Đề bài: Phân tích hai khổ đầu bài thơ Đoàn thuyền đánh cá
Phân tích nghệ thuật của hai khổ thơ đầu trong bài Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận - ngắn gọn, nhưng vô cùng hấp dẫn
I. Mở đầu Phân tích hai khổ đầu bài thơ Đoàn thuyền đánh cá ngắn gọn (Chuẩn)
1. Khám phá đầu tiên
- Làm quen với tác giả uy tín Huy Cận và tác phẩm nổi tiếng 'Đoàn thuyền đánh cá'.
- Hướng dẫn sâu rộng vào hai khổ thơ đầu tiên của bài thơ.
2. Phần chính
a. Tổng quan về tác giả và sáng tác
- Huy Cận, một đại diện xuất sắc của trào lưu Thơ mới.
- Tác phẩm của ông trước năm 1945 thường chứa đựng nỗi buồn sâu sắc, nghệ thuật hiện thực...
b. Hình ảnh thú vị của đoàn thuyền đánh cá
- Thời điểm: 'Mặt trời lặn xuống biển' - Khi đêm buông xuống
- Kích thước không gian: Đại dương mênh mông, bao la:
+ 'Mặt trời chìm xuống biển' được so sánh như 'ngọn lửa', một hình ảnh độc đáo giữa bức tranh rộng lớn.
+ Hình ảnh nhân hoá: 'Sóng cài then, đêm gác cửa': cảnh vật gần gũi.
=> Thiên nhiên chìm vào giấc ngủ, nhường chỗ cho cuộc sống sôi động của con người.
- Từ 'lại' đánh bại ấn tượng về sự liên tục, không ngừng.
- Tâm trạng: háo hức, trông đợi, gửi trọn niềm tin vào giai điệu.
c. Điệu hát kêu gọi cá
- Tiếng hát hòa mình với công việc lưới cá của người dân ven biển:
- Lời hát mang đến niềm hy vọng cho chuyến đi đầy tôm cá, đồng thời khen ngợi sự phong phú, giàu có của mẹ thiên nhiên: 'Cá trắng báo biển êm', cá thu đuối từng đợt sóng như một đoàn thăng trầm,'...
- 'Đến đây ta dệt lưới, đoàn cá ơi!': Lời mời gọi sâu sắc với thán từ 'ơi' thể hiện tình cảm chân thành của người lao động.
d. Nhận xét tổng quan về nội dung và nghệ thuật.
- Lời thơ kết hợp sự mô tả, biểu cảm, và chia sẻ cá nhân với việc sử dụng các phương tiện nghệ thuật như nhân hoá, so sánh, và liệt kê, tạo nên một bức tranh âm nhạc lao động phong phú, sống động.
- Hai khổ thơ đầu tiên mở ra hình ảnh của biển cả tươi đẹp, yên bình, giàu có, cùng những con người lạc quan, nhiệt huyết với công việc.
3. Tổng kết
Khẳng định lại giá trị của hai khổ thơ.
II. Phân tích hai khổ đầu trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận một cách ngắn gọn:
Bài thơ 'Đoàn thuyền đánh cá' thường xuyên làm cho độc giả cảm nhận được tinh thần tích cực của những người làm nghề ngư. Trong hai khổ đầu, Huy Cận đã tạo nên hình ảnh sinh động về đoàn thuyền ra khơi và niềm vui lạc quan của ngư dân. Ngày làm việc bắt đầu khi 'Mặt trời chìm xuống biển như ngọn lửa'. Bằng cách sử dụng so sánh và nhân hóa, tác giả mô tả mặt trời như đang chìm sâu vào đại dương. Tính nhân văn được thể hiện khi sự vật như sóng, đêm được gán những đặc tính con người 'Sóng cài then, đêm sập cửa'. Lúc này, mọi thứ dường như nghỉ ngơi. Nhưng vào thời điểm đó, ngư dân bắt đầu công việc của họ. Từ 'lại' biểu hiện sự liên tục, không ngừng. Công việc mặc dù vất vả nhưng không khiến ngư dân chán nản. Họ vẫn hát lên một bản hòa nhạc lạc quan, đầy niềm tin để đón chờ chuyến ra khơi thuận lợi. Ở khổ thơ thứ hai, lời ca vang lên càng phấn khởi, hân hoan. Sử dụng so sánh nhân hóa 'cá bạc, cá thu', nhà thơ tôn vinh sự giàu có, phong phú của biển cả. Những loài cá với nhiều màu sắc tạo nên những 'luồng sáng' rực rỡ. Điều này làm cho ngư dân phấn khích, tin tưởng vào một chuyến đi bội thu. Họ hát lên lời triệu hồi cá, mong chờ một chuyến đi thuận lợi, đầy ắp cá. Bằng cách sử dụng so sánh, nhân hóa cùng với hình ảnh thơ phong phú, Huy Cận đã làm nổi bật bức tranh đoàn thuyền đánh cá ra khơi, đầy hào hứng, phấn khởi.
