiếp nối truyền thống tốt đẹp của tổ tiên, của quê hương là tình cảm cao quý của người Việt từng thế hệ. Bài thơ 'Nói với con' của Y Phương cũng là biểu hiện của tình cảm ấy, qua lời tâm sự, nhắn gửi của người cha. Vì vậy, bài thơ mang giọng điệu trìu mến và chân thành.
Để hiểu sâu hơn về cái hay, cái đẹp của bài thơ, chúng ta cần nắm vững cách suy nghĩ và cách diễn đạt tình cảm của người dân miền núi. Đó là cách sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh mộc mạc, hồn nhiên. Y Phương đã sử dụng lời ví von, so sánh phong phú để thể hiện chủ đề của bài thơ 'Nói với con'.
Mượn lời cha dạy bảo, nhà thơ nhắc nhở về cội nguồn của mỗi con người, để tỏ lòng tự hào về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ và phẩm chất tốt đẹp của dân tộc, của quê hương. Bố cục bài thơ được chia thành hai phần. Phần một: Từ đầu đến 'Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời': Con lớn lên trong tình yêu thương, sự chăm sóc của cha mẹ và trong cuộc sống của quê hương. Phần hai: Phần còn lại: Tự hào về sức sống và truyền thống tốt đẹp của dân tộc và quê hương. Niềm hi vọng rằng con cái sẽ tiếp tục truyền thống ấy.
Với bố cục như vậy, bài thơ truyền tải từ tình cảm gia đình mở rộng ra tình cảm quê hương, đất nước. Từ những ký ức gắn bó với mỗi người, nó nâng lên thành lẽ sống chung. Chủ đề của bài thơ được thể hiện tự nhiên, mạch lạc, tuy mang tính cá nhân nhưng vẫn có ý nghĩa rộng lớn.
Tình thương của cha mẹ và sự chăm sóc của quê hương dành cho con cái là không giới hạn. Con cái lớn lên mỗi ngày trong tình cảm ấy. Ở bốn câu thơ đầu, Y Phương đã phản ánh sinh động không khí gia đình hạnh phúc, ấm cúng:
Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Mỗi bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười.
Cách thể hiện cảm nghĩ của nhà thơ thật độc đáo. Khi đứa con chập chững biết đi, từng bước đi, từng tiếng nói, tiếng cười của chơi chơi xổ sốu được cha mẹ chăm sóc, âu yếm, vui mừng đón nhận. Căn nhà luôn vang lên tiếng nói, tiếng cười. Đứa con trưởng thành trong cuộc sống lao động cần cù của cha mẹ, trong bình yên thiên nhiên, thơ mộng của quê hương.
Nhìn con lớn lên từng ngày, cha mẹ càng yêu thương mảnh đất chôn nhau, cắt rốn của con – mảnh đất được tổ tiên, ông bà để lại. Câu thơ bật thốt từ trái tim chứa chan nghĩa sâu sắc: Người đồng mình yêu lắm con ơi! Nhà thơ tự hào về những người cùng sống trên mảnh đất quê hương đã nuôi dưỡng cho con mình phát triển nên người. Cuộc sống lao động cần cù và vui vẻ của đồng bào dân tộc được nhà thơ diễn đạt qua các hình ảnh đẹp như trong thần thoại:
Đan lờ cài nan hoa,
Vách nhà ken câu hát.
Các động từ đan, cài, ken không chỉ diễn tả động tác lao động mà còn thể hiện sự hòa hợp, gắn bó giữa hiện thực và lãng mạn trong cuộc sống vật chất, tinh thần của người vùng cao. Rừng núi quê hương đã bảo vệ, nuôi dưỡng nhiều thế hệ không chỉ về tinh thần mà còn về lối sống:
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng.
Chính quê hương đã tạo ra cuộc sống hạnh phúc bền vững cho cha mẹ:
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.
