U trong khe hốc mắt - mối lo không phải ai cũng biết!

1. Hiểu rõ về bệnh u hốc mắt

Hốc mắt là một cấu trúc hình khe được hình thành từ xương sọ và các xương ở vùng mặt. Nó có hình dạng giống một tháp, với phần đáy mở rộng về phía trước và phần đỉnh hướng ra sau. Các mô mềm trong hốc mắt không tiếp xúc trực tiếp với xương mà được bao bọc bởi màng cân. 

Khi xuất hiện khối u lạ trong hốc mắt, gọi là u hốc mắt. Khối u này có thể là lành tính hoặc là ác tính. U máu thể hang là dạng u hốc mắt lành tính thường gặp nhất, phổ biến ở người trẻ và người trung niên. Ngoài ra, trẻ em cũng là đối tượng có thể bị u hốc mắt, nhưng may mắn thay phần lớn các ca ở trẻ em là u hốc mắt lành tính. Tuy nhiên không vì thế mà các bậc phụ huynh chủ quan, nếu phát hiện con em mình bị u hốc mắt thì cần phải điều trị ngay để bảo vệ “cửa sổ tâm hồn” cho trẻ.

Các dạng u hốc mắt phổ biến bao gồm:

• Xuất hiện thường xuyên ở trẻ nhỏ: u mô bào dạng sợi, u nguyên bào võng mạc, u cơ vân.

• Thường thấy ở người lớn: u xương, u thần kinh đệm, u màng não, u máu và u bạch huyết, u sợi thần kinh, u sarcoma phát triển từ mô cơ hoặc mô mỡ.

U hốc mắt có độ nguy hiểm phụ thuộc vào việc nó là u lành tính hay ác tính

Khối u nguyên phát chiếm tỷ lệ lớn trong số các trường hợp u hốc mắt, đây là tình trạng khối u phát triển trong các tổ chức mô mềm tại hốc mắt. Khối u thứ phát xảy ra khi chúng di căn từ các cơ quan lân cận (chiếm 23%), 4% là từ các bộ phận xa như phổi, vú,

1. Biểu hiện cho thấy bạn đã mắc phải bệnh u hốc mắt

Cần chú ý đặc biệt khi có những dấu hiệu sau đây ở vùng mắt:

• Mắt bị phình lên: đây là dấu hiệu đặc trưng nhất của u hốc mắt. Bác sĩ sẽ xác định vị trí và nguồn gốc của khối u dựa trên hướng phình lên. Ví dụ, nếu nhãn cầu lồi ra phía trong và bị đẩy xuống dưới đó là u tuyến lệ, trong khi nhãn cầu bị đẩy ra phía trước theo hướng dọc của hốc mắt thì đó là u dây thần kinh thị giác. Nếu khối u hốc mắt là u lành tính, thì tình trạng phình lên mắt sẽ phát triển chậm dần, còn nếu khối u phát triển nhanh chóng thì khả năng cao là u ác tính.

• Đau đớn: nguyên nhân chủ yếu là do sự phát triển nhanh chóng hoặc dấu hiệu di căn của khối u ác tính. Những khối u lành tính thường chỉ gây ra cảm giác căng thẳng ở vùng mắt và ít khi gây đau.

Cảm giác đau trong mắt là một trong những dấu hiệu của u hốc mắt

• Hiện tượng nhìn đôi: điều này chiếm khoảng 24% trong số các trường hợp mắc u hốc mắt, khi khối u di căn vào cơ vận nhãn gây viêm, làm giảm khả năng di chuyển và gây lệch trục của nhãn cầu, tạo ra hiện tượng nhìn đôi.

• Thị lực giảm nghiêm trọng: những khối u nguyên phát lớn trong hốc mắt như u ngoài trục cơ vận nhãn hoặc u màng não sẽ ép vào dây thần kinh thị giác gây ra sự giảm thị lực nghiêm trọng. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể mù vĩnh viễn.

• Các triệu chứng khác: u lớn gây áp lực và cản trở tuần hoàn máu, dẫn đến viêm nhiễm, đỏ, sưng và sụp mí mắt, cũng như giãn to đồng tử.

U hốc mắt có nguy hiểm không? Cách chẩn đoán và điều trị ra sao?

Phương pháp chẩn đoán u hốc mắt là gì?

Trước đây, phương pháp chẩn đoán u hốc mắt thường sử dụng siêu âm. Tuy nhiên, hiện nay, với sự phát triển của nhiều kỹ thuật hình ảnh tiên tiến hơn, siêu âm chỉ được sử dụng để đánh giá sơ bộ u hốc mắt hoặc u nhãn cầu nếu chúng là dạng nang chứa dịch hoặc kèm theo tổn thương mạch máu. Sau đó, các phương pháp chẩn đoán tiên tiến hơn sẽ được áp dụng, bao gồm:

• Chụp CT (chụp cắt lớp vi tính): Phương pháp này hữu ích khi kiểm tra xương hốc mắt và các cấu trúc xung quanh, đánh giá các u hốc mắt phát triển từ xương và lựa chọn phương pháp phẫu thuật thích hợp nhất.

• Chụp cộng hưởng từ MRI hốc mắt và thần kinh thị giác: Đây là phương pháp tốt nhất, cung cấp hình ảnh chi tiết về mạch máu, dây thần kinh và u hốc mắt, cũng như mối quan hệ giữa chúng.

Phương pháp điều trị u hốc mắt mới hiện nay

U hốc mắt có nguy hiểm không? Thường, những khối u hốc mắt lành tính, khi kích thước còn nhỏ và không có triệu chứng đáng chú ý, không đáng lo ngại quá nhiều. Tuy nhiên, bệnh nhân cần tiếp tục kiểm tra định kỳ và giám sát sự phát triển của u. Khi u bắt đầu biến dạng hoặc xuất hiện triệu chứng bất thường, phẫu thuật loại bỏ có thể được xem xét.

Đối với các u nhỏ, bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật bằng cách cắt vùng màng chóp mắt. Trong trường hợp u lớn và xâm lấn sâu vào lớp kết mạc, diện tích phẫu thuật có thể phải mở rộng hơn. Trước đây, phẫu thuật u hốc mắt thường đòi hỏi phải mở nắp hộp sọ (mổ tại vị trí keyhole hoặc vùng trán), phẫu thuật kéo dài và có nguy cơ tai biến cao. Tuy nhiên, ngày nay, phẫu thuật nội soi thông qua đường mũi đã trở nên phổ biến tại các bệnh viện lớn ở Việt Nam, với những ưu điểm như thời gian phẫu thuật ngắn, ít đau đớn, chi phí thấp, không gây sẹo lớn và rút ngắn thời gian phục hồi.

Đối với các u lành tính, phẫu thuật có thể là phương pháp điều trị hiệu quả. Tuy nhiên, đối với các u ác tính, phẫu thuật thường cần phải kết hợp với hóa trị (truyền dược phẩm vào cơ thể) và xạ trị (chiếu tia X) để tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại và tăng cường hiệu quả điều trị.

Nguy hiểm của u hốc mắt phụ thuộc vào loại u và mức độ lan tỏa. Nó có thể gây ảnh hưởng lớn đến thị lực, làm suy giảm khả năng nhìn rõ và giảm cơ hội sống sót của bệnh nhân. Do đó, để tránh nguy cơ mắc u hốc mắt, mọi người cần tự bảo vệ mắt khỏi các yếu tố gây hại và đi khám định kỳ 6 tháng một lần, đặc biệt khi có bất kỳ triệu chứng bất thường nào.

Đừng quên thăm khám định kỳ để đảm bảo sức khỏe của mắt