Vải thiều: Công dụng đối với sức khỏe, phân loại và cách chế biến

Tìm hiểu nguồn gốc, xuất xứ của vải thiều. Các loại vải thiều, tác dụng của vải thiều đối với sức khỏe. Cách lựa chọn, bảo quản và chế biến món ngon từ vải thiều.

Vải thiều không chỉ ngon miệng mà còn mang nhiều lợi ích cho sức khỏe. Cùng khám phá nhé.

 Nguồn gốc, xuất xứ của vải thiều

Vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, cụ Hoàng Văn Cơm, người quê ở Thanh Hà, Hải Dương làm công việc khuân vác ở cảng Hải Phòng. Trong một lần làm việc, ông nhặt được 6 hạt vải từ những người lái buôn Thiều Châu (Trung Quốc) ăn rồi vứt bỏ. Ông đã mang về và trồng thành 3 cây, nhưng chỉ có 1 cây sống sót, được chăm sóc và phát triển đến ngày nay.

Để tưởng nhớ cụ Hoàng Văn Cơm, con cháu đã xây dựng miếu thờ bên cạnh cây vải gốc này. Vì có nguồn gốc từ người Thiều Châu, nên nó được gọi là vải thiều. Cây vải gốc này hiện vẫn còn và được chăm sóc bởi cụ Hoàng Văn Thu - cháu nội của cụ Hoàng Văn Cơm.

Trước cây có một tấm bia bằng bê tông ghi tên cụ Hoàng Văn Cơm để tưởng nhớ công ơn ông đã mang giống vải ngon về quê, góp phần như đem cơm gạo cho dân làng.

Phân loại vải thiều

Vải thiều Lục Ngạn (Bắc Giang)

Là một trong những loại vải thiều hàng đầu, không chỉ được người tiêu dùng trong nước yêu thích mà còn được xuất khẩu đi nhiều quốc gia trên thế giới.

Vải thiều Lục Ngạn khi chín sẽ có vỏ màu đỏ tươi, cùi dày, hạt nhỏ với hương vị ngọt đậm, không chua, không chát.

Vải thiều Thanh Hà

Đây là vùng đất nổi tiếng với sản phẩm vải thiều, trái vải Thanh Hà thường có kích thước nhỏ trong tất cả các loại vải hiện nay.

Vải thiều Thanh Hà có quả tròn, khi chín vỏ đỏ hồng chứ không đỏ sẫm. Vải có hương vị ngọt thanh, không chua, không đắng và có mùi thơm dịu nhẹ.

Vải thiều Bát Tràng

Quả vải Bát Tràng có hạt nước nhiều, thơm ngon, ngọt lịm và chất lượng rất tốt đang được nhiều người ưa thích.

Xem chi tiết: Các loại vải thiều ngon chuẩn hương vị đất Việt

Tác dụng của vải thiều đối với sức khỏe

• Ngăn ngừa ung thư: Trong quả vải có chứa nhiều vitamin C và các hợp chất phenolic, những chất này sẽ giúp ngăn sự phá hủy tế bào do các hóa chất độc hại, chất ô nhiễm và gốc tự do dẫn đến các bệnh ung thư, bệnh tim, viêm khớp, bệnh tim. Ngoài ra, tính chất oxy của vải thiều sẽ giúp cơ thể chống lại các độc tố một cách hiệu quả hơn.

• Tăng cường chức năng miễn dịch: Hàm lượng vitamin C dồi dào trong quả vải sẽ giúp cơ thể bạn tăng cường khả năng miễn dịch, từ đó giúp chống lại những bệnh nhiễm trùng theo mùa hoặc những bệnh mãn tính. Cùng với đó, các nghiên cứu đã cho thấy rằng khi ăn quả vải sẽ giúp các bạn chống lại bệnh cảm lạnh, giảm sự oxy hóa trong cơ thể.

• Giảm nguy cơ đột quỵ: Bên cạnh hàm lượng chất chống oxy hóa cao thì hàm lượng natri và cholesterol thấp trong quả vải giúp làm giảm nguy cơ đột quỵ và giảm những bệnh lý khác như viêm nhiễm, oxy hóa, huyết áp, xơ vữa động mạch, bệnh tim mạch,...
• Cải thiện sự trao đổi chất: Ăn quả vải trong chế độ ăn uống hàng ngày sẽ giúp tăng tốc độ đồng hóa carbohydrate, chất béo và protein. Cùng với đó, quả vải sẽ làm tăng sự thèm ăn, đẩy mạnh hoạt động trao đổi chất và duy trì trọng lượng của cơ thể bạn.