Cha tự hào về Người đồng mình sống khổ cực nhưng mạnh mẽ, phóng khoáng, gắn bó sâu đậm với quê hương dù gặp khó khăn, đói nghèo. Người cha mong con kiên định với quê hương, biết chấp nhận và vượt qua gian khó bằng ý chí, niềm tin vững vàng:
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc
Người đồng mình mộc mạc nhưng giàu chí khí và nghị lực. Họ có thể thô sơ da thịt nhưng không hề nhỏ bé về tâm hồn, về khí phách. Họ mong ước xây dựng quê hương ngày càng tươi đẹp. Chính những con người ấy bằng sự lao động cần cù đã tạo nên những truyền thống, phong tục tập quán tốt đẹp của dân tộc và quê hương:
Người đồng mình thô sơ da thịt,
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con,
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương.
Còn quê hương thì làm phong tục.
Người cha mong muốn con phải biết ơn và tự hào với dân tộc mình, quê hương mình, để đủ tự tin đủ sức mạnh mà vững bước trên đường đời:
Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con.
Bài thơ có bố cục chặt chẽ, cách dẫn dắt tự nhiên, giọng điệu thiết tha, trìu mến, thể hiện rõ nhất ở các câu thơ mang ngữ điệu cảm thán: Người đồng mình yêu lắm con ơi, Người đồng mình thương lắm con ơi; ở những lời tâm tình, dặn dò tha thiết: Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn, Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con, Con ơi … Nghe con. Tác giả đã xây dựng thành công những hình tượng thơ vừa cụ thể vừa có tính khái quát, mộc mạc mà vẫn giàu chất thơ, mang đậm sắc thái hồn nhiên, chân thực và gợi cảm của thơ ca miền núi.
Bài thơ đã thể hiện được điều tâm huyết nhất mà người cha muốn truyền lại cho con. Đó chính là lòng tự hào với sức sống mạnh mẽ, bền bỉ, với truyền thống tốt đẹp của quê Hương và niềm tin vững chắc khi bước vào đời. Qua bài thơ, người đọc cảm nhận được tình cảm thắm thiết của cha mẹ đối với con cái nói chung và tình yêu quê hương sâu nặng của nhà thơ Y Phương nói riêng.
Phân tích Nói với con - mẫu 9
Tình cảm gia đình luôn là một chủ đề lớn, thu hút được sự quan tâm của các tác giả. Mỗi người có những khám phá, phát hiện riêng về chủ đề này, làm phong phú thêm kho tàng văn học Việt Nam. Góp một phần nhỏ bé nhưng cũng không kém phần đặc sắc đó là bài thơ Nói với con của nhà thơ Y Phương. Tác phẩm là những lời nói chân thành của người cha với con, qua đó thể hiện được những triết lí, chiêm nghiệm sâu sắc của ông.
Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh của một đứa trẻ thật ngây thơ, đáng yêu với những bước chân chập chững: “Chân phải bước tới cha/ Chân trái bước tới mẹ/ Một bước chạm tiếng nói/ Hai bước tới tiếng cười”. Nhưng câu thơ không chỉ dừng lại ở đó, mà sâu xa hơn tác giả muốn nói về cội nguồn con được sinh ra là từ tình yêu thương của cha mẹ.
Câu thơ với nhịp 2/3 thật nhịp nhàng, hài hòa kết hợp với biện pháp lặp cấu trúc, phép liệt kê “chân trái - chân phải”, “một bước – hai bước” “tiếng nói – tiếng cười”, tác giả đã tạo ra âm điệu vui tươi, quấn quýt, hòa hợp với nhau. Từng bước con đi luôn được cha mẹ quan tâm, chăm chút; từng tiếng con cười luôn là niềm vui, niềm hạnh phúc cho cha mẹ. Từ đó tác giả muốn hướng đến một điều cao cả hơn đó là con được sinh ra trong hạnh phúc và lớn lên trong tình yêu thương của cha mẹ, gia đình là cái nôi ấm áp nuôi dưỡng mỗi chúng ta trưởng thành, khôn lớn.
