Buzz
Những tác phẩm thơ Trung Quốc nổi tiếng đã lưu truyền qua nhiều thế hệ và từng được dạy trong các trường học. Trong bài viết này, chúng ta hãy cùng khám phá những tác phẩm thơ đặc sắc và bền vững dưới đây.
1. Tuyển chọn những bài thơ nổi tiếng của Trung Quốc
Mẫn Nông: Thương Nông
Tác giả: Lý Thân
Trưa hè, nắng chói chang, mồ hôi đọng lại dưới cánh đồng. Ai biết được, trong bữa cơm, từng hạt gạo đều là một cố gắng?
Nắng giữa trưa đổ xuống, mồ hôi nhỏ giọt trên ruộng lúa. Ai biết được, trong từng miếng cơm, đều chứa đựng bao nhiêu công sức?
Dưới trưa nắng, cày ruộng mồ hôi như nước. Ai biết rằng, trong từng giọt cơm, đều là một đoạn đường khó khăn?
Nhìn thác nước Lư sơn: tác giả Lý Bạch.
Ánh nắng chiếu vào lò hương, khói tím bay lượn, nhìn xa thác nước treo trên dòng sông phía trước. Nước chảy thẳng xuống ba nghìn thước, như cả một dải Ngân Hà rơi từ chín tầng trời.
Dưới ánh nắng chiếu vào lò hương, khói tím bay lên, nhìn xa thác nước treo trên dòng sông phía trước. Nước rơi thẳng xuống ba nghìn thước, như thể một dải Ngân Hà lạc từ chín tầng trời.
Nắng rọi vào lò hương, khói tím bay. Nhìn xa thác nước treo trên dòng sông phía trước. Nước chảy thẳng xuống ba nghìn thước, như một dải Ngân Hà rơi từ trên cao.
Tĩnh Dạ Tư (Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh) - tác giả Lý Bạch.
Trước giường, ánh trăng sáng tỏ, ngờ như sương trắng trải đất. Ngẩng đầu nhìn bóng trăng, cúi đầu nhớ về quê nhà.
Trước giường, ánh trăng chiếu sáng, như đất phủ lên lớp sương trắng. Ngẩng đầu nhìn ánh trăng sáng, cúi đầu nhớ về quê hương.
Ánh trăng chiếu sáng trước giường, như lớp sương phủ trắng đất. Ngẩng đầu nhìn trăng sáng, cúi đầu nhớ về quê nhà.
Tại Hoàng Hạc Lâu tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng - tác giả Lý Bạch.
Người cũ rời lầu Hoàng Hạc, khói phụng hoàng hôn tháng Ba ở Dương Châu. Bóng buồm xa xăm, trời xanh vô biên, chỉ thấy dòng sông Trường Giang chảy dài về phía chân trời.
Từ lầu Hoàng Hạc, người cũ lên đường, trong tháng ba hoa khói, xuống Dương Châu. Bóng buồm xa xa, bầu trời xanh thẳm, chỉ thấy dòng sông Trường Giang chảy qua nơi gặp gỡ trời.
Bạn cũ từ lầu Hạc xuống, giữa mùa hoa khói, Dương Châu trong tháng ba. Bóng buồm đã mất dần vào bầu trời, chỉ thấy dòng sông Trường Giang chảy qua bên kia trời.
Nguyệt Dạ - tác giả Đỗ Phủ.
Đêm nay trăng Phu Châu sáng, trong phòng gái chỉ mình ngắm nhìn. Xa xôi tiếc nuối đứa trẻ, chưa hiểu được kỷ niệm Trường An. Mùi hương nồng nàn ướt mái tóc, ánh trăng lạnh lùng soi bóng cánh tay ngọc. Bao giờ mới có thể dựa vào màn che, hai bóng chung soi giọt lệ khô cạn?
Trăng rọi Phu Châu đêm nay, trong buồng gái chỉ một mình ngắm nhìn. Tiếc thương đứa trẻ dại, chưa hiểu được nhớ Trường An. Hương thơm mênh mông ướt tóc, ánh trăng lạnh lùng soi bóng cánh tay ngọc. Bao giờ mới có thể dựa vào màn che, hai bóng chung soi giọt lệ khô?
