Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Hùng - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Mytour Đà Nẵng.

Hiểu Rõ Hơn Về Lọc Màng Bụng Trong Điều Trị Suy Thận

Lọc Màng Bụng: Kiến Thức Cơ Bản

Lọc màng bụng (thẩm phân phúc mạc) là phương pháp thay thế thận được sử dụng phổ biến cho bệnh nhân suy thận. Quy trình này giúp lọc các chất chuyển hóa và nước điện giải khỏi cơ thể, đồng thời giúp cân bằng nội môi.

Màng bụng có diện tích lớn, tương đương với diện tích cơ thể (khoảng 1-2 m2). Quy trình này giúp loại bỏ nước thừa và các chất cặn từ cơ thể. Trong lọc màng bụng, dịch lọc được chuyển từ màng bụng qua mạch máu.

Các phương pháp lọc màng bụng bao gồm lọc màng bụng cấp, lọc màng bụng liên tục ngoại trú (CAPD), và lọc màng bụng chu kỳ tự động (ADP).

Các Phương Pháp Lọc Màng Bụng

Lọc Màng Bụng Cấp

Trong phương pháp này, ống thông tạm thời được đặt vào khoang bụng và dịch lọc được thay đổi liên tục đến khi cân bằng nội môi và chức năng thận được phục hồi.

Đây là lựa chọn khi không thể sử dụng thận nhân tạo hoặc khi có các chống chỉ định với thận nhân tạo.

Lọc Màng Bụng Liên Tục Ngoại Trú (CAPD)

Phương pháp này sử dụng ống thông cố định và dịch lọc luôn hiện diện trong khoang bụng. Quá trình thay và tháo dịch được thực hiện bằng tay và có thể thực hiện tại nhà.

Lọc Màng Bụng Chu Kỳ Tự Động (ADP)

Gồm các phương pháp lọc màng bụng liên tục chu kỳ (CCPD), lọc màng bụng cách quãng ban đêm (NIPD), và lọc màng bụng thủy triều (TPD).

Các phương pháp này thích hợp cho bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối khi không thể sử dụng thận nhân tạo.

• Quá trình đơn giản, thực hiện dễ dàng và có thể áp dụng ở những nơi không có máy thận nhân tạo, giúp bệnh nhân không phải phụ thuộc vào thiết bị.
• Phương pháp này phù hợp với đa dạng đối tượng, đặc biệt là những người đang đi học hoặc đi làm.
• Lọc màng bụng làm thay đổi từ từ chất hòa tan và lượng nước trong cơ thể, nên phù hợp với những bệnh nhân có huyết động không ổn định.
• Hiệu suất lọc máu cao, giúp duy trì sức khỏe thận tốt.
• Bệnh nhân ít mất máu và không thiếu sắt.
• Chế độ dinh dưỡng của bệnh nhân ít bị hạn chế hơn so với việc sử dụng thận nhân tạo.
• Bệnh nhân không cần sử dụng thường xuyên các loại thuốc chống đông, giảm rủi ro đột quỵ và xuất huyết tiêu hóa.

Có thể xuất hiện các vấn đề phức tạp khi thực hiện lọc màng bụng như:

• Bệnh nhân có thể gặp tăng đường huyết do dung dịch lọc màng bụng có chứa glucose 1,5 g%, 2 g% hoặc 2,5 g%.
• Viêm phúc mạc, nguy cơ nhiễm trùng ống thông tăng khi bệnh nhân không tuân thủ quy trình thực hiện tại nhà.
• Huyết áp có thể giảm do lượng dung dịch rút ra nhiều khiến tỷ lệ tăng huyết áp cao ở những ngày đầu tiên.
• Mất nhiều protein qua quá trình lọc.
• Rối loạn nhịp tim, giảm nhiệt độ cơ thể.

Bệnh nhân còn phải đối mặt với các rủi ro như: rò rỉ dung dịch từ ổ bụng, tắc ống thông, tuột ống thông vào hoặc ra khỏi ổ bụng, chảy máu tại vị trí đặt ống thông hoặc trong phúc mạc.

Không phải tất cả bệnh nhân đều thích hợp với phương pháp lọc màng bụng, và các trường hợp không nên thực hiện bao gồm:

• Bệnh nhân đang mắc nhiễm trùng phúc mạc, dẫn đến phúc mạc do chấn thương hoặc sau mổ.
• Bệnh nhân có phúc mạc bị xơ hóa, hoặc mới phẫu thuật ghép động mạch chủ bụng.
• Bệnh nhân có khối u trong ổ bụng.

• Bệnh nhân mắc thoát vị cơ hoành, thoát vị bụng hoặc thoát vị bẹn.
• Bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính nặng.
• Bệnh nhân không thể chứa dung dịch trong ổ bụng.
• Bệnh nhân mắc suy dinh dưỡng nặng, nhiễm trùng da, hoặc các bệnh đường ruột (như viêm ruột, viêm túi thừa) hoặc béo phì.
• Bệnh nhân không đủ khả năng tuân thủ các yêu cầu kỹ thuật.

BS. Nguyễn Hùng - Tốt nghiệp chuyên ngành Nội tổng quát tại Đại học Y Dược Tp Hồ Chí Minh; sử dụng thành thạo Tiếng Anh và Tiếng Pháp. Với hơn 36 năm kinh nghiệm, trong đó có 17 năm làm Trưởng khoa Nội thận - nội tiết tại Bệnh viện Đà Nẵng, BS. Nguyễn Hùng có chuyên môn trong điều trị các bệnh lý về nội tiết – đái đường và thận. Hiện đang công tác tại Khoa Khám bệnh & Nội khoa Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Mytour Đà Nẵng.