Bảy câu thơ tiếp theo lại vẽ ra khung cảnh lao động tươi vui của người đồng mình, và con cũng được lớn lên trong chính tình đồng bào ấm áp, thuận hòa ấy. Cuộc sống của người đồng mình diễn ra hết sức vui tươi: Đan lờ cài nan hoa/ Vách nhà ken câu hát. Cách gọi người đồng mình thật giản dị, thân thương, đó là những người miền mình, sống cùng trên một mảnh đất quê hương.
Với ngôn từ đậm màu sắc địa phương tác giả đã vẽ ra không khí lao động vui vẻ: những chiếc lờ bắt cá dưới đôi bàn tay khéo léo của họ tạo nên những bông hoa đẹp đẽ; vách nhà không chỉ được ken bằng tre nứa mà còn được làm từ những câu hát. Câu thơ không chỉ cho thấy sự tài hoa, khéo léo của người đồng mình mà còn thấy lối sống lạc quan, yêu đời của họ. Các động từ “cài, ken” đi kèm danh từ “nan hoa, câu hát” vừa cho thấy đôi bàn tay khéo léo vừa cho thấy cuộc sống ngập tràn niềm vui.
Thiên nhiên nơi đây luôn bao bọc, che chở cho con người, hai câu thơ vừa khái quát vừa có sức gợi lớn. Núi rừng quê hương không chỉ thơ mộng mà luôn tràn đầy tình nghĩa. Chính thiên nhiên đã che chở, nuôi dưỡng con cả về tâm hồn và lối sống. Quê hương đã cho con những gì tốt đẹp nhất để nuôi dưỡng con trưởng thành. Và đây chính là chiếc nuôi thứ hai nuôi con khôn lớn.
Người đồng mình không chỉ có tài năng và khéo léo mà còn mang trong lòng những phẩm chất đáng trân trọng. Đầu tiên, họ là những người có ý chí và nghị lực kiên cường để vượt qua mọi khó khăn: “Cao đo nỗi buồn/ Xa nuôi chí lớn”. Trong cuộc sống, họ phải đối mặt với nhiều khó khăn, nhưng họ luôn có ý chí và nghị lực để vượt qua mọi thử thách đó. Câu thơ như một khẳng định: cuộc sống đầy gian truân và vất vả chỉ làm cho ý chí và nghị lực của con người trở nên mạnh mẽ hơn.
Họ còn mang trong mình tấm lòng trung thành với quê hương: “Sống trên đá không chê đá gập ghềnh/ Sống trong thung không chê thung nghèo đói”. Câu thơ vừa là sự khẳng định về phẩm chất tốt đẹp của người đồng mình, vừa là lời nhắc nhở con phải luôn giữ trung thành và tình yêu thương với quê hương. Họ còn sống phóng khoáng và lạc quan, điều này được tác giả diễn tả qua hình ảnh so sánh đặc sắc “sống như sông như suối” kết hợp với thành ngữ “lên thác xuống ghềnh”, gợi lên cuộc sống lao động đầy vất vả, nhưng họ vẫn “không lo cực nhọc” mà vẫn lạc quan và yêu đời.
Họ tự tin, bản lĩnh, yêu đời và họ tự tay xây dựng lên phong tục, tập quán của quê hương: “Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương/ Còn quê hương thì làm phong tục”. Câu thơ đã thể hiện những công việc hàng ngày của họ dù nhỏ nhặt nhưng lại làm nên nét đặc trưng của quê hương. Vì vậy, câu thơ đã tóm gọn tinh thần tự tôn, ý thức xây dựng và phát triển, bảo vệ cội nguồn của tác giả. Qua đó, người cha mong muốn con tiếp tục và phát triển truyền thống của quê hương, hãy làm đẹp thêm và tiếp tục truyền bá điều này.
'Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con'
Hai tiếng “con ơi” vang lên rất trìu mến, tha thiết, dồn nén biết bao niềm tin và hy vọng của người cha vào đứa con bé bỏng, dễ thương. Lời nói như một lời động viên, khích lệ con phải cố gắng trên con đường đời để để lại dấu ấn trong cuộc sống. Lời thơ còn mang ý nghĩa tổng quát không chỉ là lời cha nói với con mà còn là lời truyền đạt, động viên đến nhiều thế hệ.
Bài thơ được viết bằng giọng điệu thơ tha thiết, trìu mến. Xây dựng những hình ảnh cụ thể nhưng vẫn rất khái quát, chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc. Ngôn từ mộc mạc, giản dị mà rất sâu sắc. Bố cục thơ chặt chẽ, hợp lí, cách dẫn dắt tự nhiên và hấp dẫn.
Qua bài thơ, tác giả đã khái quát được một tình cảm thiêng liêng và vĩnh cửu trong mỗi con người đó là tình cảm gia đình và tự hào về quê hương, đất nước. Những yếu tố này giúp mỗi chúng ta vượt qua những khó khăn, gian truân trong cuộc sống. Kết hợp với ngôn từ tự nhiên và giọng điệu chân thành đã làm cho tác phẩm trở nên rất hấp dẫn và thành công.
Phân tích Nói với con - mẫu 10
Viết về tình cảm gia đình, niềm tự hào về quê hương và hy vọng của cha mẹ dành cho con, mong con trưởng thành là một trong những chủ đề thường xuất hiện trong văn học. Có thể thấy hình ảnh mẹ Tà ôi đưa con lên rẫy hát ru con truyền bá tình yêu cách mạng trong bài thơ 'Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ' của Nguyễn Khoa Điềm hoặc hình ảnh mẹ ru con trong bài thơ 'Con cò' của Chế Lan Viên... Mỗi nhà thơ, bằng tình cảm chân thành, đã diễn đạt về những tình cảm gia đình và niềm tự hào về quê hương một cách độc đáo. Y Phương, một nhà thơ dân tộc Tày, đã góp phần vào chủ đề này qua bài thơ 'Nói với con' (1980), một lời tâm tình của cha dành cho con, hy vọng con sẽ tiếp tục truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
Mở đầu bài thơ là lời tâm tình của người cha về tình cảm gia đình và quê hương là nơi nuôi dưỡng con lớn lên:
'Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười'
Với những hình ảnh cụ thể như 'chân phải', 'chân trái', 'tiếng nói', 'tiếng cười', nhà thơ đã mô tả hình ảnh của một đứa trẻ chập chững tập đi và bảo bối nói bên cạnh cha mẹ. Y Phương đã miêu tả không khí gia đình ấm áp, hạnh phúc, đầy tiếng cười của trẻ thơ. Nhà thơ đã cho thấy mỗi bước đi, mỗi tiếng cười của chơi chơi xổ sốu được cha mẹ chăm sóc và mong chờ. Đó là tình cảm gia đình sâu sắc, là sự hy sinh và quý báu mà cha mẹ dành cho con, mong con luôn ghi nhớ.
Ngoài tình cảm gia đình, người cha muốn con hiểu về tình làng, quê hương:
Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho tấm lòng
Với cách suy tư sâu sắc về cuộc sống ở núi cao, nhà thơ Y Phương đã mô tả một cách chân thực, sinh động cuộc sống lao động đầy ý nghĩa và mơ mộng của 'người đồng mình'. 'Người đồng mình' ở đây chỉ những người cùng sống trên vùng đất, quê hương và dân tộc. Lời thơ sử dụng từ ngữ gần gũi 'con ơi' kết hợp với từ thái độ 'yêu lắm' tạo nên sự ngọt ngào, tràn đầy tự hào với tình yêu quê hương sâu sắc. Cuộc sống lao động cần cù và vui tươi của 'người đồng mình' được mô tả thông qua những hình ảnh sống động và cụ thể: 'đan lờ' – dụng cụ đánh bắt cá của người dân miền núi, dưới bàn tay khéo léo đã thành 'cài nan hoa'; những ngôi nhà sàn không chỉ được làm bằng gỗ mà còn được trang trí bởi những 'câu hát' - biểu tượng cho văn hóa và lối sống của 'người đồng mình'. Các động từ như 'đan', 'cài', 'ken' không chỉ diễn đạt các hoạt động lao động mà còn thể hiện sự cần cù, kiên trì và niềm vui của những người dân miền núi.
