U Nang ở Vòm Họng: Khái Niệm và Phân Loại

1. Định Rõ Khối U Nang ở Vòm Họng

Khối u ở vòm họng là dạng tế bào phát triển quá mức, không gây ra bất kỳ sự biến chứng nào. Thường thì chúng phát triển rất chậm và không lan rộng ra ngoài, điều này giúp việc phát hiện sớm và điều trị trở nên dễ dàng hơn. Có nhiều loại khối u lành tính ở vòm họng, bao gồm:

1.1. U Xơ ở Vòm Mũi Họng

Đối với nhóm tuổi dậy thì, bệnh lý phổ biến nhất thường là nam giới, độ tuổi từ 15 đến 25. Mặc dù khối u xơ này lành tính nhưng có thể lan rộng mạnh mẽ, thậm chí gây tổn thương xương và đe dọa đến sức khỏe cũng như tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Các biểu hiện trong giai đoạn ban đầu thường bao gồm sự tắc nghẽn một bên mũi ngày càng nặng, kèm theo sự chảy nước mũi, mũi bị tắc có thể chảy máu, và tần suất chảy máu mũi tăng cao hơn. Sau khi khối u lớn lên, nó có thể gây áp lực lên các cơ quan xung quanh, dẫn đến tai ù, đau đầu, và suy giảm thính lực,...

Nam giới thường là nhóm dễ bị ảnh hưởng bởi u nang họng.

1.2. Viêm họng hạt 

U nang họng là một loại u lành tính tiếp theo sau viêm họng hạt, một trong những loại viêm họng mạn tính phổ biến nhất. Viêm họng hạt thường chỉ xuất hiện sau khi bệnh nhân đã trải qua cơn viêm họng cấp.

Các triệu chứng đặc trưng bao gồm ngứa họng, khó khăn khi nuốt thức ăn, và sự hình thành các cục nhỏ màu đỏ hoặc hồng dưới dạng hạt,...

1.3. U nhú vòm họng 

U nhú vòm họng là một loại u nang họng lành tính tồn tại dưới dạng các khối mềm, nhiều múi. Có thể xuất hiện ở lưỡi gà hoặc amidan. Các triệu chứng của u nhú vòm họng thường gồm ngứa họng, khó khăn khi nuốt thức ăn,...

1.4. U mạch máu

U mạch máu là một loại khối u vòm họng lành tính từ bẩm sinh, thường xuất hiện ở bé gái. Khối u có màu đỏ tím, bề mặt gồ ghề và dễ gây ra chảy máu.

1.5. Polyp amidan

Polyp amidan được xem là một phần của amidan, gắn kết tại đáy của nó. Trong trường hợp của polyp nhỏ và nằm ở dưới đáy amidan, thường không gây ra bất kỳ triệu chứng đáng kể nào. Thông thường chúng được phát hiện sau khi tiến hành phẫu thuật cắt amidan hoặc trong quá trình kiểm tra họng vì các lý do khác.

Polyp lớn và đặt ở trên amidan có thể gây ra vấn đề trong việc nuốt hoặc hít thở.

1.6. Viêm amidan 

Hiện tượng viêm nhiễm kéo dài có thể làm amidan phình to hơn so với kích thước bình thường, có thể hình thành các kẽ rõ ràng và chi tiết. 

Triệu chứng của khối u vòm họng lành tính viêm amidan bao gồm cảm giác đau họng, khàn giọng, tiếng ồn và một cảm giác khó chịu khi nuốt và nôn, khó khăn trong việc nuốt thức ăn,...

1.7. U vòm họng tổng hợp 

Khối u tổng hợp thường xuất hiện ở phía trên của amidan. U tồn tại dưới dạng nang nhưng cứng cáp, bề mặt trơn và dày, có thể di chuyển nhưng không liền mạch với xương hoặc niêm mạc, không gây đau hoặc loét ở cổ họng. 

