Buzz
Nhận xét về bức tranh thiên nhiên trong Bảo kính cảnh giới (Cảnh ngày hè) bao gồm 12 bài văn mẫu đặc sắc kèm theo 2 gợi ý cách viết chi tiết. Qua việc đánh giá hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ Bảo kính cảnh giới, các bạn học sinh có thể chọn cho mình một cách tiếp cận, một phong cách văn học phù hợp, để sau đó nó trở thành nguồn kiến thức quý báu của chính mình.
Đánh giá của tôi về bức tranh thiên nhiên cảnh ngày hè được viết rất tự nhiên, dễ hiểu và có thể tự học để mở mang và nâng cao kiến thức, giúp các em học môn Ngữ văn tốt hơn và chuẩn bị tốt hơn cho học tập. Hãy tham khảo thêm Mở bài Bảo kính cảnh giới.
Kế hoạch trình bày về hình ảnh thiên nhiên trong Cảnh ngày hè
I. Giới thiệu
- Giới thiệu về tác giả Nguyễn Trãi và bài thơ Cảnh ngày hè: Nguyễn Trãi không chỉ là anh hùng dân tộc mà còn là một tác giả lỗi lạc trong văn chương cả với chữ Hán lẫn chữ Nôm. Cảnh ngày hè được coi là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của ông về chủ đề thiên nhiên.
- Tổng quan về hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ: Là trung tâm của tác phẩm, hình ảnh này được mô tả sống động, đầy sức sống.
II. Nội dung chính
1. Tâm trạng của thi nhân khi ngắm cảnh
- Tục thơ 1-2-3, ngắt nhịp tự do, phong cách kể chuyện tự nhiên, thoải mái như lời nói hàng ngày.
- “Rồi”: thời gian tự do, thong thả
- “Thư thái dưới bóng cây xanh”: Hoạt động nhẹ nhàng, thư thái, tinh tế dưới bóng cây xanh
→ Tâm trạng yên bình, thoải mái, thư thái. Với tâm trạng này, hình ảnh thiên nhiên hiển hiện hòa mình với tâm hồn con người
2. Diễn đạt về cảnh vật.
- Các đặc điểm quen thuộc của mùa hè: cây bút, cỏ, hoa sen
→ Hình ảnh của cảnh vật gần gũi, giản dị, quen thuộc trong làng quê mùa hè
- Phương pháp diễn đạt về cảnh vật:
+ Về màu sắc: xanh lúa, đỏ cỏ, hồng sen - Bảng màu nóng, đậm, rực rỡ
+ Về hình dạng:
Sự phát triển mạnh mẽ - Sự sống động nảy mầm ra bên ngoài
Đòn đòn – Năng lượng dồn dập, tràn ngập
Tiễn – Sự nhung nhớ trước sự biến đổi của cảnh vật
+ Hương thơm: Mùi hoa sen vào cuối mùa hè, mùi hương đậm đà.
→ Bức tranh của mùa hè cuối cùng nhưng không gợi lên cảm giác héo úa, phai nhạt.
→ Đó là bức tranh về cảnh vật mùa hè rực rỡ, đầy sức sống, thấy được sự sống động phát triển trong lòng cảnh vật, năng lượng tràn ngập từ bên trong.
- So sánh với bức tranh mùa hè quen thuộc của nhà thơ vĩ đại Nguyễn Du:
“Dưới ánh trăng hiền hòa đã mời mùa hè/Phía tường lửa lựu sáng lòe nở hoa”
→ Cả hai đều diễn tả vẻ đẹp tươi mới của mùa hè, nhưng Nguyễn Trãi phát hiện ra sự sống động bên trong cảnh vật.
→ Chỉ có những người yêu thiên nhiên như Nguyễn Trãi mới có thể khám phá những điều tinh tế như vậy
3. Diễn đạt về cuộc sống hàng ngày
- Các hình ảnh: ngư dân, con ong, nhà tranh
→ Là những hình ảnh quen thuộc, giản dị của cuộc sống ở làng quê.
- Âm thanh hàng ngày:
+ Tiếng trống chợ cá: Tiếng vang của phiên chợ cá náo nhiệt, sôi động, không khí phấn khởi, vui vẻ của cuộc sống người dân làng chài
+ Tiếng ve kêu râm ran: Âm thanh thân thuộc của mùa hè, tiếng ve reo vang, sôi động, hứng khởi.
- Cách sử dụng từ vựng, cấu trúc ngôn ngữ
- Các từ miêu tả âm thanh như “rôm rả”, “sôi động”: Mô tả chi tiết, độc đáo về âm thanh
- Phép đảo cấu trúc câu: Đặt vị ngữ lên trước, để nhấn mạnh các từ miêu tả âm thanh.