Cũng nói về quê hương, người cha cũng nhắc đến 'rừng núi' và những 'con đường' của 'người đồng mình':
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng.
Rừng không chỉ cung cấp gỗ và măng tre mà còn là nơi cho ra đời những 'hoa' tươi đẹp. 'Hoa' là biểu tượng cho sự tinh túy và lãng mạn của thiên nhiên, mà rừng núi quê hương đã ban tặng cho con người. 'Con đường' là sợi dây liên kết chặt chẽ của những 'người đồng mình', được tạo ra từ những 'tấm lòng' nhân ái và rộng lượng. Đó là những con đường dẫn ra thung lũng và suối, dẫn vào làng hay bản là nơi gắn kết tình đoàn kết của cộng đồng. Thiên nhiên rừng núi không chỉ mang lại vẻ đẹp của sự sáng tạo mà còn bảo vệ và nuôi dưỡng tâm hồn và lối sống của con người.
Từ tình cảm quê hương, người cha bất ngờ chuyển sang nói với con về tình cảm riêng tư của 'ngày cưới':
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.
Không ít người đã thắc mắc về sự chuyển biến đột ngột này. Y Phương chia sẻ: tình cảm của những đôi trai gái, của cha mẹ được nảy nở, bắt nguồn từ tình yêu đối với quê hương, tình yêu đối với cuộc sống lao động. Như vậy, nhà thơ quan niệm: khi con người sống gắn bó với quê hương, với lao động thì con người sẽ tìm được tình yêu, hạnh phúc. Vì thế, người con từ đó được ra đời không chỉ là xuất phát từ sự kết tinh tình yêu của cha mẹ mà còn xuất phát từ là tình cảm rộng lớn của quê hương. Và quê hương đã truyền lại cho con tình yêu và sự bảo vệ, chở che từ khi con chào đời.
Từ việc nhắc lại cội nguồn của cuộc sống, từ thế hệ cha đến thế hệ con, người cha tiếp tục ca tụng những phẩm chất cao quý của người dân miền núi, khuyến khích con phải tự hào về quê hương, dân tộc và kế thừa truyền thống văn hóa của tổ tiên:
Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc.
Câu thơ đầu tiên được lặp lại 'Người đồng minh thương lắm con ơi' nhưng đã có sự thay đổi nhỏ. Nếu câu thơ ở khổ đầu tiên là 'yêu' - tức là bắt nguồn từ tình yêu chân thành, từ trái tim tha thiết, thì ở câu thơ thứ hai này lại là 'thương'. 'Thương' không chỉ là tình yêu sâu đậm từ trái tim mà còn bao gồm sự chia sẻ, đồng cảm. 'Người đồng mình' - những người cùng sống trên mảnh đất, quê hương, dân tộc với một mục tiêu đã đoàn kết, sẻ chia và đồng lòng nhau để xây dựng quê hương ngày càng phồn thịnh hơn.
Hai câu tiếp theo: Sức mạnh, sự kiên cường của 'người đồng mình'. Sự tương phản giữa 'cao đo - xa nuôi', 'nỗi buồn - chí lớn', tác giả đã mô tả những trạng thái khác nhau của 'người đồng mình'. 'Nỗi buồn - chí lớn' là khái niệm trừu tượng nhưng đã được tác giả hình dung cụ thể. 'Người đồng mình' buồn bã, lo lắng bởi trước mắt là nhiều khó khăn, thử thách; nhưng họ không bao giờ đầu hàng, mà luôn mạnh mẽ, vững vàng đối mặt với những thách thức để đưa quê hương đi lên.
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc.