Này trăng sáng trên Phu Châu, trong phòng gái chỉ một mình nhìn. Tiếc thương đứa trẻ dại, chưa hiểu được kỷ niệm Tràng An. Hương sương ngào ngạt ướt mái tóc, ánh trăng lạnh lùng soi bóng cánh tay ngọc. Khi nào mới có thể dựa vào màn che, hai bóng chung soi giọt lệ khô?
Xuân Vọng - tác giả Đỗ Phủ.
Xuân vọng: Nước vỡ, núi sông còn đó, thành phố mùa xuân rậm rạp cây cỏ. Hoa rơi đầy nước mắt theo thời gian, chim rợn lòng vì sự chia ly. Ba tháng liên tiếp khói lửa, lá thư nhà trị giá vạn vàng. Tóc bạc gãi ngắn, như muốn chẳng thể chịu đựng nổi nữa.
Xuân vọng: Nước vỡ, núi sông vẫn đây, thành xuân cây cỏ mọc um tùm. Hoa rơi lệ theo cảm thời, lòng đau vì sự rời bỏ. Ba tháng liên tiếp khói lửa, lá thư gửi nhà như vạn vàng. Tóc bạc gãi ngắn, như muốn không thể chịu đựng được nữa.
Xuân vọng: Nước phá tan, núi sông còn nguyên, thành phố xuân rậm cây cỏ. Hoa rơi đầy nước mắt, lòng buồn vì sự chia ly. Ba tháng khói lửa chưa tắt, lá thư nhà trị giá vạn vàng. Gãi đầu tóc bạc ngắn, như muốn không thể chịu đựng nữa.
Tư Quy - tác giả Vương Bột.
Tư Quy: Trên dòng sông Trường Giang, nỗi buồn đã dần dần ngừng lại, tâm niệm về quê muôn trùng dặm. Dẫu cho thu về với cơn gió cao, lá vàng rơi bay trên những dãy núi.
Tư Quy: Trên dòng sông Trường Giang, nỗi buồn đã ngừng lại, tâm niệm về quê xa muôn trùng dặm. Thu đến với cơn gió cao, lá vàng bay lượn trên núi non.
Tưởng về quê đã dừng trên sông Trường Giang, ở xa muôn dặm, lòng nhớ về khi trở về. Dẫu cho cuối thu với cơn gió mạnh mẽ, lá vàng rơi rụng trên các dãy núi.
Hồi hương ngẫu thư - tác giả Hà Chí Trương.
Khi còn trẻ ra đi, khi già về quê
Hương âm không đổi, tóc bạc đã phai.
Trẻ con gặp nhau không nhận biết,
Cười hỏi khách từ đâu đến.
Khi nhỏ rời xa, khi lớn trở về
Âm điệu quê không đổi, tóc bạc màu đã tàn.
Trẻ con gặp nhau không nhận ra,
Cười hỏi khách đến từ đâu.
Khi ra đi trẻ, khi trở về già
Giọng quê không thay đổi, tóc đã bạc phai.
Trẻ con gặp nhau không nhận ra,
Hỏi khách từ nơi nào đến.
Phong Kiều Dạ Bạc - tác giả Trương Kế.
Khi trăng lặn, quạ đen kêu, sương phủ trời đầy.
Lửa câu chải sáng soi bờ sầu, người đối diện gặp nỗi buồn mênh mông.
Ở ngoại thành Cô Tô, chùa Hàn San giữa núi lạnh.
Giữa đêm, tiếng chuông vang xa đến tàu du khách.
Lúc trăng lặn, quạ kêu, sương trắng phủ bầu trời.
Lửa câu chải soi sáng bến sầu, đối diện gặp nỗi buồn mênh mông.
Ở ngoại thành Cô Tô, chùa Hàn San giữa núi lạnh.
Giữa đêm, tiếng chuông vọng về tàu du khách.
Khi trăng tan, tiếng quạ kêu, sương bao phủ trời.
Lửa cháy sáng soi bờ sầu, đối diện gặp nỗi buồn dày vò.
Ở ngoại thành Cô Tô, chùa Hàn San giữa núi lạnh.
Nửa đêm, tiếng chuông vọng xa đến thuyền du khách.
Hoàng Hạc Lâu - tác giả Thôi Hiệu.
Người xưa đã cưỡi Hạc vàng bay đi,
Chỗ này chỉ còn lại Hoàng Hạc Lâu trống không.
Hạc vàng một khi đã bay đi thì không trở lại,
Mây trắng vẫn bay từng lớp ngàn năm.
Dòng sông Hán Dương trong veo cây bên bờ,
Đảo chim Anh Vũ xanh tốt cỏ non.
Mặt trời lặn, làng quê đâu đây,
Trên dòng sông khói mù làm ai buồn phiền.
Người xưa đã cưỡi Hạc vàng bay đi,
Chỗ này chỉ còn lại Hoàng Hạc Lâu trống không.
Hạc vàng một khi đã bay đi thì không trở lại,
Mây trắng vẫn bay từng lớp ngàn năm.
Dòng sông Hán Dương trong veo cây bên bờ,
Đảo chim Anh Vũ xanh tốt cỏ non.
Mặt trời lặn, làng quê đâu đây,
Trên dòng sông khói mù làm ai buồn phiền.
Hạc vàng ai cưỡi bay đi đâu?
Mà đây chỉ còn lại Hoàng Hạc Lâu trống vắng
Hạc vàng một khi đã bay đi thì không quay lại
Mây trắng vẫn bay từng lớp ngàn năm
Dòng sông Hán Dương trong veo, cây trên bờ mọc mạnh
Đảo chim Anh Vũ xanh mướt cỏ non um tùm
Mặt trời lặn, quê hương đâu rồi?
Trên sông, khói sóng gợn buồn lòng ai
Bài thơ Trung Quốc về tình yêu
Đoạn Chương (Bài nhỏ) - Tác giả: Biện Chi Lâm
Bản gốc:
Em đứng trên cầu ngắm cảnh
Người ngắm cảnh trên cầu lại ngắm em
Ánh trăng điểm tô cửa sổ phòng em
Giấc mộng ai kia lại được em tô điểm.
Em đứng trên cầu, nhìn cảnh
Người trên cao nhìn xuống em nhìn cảnh
Ánh trăng sáng trang trí cửa sổ của em
Em làm đẹp cho giấc mơ của người khác.
Bốc Toán Tử - Tác giả: Lý Chi Nghi
Bốc Toán Tử - Tác giả: Trác Văn Quân
Bản gốc:
Nhà thiếp ở bên đầu sông,
Nhà chàng ở phía cuối.
Mỗi ngày nhớ chàng, chẳng thấy chàng,
Cùng nhau uống nước sông Trường Giang.
Dòng nước này bao giờ dừng lại?
Hận này bao lâu mới kết thúc?
Chỉ mong chàng lòng giống như lòng thiếp,
Chắc chắn không làm thất vọng tình sầu.
Nước này bao giờ mới ngừng?
Hận này đã kéo dài bao lâu?
Chỉ mong chàng có lòng như thiếp,
Đừng bao giờ làm mất đi ý thương.
Khúc ngâm đầu bạc - Tác giả: Trác Văn Quân
-Bản gốc
Bạch đầu ngâm
Trắng như tuyết trên núi,
Sáng tựa trăng giữa mây.
Nghe lòng chàng hai ý,
Thiếp đành đoạn tình này.
Hôm nay chén sum họp,
Đầu sông tiễn sớm mai.
Lững thững theo dòng nước,
Nước mãi chảy đông tây.
-Dịch Hán Việt
Bạch đầu ngâm
Ngai như sơn thượng tuyết,
Kiểu nhược vân gian nguyệt.
Văn quân hữu lưỡng ý,
Cố lai tương quyết tuyệt.
Kim nhật đấu tửu hội,
Minh đán câu thủy đầu.
Tiệp điệp ngự câu thượng,
Câu thủy đông tây lưu.
-Dịch thơ
Bạch đầu ngâm
Trắng như tuyết trên núi,
Sáng tựa trăng giữa mây.
Nghe lòng chàng hai ý,
Thiếp đành đoạn tình này.
Hôm nay chén sum họp,
Đầu sông tiễn sớm mai.