III. Mẫu văn phân tích hay nhất về hai khổ đầu trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá (Chuẩn)
1. Mẫu văn Phân tích Đoàn thuyền đánh cá khổ 1 2 xuất sắc nhất - Mẫu 1
Tình yêu quê hương là đề tài gần gũi và là nguồn cảm hứng vô tận cho thơ ca. Bài thơ 'Đoàn thuyền đánh cá' của Huy Cận là bức tranh tuyệt vời tôn vinh vẻ đẹp quê hương và tỏa sáng niềm tự hào về lao động trên đất tổ.
Huy Cận, đại diện xuất sắc của phong trào Thơ mới, đã để lại dấu ấn rõ nét. Trước Cách mạng Tháng Tám, tác phẩm của ông thường ẩn sau nỗi buồn và chán chường trước thực tại. Sau cách mạng, đặc biệt là sau khi miền Bắc giành lại độc lập, thơ của ông nhanh chóng hòa mình vào cuộc sống mới, con người mới. 'Đoàn thuyền đánh cá' ra đời vào năm 1958, khi ông trải qua một chuyến đi dài ở Hòn Gai, Quảng Ninh. Hai khổ thơ đầu tiên của bài thơ đưa độc giả đến với vẻ đẹp của thiên nhiên: hình ảnh người lao động trên biển.
'Mặt trời chìm xuống biển như hòn lửa.
Sóng đã cài then đêm sập cửa.'
Tác giả khéo léo kết hợp các biện pháp nghệ thuật như so sánh, nhân hoá, liệt kê để mô tả vẻ đẹp của biển khi đêm buông xuống. 'Mặt trời chìm xuống biển' so sánh như 'hòn lửa', hình ảnh độc đáo. Cảm nhận mặt trời lặn dần vào lòng biển, trên nền trời đỏ rực như hòn lửa bùng cháy. Cảnh vật như hoạt động theo thời gian, như bức tranh tạo hóa. Vũ trụ trở thành tổ ấm to lớn, bóng tối lan tỏa khiến con sóng bắt đầu 'cài then', đóng cánh cửa lớn của biển. Thiên nhiên dần chìm vào giấc ngủ, một ngày dài đã kết thúc, để nhường chỗ cho hoạt động của con người:
'Đoàn thuyền đánh cá lại hải hành,
Câu hát vang vọng, buồm trắng xanh.'
Khi bình minh buông lụa, sóng cài then, đêm mở cửa là lúc ngư dân bắt đầu cuộc phiêu lưu trên biển. Từ 'lại' trở thành nét đặc trưng của cuộc sống, mô tả công việc ra khơi thường xuyên của họ. Đoàn thuyền rời bờ, đầy hứng khởi và hi vọng.
Câu hát rộn ràng, truyền đi lòng tin và hy vọng vào một chuyến đi tràn đầy thu hoạch. Tiếng hát khỏe khoắn làm buồm căng tròn, đưa thuyền vượt sóng, gió, chinh phục biển cả để tìm đến vùng cá. 'Cánh buồm trắng bóng gió' là biểu tượng cho tinh thần sôi nổi, nhiệt huyết khi bắt đầu hành trình. Sự kết hợp giữa 'đoàn thuyền', 'câu hát', 'buồm', 'gió' cùng với nhịp điệu hối hả, gấp gáp trong khổ thơ đầu tạo nên bức tranh hùng vĩ, đẹp lịch sự!
Hành trình bắt cá bắt đầu với những bài ca hò. Tiếng hát hòa quyện với công việc của người chài miền biển:
'Hò ca: cá bạc biển Đông im,
Cá thu biển Đông như đoàn thoi.'
