Trong bài thi Speaking, từ vựng, phát âm và cấu trúc ngữ pháp được xem là những yếu tố chủ chốt. Tuy nhiên, việc đưa ra một câu trả lời với lập luận hợp lý cũng nắm giữ vai trò quan trọng. Trong bài viết này, tác giả sẽ giải thích tầm quan trọng của tư duy logic, cách vận dụng các phương pháp lập luận để giải quyết dạng câu hỏi nêu ý kiến và câu hỏi so sánh, đưa ra cách trả lời Part 3 Speaking đạt band điểm cao.
Tư duy logic là gì?
Tại sao cần sử dụng các phương pháp lập luận logic trong IELTS Speaking?
Theo đó, tiêu chí Fluency and Coherence từ band 8 yêu cầu các thí sinh phải phát triển câu trả lời của mình “coherently” và “appropriately”.
Dựa trên định nghĩa của từ điển Cambridge:
Coherently: In a way that is clear and carefully considered, with each part connecting or following in a natural or sensible way (theo một cách rõ ràng và được xem xét cẩn thận, với mỗi phần được kết nối với nhau một cách tự nhiên và hợp lý).
Appropriately: In a way that is suitable or right for a particular situation or occasion (theo một cách phù hợp hoặc đúng đối với một tình huống hoặc sự kiện nào đó).
Như vậy, để đạt được band điểm từ 8 trở lên, ở tiêu chí Fluency và Coherence, trong các câu trả lời của bài thi Speaking nói chung và Part 3 nói riêng, người nói cần chú ý phát triển lập luận hợp lý được cân nhắc dựa trên những bằng chứng hoặc tình huống cụ thể trong thực tế.
Ngoài ra, việc có lối tư duy rõ ràng để định hướng cách trả lời IELTS Speaking Part 3 cho các câu hỏi sẽ giúp người nói hạn chế tình trạng bí ý tưởng trong phòng thi.
Suy luận tổng hợp và dạng câu hỏi thể hiện ý kiến
Suy luận tổng hợp (Inductive reasoning) là gì?
Theo trường đại học Utah State University, suy luận quy nạp (Inductive Reasoning) là việc rút ra những khái quát chung từ những tình huống quan sát cụ thể.
Theo tác giả George W. Rainbolt trong sách “Critical Thinking: The Art of Argument”, suy luận quy nạp là một phương pháp suy luận mà các tiền đề cung cấp bằng chứng cho sự thật trong kết luận.
Lối tư duy trong phương pháp suy luận quy nạp được thể hiện theo sơ đồ sau:
Ví dụ: Một giáo viên quan sát học sinh của mình có thể nhớ các từ mới nhanh và lâu hơn nếu có hình ảnh đi kèm. Từ đó, giáo viên này rút ra kết luận học sinh học từ vựng tốt hơn nếu sử dụng hình ảnh và áp dụng các phương pháp dạy từ vựng bằng hình ảnh vào bài giảng của mình.
Dạng câu hỏi trình bày quan điểm
Đối với dạng câu hỏi này, người nói cần trình bày rõ ràng ý kiến của bản thân, thường bao gồm ý kiến về việc có nên làm một việc gì đó, hoặc đánh giá một việc (quan trọng/ hữu ích/ cần thiết).
Ví dụ:
1. Should a leader discuss with team members when making decisions?
2. Do you think the family meal is important?
Thực hiện phương pháp lập luận quy nạp để giải quyết dạng câu hỏi trình bày quan điểm
Tuy mục đích chính không phải để tìm ra các xu hướng, đặc điểm chung của các sự vật, nhưng dạng câu hỏi nêu ý kiến có thể được giải quyết bằng cách áp dụng lối suy luận quy nạp: Dựa trên những quan sát và điều kiện thực tế và đưa ra kết luận.
Người nói cần những quan sát và điều kiện thực tế: Theo quan sát và kinh nghiệm của người nói việc gì sẽ xảy ra nếu giải pháp trong câu hỏi được áp dụng, hoặc tưởng tượng bản thân sẽ làm gì trong hình huống nêu ra ở đề bài, và như vậy sẽ có được lợi ích/ bất lợi gì.
Ví dụ:
Khi “have meals with our family” (dùng cơm với gia đình), các thành viên trong gia đình thường làm gì? → trò chuyện với nhau
Nếu “leaders discuss their decisions with their members”, điều gì sẽ xảy ra, những thành viên này sẽ làm gì?
Từ những quan sát thực tế trên, người nói nêu lên kết luận của mình trong chuỗi suy luận: nên/ không nên, quan trọng/không quan trọng.