→ Bức tranh cuộc sống ở làng quê sôi động, năng động, tràn đầy sức sống.
→ Nguyễn Trãi mến cuộc sống và quan tâm đến cộng đồng nông dân nên mới có thể phát hiện ra những âm thanh, hình ảnh đó
♦Tổng kết:
- Nội dung:
- Bức tranh về thiên nhiên mùa hè với phong cảnh đa dạng, màu sắc rực rỡ, âm thanh sôi động, tràn đầy sức sống, miêu tả cuộc sống phong phú, sôi động
- Tâm hồn yêu thiên nhiên, tinh tế, nhạy cảm, đắm chìm trong cuộc sống của tác giả
- Nghệ thuật:
- Kết hợp giữa từ Hán Việt và tiếng Việt gốc để tạo nên bức tranh vừa gần gũi, giản dị, vừa trang trọng, cổ kính.
- Sử dụng các từ tượng thanh, từ miêu tả, phép đảo cấu trúc câu
- Giọng văn trữ tình sâu lắng, kỹ thuật mô tả sinh động.
III. Kết luận
- Tóm tắt vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên trong mùa hè
- Phản ánh suy nghĩ cá nhân: Đây là một bức tranh tuyệt vời, tinh tế, qua đó thể hiện tâm hồn của tác giả. Như Xuân Diệu đã nói: “Tình yêu thiên nhiên là thước đo của một tâm hồn.
Cảm nhận về hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ Bải kính cảnh giới - Mẫu 1
Tình yêu quê hương đã lâu đã làm cho nhiều nhà văn, nhà thơ ở Việt Nam được truyền cảm hứng. Mỗi tác giả, vào mỗi thời kỳ, lại có cách thể hiện tình cảm khác nhau. Nguyễn Trãi đã thể hiện một cách tinh tế tình yêu của mình dành cho quê hương và vẻ đẹp của thiên nhiên trong bài thơ “Cảnh ngày hè”.
Bắt đầu bài thơ là sự thảnh thơi của tác giả:
Thảnh thơi dưới bóng mát của ngày hè thơm mát
Câu thơ này nhấn mạnh tâm trạng thoải mái, yên bình của tác giả. Ông không bị cuốn vào những lo toan của cuộc sống mà chỉ tập trung, hòa mình vào thiên nhiên, tận hưởng từng khoảnh khắc với tâm trạng tha thiết nhất:
Lá cây xanh mướt uốn quanh
Hoa thạch lựu kết trái đỏ chói
Hương sen ngát đưa đón vị hương
Bức tranh về thiên nhiên theo nét bút của Nguyễn Trãi đem đến nhiều hình ảnh và điểm nổi bật về màu sắc, mang đặc trưng riêng của mùa hè. Màu xanh của lá hòe tạo nên một bóng mát to lớn, tạo cảm giác mát mẻ. Động từ 'đùn đùn' mô tả cảnh vật rất to lớn, thể hiện sức sống mãnh liệt của thiên nhiên, đồng thời mang lại cảm giác rộng lớn, tươi mới của cây hòe trong mùa hè. Cây thạch lựu đang đua nhau nở hoa kết quả đỏ rực như máy phun ra một loại sắc đỏ mới lạ. Hoa sen rộ nở, lan tỏa hương thơm khắp nơi như cảnh con người tiễn biệt nhau đi xa. Thiên nhiên mùa hè qua tay vẽ của Nguyễn Trãi trở nên sống động, sinh động đặc biệt, không chỉ gợi hình ảnh mà còn gợi âm thanh; một bức tranh đủ sắc màu và hương vị, vừa trang trọng, vừa gần gũi, tươi mới, rực rỡ, thiên nhiên không chỉ đẹp mà còn mang đầy cảm xúc tinh tế.
Bên cạnh hình ảnh của thiên nhiên là bức tranh về cuộc sống con người:
Ồn ào từ chợ cá trên làng chài
Đàn ve vang dội trong lầu tịch dương
Tiếng 'ồn ào' của chợ cá, làng chài phản ánh cuộc sống sôi động, rộn ràng, xen kẽ vào cảm nhận của nhà thơ về thiên nhiên yên bình. Nguyễn Trãi dùng tiếng ve 'dắng dỏi', âm thanh mảnh, dứt khoát, nhịp nhàng để so sánh với tiếng đàn, tạo ra một sự tưởng tượng so sánh độc đáo, tạo nên một bức tranh sống động. Bức tranh thiên nhiên qua con mắt của Nguyễn Trãi là sự kết hợp hoàn hảo giữa âm thanh và màu sắc, giữa thiên nhiên và cuộc sống con người.
Kết thúc bài thơ là ước vọng của tác giả:
Mong có tiếng đàn Ngu Cầm
Dân giàu, nước mạnh, khắp muôn phương
Mong muốn chân thành, một khát vọng cao đẹp của một triết nhân: hy vọng có cây đàn Ngu Cầm của vua để gảy bản nhạc Nam Phong, giúp dân giàu có, nước mạnh, hạnh phúc. Tác giả sử dụng biểu tượng để ca ngợi cuộc sống thanh bình của nhân dân. Mặc dù lánh xa những nơi ồn ào, nhưng Nguyễn Trãi vẫn luôn nung nấu ước mơ cống hiến cho xã hội, cho đất nước, để dân giàu có, nước mạnh, ấm no hạnh phúc. Điều đó không chỉ là suy tư của một triết gia mà còn là lòng yêu nước cao quý của một con người.
Qua bài thơ, ta có thể cảm nhận được vẻ đẹp của mùa hè tại quê hương bằng tâm trạng thư thái, bình yên của nhà thơ. Bài thơ không chỉ mô tả cảnh đẹp mà còn ẩn chứa tấm lòng nhân ái, lo lắng cho dân, cho đất nước. Với tấm lòng dành trọn cho nhân dân và đất nước, nhà thơ Nguyễn Trãi được mọi người kính trọng, là một tài năng quý báu của Việt Nam.
Bức tranh thiên nhiên trong Bảo kính cảnh giới - Mẫu 2
Thiên nhiên luôn là đề tài phổ biến trong văn học và là nguồn cảm hứng cho nhiều nhà văn, nhà thơ. Tác giả thường tìm đến thiên nhiên để thể hiện tâm trạng và tư tưởng, truyền đạt tình cảm về cuộc sống của mình. Nguyễn Trãi cũng là một trong số đó. Ông đã vẽ nên bức tranh mùa hè tươi sáng, rực rỡ trong bài thơ 'Bảo kính cảnh giới' (bài 43).
Sau nhiều ngày bận rộn với công việc ở triều đình, Nguyễn Trãi trở về với cuộc sống bình yên. Câu thơ mở đầu giúp chúng ta hiểu hơn về cuộc sống của nhà thơ:
'Rồi hóng mát thuở ngày trường.'
Trong khoảnh khắc nghỉ ngơi 'thong thả', nhà văn thong thả, dễ chịu ngồi thưởng thức sự mát lành của một ngày dài. Bằng tâm trạng mẫn cảm, quan sát sâu sắc, nhân vật tinh tế đã khám phá ra bức tranh của mùa hè tươi đẹp tột cùng:
'Cành lùn dày dày che phủ đỉnh núi.
Đào bạch mát vẫn rực sáng ánh đỏ,
Mài hoa sen đã tỏa mùi hương'
Nếu như những nhà văn khác khi mô tả thiên nhiên thường sử dụng hình ảnh phổ biến, mang tính chất ước mơ như 'thông, cúc, trúc, mai' thì Nguyễn Trãi lại hoàn toàn ngược lại. Ông miêu tả thiên nhiên qua những cảnh sắc độc đáo. Đó là cây cỏ với màu hoa vàng, lá xanh thăm đang 'dày dày', lan tỏa rộng lớn và phủ kín bề mặt đất rộng lớn. Đó cũng là cây đào có màu hoa như 'rực sáng' trước cửa nhà. Hay là bông sen hồng trong ao đang tỏa ra hương thơm dễ chịu. Có thể thấy, bức tranh thiên nhiên hiện ra sáng sủa, rực rỡ. Mỗi cảnh vật mang một gam màu riêng biệt nhưng lại tạo nên sự hòa quyện trong toàn bộ.
Không chỉ đơn giản mô tả vẻ ngoài mà nhà văn còn diễn tả sự sống động, tĩnh lặng của các vật thể. Đầu tiên là hình ảnh cây cỏ với sức sống tràn đầy. Động từ 'dày dày' mô tả từng cành cây xanh thăm không ngừng mở rộng và lan tỏa bóng mát. Cây cỏ mở rộng, lan ra xa, chiếm lấy toàn bộ không gian. Tiếp theo, nhà văn mô tả khéo léo hoa đào đang 'rực sáng'. Ở mỗi cành cây, hoa đào nở tung bông, mang đến màu đỏ sáng. Dường như, lúc này, cây đào đang ở đỉnh cao của sức sống, những bông hoa liên tục 'rực sáng'. Cuối cùng, nhà văn không quên miêu tả hình ảnh sen hồng tỏa ra hương thơm. Trong ao, sen đã nở và mang đến mùi hương dịu dàng, nhẹ nhàng. Như vậy, nhà văn đã cảm nhận, khám phá cảnh sắc thiên nhiên bằng trái tim đam mê và tấm lòng trân trọng.
Bức tranh của ngày hè trở nên sống động hơn nhờ những âm thanh quen thuộc trong cuộc sống:
'Rôm rả chợ cá làng ngư phủ;
Âm thầm cầm ve trên lầu tịch dương.'
Từ từ ngữ 'rôm rả' đề cập đến không khí nhộn nhịp, sôi động của chợ cá. Tiếng cười, tiếng đàm phán, tiếng mua bán ồn ào, vang vọng khắp nơi, như một bản giao hưởng sống động chạm vào tâm trí của nhà thơ. Cảnh ve hót dưới bóng chiều tà làm cho cuộc sống trở nên sống động hơn. Nghe tiếng ve râm ran dưới bóng chiều, như là những nốt nhạc êm dịu. Sử dụng từ ngữ 'âm thầm' kết hợp với biện pháp đảo ngữ 'âm thầm cầm ve' đã giúp tái hiện lại âm thanh trong trẻo, rộn ràng của ngày hè.
Trong 'Bảo kính cảnh giới' (bài 43), nhà thơ đã khéo léo sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật đặc biệt. Từ ngữ như 'đùn đùn', 'phun' cùng với các từ ngữ như 'rôm rả', 'âm thầm' được dùng để mô tả vẻ đẹp của thiên nhiên. Bài thơ cũng làm cho người đọc cảm nhận được vẻ đẹp giản dị, mộc mạc, và sâu sắc của dân tộc; hình ảnh gần gũi, thân thuộc.
Qua bài thơ, chúng ta có thể nhận ra Nguyễn Trãi là người có tâm hồn nhạy cảm trước vẻ đẹp của thiên nhiên. Nhà thơ đã dành sự chăm sóc đặc biệt cho cảnh vật để khám phá, hiểu rõ sức sống âm thầm mà mạnh mẽ của thiên nhiên. Ông đã vun đắp vẻ đẹp tự nhiên mà trời đất đã ban tặng bằng một tâm hồn tràn đầy yêu thương.
'Bảo kính cảnh giới' (bài 43) là một tác phẩm đặc trưng cho phong cách sáng tạo của Nguyễn Trãi về chủ đề thiên nhiên. Theo thời gian, bức tranh của ngày hè với hình ảnh, màu sắc và âm thanh vẫn luôn khắc sâu trong tâm trí của độc giả.
Bức tranh thiên nhiên trong Cảnh ngày hè - Mẫu 3
Nguyễn Trãi là một nhà thơ tài năng của dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới. Ông để lại cho thế hệ sau nhiều tác phẩm có giá trị lớn. Nếu 'Bình Ngô đại cáo' của ông toát lên sự tự hào, lòng yêu nước thì bài thơ 'Cảnh ngày hè' là một bức tranh về vẻ đẹp tinh thần của Nguyễn Trãi.
Bài thơ 'Cảnh ngày hè' mở đầu bằng sáu câu thơ miêu tả cảnh ngày hè:
“Nắng vàng trải đường đồng điệu với gió mát
Cây cỏ mướt xanh dày dặn trải rộng
Hoa đỏ thắm như phấn hồng nở rộ
Hương sen thoang thoảng khắp ao
Chợ cá náo nhiệt trong làng ngư phủ
Tiếng ve râm ran dưới bóng chiều tà”
Tác giả đã thể hiện cảnh ngày hè trong tư thế thoải mái, ung dung khi ở trong bóng cây. Bức tranh về ngày hè được vẽ lên sặc sỡ và tươi đẹp với nhiều màu sắc. Đó là màu xanh của cây cỏ, màu đỏ của hoa, màu hồng của sen, màu vàng rực rỡ của ánh nắng chiều. Tất cả hòa quyện lại với nhau, tạo ra cảnh vật đặc trưng của mùa hè. Không chỉ nhìn bằng mắt, tác giả còn cảm nhận bằng tai và mũi. Ông nghe thấy hương sen, nghe tiếng ve kêu, cảm nhận được sự náo nhiệt của chợ cá. Bức tranh cảnh ngày hè trở nên sống động hơn, đặc sắc hơn với âm thanh và hương vị. Mặc dù khung cảnh mà tác giả miêu tả là cuối ngày, khi mặt trời lặn nhưng mọi vật vẫn tràn đầy sức sống với những từ ngữ như 'dày dặn', 'mướt xanh', 'nắng vàng', 'thoang thoảng'. Những từ ngữ này cũng thể hiện lòng nhiệt huyết, khao khát phục vụ dân tộc của tác giả. Trong sáu câu thơ này, tác giả đã thay đổi, không đi theo lối văn của thời kỳ trước. Ông mô tả cảnh ngày hè với những sự vật gần gũi với cuộc sống hàng ngày.
Hai dòng cuối của bài thơ chứa đựng hết tâm tư và suy nghĩ của tác giả:
“Nếu có cơ hội cầm đàn một lần
Dân chúng sẽ phồn thịnh khắp nơi”
Mặc dù tác giả đón nhận cảnh ngày hè trong tư thế thoải mái, nhưng ông vẫn luôn lo lắng cho cuộc sống của nhân dân, cho đất nước. Dù cảm nhận cảnh ngày hè, tác giả vẫn quan tâm đến cuộc sống của nhân dân. Vì vậy, ông nghe thấy tiếng ồn ào, sôi động của làng chài. Ông quan tâm đến nhân dân, lo cho dân cho nước. Chính vì thế, ông mong ước có cơ hội cầm cây đàn của vua Ngu Thuấn. Với cây đàn đó, Nguyễn Trãi có thể mang lại cuộc sống phồn thịnh, hạnh phúc cho nhân dân và đất nước.
Bài thơ “Cảnh ngày hè” được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật, nhưng lại có chen hai dòng thơ lục ngôn. Mặc dù vậy, nhà thơ không tuân theo cấu trúc: đề - thực - luận - kết của thể thơ Đường luật. Chính vì vậy, bài thơ mang nét riêng của một nhà thơ tài năng của dân tộc Việt Nam. Không chỉ thế, bài thơ còn có hình ảnh hoa lựu khiến chúng ta liên tưởng đến hai dòng thơ của Nguyễn Du:
“Đầu tường hoa lựu rực rỡ nở bông”
Câu thơ của Nguyễn Du tập trung vào việc tạo hình, trong khi câu thơ của Nguyễn Trãi thể hiện rõ nét nhiệt huyết cá nhân. Điều này làm nổi bật tài năng sáng tạo của Nguyễn Trãi trong văn chương.
Bài thơ 'Cảnh ngày hè' không chỉ xuất sắc về nội dung mà còn là một tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời. Từ đó, ta thấy được vẻ đẹp tinh thần của Nguyễn Trãi. Ông là người yêu thiên nhiên, yêu quê hương. Nhưng hơn hết, ông là một người vừa tài vừa tâm, vì luôn quan tâm đến cuộc sống của nhân dân và đất nước. Ông mong muốn dùng tất cả nhiệt huyết của mình để mang lại hạnh phúc, ấm no cho nhân dân, làm cho đất nước phồn thịnh, giàu mạnh. Tư tưởng của Nguyễn Trãi như một bài học dành cho thế hệ trẻ về lòng yêu nước và ước mong góp phần xây dựng đất nước.
Bức tranh thiên nhiên trong Cảnh ngày hè - Mẫu 4
Nguyễn Trãi là một danh nhân văn hóa vĩ đại của dân tộc. Ông là người tài ba, có tâm hồn trong sáng, luôn tuân thủ nguyên tắc trung thực và cao thượng. Trong suốt cuộc đời, Nguyễn Trãi đã dành hết mình để đấu tranh cho độc lập của dân tộc và cho sự hạnh phúc, bình yên của nhân dân.
Cảnh ngày hè (Bảo kính cảnh giới) là một tác phẩm đặc sắc trong tập Quốc âm thi tập - tập thơ Nôm đầu tiên trong lịch sử văn học Việt Nam. Bài thơ đã mô tả một cách tuyệt vời bức tranh thiên nhiên rực rỡ của ngày hè cùng tâm hồn sâu lắng chứa đựng tình yêu của nhà thơ dành cho thiên nhiên và đất nước.
Bài thơ Cảnh ngày hè là phần thứ 43 trong tập thơ Bảo kính cảnh giới (Gương báu răn mình) của Nguyễn Trãi. Nằm trong phần Vô đề của tập Quốc âm thi, bài thơ này sử dụng thể thơ Đường luật thất ngôn kết hợp với lục ngôn. Cảnh ngày hè tái hiện vẻ đẹp tự nhiên và cuộc sống của con người, cùng với khát vọng cao cả của thi nhân.
Mặc dù có cấu trúc của thể thơ thất ngôn bát cú, bài thơ Cảnh ngày hè mở đầu bằng một câu thơ thất luật, phá vỡ nhịp điệu thông thường. Điều này tạo ra cảm giác tự do, tự nhiên như trong giao tiếp hàng ngày:
Rồi hóng mát thuở ngày trường
Câu thơ thất luật này với kết cấu đặc biệt như một lời kể dễ chịu, thoải mái về khoảnh khắc thư giãn hiếm hoi trong cuộc sống của Nguyễn Trãi. Ông khởi đầu mỗi ngày bằng tâm trạng thư thái, tự do, thưởng thức vẻ đẹp của thiên nhiên. Có lẽ đó là thời điểm ông rút lui vào cuộc sống ẩn dật, rời xa những phồn hoa của xã hội để sống gần gũi với thiên nhiên. Lời thơ đơn giản nhưng phản ánh được sự bình yên trong tâm hồn thi nhân. Với tâm trạng đó, bức tranh thiên nhiên ngày hè được tái hiện với sự rực rỡ, tươi mới, tràn đầy sức sống:
Hòe lục đùn đùn tán rợp giương.
