U Tuyến Giáp: Khám Phá và Hiểu Biết

1. U Tuyến Giáp Là Gì?

U tuyến giáp là một tình trạng xuất hiện khối u rắn hoặc nước trong tuyến giáp. Chúng có thể được phân thành hai loại: u tuyến giáp đơn và u tuyến giáp đa, và cũng được phân biệt lành tính và ác tính theo tính chất tế bào.

Tuyến giáp có hình dạng giống cánh bướm

Tại Việt Nam, theo một số ước tính chưa đầy đủ, có khoảng hơn 4,6 triệu người mắc u tuyến giáp. Trong số này, khoảng 2% là u ác tính và phần còn lại là u lành tính. Tỷ lệ mắc bệnh ở phụ nữ cao gấp 3-5 lần so với nam giới. Bệnh có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi, nhưng phổ biến nhất ở những người trên 30 tuổi. Khoảng 2% trường hợp xảy ra ở trẻ em và thanh thiếu niên.

2. Nguyên Nhân Gây Bệnh U Tuyến Giáp

Theo các chuyên gia y tế, nguyên nhân gây ra bệnh u tuyến giáp vẫn chưa được định rõ. Tuy nhiên, có một số yếu tố có thể góp phần vào sự xuất hiện hoặc làm trầm trọng thêm bệnh này.

- Thừa hoặc thiếu I-ốt: Mỗi người nên tiêu thụ khoảng 150mg I-ốt mỗi ngày. Một lượng I-ốt dư thừa có thể gây ra tăng chức năng tuyến giáp và gây ra bệnh cường giáp. Ngược lại, thiếu I-ốt có thể dẫn đến suy giáp.

- Mắc các bệnh tự miễn: Các tế bào miễn dịch tấn công các tế bào trong cơ thể, gây ra nhiều loại bệnh khác nhau, bao gồm cả bệnh về tuyến giáp.

- Hệ miễn dịch suy yếu: Sự suy yếu của hệ miễn dịch có thể dẫn đến sự thay đổi hormone trong cơ thể, tăng nguy cơ mắc các bệnh về tuyến giáp.

- Tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có người mắc các bệnh về tuyến giáp, đặc biệt là ung thư tuyến giáp, sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh cho các thành viên khác.

- Tiền sử bệnh cá nhân: Những người đã từng mắc bệnh tuyến giáp hoặc đã từng phẫu thuật, xạ trị tuyến giáp sẽ có nguy cơ cao hơn mắc bệnh.

- Tác dụng của thuốc: Sử dụng các loại thuốc ức chế miễn dịch, thuốc kháng virus hoặc tiếp xúc với bức xạ có thể tăng nguy cơ mắc bệnh này.

3. Nguyên nhân nữ giới thường mắc bệnh u tuyến giáp là gì?

Thống kê cho thấy, u tuyến giáp xếp thứ 9 trong số các loại ung thư ở nữ giới với hơn 160.000 ca mới mắc hàng năm, thứ 20 ở nam giới với gần 50.000 ca mới mắc hàng năm và thứ 17 chung cả hai giới. Vậy, tại sao nữ giới thường mắc bệnh u tuyến giáp?

Tỷ lệ mắc bệnh ở nữ giới cao hơn nam giới 3-5 lần

Các bác sĩ cho rằng, sự khác biệt trong cấu tạo cơ thể là nguyên nhân chính. Phụ nữ thường phải trải qua biến động nội tiết tố ở các giai đoạn khác nhau như chu kỳ kinh nguyệt, mang thai, sinh con và mãn kinh.

Ngoài ra, phụ nữ cũng bị ảnh hưởng trực tiếp bởi việc sử dụng thuốc tránh thai, tiền sử thai nghén, sử dụng các liệu pháp hormone... Những biến động này đều tác động tới hormone tuyến giáp, làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

4. Dấu hiệu nhận biết u tuyến giáp là gì?

Theo Giáo sư Nguyễn Chấn Hùng - Chủ tịch hội Ung thư học Việt Nam, u tuyến giáp là một trong 5 loại ung thư thường gặp nhất ở phụ nữ. Bệnh có độ ác tính thấp hơn các loại ung thư khác như gan, phổi, buồng trứng… Vậy, dấu hiệu nhận biết u tuyến giáp là gì? Cách phòng và chữa bệnh như thế nào?

Nuốt khó, đau ở cổ và họng có thể là dấu hiệu u tuyến giáp

Giáo sư nói rằng, triệu chứng của bệnh u tuyến giáp rất khó nhận biết. Khi kiểm tra sức khỏe, bác sĩ siêu âm tuyến giáp phát hiện những khối u rất nhỏ, chỉ vài mm ở tuyến giáp, thông qua thủ phạm thử phát hiện tế bào ung thư hoặc lành tính. Sau một thời gian, u tuyến giáp mới lớn lên và dễ nhận biết với 4 dấu hiệu sau:

• Có thể thấy vùng cổ lên một hoặc hai bên to lên, hoặc có khối lồi dưới da cổ, có thể di động theo nhịp nuốt. Đây được coi là triệu chứng sớm nhất của bệnh.

• Giọng nói trở nên khàn, độ khàn tiếng ngày càng nặng lên.

• Nuốt khó, cảm giác nuốt bị vướng và đau ở cổ và họng.

• Có thể sờ thấy hạch ở bên cổ bằng tay.

Khi phát hiện các triệu chứng trên, người bệnh nên nhanh chóng đến các cơ sở y tế đáng tin cậy để kiểm tra và xác định tình trạng bệnh. Bác sĩ sẽ sử dụng siêu âm tuyến giáp và sau đó sử dụng kim nhỏ chọc vào u tuyến giáp để lấy mẫu tế bào để xác định có ung thư hay không.

Siêu âm tuyến giáp phát hiện u tuyến giáp

Trong các phương pháp điều trị, phẫu thuật được xem là biện pháp tốt nhất. Bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật cắt bỏ hoặc loại bỏ một phần của tuyến giáp, đồng thời lấy mẫu hạch bạch huyết. Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể, bệnh nhân có thể được kê đơn thuốc i-ốt 131 - loại i-ốt phát ra tia gamma để tiêu diệt tế bào lành tính còn sót lại sau khi phẫu thuật, tiêu diệt các tế bào ung thư, sau đó sẽ được đào thải qua đường tiểu sau vài ngày sử dụng.

Tuy nhiên, u tuyến giáp có thể tái phát sau vài năm, hoặc thậm chí vài chục năm, ở các vị trí khác nhau. Tuy nhiên, đây là một loại ung thư có tiên lượng chữa khỏi khá cao, lên tới 90-95%, vì vậy người bệnh không cần phải quá lo lắng.

5. Biện pháp phòng ngừa u tuyến giáp là gì?

Ngoài việc áp dụng các biện pháp y tế, người bệnh cũng cần thay đổi lối sống để hỗ trợ sức khỏe của tuyến giáp.

• Chế độ ăn uống cân đối: bao gồm việc tiêu thụ nhiều rau củ và trái cây, giúp cân bằng hormone tuyến giáp. Đồng thời, cần bổ sung đủ lượng i-ốt cần thiết trong khẩu phần hàng ngày, đặc biệt là đối với phụ nữ mang thai, để giúp tránh các biến chứng cho cả mẹ và thai nhi.

• Loại bỏ thuốc lá: thuốc lá chứa nhiều chất độc hại như thiocyanate, có thể ảnh hưởng xấu đến tuyến giáp. Thực tế, người hút thuốc lá có nguy cơ mắc các biến chứng về tuyến giáp cao hơn so với người không hút thuốc.

• Tập thể dục hàng ngày: việc vận động mỗi ngày giúp cải thiện sức khỏe và ngăn ngừa bệnh tật, bao gồm cả bệnh liên quan đến tuyến giáp.

• Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ 6-12 tháng một lần tại các cơ sở y tế uy tín để phát hiện và can thiệp kịp thời nếu có vấn đề.

Bệnh viện Mytour là địa chỉ hàng đầu cho việc khám và điều trị các vấn đề liên quan đến tuyến giáp tại Hà Nội. Với trang thiết bị hiện đại và đội ngũ y bác sỹ giàu kinh nghiệm, chúng tôi cung cấp đầy đủ các dịch vụ khám và điều trị bệnh tuyến giáp, bao gồm cả chẩn đoán hình ảnh (siêu âm, CT-scanner, chọc hút tế bào), cũng như các xét nghiệm cần thiết (TSH, FT4, T.G, Calcitonin, anti TPO,…).