Biểu đồ tư duy
Sắp xếp lại phần trả lời trong phần nói và mẫu gợi ý
(1) Quan sát 1 và lợi ích/ bất lợi |
|
(2) Quan sát 2 và lợi ích/bất lợi | |
(3) Đưa ra kết luận: Ý kiến trả lời trực tiếp vào nội dung câu hỏi | I think [trả lời đề bài: governments should/ should not …. ] (as this brings about several benefits/ as this has a lot of drawbacks) (*) Đối với các câu hỏi ý kiến một việc có quan trọng hay cần thiết hay không, người nói có thể bỏ bớt đoạn “điều này có lợi/ có hại”, đi vào khẳng định “I think ….. is very important/ necessary” (tôi nghĩ …. rất quan trọng/ cần thiết) |
Áp dụng vào các mẫu câu hỏi
1. Should a leader discuss with team members when making decisions?
Câu trả lời:
According to my experience, asking others’ opinions will help a leader to have a look at the issue from different perspectives and therefore better understand the situation. Also, discussing with team members allows a leader to see all the advantages and disadvantages of the decision that he made and improve it, if necessary. So, I think a leader should discuss with other members in his team when making decisions as this brings several benefits.
2. Do you think the family meal is important?
Câu trả lời:
I think when family members can talk to each other during the meals, they can understand each other better and the family bond will be strengthened. Also, family meals offer children opportunities to observe their parents’ behavior in social settings, such as good table manners. This can help children develop their social skills. So, I think family meals are very important.
Người đọc có thể luyện tập phương pháp tư duy trên với một số các câu hỏi khác thuộc dạng Opinion:
Do you think parents should give kids challenges?
Should parents help their children set up a career plan?
Do you think people need to wear formally in the workplace?
Lập luận suy luận (Deductive reasoning) và dạng câu hỏi so sánh
Khái niệm lập luận suy luận (Deductive reasoning)
Theo trường đại học California State University, lập luận suy diễn là từ một tiền đề sẵn có hoặc một giả thuyết rút ra các kết luận cụ thể.
Lối tư duy trong phương pháp lập luận suy diễn được thể hiện theo sơ đồ sau:
Ví dụ:
Tiền đề: Những người trẻ vừa đi học vừa đi làm thêm thường rất bận rộn, và họ mong muốn tiết kiệm thời gian.
Công ty A chuyên sản xuất các loại thức ăn chế biến sẵn đóng hộp muốn thu hút đối tượng khách hàng là những người trẻ. Công ty này dựa vào tiền đề trên và cho ra mắt sản phẩm cơm hộp tự sôi trong 5 phút nhằm giúp đối tượng khách hàng trẻ tiết kiệm thời gian.
Dạng câu hỏi đối chiếu
Đối với dạng câu hỏi này, khi áp dụng vào cách trả lời IELTS Speaking Part 3, người nói cần so sánh giữa hai đối tượng A và B, đưa ra quyết định (thích A hay B, hoặc A hay B quan trọng hơn).
Ví dụ:
1. Do you prefer to study by yourself or with your friends?
2. Why do some people like to borrow things instead of buying them?
Áp dụng phương pháp suy diễn để giải quyết dạng câu hỏi đối chiếu
Người nói có thể áp dụng lối tư duy trong phương pháp lập luận suy diễn để trả lời dạng câu hỏi so sánh như sau: So sánh hai đối tượng được đề cập trong bài dựa trên những đặc tính sẵn có, được nhiều người công nhận ⇒ đối tượng này phù hợp (hoặc không phù hợp) với người nói (hoặc ai khác) khi nào.
Biểu đồ tư duy
Sắp xếp lại phần trả lời trong phần nói và mẫu gợi ý
(1) Đưa ra kết luận: Ý kiến trả lời trực tiếp vào nội dung câu hỏi | I think/ I prefer [trả lời đề bài] |
(2) So Sánh 1 ⇒ phù hợp với ai |
|
(3) So sánh 2 ⇒ phù hợp với ai |
Áp dụng vào các câu hỏi mẫu, đưa ra cách trả lời IELTS Speaking Part 3
1. Do you prefer to study by yourself or with your friends?
Câu trả lời:
I prefer studying alone. First, studying by myself is more convenient than studying with friends, as we can study whenever we want without having to wait for others. This is more suitable for me because I have a busy schedule and cannot arrange time to meet my friends. Besides, compared to studying on my own, having other people around can be quite noisy, and it’s really difficult for me to stay focused.
2. Why do some people like to borrow things instead of buying them?
Câu trả lời:
There are numerous reasons for this preference. Initially, in contrast to purchasing items, individuals do not have to expend money when borrowing. Consequently, many opt to borrow garments or literature to economize. Moreover, whereas individuals can return borrowed items if dissatisfied, they are compelled to retain purchased items regardless of satisfaction. This proves crucial for those desiring to experiment with novel products like cosmetics or automobiles.
Người đọc có thể thực hành phương pháp tư duy trên với một số câu hỏi khác trong loại so sánh:
Who, in your opinion, is more adept at learning? Elderly or youth?
Do males surpass females in familial decision-making?
Which holds greater significance: individual advancement or collective objectives?