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ,
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương.
Bằng ánh nhìn trẻ trung, thi sĩ đã chọn những gam màu ấm áp và sáng để diễn đạt khung cảnh thiên nhiên tươi mới của ngày hè. Màu đỏ của lựu, màu hồng của sen là những gam màu nóng bỏng, khác biệt so với những sắc màu lạnh thường thấy trong thơ ca trung đại. Trong bốn câu thơ đầu, một bức tranh thiên nhiên tràn đầy sức sống được tạo ra. Tất cả mọi thứ dường như đều tỉnh giấc, mong muốn thể hiện hết vẻ đẹp của mình. Cây hòe nổi bật với tán lá xanh mướt, sinh sôi, nảy nở, bồng bềnh 'đùn đùn' lên như muốn chiếm hết không gian và tỏa sáng; cây lựu ở hiên nhà tràn đầy sức sống của nhựa mầm non, hé ra những bông hoa đỏ rực rỡ; sen trong ao đã 'tiễn' mùi hương - tức là đã phát ra mùi hương - là sen đang ở đẹp nhất, lá xanh tươi, hoa thì tỏa hương thơm ngát, góp phần vào sự sống động và mạnh mẽ của vạn vật để thể hiện sự sống bằng nhựa sông cùng với cuộc sống.
Có thể nói, qua bốn câu thơ đầu, Nguyễn Trãi đã vẽ nên một bức tranh ngày hè đẹp, tràn đầy sức sống và màu sắc tươi mới. Cảnh thiên nhiên ở đây không yên bình như trong những bức tranh thơ truyền thống, mà thực sự sống động. Điều đó khiến cho chúng ta cảm nhận được sự sống mạnh mẽ, sôi động trong mỗi đường nét, màu sắc. Điều đó cũng thể hiện tâm trạng thư thái và tinh thần nghệ sĩ nhạy cảm, tinh tế trước thiên nhiên của Nguyễn Trãi. Ở hai câu thơ tiếp theo, bức tranh ngày hè đã trở nên đầy đủ khi xuất hiện cảnh sinh hoạt của con người:
Lao xao chợ cá làng ngư phủ,
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương.
Để miêu tả cảnh sinh hoạt của con người, thi sĩ đã chọn chợ là địa điểm quan sát. Trong văn học, chợ thường là nơi biểu hiện nhịp sống của con người. Nguyễn Trãi đã sử dụng tiếng ồn ào 'lao xao' của chợ cá làng ngư phủ để tái hiện không khí sống động, sung túc của một vùng quê giàu có. Từ 'lao xao' cũng thể hiện không khí náo nhiệt, vui vẻ của người dân chài trong cuộc sống yên bình, hạnh phúc. Cuộc sống con người được diễn đạt qua hình ảnh 'lầu tịch dương'. Một căn nhà trống trải vào buổi chiều tà, cả về thời gian và không gian đều gợi cảm giác buồn. Tuy nhiên, chỉ cần thêm vào chi tiết 'Dắng dỏi cầm ve', nhà thơ đã xua tan đi hoàn toàn nỗi buồn đó. Trong buổi chiều buồn, tiếng ve vang lên như là tiếng đàn, trở thành lời ca về cuộc sống sung túc, hạnh phúc. Nguyễn Trãi, trải qua những thời kỳ chiến tranh loạn lạc, càng hiểu sâu ý nghĩa của cuộc sống bình yên, hòa thuận.
Như vậy, độc giả thấy được Nguyễn Trãi trân trọng cuộc sống đến đâu! Tuy nhiên, dường như trong tiếng ồn ào của chợ cá từ xa vang lên, tiếng ve hòa mình vào buổi chiều tà vẫn còn chút niềm buồn nào đó trong tâm hồn nhạy cảm của thi sĩ. Cảm xúc đó như là một phần nào đó của sự mong chờ, ngóng trông vào một hành động cụ thể, thể hiện ước vọng cao cả của Nguyễn Trãi:
Dẽ cầm đàn, tiếng vang tỏa xa,
Dân giàu đầy khắp muôn phương.
Nguyễn Trãi mong ước sở hữu cây đàn của vua Nghiêu Thuấn ngày xưa để ca tụng cuộc sống hiện tại. Khao khát đó không chỉ dừng lại ở một vùng đất, mà nó lan tỏa đến mọi con người, mọi miền quê trên thế gian này. Đó là ước nguyện cao quý nhất trong cuộc đời Nguyễn Trãi: hy vọng rằng mọi người trên khắp nơi đều có thể sống trong yên bình, no đủ. Với khát vọng ấy, bài thơ 'Cảnh ngày hè' của Nguyễn Trãi lại có một cái kết đầy bất ngờ. Hóa ra, Nguyễn Trãi không thực sự thảnh thơi để ngắm nhìn cảnh đẹp. Lo lắng cho dân, cho nước vẫn luôn là điều trong trí óc của thi nhân, chính như những gì ông tự bày tỏ:
Vẫn giữ tấc lòng ưu ái xưa,
Ngày đêm sóng sánh nước triều Đông.
Do đó, tinh thần chủ đạo trong bài thơ không chỉ là niềm vui sảng khoái trước thiên nhiên, mà còn là sự thao thức, muốn chứng minh bản thân, muốn hiện thực hóa sức mạnh và tâm huyết của mình để dành cho dân, cho nước.
Bức tranh thiên nhiên trong 'Cảnh ngày hè' - Mẫu 5
Nguyễn Trãi (1380 - 1442), anh hùng dân tộc, 'tấm lòng sáng tỏ như sao Khuê' (theo lời của vua Lê Thánh Tông), luôn trung thành với dân tộc và quê hương dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Ngay cả khi phải rút lui về quê nhà Côn Sơn vì bị gian dối, ông vẫn thể hiện lòng trung kiên không nguôi về dân tộc và đất nước. Tinh thần đó rõ nét trong chùm thơ 61 bài Bảo kính cảnh giới, đặc biệt là bài thơ số 43 tràn đầy khát khao về cuộc sống và nhân dân.
Bảo kính cảnh giới (Gương báu răn mình) lấy cảm hứng từ thiên nhiên tuyệt vời để nhà thơ thể hiện tâm hồn của mình. Không chỉ là tác phẩm của một nghệ sĩ, mà còn là lời kể của một anh hùng luôn hy sinh cho quốc gia và nhân dân. Sự suy tư và cảm xúc trong tác phẩm giúp chúng ta hiểu rõ hơn về một con người vĩ đại.
Bài thơ mở đầu với hoàn cảnh thư thả không mong muốn:
“Rồi hóng mát trong ngày học”
Nhịp thơ lạ lùng như một hơi thở dài kéo dài qua một ngày dài mệt mỏi, tạo ra một bức tranh về sự chán chường và mệt mỏi. Tuy được hưởng thụ nhưng không mang lại sự thư thái thực sự. Hai từ 'ngày học' đề cập đến sự chán chường của cuộc sống học đường. Tuy nhiên, tất cả nỗi buồn bực lại tan biến khi thơ trước một thiên nhiên mạnh mẽ đầy sức sống:
“Hòe lục tỏa sắc xanh rợp mát.
Thạch lựu hiên vẫn phun lửa đỏ
Hồng liên đang tiễn hương thơm”
Ba câu thơ tạo ra một bức tranh sinh động về thiên nhiên mùa hè. Hòe lục mát mẻ như một bức tranh xanh mát che phủ cảnh quan, tạo cảm giác thư thái. Nhìn từ góc độ của Nguyễn Trãi, thiên nhiên không chỉ là sự sống mạnh mẽ mà còn là nơi an nhiên. Thạch lựu đỏ chói lọi trước hiên nhà như lửa phun cao, trong khi hồng liên đang lan tỏa mùi hương dịu dàng.
Nguyễn Trãi không chỉ nhìn bề ngoài mà còn lắng nghe những âm thanh của thiên nhiên:
“Chợ cá ồn ào làng ngư phủ,
Ve kêu tiếng tịch dương buông”
Cách nghe những âm thanh của cuộc sống đã thay đổi. Giờ đây, âm thanh của cuộc sống trở nên gần gũi hơn, từ sự ồn ào đến thanh nhàn. Thiên nhiên không còn im lặng vào buổi chiều mà lại rất sôi động và gần gũi. Sự nhộn nhịp của chợ cá, làng ngư phủ không chỉ tạo ra âm thanh sôi động mà còn mang lại niềm vui cho Nguyễn Trãi. Cảnh tượng này tạo nên một sự kết nối sâu sắc giữa nhà thơ và cuộc sống hàng ngày.
Bức tranh thiên nhiên sống động ấy chứa đựng một thông điệp thẩm mĩ sâu sắc, gợi lên những tâm tư của nhà thơ. Dù muốn tránh xa cuộc sống hàng ngày, tận hưởng ánh nắng mặt trời hay cất mình trong căn phòng kín càng sâu, nhưng không thể không cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên xung quanh. Liệu đó là sự sống sôi động của tự nhiên hay là tâm hồn của nhà thơ đang rộn rã muốn hòa mình vào niềm vui của cuộc sống? Cuộc sống của ông không phải là sự tránh xa thế gian mà là việc đón nhận niềm vui của cuộc sống, để quên đi những nỗi buồn riêng tư.