• Ngăn ngừa táo bón: Quả vải có chứa chất xơ, nước, vitamin dồi dào sẽ giúp hệ tiêu hóa hoạt động khỏe mạnh hơn, điều này sẽ rất tốt với những người có hệ tiêu hóa kém, thường xuyên bị tình trạng táo bón.
• Bổ sung nước cho cơ thể: Với những ngày thời tiết nóng bức thì lượng nước dồi dào trong quả vải sẽ giúp các bạn làm dịu đi cơn khát, các bạn có thể bổ sung nước và chất điện giải từ quả vải qua việc ăn trực tiếp hoặc ép thành nước uống.

• Giảm tình trạng chuột rút: Ăn quả vải sẽ giúp tăng cường sức mạnh của cơ bắp, giảm tình trạng chuột rút vì trong quả vải có chứa nhiều kali và nước.

 Bí quyết lựa chọn và bảo quản vải thiều

Để lựa chọn vải thiều tươi ngon, đầu tiên bạn nên quan sát vỏ quả vải, vải chín tới phần gai sẽ nhẵn, vỏ màu hồng tươi, quả tròn đều. Bạn nên lựa chọn những chùm vải còn tươi, phần cánh dính vào quả và lá vẫn còn xanh tươi.

Vải tươi là những quả khi sờ vào sẽ có cảm giác hơi mềm nhưng vẫn khá săn chắc, đàn hồi và có hương thơm đặc trưng, không có mùi lên men hay mùi chua.

Nếu có thể, bạn hãy bóc vỏ 1-2 quả bất kỳ, nếu vải ngon sẽ có cuống màu trắng, không bị thâm hay bị sâu, vỏ hơi khô và phần cùi mọng nước, khá trong và rất dễ tách hạt.

Xem chi tiết: Bí quyết lựa chọn mua vải thiều tươi ngon, dày cùi, không bị sâu đầu

 Các món ngon từ vải thiều

Kem vải tươi mát

Trong những ngày nắng nóng của mùa hè, kem vải là sự lựa chọn hoàn hảo, vừa ngon miệng, vừa giúp làm dịu cơn khát.

Cách làm kem vải rất đơn giản, bạn chỉ cần chuẩn bị vải, lấy vải ra khỏi vỏ và loại bỏ hạt. Sau đó, đun đường và nước soda, sau đó đổ vào khuôn và để trong tủ đông từ 3-4 giờ, kem vải sẽ sẵn sàng để thưởng thức.

Thạch rau câu vải tươi ngon

Thạch rau câu vị vải thơm ngon sẽ làm cho bạn không thể cưỡng lại. Cách làm thạch rau câu vải cũng rất đơn giản.

Đầu tiên, bạn bóc vỏ vải, rửa sạch và loại bỏ hạt. Tiếp theo, bạn nấu nước rau câu. Cuối cùng, cho vải và nước rau câu vào khuôn, sau đó để trong tủ lạnh khoảng 2 giờ, thạch rau câu vải sẽ sẵn sàng để thưởng thức.

Thạch vải hạt sen

Thạch với hương vị ngọt tự nhiên từ vải kết hợp với hạt sen tạo thành một món ăn ngon và bổ dưỡng.

Để làm thạch vải hạt sen, bạn cần sơ chế hạt sen trước. Sau đó, bóc vải, loại bỏ hạt và xay nhuyễn, sau đó lọc phần thịt vải. Tiếp theo, bạn nấu hỗn hợp bột rau câu, đường và nước vải đã lọc. Cuối cùng, đổ vào khuôn và cho vào tủ lạnh từ 2-4 giờ, thạch vải hạt sen sẽ sẵn sàng để thưởng thức.

Trà thạch vải

Vị trà dịu nhẹ, thanh mát kết hợp cùng thạch vải mềm mịn, thơm ngon sẽ làm bạn say đắm ngay từ lần đầu tiên thưởng thức.

Món trà thạch vải với cách làm vô cùng đơn giản, bạn chỉ cần làm phần thịt vải từ vải tươi và gelatin. Đồng thời, phần trà thạch vải có thể sử dụng hồng trà khô để pha trà.