Câu hát truyền tải niềm hy vọng vào một chuyến đi đầy tôm cá và tôn vinh sự giàu có, phong phú của mẹ thiên nhiên. Cá bạc báo biển yên bình, cá thu như đoàn thoi rẽ sóng. Vẻ đẹp lung linh của loài cá trong lòng đại dương kết hợp với ánh sáng màu bạc tạo nên bức tranh tuyệt vời, như một cõi diệu kỳ của cuộc sống. Bút pháp lãng mạn cùng với liệt kê và so sánh tạo nên hình ảnh biển đêm sống động và ấn tượng.
'Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng
Đến dệt lưới ta, đàn cá ơi!'
Cảnh đánh cá trong đêm giữa biển khơi được tác giả tả một cách tinh tế và độc đáo. Sự kết nối giữa khung cửi dệt vải và việc mời gọi đàn cá dệt biển, dệt lưới mang lại sự mới lạ cho câu thơ, tạo nên cảnh vật gần gũi với con người hơn bao giờ hết.
'Gọi lưới: đoàn cá xuất khơi,
Ca hát, gió biển hò reo.'
Lời kêu gọi nồng thắm, thánh thót với âm thanh 'ơi' phản ánh sự chân thành của người lao động. Đó là tiếng kêu mời chân tình để thu hoạch cá vào lưới, đáp lại những ngày làm việc mệt mỏi. Nghề chài nặng nhọc, nhưng trong từng khúc hát, trong những cung điệu thơ, không gian của họ không chứa đựng mệt mỏi, mà thay vào đó là niềm vui và đam mê trong công việc. Những bài hát mang theo hy vọng, lòng tin, ca ngợi và tự hào hòa mình vào biển cả, là nguồn năng lượng tinh thần cho nhiều thế hệ dân chài miền biển.
Lời thơ kết hợp miêu tả, biểu cảm, tự sự cùng với việc sử dụng các biện pháp nghệ thuật nhân hoá, so sánh, liệt kê đã tạo nên một bức tranh lao động vô cùng gần gũi và tràn đầy sức sống. Hai khổ thơ đưa ta đến với một miền biển tươi đẹp, yên bình, phong phú, và những con người lạc quan, nhiệt huyết với công việc. Cả đoạn thơ và tác phẩm Đoàn thuyền đánh cá tổng thể góp phần làm cho văn hóa thơ nước ta trở nên phong phú, góp phần vào việc kể chuyện ca ngợi quê hương, Tổ quốc Việt Nam.
2. Bài văn mẫu Phân tích hai khổ đầu bài thơ Đoàn thuyền đánh cá ngắn gọn hay nhất của HSG - Mẫu 2
2.1. Cảm nhận của tôi về hai khổ đầu bài thơ Đoàn thuyền đánh cá:
2.1.1. Bắt đầu:
- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm một cách tổng quan.
- Tổng quan về nội dung của hai khổ thơ đầu.
2.1.2. Nội dung chính:
a) Khổ 1: Hình ảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:
- So sánh hùng vĩ: 'Mặt trời xuống biển như hòn lửa': Mặt trời lặn dần trong khung cảnh biển bao la.
- Nhân hóa thiên nhiên: 'Sóng đã cài then, đêm sập cửa': Thiên nhiên nghỉ ngơi, và đoàn thuyền bắt đầu ra khơi.
- Từ 'lại' nhấn mạnh sự liên tục của công việc.
- 'Câu hát căng buồm cùng gió khơi': Hình ảnh vui tươi, yêu đời của người ngư dân hướng về chuyến đi thuận lợi.
b) Khổ 2: Cảm nhận câu hát ra khơi:
- Liệt kê tinh tế: 'cá bạc, cá thu': Đánh giá về sự giàu có, phong phú của biển cả.
- 'Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng': Cảnh đẹp của đàn cá dệt lưới tạo nên ánh sáng rực rỡ trong đêm.
- 'Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi': Tiếng hát mời gọi cá vào, hy vọng đầy khoang.
2.1.3. Kết luận:
- Xác nhận giá trị nội dung và nghệ thuật của hai khổ đầu.
+ Nội dung: Cảnh thuyền đánh cá ra khơi và giai điệu hát của ngư dân.
+ Nghệ thuật: Sử dụng biện pháp tu từ độc đáo, hình ảnh tươi sáng.
