Buzz
Phanh đĩa trên ô tô là một bộ phận cơ học quan trọng được sử dụng để giảm tốc độ hoặc dừng xe. Đôi khi được gọi là hệ thống phanh, nó sử dụng lực ma sát để chuyển đổi năng lượng chuyển động thành nhiệt năng, mặc dù có các phương pháp chuyển đổi năng lượng khác cũng được sử dụng. Mục đích chính là làm chậm hoặc dừng hoàn toàn xe khi đang di chuyển.
- Phanh đĩa và phanh tang trống: Lựa chọn nào là tốt nhất?
- Cách kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống phanh của xe ô tô
- Ưu nhược điểm của hệ thống phanh đĩa và phanh tang trống trên xe ô tô
Ưu điểm của phanh đĩa
Ngoài khả năng chống nước tốt, phanh đĩa còn tự điều chỉnh kích thước khe hở giữa má phanh và đĩa phanh mỗi khi mòn. Ưu điểm khác của hệ thống phanh đĩa trên ô tô là trọng lượng nhẹ, ổn định khi phanh, áp suất phanh đều đặn, không gây trượt hoặc lệch khi phanh, áp suất trên bề mặt ma sát đồng đều, thiết kế đơn giản,...
Hệ thống phanh đĩa có thể dễ dàng tích hợp với các công nghệ như chống trượt, chống bó cứng phanh...
Ưu điểm nổi bật của phanh đĩa:
- Cải thiện hiệu suất phanh đáng kể hơn.
- Khả năng làm mát tốt và kéo dài tuổi thọ của hệ thống phanh.
- Dễ dàng bảo dưỡng và thay thế.
- Nhẹ hơn hệ thống phanh tang trống.
Phanh đĩa có khả năng dừng xe hiệu quả từ 60% đến 80%, nhờ vào việc caliper nhấn vào giày phanh khi cần thiết, làm giảm tốc độ của xe.
Không có quy định rằng phanh đĩa chỉ nên được lắp đặt ở bánh trước của xe, nhưng thường thì hệ thống phanh đĩa được sử dụng rộng rãi ở bánh trước của ô tô và xe tải nhẹ. Điều này đủ để đáp ứng các yêu cầu về hiệu suất phanh theo tiêu chuẩn FMVSS 105(*).
(*) FMVSS 105 là tiêu chuẩn về hiệu suất phanh dành cho các loại xe như MPV, xe tải, hoặc xe buýt có trọng lượng toàn bộ lớn hơn 3,5 tấn.
Một trong những ưu điểm đáng chú ý nhất của phanh đĩa là khả năng tản nhiệt hiệu quả, giúp duy trì hiệu suất phanh ổn định. Phanh đĩa có khả năng tản nhiệt nhanh hơn vì bề mặt tiếp xúc trực tiếp với không khí mở, giúp nhiệt dễ dàng chảy qua các đĩa mà không làm tăng nhiệt độ của chúng.
Phanh đĩa không gây ra hiện tượng kẹt nước giữa rãnh phanh và đĩa do bề mặt tiếp xúc với không khí lớn hơn bề mặt ma sát trong quá trình phanh. Điều này giúp giảm rủi ro bị mất lực phanh do nước kẹt giữa giày phanh và đĩa, gọi là hiện tượng phai nước. Ngoài ra, các hạt bụi và mảnh vụn trên bề mặt phanh cũng được tự làm sạch.
Nhược điểm của phanh đĩa
Đa số các dòng xe thông dụng ngày nay đều sử dụng hệ thống phanh đĩa, như Hyundai Elantra, Mazda 3, Mazda 6, Toyota Fortuner, Toyota Camry,... Tuy nhiên, ngoài những ưu điểm, người dùng cũng cần nhận biết một số hạn chế sau:
- Thiết kế mở của phanh đĩa dễ bị bám bụi bẩn và gỉ sét.
- Âm thanh phát ra do ma sát lớn giữa bề mặt phanh và giày phanh có thể gây tiếng ồn.
- So với hệ thống phanh tang trống, chi phí lắp đặt, thay thế và sửa chữa của phanh đĩa cao hơn đáng kể.
- Không hiệu quả như phanh tang trống vì phanh đĩa không tự cấp năng lượng để đứng yên khi đỗ xe. Tuy nhiên, hệ thống phanh đĩa vẫn hiệu quả trong việc giảm tốc độ của xe.
- Hệ thống phanh đĩa dễ bị mài mòn, hư hỏng khi phải di chuyển thường xuyên trên đoạn đường có nhiều cát hạt rơi vào.
- Má phanh đĩa dễ bị mài mòn tự nhiên do quá trình ma sát, dẫn đến chai lì và hoạt động không hiệu quả.
Dưới đây là ưu và nhược điểm của phanh đĩa giúp người dùng có cái nhìn tổng quát về phụ tùng này. Một mẹo nhỏ từ các chuyên gia ô tô là nếu thường xuyên làm sạch phanh đĩa, bạn sẽ giúp tăng tính ổn định và giảm thiểu hao mòn.
