Tuyệt tác văn chương là sản phẩm sáng tạo của nhà văn, sử dụng ngôn từ và hình tượng nghệ thuật để truyền tải thông điệp về con người và cuộc sống.
Phong cách
Tuyệt tác văn chương có thể xuất hiện dưới dạng truyền miệng hoặc được ghi chép lại bằng chữ viết cụ thể; có thể được viết dưới dạng văn vần (thơ) hoặc văn xuôi; và được phân vào các thể loại như tự sự, trữ tình, kịch, nhật ký, ký, tùy bút hoặc một thể tài văn học nhất định như hài kịch, bi kịch, thơ trào phúng, thơ tự do, truyện cười, truyện ngắn, tiểu thuyết,...
Kết cấu
Mỗi tác phẩm là một hệ thống phức tạp, bao gồm nhiều yếu tố khác nhau như đề tài, chủ đề, tư tưởng, kết cấu, ngôn ngữ, nhân vật, hình tượng và cốt truyện. Sự kết hợp và tác động lẫn nhau giữa các yếu tố này tạo nên một chỉnh thể nghệ thuật, mang tính thống nhất giữa nội dung thẩm mỹ và hình thức nghệ thuật.
Đặc trưng
Tác phẩm văn học là sự phản ánh phức hợp của người sáng tác, thể hiện sự phản chiếu, vang vọng và dự cảm về cuộc sống thực tế, và là đối tượng tích cực của sự tiếp nhận văn học.
Xét về chức năng giao tiếp và đời sống lịch sử, tác phẩm văn học không được coi là một vật phẩm cố định, bất biến, mặc dù tồn tại thông qua các dạng vật chất như chữ viết, tiếng nói, trang sách in. Tác phẩm văn học được hiểu như một quá trình đồng sáng tạo và tiếp nhận, phản ánh sự tương tác giữa tác giả và độc giả. Sự thay đổi diện mạo của tác phẩm diễn ra nhờ cảm thụ của độc giả, những nghiên cứu, phê bình, và dư luận xã hội, tạo ra những đánh giá khác nhau về nội dung thẩm mỹ của tác phẩm. Quan hệ giữa tác phẩm và người tiếp nhận còn được nhìn nhận như một 'thỏa thuận', độc giả hiểu rằng tác phẩm có yếu tố hư cấu, nhưng vẫn ngầm chấp nhận và tin tưởng đó là hiện thực.
Những đặc trưng trên cho thấy tác phẩm văn học theo cách nhìn hiện đại được hiểu như một thực thể tinh thần, một tổng thể các hàm nghĩa phức hợp, tồn tại ở dạng biến đổi, là sự thống nhất giữa những hàm nghĩa thẩm mỹ tư tưởng đã được mã hóa (có thể coi là cái tuyệt đối) trong văn bản và những cảm thụ, lý giải của các thế hệ công chúng khác nhau (cái tương đối).
- 150 Thuật Ngữ Văn Học, do Lại Nguyên Ân biên soạn. Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội, 1998.
- Lý Luận Văn Học, chủ biên Phương Lựu, Nhà xuất bản Giáo dục, Hà Nội, 2004.
- Tác Phẩm Văn Học Như Là Quá Trình, Trương Đăng Dung, Nhà xuất bản Khoa học Xã hội, Hà Nội, 2004.
- Phương Thức Tồn Tại Của Tác Phẩm Văn Học