Lững thững theo dòng nước,
Nước mãi chảy đông tây.
Thu Phong Từ - Tác giả: Lý Bạch
-Bản gốc:
Thu phong từ
Thu phong trong, thu nguyệt sáng.
Lá rơi tụ lại thành ba đống,
Quạ lạnh đậu lại bỗng sợ bất ngờ.
Đợi ngày gặp nhau trong niềm nhớ thương,
Lúc này, đêm nay khó lòng không cảm động.
-Dịch Hán Việt:
Thu phong từ
Thu phong trong, thu nguyệt sáng.
Lá rơi tụ lại thành ba đống,
Quạ lạnh đậu lại bỗng sợ bất ngờ.
Đợi ngày gặp nhau trong niềm nhớ thương,
Lúc này, đêm nay khó lòng không cảm động.
-Dịch thơ:
Gió thu lành, trăng thu sáng.
Lá rơi tụ lại thành ba đống,
Quạ lạnh đậu lại bỗng sợ bất ngờ.
Thương nhớ, biết bao giờ mới gặp,
Lúc này đêm nay khó lòng không cảm động.
Ngọc Lâu Xuân - Tác giả: Án Thù
- Bản gốc:
Chun Hận - Ngọc Lâu Xuân
Lối dài xanh, cỏ mùi hương ngọt,
Thanh niên dễ dàng vứt bỏ tình yêu.
Mộng vẫn còn dang dở khi chuông gõ năm canh,
Mưa tháng ba ướt nhòa dưới gốc hoa.
Không tình không đau như tình đau đớn,
Một tấc tơ lòng thành muôn vạn mảnh.
Khi biên giới cuối cùng của trời đất bị chia rẽ,
Chỉ có nơi tương tư không biên giới.
-Dịch Hán Việt:
Ngọc lâu xuân – Xuân hận
Lối dài xanh mướt, cỏ thơm bên con đường,
Thanh niên dễ dàng quên đi tình yêu.
Trên tầng cao, những giấc mơ còn dang dở đến sáng,
Dưới gốc hoa, nỗi buồn ly biệt trong mưa tháng ba.
Không tình không đau bằng tình đau đớn,
Một tấc tơ lòng thành muôn vạn mảnh.
Biển trời đến cùng cũng có hạn chế,
Chỉ có tương tư không giới hạn.
- Dịch thơ:
Lối dài xanh, cỏ thơm hương ngoài đường
Thanh niên ra đi, điều đó không khó
Trên cao, mộng vẫn còn nỗi buồn, khi đồng hồ gõ năm canh
Mưa tháng ba làm uốn nỗi buồn dưới gốc hoa
Không tình nào đau bằng đau đớn của tình yêu
Một tấc tơ lòng thành muôn vạn mảnh
Biển trời, cõi đất vẫn còn biên giới
Chỉ có tình yêu không giới hạn
Tương Tư - Vương Duy
Bản gốc:
Tác giả - Vương Duy - Đường
Đậu đỏ mọc nơi miền Nam,
Xuân về nở mấy cành hoa?
Mong rằng người ươm tốt nhiều,
Loài hoa này nhớ nhau nhiều nhất!
Dịch Hán Việt:
Hồng đậu mọc ở nước Nam,
Xuân đến nở mấy nhánh?
Dịch nghĩa:
Nước nam sinh ra đậu đỏ,
Xuân về bắt đầu nảy mầm.
Nguyện chàng hái đặc biệt nhiều,
Loài hoa này tượng trưng cho tình yêu sâu đậm.
Hồng Đậu Từ - Tào Tuyết Cần
- Bản gốc:
Tác giả: Tào Tuyết Cần - Thanh
Dòng tương tư chảy không dứt, đỏ như lệ máu
Xuân về, cây liễu hoa nở không ngừng, lầu son tràn ngập
Giấc ngủ không yên, mưa gió kia sau cửa sổ
Nỗi nhớ cũ, nỗi nhớ mới, lan tỏa đến cuối ngày buồn
Những hạt vàng, hạt ngọc, nuốt không trôi
Gương soi phản chiếu khuôn mặt mảnh mai
Mày nhăn lại, chờ đợi ngày mới bắt đầu
Ôi!
Nhưng ngọn núi xanh kia không thể che lấp
Dòng nước biếc vẫn trôi mãi không ngừng.
- Dịch Hán Việt:
Đọt tương tư không ngừng chảy, lệ nhỏ như hạt đậu đỏ
Xuân về, liễu hoa nở không ngừng, lầu son rực rỡ
Giấc ngủ không yên, mưa gió sau cửa sổ
Nỗi nhớ cũ, nỗi nhớ mới, đều tìm đến cuối ngày hoàng hôn
Những hạt vàng, hạt ngọc, nuốt không trôi
Gương phản chiếu khuôn mặt mảnh mai
Mày chau lại, chờ đợi đêm về
Ôi!
Non xanh ẩn hiện không ngăn được
Dòng nước biếc trôi mãi không ngừng.
- Dịch thơ
Máu tương tư vẫn chảy mãi, đỏ như hạt đậu
Xuân về, liễu hoa không ngừng nở, lầu son rộn ràng
Giấc ngủ không yên, mưa gió ngoài song cửa
Nỗi nhớ cũ, nỗi nhớ mới, kéo dài đến cuối hoàng hôn
Những hạt vàng, hạt ngọc, không thể nuốt trôi
Gương soi phản chiếu khuôn mặt đã phai nhạt
Mày nhăn lại, chờ đợi đêm qua mau chóng trôi đi
Ôi!
Non xanh kia không thể che khuất
Nước biếc mênh mông trôi mãi không dừng.
相思曲:Tương Tư Khúc
Tác giả: Đới Thúc Luân
- Bản gốc:
作者:戴叔伦 – 唐。
高楼重重闭明月，
肠断仙郎隔年别。
紫萧横笛寂无声，
独向瑶窗坐愁绝。
鱼沉雁杳天涯路，
始信人间别离苦。
恨满牙床翡翠衾，
怨折金钗凤凰股。
井深辘轳嗟绠短，
衣带相思日应缓。
将刀斫水水复连，
挥刃割情情不断。
落红乱逐东流水，
一点芳心为君死。
妾身愿作巫山云，
飞入仙郎梦魂里。
- Dịch Hán Việt:
Cao lâu trùng trùng bế minh nguyệt,
Trường đoạn tiên lang cách niên biệt.
Tử tiêu hoành địch tịch vô thanh,
Độc hướng dao song toạ sầu tuyệt.
Ngư trầm nhạn diểu thiên nhai lộ,
Thuỷ tín nhân gian biệt ly khổ.
Hận mãn nha sàng phí thuý khâm,
Oán chiết kim thoa phụng hoàng cổ.
Tỉnh thâm lộc lư ta cảnh đoản,
Y đới tương tư nhật ưng hoãn.
Tương đao phá thuỷ thuỷ phục liên,
Huy nhẫn cát tình tình bất đoạn.
Lạc hồng loạn trục đông lưu thuỷ,
Nhất điểm phương tâm vị quân tử.
Thiếp thân nguyện tác Vu Sơn vân,
Phi nhập tiên lang mộng hồn lý.
- Dịch thơ
Mảnh trăng thanh lầu cao che khuất
Lòng đau vì xa cách nhiều năm
Tiếng tiêu điệu sáo lặng im
Một mình buồn bã ngóng nhìn phương xa
Bên chân trời chim bay cá lặn
Mòn mõi vì âm tín không về
Chiếu chăn hờn oán não nề
Kim thoa bẻ gãy lời thề còn đâu
Giếng nước sâu mà giây thì ngắn
Xiêm y buồn người chẳng điểm trang
Dùng dao chém nước nước liền
Kéo kia cắt đứt mối tình được không?
Theo dòng nước loạn hồng trôi mãi
Tấm tình em một phiến vì chàng
Xin làm mây núi Vu Sơn
Nhập sâu vào cõi mộng hồn người thương.
Với những bài thơ Trung Quốc sưu tầm trong bài viết, bạn hãy đọc và cảm nhận những nét đẹp và ý nghĩa trong từng lời thơ tác giả gửi gắm. Chúc các bạn thành công!