Vải khô

Món ăn với cùi vải thơm ngon, dẻo, ngọt sắc, không dính tay, hương vị ngọt dịu sẽ khiến bạn không thể cưỡng lại.

Để chế biến vải khô, đầu tiên bạn sơ chế vải, sau đó ngâm vải nguyên vỏ vào nước muối khoảng 30 phút rồi rửa sạch. Cuối cùng, bạn sấy vải trong lò nướng ở 100 độ trong khoảng thời gian 3-4 tiếng, bạn sẽ có món vải sấy khô thơm ngon.

Các câu hỏi thường gặp về vải thiều

Bao nhiêu vải thiều trong 1kg? Mua ở đâu để có vải tươi ngon

Trên thị trường, giá vải thiều dao động từ 16.000 - 100.000 VNĐ/kg tùy loại. Đặc biệt, vải thiều Lục Ngạn có giá khoảng 30.000 - 35.000 đồng, vải lai Thanh Hà có giá từ 16.000 - 22.000 đồng. Bạn có thể mua vải thiều tại chợ hoặc tham khảo mua từ Mytour, giao hàng nhanh, tiện lợi và đảm bảo vải tươi ngon, chất lượng.

Xem chi tiết: Bao nhiêu vải thiều trong 1 kg? Mua vải thiều giá tốt ở đâu tại TP.HCM

Vải thiều có bao nhiêu calo?

Trong 100g vải thiều cung cấp 66 calo cho cơ thể. Ngoài ra, 100g vải thiều còn chứa 82% nước, 0.8g protein, 16.5g carbohydrate, 0.4g chất béo, 15.2g đường và 1.3g chất xơ.

Xem chi tiết: Mùa vải khô kéo dài bao lâu? Vải khô có chứa nhiều chất béo không?

Khi nào là mùa vải thiều?

Mùa vải thiều tại Bắc Giang

Mùa vải thiều ở Bắc Giang thường diễn ra từ giữa tháng 5 đến đầu tháng 7. Thời gian chính để thu hoạch vải là từ giữa tháng 6 đến đầu tháng 7 trong năm, được gọi là vải chính vụ.

Mùa vải thiều ở Lục Ngạn

Mùa vải thiều ở Lục Ngạn cũng thường kéo dài từ cuối tháng 5 đến đầu tháng 7. Quả vào mùa chín từ giữa tháng 6 đến đầu tháng 7, thu hút du khách đến thưởng thức và tận hưởng không khí dễ chịu nơi vùng núi này.

Có nên ăn nhiều vải thiều không?

Theo quan niệm dân gian Trung Quốc, 'nhất đạm lệ chi tam bả hỏa' tức là ăn một quả vải bằng giữa ba ngọn lửa trong cơ thể, vải thiều gây “nhiệt bốc lên”, có thể gây “chứng say vải” với các triệu chứng như cảm giác lo lắng, chóng mặt, đau đầu… hoặc nặng hơn là co giật nếu một người khỏe mạnh ăn quá nhiều vải cùng một lúc. Sách Bản thảo tụng tân ghi lại rằng, ăn vải quá nhiều có thể gây sốt, cảm giác khát… sưng lên nhưng hậu răng, chảy máu cam… Người có bệnh nhiệt không nên ăn vải.

Theo y học hiện đại, khi ăn nhiều, quả vải cung cấp khá nhiều năng lượng cho cơ thể, điều này có thể gây ra cảm giác “nóng trong người”, gây ra việc nổi mụn, chảy máu cam,…

Phân biệt vải thiều và vải Trung Quốc như thế nào?

Hiện nay vải thiều đang vào mùa tại nước ta. Tuy nhiên, do tình hình dịch Covid-19 phức tạp, sản lượng và tiêu thụ vải thiều có thể giảm so với các năm trước, vì vậy trên mạng đã xuất hiện các thông tin kêu gọi mua vải thiều để ủng hộ đồng bào ở Bắc Giang.

Có những trường hợp thương lái không trung thực, bán vải Trung Quốc nhưng gọi là vải thiều Việt Nam.

Xem chi tiết: Cách nhận biết vải thiều Việt Nam và vải Trung Quốc

Bài viết trên chia sẻ thông tin về vải thiều và trả lời các câu hỏi thường gặp về loại quả này. Hy vọng qua bài viết, bạn sẽ hiểu rõ hơn về vải thiều và giải đáp được những thắc mắc của mình về loại quả này!

Mua vải thiều Bắc Giang chất lượng tại Mytour: