Với tác giả và tác phẩm Chữ bầu lên nhà thơ trong sách Kết nối tri thức của môn Ngữ văn lớp 10, được coi là hay nhất, sách trình bày một cách đầy đủ những nội dung chính quan trọng nhất về tác phẩm Chữ bầu lên nhà thơ, bao gồm bố cục, tóm tắt, nội dung chính, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, dàn ý,...
Tác giả và tác phẩm: Chữ bầu lên nhà thơ - Môn Ngữ văn lớp 10: Kết nối tri thức
I. Tác giả của văn bản Chữ bầu lên nhà thơ

- Lê Đạt (10/9/1929 - 21/4/2008), tên thật là Đào Công Đạt, quê ở Á Lữ, Bắc Giang. Ông tham gia vào phong trào Nhân Văn Giai Phẩm từ những năm 50 và sau đó vắng bóng trên văn đàn suốt 30 năm. Năm 2007, cùng với Trần Dần, Phùng Quán, Hoàng Cầm, ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật.
- Lê Đạt theo đuổi lối thơ 'tạo sinh' - thơ phải dựa vào 'ý tại ngôn ngoại', phải cô đúc, đa tầng, đa nghĩa, và đa ngã (phỏng theo nhà phê bình Thuỵ Khê). Thơ của ông giàu nhạc điệu; nhiều sáng tạo, cách tân; phảng phất nhiều tinh hoa từ văn học và lịch sử; chứa đựng vô vàn những lối 'chơi chữ' tạo hình hóm hỉnh, đòi hỏi ở độc giả một trình độ thưởng thức cao.
- Đã xuất bản:
- Bài thơ trên ghế đá (viết cùng với Vĩnh Mai, 1958)
- 36 bài thơ tình (viết cùng với Dương Tường, 1990)
- Thơ của Lê Đạt, Sao…
II. Khám phá tác phẩm Chữ bầu lên nhà thơ
1. Thể loại:
2. Nguyên bản và hoàn cảnh sáng tác: Tác phẩm được trích từ Trò chuyện với cuộc sống và thơ
3. Phương thức diễn đạt: Nghị luận
4. Tóm tắt:
Văn bản “Chữ bầu lên nhà thơ” của Lê Đạt đã đề cập đến quan niệm về một nhà thơ chân chính. Điều quan trọng không phải là danh xưng mà người khác đặt cho họ, mà là do chính bản thân những con chữ họ tạo ra. Do đó, việc sáng tác thơ đòi hỏi sự đầu tư tâm trí, công sức và lao động của người tác giả để tạo ra ngôn ngữ độc đáo thể hiện phong cách riêng của mình.
5. Cấu trúc: Phân chia văn bản thành 3 phần:
- Phần 1: Từ đầu đến “về hóa trị”: Quan điểm về chữ trong thơ của tác giả.
- Phần 2: Tiếp theo đến “cuộc bỏ phiếu của chữ”: 2 quan điểm về việc làm thơ.
- Phần 3: Còn lại: Trách nhiệm của nhà thơ chân chính.
6. Ý nghĩa nội dung:
- Thể hiện quan điểm, ý kiến của tác giả về những đặc điểm của nhà thơ chân chính.
- Diễn đạt quan điểm của tác giả về nhà thơ thực tế, là những người phải nỗ lực, lao động, cố gắng, không chỉ phụ thuộc vào những cảm xúc thoáng qua.
7. Giá trị nghệ thuật:
- Sử dụng các lập luận, minh chứng thuyết phục và chính xác.
- Triển khai lập luận sắc bén, rõ ràng.
III. Chi tiết về tác phẩm Chữ bầu lên nhà thơ
1. Thơ liên quan đến cảm xúc tự nhiên, tự do, không gò bó, làm thơ không mất công sức.
“Thơ gắn với những cảm xúc tự nhiên, bùng nổ, làm thơ không cần nỗ lực”, tác giả đã phác thảo lý do 'những phút bùng phát thơ thường ngắn ngủi' và dẫn chứng 'sáng tạo thơ không phải lúc nào cũng thành công. Và không ai thành công ngay từ đầu” cùng Trang Tử: “vứt bỏ tri thức”.
2. Thơ là vấn đề của những tài năng đặc biệt, khác thường so với lao động thường nhật và nỗ lực rèn luyện kiến thức.
“Tôi ưa những nhà thơ nắng mưa, làm việc chăm chỉ trên cánh đồng giấy, đổi bát mồ hôi lấy từng hạt chữ” và dẫn chứng từ những nhà thơ nổi tiếng như Lý Bạch, Hạc Đài, Quách Gót, Sa Tăng.
3. Ý nghĩa của việc sáng tạo thơ.
- Hoạt động sáng tạo thơ cũng là một hoạt động lao động chân chính như bất kỳ công việc nào khác. Để tạo ra một bài thơ, người nghệ sĩ không thể dễ dàng với những khoảnh khắc đột ngột mà cũng phải lao động chăm chỉ, tư duy, suy nghĩ, lựa chọn, và nỗ lực trên “cánh đồng giấy, đổi bát mồ hôi lấy từng hạt chữ”. Hoạt động sáng tạo thơ là một hành trình khó khăn, gian khổ và người nghệ sĩ phải tìm ra những lối đi riêng, khẳng định phong cách nghệ thuật của bản thân.
Học hiệu quả bài Chữ bầu lên nhà thơ
Những bài học giúp bạn hiểu biết về cách học hiệu quả bài Chữ bầu lên nhà thơ trong môn Ngữ văn lớp 10 và những bài thơ khác: