
Rừng không chỉ là nơi hấp thụ carbon của hành tinh chúng ta, mà còn là môi trường sống chính cho động vật hoang dã. Ngoài ra, rừng còn là nguồn tài nguyên quan trọng.
Tuy nhiên, việc phá hủy rừng đang đe dọa khả năng thanh lọc carbon và giảm sự đa dạng của động vật hoang dã, gây ra nguy cơ cho môi trường trước các thảm họa tự nhiên.
Biểu đồ dưới đây sẽ cho chúng ta thấy tình trạng mất rừng và sự phát triển của rừng trên toàn cầu trong 30 năm qua, quốc gia nào đang tiến hành phá rừng, và quốc gia nào đang tăng cường trồng rừng.
Tình hình phá rừng theo khu vực
Hiện nay, rừng chiếm khoảng 31% diện tích tổng của Trái đất, với diện tích trải dài 40,6 triệu km². Trong ba thập kỷ qua, thế giới đã mất hơn 4% diện tích rừng, tương đương với một nửa diện tích của Ấn Độ.
Trong thời gian này, Châu Âu và Châu Á là hai khu vực duy nhất có sự gia tăng rừng đáng kể, trong khi Châu Đại Dương không có biến động lớn và Bắc Trung Mỹ giảm nhẹ.
Châu Phi cùng với Nam Mỹ và Caribe là những vùng mất rừng nghiêm trọng nhất, cả hai đều mất hơn 13% diện tích rừng trong 30 năm qua chủ yếu do canh tác nông nghiệp và chăn nuôi gia súc.
Mặc dù tình hình mất rừng trên thế giới là rất nghiêm trọng, nhưng tốc độ mất rừng đã giảm trong ba thập kỷ qua. Trung bình, từ năm 1990 đến 2000, mỗi năm mất 78.000 km², nhưng từ 2010 đến 2020 con số giảm xuống còn 47.000 km², tỷ lệ tổn thất tổng thể đã giảm gần 40%.
Mặc dù tỷ lệ mất rừng trên toàn cầu đang giảm dần, nhưng một số quốc gia ở Nam Mỹ và châu Phi vẫn ghi nhận tăng lượng rừng bị mất.
Brazil, với rừng nhiệt đới Amazon lớn nhất thế giới, đã chứng kiến mất mát lớn với 923.000 km² rừng bị hủy hoại, chủ yếu do chăn nuôi bò gây ra. Ước tính 80% diện tích rừng bị phá đã được thay thế bằng cỏ, gây ra lượng khí thải carbon lớn từ việc sản xuất thịt bò.
Một động lực mạnh mẽ khác của việc phá rừng là sản xuất hạt và dầu cọ. Loại dầu này đóng góp khoảng 20% lượng khí thải carbon từ việc phá rừng trên thế giới và việc sản xuất chủ yếu tập trung ở Indonesia và Malaysia, đang lan rộng sang các quốc gia châu Á và châu Phi khác.
Tác động của Rừng đối với Biến đổi Khí hậu
Ước tính rằng rừng thụ thể khoảng 30% lượng khí thải carbon của thế giới mỗi năm và trở thành nhà máy lọc không khí quan trọng nhất của Trái Đất. Khi kết hợp với thực tế rằng nạn phá rừng góp phần khoảng 12% lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính, sự quan trọng của việc bảo tồn rừng trở nên rõ ràng hơn.
Ngoài việc lọc không khí, rừng còn là tấm khiên bảo vệ chúng ta chống lại thời tiết khắc nghiệt. Rừng cung cấp và duy trì lượng mưa cần thiết, giúp các vùng lân cận tránh xa khỏi nguy cơ cháy rừng và hạn hán tự nhiên trong mùa khô cũng như lũ lụt và sạt lở đất trong mùa mưa.
Giữ Gìn và Phục Hồi Rừng Cho Tương Lai
Mặc dù tỷ lệ mất rừng tăng nhanh trong ngắn hạn đã được ghi nhận vào năm 2020, nhưng đã xuất hiện những dấu hiệu tích cực về sự phục hồi của rừng. Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng đất bị chặt phá trước đây có thể phục hồi độ phì nhiêu của đất trong khoảng một thập kỷ và sự đa dạng của cây cỏ, cây cối cũng như động vật có thể tái sinh trong khoảng 25-60 năm. Cùng với đó, trong một số trường hợp, những khu rừng tái sinh có thể hấp thụ nhiều khí cacbon hơn so với rừng nguyên sinh, mở ra hy vọng rằng nỗ lực trồng rừng toàn cầu có thể hấp thụ nhiều khí thải hơn. Đảo ngược tình trạng mất rừng trong những thập kỷ tới là một bước đi khó khăn nhưng cần thiết để ổn định khí hậu và bảo tồn môi trường sống của hàng tỷ loài động vật, trong đó có cả con người.