Tuy nhiên, khi khối u phát triển lớn hơn, nó có thể gây ra vấn đề cho việc nuốt và nói. Cấu trúc của khối u khá phức tạp, do đó, mặc dù nó là u lành tính, nhưng vẫn có nguy cơ cao về ung thư. 

Do các triệu chứng của u lành tính và ác tính thường giống nhau, việc chẩn đoán chính xác nhất là thường xuyên kiểm tra để phòng ngừa ung thư vòm họng.

2. Kiểm soát bệnh ung thư vòm họng 

Hiện nay, tỷ lệ mắc ung thư vòm họng tăng cao tại Việt Nam, do triệu chứng của bệnh thường khó phát hiện từ khối u vòm họng lành tính nên nhiều người không nhận biết hoặc xem nhẹ. 

Khi có triệu chứng rõ ràng, bệnh đã ở giai đoạn muộn và việc điều trị trở nên khó khăn. Vì vậy, những đối tượng sau đây cần được tầm soát để phòng ngừa ung thư vòm họng:

• Nam/ nữ từ 30 tuổi trở lên;

• Yếu tố di truyền: Trong gia đình có tiền sử ung thư vòm họng, có khả năng cao các thành viên khác cũng mắc bệnh;

• Nhiễm virus EBV;

• Yếu tố môi trường: Tiếp xúc thường xuyên với thuốc lá, rượu bia; làm việc trong môi trường ô nhiễm không khí, hóa chất độc hại,...

• Chế độ ăn sử dụng nhiều thịt nướng, đồ đóng hộp, thịt hun khói, đồ muối như dưa muối, cá muối, cà muối,... có chứa Nitrosamin tăng nguy cơ ung thư;

• Những người có triệu chứng bất thường tái phát nhiều lần như chảy máu cam, ù tai, đau đầu, ngạt mũi, u hạch vùng cổ.

Tầm soát ung thư vòm họng sớm để phát hiện bệnh kịp thời

3. Biện pháp phòng ngừa khối u vòm họng

Một số biện pháp phòng ngừa u vòm họng lành tính hoặc kết hợp điều trị bệnh để giảm nguy cơ như:

• Giảm thiểu tối đa các yếu tố gây ra u vòm họng như hút thuốc lá, uống rượu bia, ăn mặn hoặc sử dụng thực phẩm đóng hộp;

• Bảo đảm vệ sinh môi trường sạch sẽ, cung cấp các thiết bị bảo hộ lao động cần thiết nếu làm việc trong môi trường hoặc tiếp xúc với hóa chất độc hại;

• Chú ý kiểm tra sức khỏe định kỳ, nội soi mũi họng 6 tháng/ lần đặc biệt với những người thuộc đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư vòm họng do khối u vòm họng lành tính. 

Tăng cường chăm sóc sức khỏe bằng việc thực hiện tập thể dục, thể thao hàng ngày

4. Phương pháp điều trị khối u vòm họng

Để xác định chính xác về hiện tượng u vòm họng, bạn cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa Tai mũi họng để được thăm khám, thực hiện nội soi tai mũi họng, chụp X-quang hoặc CT vùng mũi xoang,... để bác sĩ có thể đánh giá nguyên nhân và tình trạng bệnh nhằm chỉ định phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả. Trong đó, điều trị chính cho u vòm họng lành tính bao gồm:

• Sử dụng thuốc: Các loại thuốc chống viêm, giảm đau, hạ sốt, tiêu diệt virus theo đơn thuốc. Đây là những loại thuốc giúp làm giảm triệu chứng cấp tính, hỗ trợ trong điều trị ngoại khoa hiệu quả;

• Phương pháp can thiệp: Thiết bị can thiệp được nhập vào cổ họng để phát hiện các tổn thương bệnh. Sau đó, ion nhiệt độ thấp được sử dụng để loại bỏ tế bào viêm nhiễm, tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh và làm khô nước mủ viêm.