2.2. Ý kiến cá nhân về hai khổ thơ đầu của bài Đoàn thuyền đánh cá:
Huy Cận, là một đại diện nổi bật trong phong trào thơ mới. Tác phẩm của ông mang đậm dấu ấn của sự lạc quan sau cách mạng. Điển hình là bài thơ 'Đoàn thuyền đánh cá', nơi tác giả thể hiện tinh thần hăng say của người lao động biển. Đặc biệt, ở hai khổ thơ đầu, ông mô tả hình ảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi với sự phấn khởi, và giai điệu vui tươi của người thuyền chài.
Tận hưởng từ đầu bài thơ, Huy Cận đã tạo ra bức tranh sống động về cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:
'Ánh sáng mặt trời tan chảy trên sóng biển
Gió đêm nhẹ nhàng, cửa sổ đóng kín'
Sử dụng so sánh tinh tế, tác giả mô tả cảnh mặt trời lặn sâu xuống đại dương. Bóng tối lan tỏa, như một bức tranh tĩnh lặng. 'Sóng' và 'đêm' trở nên sống động, như thể chúng 'đóng cài then', 'đóng cửa' để dễ dàng hòa mình vào giấc ngủ yên bình. Kết hợp với hai câu thơ sau, tác giả tạo nên bức tranh tương phản giữa tự nhiên và con người:
'Thuyền câu rời bến, hướng biển mênh mông
'Tiếng hát bùng nổ, cùng gió mặn mòi'
Khi tự nhiên bắt đầu hòa mình vào giấc ngủ, ngư dân bắt đầu nhiệm vụ của họ. Từ 'lại' truyền đạt sự liên tục, không ngừng của công việc. Ra khơi là điều quen thuộc, nhưng không bao giờ làm chán chường. Nhà thơ lồng ghép tâm huyết làm việc vào từng câu hát, để hy vọng mỗi chuyến đi là một thành công, với kho báu cá đầy khoang.
Ở khổ thơ thứ hai, Huy Cận tái hiện lại những giai điệu của ngư dân:
'Hát vang: Biển Đông chứa đựng bí mật của cá bạc lặn,
'Cá bạc biển mở như đàn điệu hòi'
Mỗi đêm dệt nên biển sáng bừng lên
'Dệt lưới cùng ta, đoàn cá thân thương!'
Lời hát của những con người biển cả như một âm nhạc xa hoa. Họ đưa lên ca khúc ca ngợi vẻ đẹp thịnh vượng của biển cả bằng cách gọi tên từng loại cá. Đầu tiên là cá bạc, được so sánh như một đàn điệu hòi mở rộng. Câu thơ 'Mỗi đêm dệt nên biển sáng bừng lên' như một tác phẩm nghệ thuật, tôn lên vẻ đẹp rực rỡ của đại dương. Những loài cá đa dạng tô điểm cho bức tranh huyền bí của biển khơi. Sử dụng đại từ xưng hô 'ta' thể hiện tinh thần đoàn kết, họ cùng nhau dệt lưới để thu hoạch những chất cá tươi ngon, mang lại cuộc sống phong phú và hạnh phúc. Người đọc sẽ cảm nhận được niềm vui, hứng khởi trong giai điệu biển cả của những ngư dân này.'
Với sự kết hợp tinh tế giữa nghệ thuật và thơ, Huy Cận đã tạo nên bức tranh đẹp về đoàn thuyền đánh cá ra khơi trong khoảnh khắc hoàng hôn rực rỡ. Tác phẩm không chỉ làm cho người đọc trải nghiệm hứng khởi mà còn hiểu rõ hơn về cuộc sống đầy nỗ lực của ngư dân, góp phần làm ấm lòng xã hội.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Khi phân tích hai khổ thơ đầu tiên của bài 'Đoàn thuyền đánh cá', hãy tập trung vào cảnh thuyền đánh cá ra khơi để hiểu rõ tinh thần lao động của con người. Để khám phá thêm về bài thơ, hãy đọc những bài văn mẫu đặc sắc như: Cảm nhận sâu sắc về Đoàn thuyền đánh cá, Phân tích cảm xúc lãng mạn trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá, Hóa thân thành ngư dân kể về Đoàn thuyền đánh cá, Suy nghĩ về đánh giá: Đoàn thuyền đánh cá - một khúc ca tuyệt vời của người lao động trên biển.