Mẫu bài nghị luận văn học về 'Hai đứa trẻ' của Thạch Lam - Tuyển chọn số 1
Tác phẩm 'Hai đứa trẻ' của Thạch Lam không chứa những tình tiết gay cấn hay kịch tính. Câu chuyện xoay quanh hai đứa trẻ chuyển từ Hà Nội về một phố huyện nghèo để quản lý một cửa hàng tạp hóa nhỏ. Buổi chiều, hai đứa ngồi trên chõng tre, nhìn phố xá khi hoàng hôn buông xuống. Đêm đến, dù mệt mỏi, chúng vẫn thức chờ chuyến tàu đêm từ Hà Nội đi qua trước khi đi ngủ. Thạch Lam chọn cách viết chân thực, tránh xa những cốt truyện phức tạp và mối quan hệ rối rắm, giống như các nhà văn hiện thực khác như Nam Cao, Nguyên Hồng, Tô Hoài, nhưng cũng mang chút lãng mạn như Nhất Linh, Khái Hưng, Hoàng Đạo.
Trong tác phẩm 'Hai đứa trẻ,' sự hòa quyện giữa hiện thực và lãng mạn được thể hiện qua cảnh thiên nhiên của vùng quê vào buổi chiều tĩnh lặng. Khi đêm xuống, không khí mùa hạ trở nên êm đềm với 'Phương Tây đỏ rực như lửa cháy và những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn.' Dù vậy, làng quê vẫn chìm trong bóng tối và cảnh vật có vẻ u ám: 'Trong cửa hàng hơi tối, muỗi bắt đầu vo ve,' 'Đôi mắt Liên dần chìm trong bóng tối,' và 'Lòng buồn man mác trước giờ khắc của ngày tàn.' Cảnh sắc này vừa phản ánh thực tại của phố huyện nghèo, vừa gợi lên những cảm xúc sâu sắc, tạo không khí buồn cho người đọc.
Dưới ánh sáng dịu dàng của Thạch Lam, cuộc sống ở phố huyện không chỉ mờ tối mà còn đầy đau khổ và cảm giác lạc lõng. Những hình ảnh như bãi chợ vắng vẻ sau buổi chợ, làng quê đầy rác rưởi, tạo nên một bức tranh đầy cảm xúc, thể hiện sự nghèo nàn và u sầu của cuộc sống phố huyện. Thạch Lam khắc họa mùi ẩm ướt, mùi cát bụi hòa quyện với sự khắc nghiệt của cuộc sống. Trong 'Hai đứa trẻ,' không chỉ là sự nghèo khó của phố huyện mà còn là số phận bế tắc, cảm giác bất lực và buồn tẻ của những người dân sống trong hoàn cảnh này.
Thạch Lam mô tả cuộc sống phố huyện như một bức tranh u ám, nhấn mạnh vào sự lặp đi lặp lại và đơn điệu. Những đứa trẻ nhặt nhạnh ở bãi chợ, gia đình chị Tí, bác Xẩm, tất cả đều sống trong một thế giới thiếu màu sắc và khó khăn. Cảnh tượng buồn tẻ, lạnh lùng của cuộc sống hàng ngày, nhưng chỉ có con tàu mới mang hơi ấm của ước mơ và hy vọng, làm tan đi bóng tối, tạo ra sự khác biệt.
Khác biệt của Thạch Lam so với nhóm Tự Lực Văn Đoàn là ông không làm đẹp hóa thực tại. Thay vào đó, ông đưa người đọc sâu vào tâm hồn con người, tạo nên một bức tranh sống động về cuộc sống phố huyện nghèo. Thạch Lam không tạo ra những nụ cười sâu sắc như Nguyễn Công Hoan, cũng không làm nổi bật sự đau đớn như Nam Cao. Những đoạn văn nhẹ nhàng, tinh tế của ông là bức tranh rõ nét về cuộc sống khó khăn và niềm mơ ước trong tương lai.
Đối với chị em Liên, con tàu không chỉ là ký ức về quá khứ huy hoàng ở Hà Nội mà còn là niềm hy vọng cho hiện tại và tương lai. Hình ảnh con tàu với tiếng máy ầm ĩ, ánh đèn rực rỡ làm sáng lên bóng tối của cuộc sống, mang đến cho họ chút mới mẻ và mơ ước. Đó là niềm tin và hy vọng giữa sự đơn điệu của cuộc sống phố huyện.
Thạch Lam không dùng tình huống rực rỡ để diễn tả tâm trạng, mà vẽ chân thực hình ảnh con người. Sự kết hợp giữa lãng mạn và hiện thực đánh thức tâm hồn độc giả, nêu lên những nỗi đau âm thầm nhưng khó quên. Dù không tạo ra nụ cười sâu sắc như Nguyễn Công Hoan hay sự đau đớn như Nam Cao, nhưng các đoạn văn của Thạch Lam vẫn mang sức mạnh gợi cảm xúc và tình nhân văn đặc biệt. Tác phẩm 'Hai đứa trẻ' không chỉ mô tả hiện tại mà còn gợi những cảm xúc sâu sắc về cuộc sống và tình cảm con người.
Nghị luận văn học Hai đứa trẻ - Thạch Lam chọn lọc tinh tế - Mẫu số 2
Trong khi các nhà văn Tự Lực Văn Đoàn thường miêu tả cuộc sống với những hình ảnh rực rỡ và tươi sáng, Thạch Lam lại chọn một cách tiếp cận khác biệt và sáng tạo. Dưới góc nhìn của ông, cuộc sống không chỉ là những tình yêu mãnh liệt mà còn chứa đựng nỗi đau sâu sắc. Thạch Lam không chỉ đơn thuần mô tả cuộc sống mà còn đắm chìm vào những ngõ ngách của tâm hồn con người, tạo ra một bức tranh sinh động về phố huyện nghèo, nơi bóng tối giao hòa với sự cảm động và nỗi u sầu.
Bức tranh phố huyện bắt đầu với cảnh tối tăm và kết thúc bằng hình ảnh chị em Liên cùng những người xung quanh chờ tàu. Toàn bộ bức tranh là biểu tượng của bóng tối, bao trùm khắp nơi, tạo ra không khí nặng nề và u ám. Cuộc sống nơi đây dường như chỉ có một màu đen xám xịt, từ cây tre, góc quán đến ánh sáng yếu ớt của đom đóm. Mọi thứ chìm đắm trong bóng tối, khiến cuộc sống vốn đã khó khăn trở nên càng cô đơn và lẻ loi. Vào đêm, vài đứa trẻ lom khom nhặt nhạnh ở góc chợ vắng, chị em Liên lang thang quanh quẩn, còn quán phở của bác Siêu thì vắng khách. Những hình ảnh cô đơn này, với vài tia sáng nhỏ không đủ xua tan bóng tối dày đặc, phản ánh cuộc sống buồn tẻ của họ. Thời gian trở nên yên lặng và khó chịu, tạo ra một không gian tù túng và đau đớn.
Thạch Lam, với tâm hồn nghệ sĩ sáng tạo, không dừng lại ở việc mô tả bóng tối. Dù bóng tối đã đủ đáng sợ, cuộc sống quẩn quanh ở phố huyện còn tăm tối hơn. Những người dân ở đây đều nghèo đói, như gia đình chị em Liên, bà cụ Thi có phần điên, gia đình bác Xẩm, gánh hàng của chị Tí, hay quán phở của bác Siêu. Những số phận nghèo khó không tạo ra sự sống động mà chỉ làm tăng thêm sự tẻ nhạt. Chỉ qua chi tiết nhỏ như chị em Liên không để ý tiếng cười của bà cụ Thi hay ánh sáng xanh từ gánh phở của bác Siêu, ta thấy được sự hẻo lánh trong cuộc sống phố huyện.
Nhiều năm trôi qua, cuộc sống của họ dường như chỉ là sự lặp đi lặp lại của những công việc nhàm chán và đơn điệu. Những sự kiện này làm cho cuộc sống trở nên ngột ngạt, không có lối thoát hay hướng đi rõ ràng. Tương lai dường như không tồn tại với họ, chỉ còn lại thực tại u buồn, cảm giác bế tắc và sự tội nghiệp. Trước mắt họ, tương lai đã đóng cửa. Họ không còn hy vọng hay mong đợi điều gì, chỉ còn là những khó khăn và công việc nhàm chán. Bức tranh này khắc sâu nỗi đau trong tâm hồn độc giả, làm nổi bật những tiếng thở dài không có lời giải đáp.
Mọi hoạt động và sự kiện trong cuộc sống phố huyện nghèo đều mang tính lặp lại và đơn điệu. Tuy nhiên, con tàu, dù cũng xuất hiện đều đặn, vẫn không bao giờ trở nên nhàm chán. Con tàu là biểu tượng của hy vọng và tương lai đối với người dân nơi đây. Họ đến đây không chỉ để buôn bán mà còn để tìm kiếm một sự mới mẻ giữa cuộc sống đơn điệu. Con tàu, với tiếng máy ầm ĩ và ánh sáng chói lòa, phá vỡ sự u ám và làm tan đi bóng tối đêm trước khi lại trở về với màn đêm. Đối với chị em Liên, con tàu không chỉ gợi nhớ về một quá khứ huy hoàng ở Hà Nội mà còn mang đến chút điều mới lạ trong hiện tại và ước mơ cho tương lai. Hình ảnh con tàu mang đến chút ánh sáng và hy vọng, làm giảm bớt cảm giác bế tắc và tù túng, để lại những ước mơ đau lòng cho mỗi con người.
Khác với các nhà văn Tự Lực Văn Đoàn, Thạch Lam không lạc quan hóa hiện thực mà lại thể hiện một cái nhìn chân thực hơn về đời sống. Dù là một thành viên chủ chốt của đoàn, ông không hề thổi phồng tình yêu hay tình cảm như các đồng nghiệp khác. Thạch Lam tập trung vào tình người, để văn chương của ông chạm đến tận đáy tâm hồn và đánh thức những nỗi đau. Phong cách của ông, kết hợp giữa lãng mạn và thực tế, cho thấy sự xuất sắc trong việc miêu tả cuộc sống nghèo khó và nỗi đau âm thầm. Mặc dù không tạo ra nụ cười sâu sắc như Nguyễn Công Hoan hay nỗi đau tận cùng như Nam Cao, những đoạn văn tinh tế và sâu sắc của Thạch Lam vẫn phản ánh rõ ràng cuộc sống ở phố huyện và xã hội Việt Nam đương thời, đồng thời mang đến cảm xúc và nhân văn đặc biệt.
Nghị luận văn học Hai đứa trẻ - Thạch Lam chọn lọc ấn tượng - Mẫu số 3
Thạch Lam là một tên tuổi nổi bật trong văn học Việt Nam, với phong cách sáng tác độc đáo và tinh tế. Các tác phẩm của ông không chỉ là những bức tranh nhẹ nhàng, trữ tình mà còn là những tác phẩm nghệ thuật nổi bật, ghi dấu ấn trong dòng văn học.
Hai đứa trẻ là một trong những tác phẩm xuất sắc của Thạch Lam, nơi câu chuyện về Liên và An chạm đến trái tim độc giả một cách sâu sắc. Mặc dù ông không viết nhiều, nhưng mỗi tác phẩm của ông đều là một bức tranh trữ tình giản dị nhưng đầy tình cảm và nghệ thuật.
Các tác phẩm của Thạch Lam thường mang đến cho độc giả cảm giác như đang chìm đắm trong một bài thơ trữ tình, với lối viết nhẹ nhàng nhưng thấm đẫm cảm xúc về con người và cảnh vật. 'Hai đứa trẻ', giống như những tác phẩm khác của ông, khám phá những góc khuất của cuộc sống thường ngày, làm nổi bật nỗi đau và sự thương cảm của tầng lớp nghèo khó.
Thạch Lam tinh tế mô tả phố huyện vào lúc hoàng hôn, với tiếng trống thu không vang vọng, những đám mây đỏ rực và âm thanh ếch nhái kêu ngoài đồng. Cảnh chợ chiều với rác rưởi và đứa trẻ lom khom kiếm ăn phản ánh mặt tối và bóng đen của xã hội thời đó.
Bức tranh đêm tối của Thạch Lam càng làm tăng cảm giác huyền bí và u ám. Mô tả về đoàn tàu đêm mở ra một thế giới hoàn toàn khác biệt, đầy sức sống và ánh sáng, trái ngược hoàn toàn với cuộc sống buồn tẻ và tối tăm của người dân nơi đây. Khi đoàn tàu xa dần, để lại những đốm than đỏ bay lả tả trên đường ray, tạo nên một khung cảnh đầy nỗi buồn và khao khát cho Liên và An.
Thạch Lam tạo ra sự kết nối tuyệt vời giữa thế giới bên ngoài và thế giới nội tâm của nhân vật trong từng khoảnh khắc. Mỗi cảnh như chiều tà, đêm xuống hay chuyến tàu đêm đều làm rõ tâm trạng của nhân vật, giúp độc giả cảm nhận sâu sắc và đồng cảm hơn với tâm hồn của hai đứa trẻ.
Ngòi bút nhẹ nhàng, khách quan của Thạch Lam ẩn chứa một tình cảm xót thương sâu sắc đối với những số phận nghèo khổ. Tác giả khéo léo mô tả tâm lý nhân vật một cách tinh tế và tự nhiên, để lại ấn tượng mạnh mẽ và khó quên trong lòng độc giả. Các tác phẩm của ông, dù đã qua nhiều năm, vẫn giữ nguyên giá trị và tiếp tục để lại dấu ấn sâu đậm.