Tác phẩm Bàn thảo về quá trình học giúp người đọc hiểu rõ mục đích của việc học. Nó là một phần của chương trình Ngữ văn lớp 8.
Hôm nay, Mytour sẽ cung cấp tài liệu giới thiệu về tác giả Nguyễn Thiếp, nội dung của tác phẩm Bàn về quá trình học. Các bạn học sinh có thể tham khảo để nắm được thêm kiến thức hữu ích về văn bản này.
Bàn thảo về phương pháp học
Nghe đọc Bàn về phương pháp học:
“Ngọc không mài, không thành vật liệu; người không học, không biết rõ lẽ đạo”. Lẽ đạo là cách thức đối xử hàng ngày giữa mọi người. Người học là người nắm vững điều này. Trong lịch sử của nước Việt, từ khi thành lập quốc gia đến nay, nền giáo dục chính thống đã bị mất đi. Mọi người đua nhau theo học hình thức với mục tiêu về danh vọng và lợi ích cá nhân, không còn chú trọng đến tam cương và ngũ thường. Kích thần hạng thấp, tôn thần nịnh hót. Sự thất bại của quốc gia và tình trạng gia đình tan nát đều bắt nguồn từ những điều này.
Chúng tôi xin cầu nguyện từ nay sẽ ban hành lệnh cho mọi thầy trò trong các trường học của phủ, huyện, cũng như các trường tư, con cháu của các gia đình có truyền thống văn võ, những người sống tại các trấn cựu triều, để họ có cơ hội đi học tùy thích.
Phương pháp giảng dạy phải tuân theo tinh thần của Chu Tử. Bắt đầu từ việc học tiểu học để củng cố nền tảng. Tiến triển mỗi bước học từ tứ thư, ngũ kinh, đến chư sử. Sau khi học rộng rãi, tổng hợp lại để áp dụng những kiến thức đã học. Sự tài năng và thành công chỉ đến với những người làm việc chăm chỉ, và nhà nước sẽ trở nên vững mạnh nhờ vào đó. Đây chính là lối sống có ảnh hưởng đến tâm hồn con người ngày nay. Xin đừng bỏ qua điều này.
Ai theo đạo học sẽ thành công; người thành công sẽ được lòng triều đình và được tôn vinh trong thiên hạ.
Những điều này, tôi thành thật dâng lên. Không quan trọng lời nói phù phiếm, chỉ mong được Hoàng thượng xem xét.
Người nhỏ nhen phải kính trình thần.
I. Thông tin cơ bản về tác giả Nguyễn Thiếp
- Nguyễn Thiếp (1723 - 1804), tự Khải Xuyên, hiệu Lạp Phong Cư Sĩ.
- Dân thời kỳ đó thường gọi ông là La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp.
- Sinh ra ở làng Mật Thôn, xã Nguyệt Ao, huyện La Sơn (nay là huyện Đức Thọ) tỉnh Hà Tĩnh.
- Ông được mọi người mô tả là người “học sâu hiểu rộng, tư duy sáng suốt”.
- Ông từng làm quan dưới thời triều Lê nhưng sau đó rút lui để trở thành giáo sư.
- Ông được vua Quang Trung mời giúp đỡ triều Tây Sơn, có đóng góp quan trọng trong việc xây dựng đất nước về mặt chính trị.
- Các tác phẩm đáng chú ý: Tập thơ La Sơn tiên sinh, Tiểu thuyết Hạnh Am…
II. Giới thiệu về Bàn thảo về quá trình học
1. Bối cảnh sáng tác
Bàn thảo về quá trình học là một đoạn trích từ bài viết của Nguyễn Thiếp gửi tới vua Quang Trung vào tháng 8 năm 1791.
2. Loại văn
- Tấu là một thể loại văn bản của người tài tử, nhằm trình bày sự kiện, ý kiến, và đề nghị trong quá khứ.
- Tấu có thể được viết dưới dạng văn xuôi, văn vần, hoặc văn biền ngẫu.
3. Cấu trúc
Bao gồm 3 phần chính:
- Phần 1: Từ đầu đến “Nước mất nhà tan đều do những điều tệ hại ấy”: Mục đích của học.
- Phần 2: Tiếp theo từ “Xin chớ bỏ qua”: Thảo luận về phương pháp học.
- Phần 3: Phần còn lại: Hiệu quả của việc học.
4. Tóm lược
Bàn thảo về phương pháp học đã nêu rõ mục tiêu chính của việc học là trưởng thành, có đạo đức. Phương pháp học chính xác phải bắt đầu từ những kiến thức cơ bản, có tính chất làm nền, tuần tự tiến từ thấp lên cao, học sâu hiểu rộng, biết tóm lược những điều quan trọng nhất. Bên cạnh đó, học cần kết hợp với việc thực hành. Học không chỉ để biết mà còn để thực hành. Điều này sẽ giúp đất nước có nhiều người tài, hệ thống chính trị vững mạnh, đất nước thịnh vượng.
5. Nội dung chính
Bàn thảo về phương pháp học giúp người đọc hiểu rõ mục đích của việc học là để trở thành người có đạo đức, có kiến thức, đóng góp vào sự phát triển của đất nước, không phải để mục đích cá nhân. Để học tốt, cần phải có phương pháp học đặc biệt và học phải đi đôi với việc thực hành.
6. Nghệ thuật trình bày
Lập luận chặt chẽ, rõ ràng, sử dụng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu, ý tứ trực tiếp, thuyết phục.
III. Kết cấu của việc phân tích Bàn thảo về quá trình học
(1) Khởi đầu
Dẫn dắt và giới thiệu về văn bản Bàn thảo về quá trình học.
(2) Nội dung chính
a. Mục đích của việc học
- Tóm tắt mục tiêu của việc học: “Ngọc không mài, không thành đồ vật; người không học, không biết rõ đạo”: đây là nguyên tắc học tập đúng đắn từ lâu đời, bởi con người chỉ có thể trưởng thành, có đạo đức thông qua việc học tập.
- Phê phán việc học theo hình thức: “Mọi người đua nhau học hình thức để đạt danh lợi, không còn quan tâm đến tam cương ngũ thường”
- Tác hại của việc học lệch lạc làm cho “người trọng nịnh thần” ở trên, còn những người dưới thích sự chạy trốn, làm giả, không có giá trị, dẫn đến tình trạng “nước mất, nhà tan”.
=> Những lời bàn luận sâu sắc, nghiêm túc và xứng đáng với tầm nhìn rộng lớn, đầy lòng yêu nước.
b. Thảo luận về cách học
Tác giả cũng đã trình bày quan điểm tích cực của mình về chủ trương phát triển sự học cho thật hiệu quả:
- Học từ nhỏ để củng cố nền tảng.
- Thấu hiểu từ tiểu học đến học về thư, kinh sách, lịch sử.
- Học sâu rồi tóm tắt lại theo những gì đã học để thực hành.
=> Về nội dung học, tác giả không đưa ra điều gì mới mẻ mà chủ yếu là cải cách về phương pháp học, giữ nguyên truyền thống cũ.
c. Ý nghĩa của việc học
- Mục tiêu học chính đáng và phương pháp học tích cực sẽ là cơ sở vững chắc cho việc truyền bá kiến thức, đào tạo nhân tài cho quốc gia.
=> Tin tưởng rằng, việc học chân chính sẽ tồn tại mãi và cũng gửi gắm niềm hy vọng vào tương lai tươi sáng của đất nước.
(3) Tóm lại
Khẳng định giá trị và nghệ thuật của tác phẩm Bàn luận về phép học.