Vắc xin MMR II là gì và áp dụng cho ai?

1. MMR II là gì?

Vắc xin MMR II là loại vắc xin sống, giảm độc lực, có tác dụng phòng ngừa cả 3 bệnh là Sởi, quai bị và Rubella. Đây đều là 3 căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm được khuyến cáo ở nước ta. Nguy cơ mắc bệnh cao, người bệnh có nguy cơ phát triển biến chứng nghiêm trọng cho sức khỏe và tính mạng, đặc biệt là trẻ em và phụ nữ mang thai.

Bệnh sởi

Bệnh sởi thường gây ra phát ban trên toàn cơ thể, sốt, chảy nước mũi, ho khan kéo dài,… Các biến chứng của sởi bao gồm viêm phổi, viêm não, và trong các trường hợp nặng hơn có thể dẫn đến tử vong. Đặc biệt, phụ nữ mang thai mắc bệnh sởi trong thai kỳ có nguy cơ cao phát triển các biến chứng như dị dạng thai nhi, sảy thai, thai non, hoặc thai chết lưu,...

Bệnh quai bị

Triệu chứng điển hình của quai bị bao gồm sưng đau ở vùng mang tai, sốt, khó nhai, đau nhức cơ,… Các biến chứng của bệnh có thể là viêm tinh hoàn, viêm buồng trứng dẫn đến vô sinh. Phụ nữ mang thai mắc bệnh quai bị có thể gây ra các biến chứng như sinh non, thai chết lưu hoặc dị tật bẩm sinh.

Bệnh Rubella

Rubella khiến người mắc phải phát ban trên toàn cơ thể, sốt nhẹ, và sưng hạch ở vùng góc hàm, bẹn,… Đây là một căn bệnh đặc biệt nguy hiểm đối với phụ nữ mang thai, với nguy cơ gây ra các biến chứng như dị tật bẩm sinh, sinh non, sảy thai,…

Rubella đặc biệt nguy hiểm với phụ nữ mang thai

Nhóm 3 bệnh Sởi - quai bị - Rubella đều có khả năng lây lan dễ dàng qua đường hô hấp, từ người mắc sang người khỏe mạnh chưa có kháng thể. Vì vậy, việc sử dụng vắc xin MMR II giúp phòng ngừa hiệu quả 3 loại bệnh này, đặc biệt phổ biến tại Việt Nam.

Sởi - quai bị - Rubella hiện vẫn chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu, với nguy cơ biến chứng cao, đặc biệt là ở phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ. Bộ Y tế khuyến cáo cả người lớn và trẻ em đều nên tiêm phòng vắc xin ngừa Sởi - quai bị - Rubella.

Vắc xin MMR II

2. Khi nào nên tiêm vắc xin MMR II và bao nhiêu mũi?

Nhiều người dân, đặc biệt là các bậc phụ huynh mới, thường không biết nên tiêm vắc xin MMR II vào thời điểm nào là phù hợp nhất. Theo Chương trình Tiêm chủng mở rộng của Bộ Y tế, trẻ em 9 tháng tuổi sẽ được tiêm vắc xin sởi đơn trước. Sau đó, trẻ từ 12 - 15 tháng tuổi sẽ tiếp tục được tiêm vắc xin MMR II kết hợp Sởi - Quai bị - Rubella.

Vắc xin MMR II không chỉ dành cho trẻ em mà còn dành cho người lớn

Cả trẻ lớn và người lớn cần tiêm vắc xin 3 trong 1 MMR II nếu chưa có miễn dịch. Đặc biệt, với phụ nữ đang trong độ tuổi sinh sản và có kế hoạch mang thai, cần tích cực tiêm vắc xin MMR II sớm. Do vắc xin MMR II là loại vắc xin sống, nên khuyến nghị tiêm trước thai kỳ ít nhất 3 tháng.

Phụ nữ mang thai muốn tiêm vắc xin phòng Sởi - Quai bị - Rubella nên đến cơ sở y tế để được tư vấn về loại vắc xin và liệu trình tiêm phòng phù hợp.

