1. Tuyến đường sắt dài nhất tại Việt Nam là tuyến nào? Địa lý 12
Tuyến đường sắt dài nhất ở nước ta là gì?
A. Hà Nội - Hải Phòng
B. Hà Nội - Lào Cai
C. Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh
D. Hà Nội - Thái Nguyên
Tuyến đường sắt Bắc - Nam là tuyến quan trọng nhất tại Việt Nam, nối liền Hà Nội với TP. Hồ Chí Minh, phản ánh sự phát triển và sự kết nối của hệ thống đường sắt toàn quốc.
- Tuyến đường sắt Bắc - Nam dài tới 1.726 km, là tuyến dài nhất ở Việt Nam. Tuyến này sử dụng khổ đường 1.000mm.
- Bắt đầu từ Hà Nội và kết thúc tại TP. Hồ Chí Minh, tuyến đường này tạo thành một trục giao thông quan trọng kéo dài xuyên suốt đất nước.
- Trong khoảng 30km, tuyến đường sắt Bắc - Nam đi qua các thành phố lớn như Đà Nẵng, với các ga quan trọng như Đà Nẵng, Thanh Khê, Kim Liên và Hải Vân Nam.
- Tuyến đường sắt này kết nối với mạng lưới các ga tàu quan trọng, cung cấp dịch vụ tàu từ Bắc vào Nam và ngược lại. Các ga như Đà Nẵng không chỉ phục vụ tàu Bắc - Nam mà còn cung cấp chuyến tàu địa phương nối với các tỉnh lân cận như Huế, Quảng Bình, Vinh, Quy Nhơn, và TP. Hồ Chí Minh.
- Tuyến đường sắt Bắc - Nam chạy gần như song song với quốc lộ 1A và có 23 trạm dừng. Đặc biệt, 60% chặng đường đi qua cầu và đường hầm, phản ánh sự đa dạng và phức tạp của hạ tầng, mang đến nhiều lựa chọn và tiện ích cho hành khách.
Tuyến đường sắt Bắc - Nam không chỉ là tuyến giao thông chủ chốt của Việt Nam mà còn là cầu nối quan trọng giữa các khu vực và địa phương, đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa và hành khách toàn quốc. Hệ thống đường sắt của Việt Nam hiện có tổng chiều dài 3.143 km với 277 ga, bao gồm 2.703 km đường chính và 612 km đường ga cũng như đường nhánh.
2. Lịch sử phát triển của tuyến đường sắt
Đường sắt, hay còn gọi là vận tải đường sắt, là phương thức vận chuyển hàng hóa và hành khách qua các phương tiện di chuyển trên đường ray. Theo Luật Đường sắt 2017, một tuyến đường sắt được định nghĩa là 'khu đoạn hoặc nhiều khu đoạn liên tiếp từ ga đầu đến ga cuối.' Lịch sử đường sắt ở Việt Nam có nguồn gốc từ thế kỷ 6 TCN tại Hy Lạp cổ đại và đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển. Tại Việt Nam, đường sắt đóng vai trò quan trọng và phổ biến trong giao thông.
Tuyến đường sắt đầu tiên ở Việt Nam được xây dựng vào năm 1881, nối liền Sài Gòn với Mỹ Tho với chiều dài 71 km. Sau đó, mạng lưới đường sắt được mở rộng toàn quốc theo công nghệ Pháp, với khổ đường ray 1m. Tuy nhiên, chiến tranh đã để lại nhiều thiệt hại cho hệ thống đường sắt, và tuyến xuyên Việt chỉ được đưa vào khai thác từ năm 1936. Từ năm 1986, chính phủ đã khôi phục và phát triển hệ thống đường sắt, chuyển đổi cơ cấu và mở rộng thị trường để hiện đại hóa ngành đường sắt Việt Nam. Mục tiêu là trở thành ngành vận tải hàng đầu, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế và hội nhập khu vực Đông Nam Á. Điều này phản ánh sự cam kết của Việt Nam trong việc nâng cao chất lượng và vai trò của ngành đường sắt trong giao thông vận tải quốc gia.
Tuyến đường sắt Bắc - Nam, kéo dài 1.726 km, không chỉ kết nối Hà Nội với TP. Hồ Chí Minh mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc phục vụ giao thông giữa các tỉnh thành trên cả nước. Mạng lưới đường sắt hiện nay, bao gồm các tuyến chính như Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh và Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, đã có vai trò thiết yếu trong việc vận chuyển hành khách và hàng hóa, đồng thời thiết lập các chiến lược phát triển cho tương lai. Lịch sử đường sắt Việt Nam, từ những ngày đầu thế kỷ 19 đến quá trình hiện đại hóa sau chiến tranh, thể hiện một hành trình đầy thách thức và phát triển. Ngành đường sắt không chỉ là phương tiện vận tải mà còn là biểu tượng của sự phát triển kinh tế - xã hội.
3. Việt Nam hiện có bao nhiêu tuyến đường sắt?
Việt Nam hiện có 7 tuyến đường sắt chính tạo thành mạng lưới kết nối đa dạng trên toàn quốc.
- Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh (1.726 km): Tuyến đường sắt chính nối hai thành phố lớn nhất của đất nước, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế và văn hóa.
- Gia Lâm - Hải Phòng (102 km): Tuyến này kết nối thủ đô Hà Nội với cảng Hải Phòng, giữ vai trò thiết yếu trong vận chuyển hàng hóa.
- Hà Nội - Đồng Đăng (167 km): Tuyến đường sắt này liên kết Hà Nội với cửa khẩu Đồng Đăng, hỗ trợ xuất nhập khẩu hàng hóa.
- Yên Viên - Lào Cai (296 km): Tuyến quan trọng giúp vận chuyển hàng hóa và hành khách giữa thủ đô và khu vực biên giới phía Bắc.
- Đông Anh - Quán Triều (55 km): Mặc dù đoạn đường này ngắn, nhưng nó rất quan trọng trong việc kết nối các khu công nghiệp và các đô thị ở phía Bắc.
- Kép - Lưu Xá (56 km, hiện chưa hoạt động): Mặc dù dự án này chưa được triển khai, nhưng nó có tiềm năng lớn trong việc cung cấp thêm lựa chọn giao thông trong tương lai.
- Kép - Hạ Long - Cái Lân (128 km): Tuyến đường sắt này là một phần quan trọng trong việc kết nối khu vực đông dân cư với cảng biển quốc tế Hạ Long - Cái Lân, giúp thuận tiện hơn cho việc vận chuyển hàng hóa.
Tính đến tháng 6 năm 2022, đã có 4 dự án đường sắt cấp bách được khởi công để cải tạo và nâng cấp hạ tầng quan trọng. Các dự án bao gồm: cải tạo cầu yếu và gia cố trụ chống va chạm trên tuyến Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh; gia cố các hầm yếu và xây dựng mới các ga trên đoạn Vinh - Nha Trang; nâng cấp các công trình thiết yếu trên đoạn Hà Nội - Vinh; và cải tạo các công trình thiết yếu trên đoạn Nha Trang - Sài Gòn. Những cải tiến này hứa hẹn nâng cao hiệu suất và an toàn cho hệ thống đường sắt quốc gia, góp phần vào sự phát triển của ngành giao thông Việt Nam. Mạng lưới đường sắt hiện tại đã kết nối mạnh mẽ 4/6 vùng và 34 tỉnh/thành phố, với các tuyến chính là Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh và Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng chiếm ưu thế, đảm nhận 78% mạng lưới và vận chuyển 98% hành khách cũng như 88% hàng hóa.
Các tuyến đường sắt đóng vai trò thiết yếu trong xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội. Việc mở rộng các tuyến đường sắt không chỉ tạo ra các hành lang vận tải chính mà còn cung cấp dịch vụ vận tải hành khách tại các đô thị lớn, giảm áp lực giao thông đường bộ. Theo kế hoạch phát triển giao thông vận tải đường sắt của Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045, Việt Nam dự kiến hoàn tất phê duyệt dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam vào năm 2025. Giai đoạn 2026 - 2030 sẽ bắt đầu xây dựng các đoạn ưu tiên như Hà Nội - Vinh và TP. Hồ Chí Minh - Nha Trang.
Đến năm 2030, Việt Nam sẽ tập trung vào việc nâng cấp và khai thác hiệu quả các tuyến đường sắt hiện có, đồng thời tiếp tục đầu tư vào các tuyến đường sắt đô thị trọng điểm như ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Đến năm 2045, kế hoạch bao gồm việc hoàn thiện tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, cùng với các tuyến đường sắt chính ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Mục tiêu cũng bao gồm việc kết nối với các đầu mối vận tải quan trọng như cảng biển, khu công nghiệp, khu kinh tế và các tỉnh vùng Tây Nguyên, cùng với tuyến đường sắt ven biển và xuyên Á.
- Địa lý lớp 12: Ở Việt Nam, lũ quét thường xảy ra ở những vùng nào và vào thời điểm nào trong năm?
- Địa lý lớp 12 bài 2: Vị trí địa lý và phạm vi lãnh thổ