Nhà thơ đã sử dụng nhiều hình ảnh để diễn tả cuộc sống của người miền núi như 'đá gập ghềnh', 'thung nghèo đói' và 'lên thác xuống ghềnh', miêu tả khó khăn, gian khổ mà họ phải đối mặt. Tinh thần mạnh mẽ, kiên cường của họ được diễn tả qua việc sống không chê đá, không chê thung nghèo, và sống như sông suối không ngừng chảy. Các biểu hiện này thể hiện sức sống mãnh liệt của người dân miền núi trước cuộc sống khó khăn.
Qua đó, nhà thơ thể hiện niềm tự hào về 'người đồng mình' với sức mạnh và ý chí mạnh mẽ của họ đối với quê hương của mình. Người cha mong muốn con phải sống có tình, có nghĩa, thủy chung với quê hương, đất nước, dân tộc và sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn bằng ý chí và niềm tin tất thắng.
Đến bốn câu thơ tiếp theo, tâm tình nhắn nhủ của người cha dành cho con vẫn được truyền đi nhưng đã chuyển sang phong cách triết lí sâu sắc:
Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục.
Nghệ thuật tương phản giữa hình thức và bản chất. Hình ảnh 'thô sơ da thịt' diễn tả vẻ đẹp giản dị, tự nhiên của 'người đồng mình'. Họ không hề nhỏ bé về tinh thần mà ngược lại, rất kiêu hãnh, đầy chí khí, niềm tin mạnh mẽ vào việc xây dựng và phát triển quê hương. Vì vậy, họ phải lao động:
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục.
Câu thơ này mang hai lớp ý nghĩa: thực tế và ẩn dụ. Tác giả đã miêu tả cuộc sống lao động của họ thông qua việc 'tự đục đá', công việc vất vả nhưng tự nguyện làm vì phát triển của quê hương.
Tuy nhiên, hình ảnh 'kê cao quê hương' còn biểu tượng cho lòng tự hào, tự tôn dân tộc của họ. Chính những người lao động cần cù, kiên trì, với đôi bàn tay của mình đã xây dựng nên quê hương, làm nên phong tục tập quán lâu đời tốt đẹp của dân tộc.
Kết thúc bài thơ là lời nhắn nhủ, dặn dò người con phải tự hào về truyền thống quê hương, mang những tình cảm ấy làm động lực bước vào cuộc sống:
Con ơi dẫu thô sơ da thịt
Xa đường
Chớ bao giờ nhỏ bé được
Nghe con.
Hình ảnh 'thô sơ da thịt' được tái hiện một lần nữa nhằm nhấn mạnh niềm hy vọng của người cha dành cho con: Người đồng mình mặc dù giản dị, chân chất, bình dị, thẳng thắn, rõ ràng nhưng không hề nhỏ bé về tinh thần, luôn hướng tới những giá trị sống cao đẹp. Do đó, trên con đường cuộc đời, con cần phải tự tin, tự hào về quê hương, sống xứng đáng với 'người đồng mình', không chùn bước trước những khó khăn, gian khổ phía trước.
Bởi sau lưng con luôn có tình thương, sự che chở từ cha mẹ, gia đình, từ quê hương và đặc biệt trong lòng con chứa đựng những phẩm chất quý báu của 'người đồng mình'. Hai từ 'nghe con' ở cuối bài thơ mang đậm tình yêu và niềm tin của người cha dành cho con, nhẹ nhàng, sâu sắc.
Tóm lại, thông qua cấu trúc chặt chẽ, tự nhiên và những hình ảnh sinh động, 'Nói với con' đã thể hiện tình cảm gia đình ấm áp, ca ngợi truyền thống lao động, sức sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc. Điều quan trọng nhất mà người cha truyền đạt cho con là lòng tự hào về quê hương và niềm tin vào khả năng của mình khi bước vào cuộc sống.
Khi biết mình tự hào một cách chính đáng, con sẽ có lòng tự tin vững vàng. 'Xa đường/ Chớ bao giờ nhỏ bé được / Nghe con' – bài thơ là lời nhắc nhở sâu sắc mỗi người về tình cảm kết nối với truyền thống, với quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống.