Liệu trình tiêm vắc xin MMR II như sau:

Đối với trẻ từ 12 tháng tuổi đến 7 tuổi

Tiêm 2 mũi, mũi 1 tiêm lần đầu khi trẻ đạt 12 - 15 tháng tuổi. Tiêm mũi thứ 2 khi trẻ từ 4 - 6 tuổi. Trong trường hợp có dịch bệnh, có thể cân nhắc đẩy lịch tiêm mũi 2 sớm hơn, nhưng phải đảm bảo cách mũi 1 ít nhất 1 tháng.

Đối với trẻ từ 7 tuổi trở lên và người lớn

Tiêm mũi 1 vào thời điểm chỉ định, tiêm mũi 2 ít nhất cách mũi 1 1 tháng. Phụ nữ chuẩn bị mang thai nên tiêm cả 2 mũi trước khi mang thai khoảng 3 tháng.

3. Đối tượng không nên tiêm và lưu ý khi tiêm vắc xin MMR II

Vắc xin 3 trong 1 Sởi - quai bị - Rubella MMR II không nên sử dụng cho người mẫn cảm với thành phần của vắc xin, phụ nữ mang thai, người mắc bệnh ác tính, người mắc bệnh lao tiến triển chưa được điều trị, người suy giảm miễn dịch. Phụ nữ mang thai sau khi tiêm MMR II cần tránh thai ít nhất 2 tháng.

Phụ nữ mang thai không nên tiêm vắc xin MMR II

Cũng cần chú ý các trường hợp sau đây không nên tiêm vắc xin MMR II:

- Trẻ từng trải qua phản ứng nghiêm trọng sau tiêm vắc xin chứa thành phần sởi, quai bị hoặc rubella như: khó thở, tím tái, biểu hiện về não/màng não, sốt trên 39 độ C, có co giật,…

- Trẻ bị suy giảm miễn dịch nghiêm trọng, bẩm sinh hoặc mắc bệnh (AIDS).

- Trẻ từng có phản ứng quá mẫn hoặc sốc phản vệ với thành phần Neomycin.

- Trẻ bị suy chức năng cơ quan như: Suy tuần hoàn, suy hô hấp, suy thận, suy gan, suy tim,… hoặc thiếu máu nặng, mắc bệnh bạch cầu cấp, các bệnh máu nghiêm trọng hoặc cần truyền máu thường xuyên.

- Trẻ có sốt, nhiệt độ vượt quá 37.5 độ C.

- Trẻ đang mắc các bệnh cấp tính, đặc biệt là nhiễm trùng.

- Trẻ đang hoặc vừa kết thúc điều trị với Corticoid, các loại thuốc ức chế miễn dịch, hoặc điều trị xạ trị trong vòng 14 ngày.

- Trẻ vừa truyền máu, huyết tương, sử dụng sản phẩm globulin miễn dịch (trừ trường hợp sử dụng điều trị viêm gan B) trong vòng 3 tháng.

Trước khi tiêm, cần thông báo về tình trạng sức khỏe, bệnh sử, các dị ứng đặc biệt, dự định mang thai (đối với phụ nữ chuẩn bị mang thai) với bác sĩ một cách trung thực, chủ động. Điều này sẽ giúp đảm bảo an toàn, phòng ngừa phản ứng hoặc ảnh hưởng xấu khi tiêm vắc xin MMR II.

Tiêm vắc xin MMR II đúng liều lượng cho trẻ

Sau khi tiêm vắc xin MMR II, đặc biệt là đối với trẻ em, cần ở lại điểm tiêm ít nhất 30 phút để theo dõi và xử lý kịp thời nếu có phản ứng không bình thường. Tiếp tục quan sát phản ứng cơ thể của trẻ trong vòng 24 giờ sau tiêm và đưa trẻ đến bệnh viện nếu có dấu hiệu bất thường.

Cả trẻ em và người lớn chưa có miễn dịch với Sởi - Quai bị - Rubella đều cần tiêm đủ liều vắc xin MMR II để phòng tránh bệnh tật. Bạn có thể đến cơ sở y tế hoặc trung tâm tiêm chích để tiêm phòng theo lịch trình chuẩn.