Bức tranh thiên nhiên trong tác phẩm 'Cảnh ngày hè - Mẫu 6'
“Cảnh ngày hè” là một trong những bài thơ nổi tiếng của Nguyễn Trãi. Tác phẩm này được sáng tác khi nhà thơ đã rời bỏ sự nghiệp chính trị, sống ẩn dật. Bức tranh thiên nhiên trong cảnh ngày hè được mô tả rất sinh động:
Nguyễn Trãi là một nhà thơ đam mê thiên nhiên. Bức tranh thiên nhiên cảnh ngày hè do ông vẽ ra rất sinh động. Câu thơ mở đầu gợi lên cảm giác yên bình, thư thái: “Rồi hóng mát thuở ngày trường”. 'Rồi' ở đây mang ý nghĩa của sự nhàn nhã. Thời gian dành cho việc 'hóng mát' trong suốt 'ngày trường' dài dằng là những khoảnh khắc thư thái, thanh bình. Điều này cho thấy tâm trạng thoải mái của tác giả. Đó là thời gian hiếm hoi trong cuộc đời của Nguyễn Trãi, một đời người bận rộn với công việc đất nước.
Nhờ thế, ông cảm nhận được thiên nhiên sâu sắc hơn. Bức tranh cảnh ngày hè rực rỡ với vẻ đẹp của thiên nhiên:
“Hoè lục rậm rạp, xanh mát che phủ
Thạch lựu hiên vẫn phun lửa đỏ,
Hồng liên tỏa hương thơm đã bay xa”
Nguyễn Trãi đắm chìm, hào hứng trước vẻ đẹp của thiên nhiên mùa hè. Cây hoa hòe đang tươi tốt, phủ đầy không gian với màu xanh rợp bóng. Màu đỏ rực của cây thạch lựu làm nổi bật hơn cả khung cảnh. Hương của sen hồng tràn ngập, đi theo làn gió. Nhà thơ cảm nhận được sự sống động của thiên nhiên qua màu sắc và hương thơm. Chỉ có trái tim yêu thiên nhiên sâu sắc như Nguyễn Trãi mới có thể khám phá những điều tinh tế, tuyệt vời như vậy.
Nhà thơ còn lắng nghe bức tranh thiên nhiên qua những âm thanh:
“Chợ cá ồn ào, làng ngư phủ,
Ve râm ran, dắng dỏi tịch dương”
Việc kết hợp từ Hán Việt như “ngư phủ, cầm ve, tịch dương” với từ thuần Việt như “lao xao, dắng dỏi” tạo nên sự phong phú nhưng vẫn bình dị, tôn nghiêm. Cuộc sống của con người không chỉ được trải nghiệm qua mắt mà còn qua tai. Đó là những âm thanh từ chợ cá, tiếng ve râm ran vào mùa hè. Những âm thanh đặc trưng của ngày hè ở làng quê mang lại sự vui vẻ, sôi động. Điều này làm nổi bật tâm hồn tha thiết với cuộc sống nông thôn của Nguyễn Trãi.
Bài thơ “Cảnh ngày hè” không chỉ độc đáo về nội dung mà còn về nghệ thuật. Từ đó, người đọc cảm nhận được tâm hồn yêu thiên nhiên tha thiết của Nguyễn Trãi.
Bức tranh thiên nhiên trong 'Bảo kính cảnh giới - Mẫu 7'
Bài thơ “Cảnh ngày hè” của Nguyễn Trãi là bài số 43 trong số 61 bài thơ trong phần Bảo kính cảnh giới (thuộc phần Vô đề của tập thơ Quốc âm thi tập). Điểm nổi bật trong bài thơ là bức tranh thiên nhiên được nhà thơ mô tả rất sinh động.
Câu thơ mở đầu mang lại cảm giác êm dịu, tĩnh lặng: “Rồi hóng mát thuở ngày trường”. 'Rồi' ở đây đồng nghĩa với nhàn rỗi, thư thái. Những khoảnh khắc nhàn nhạt trong 'ngày trường' dài dằng, để ngồi 'hóng mát' - một hoạt động thư giãn, yên bình. Từ đó ta cảm nhận được tâm trạng thoải mái, thư thái của tác giả. Đó là những khoảnh khắc hiếm hoi trong cuộc đời bận rộn của Nguyễn Trãi.
Nhờ đó, ông trở nên thân thiện hơn với thiên nhiên. Bức tranh cảnh ngày hè rực rỡ với vẻ đẹp tự nhiên của mùa hè:
“Hòe lục rậm rạp, xanh mát che phủ
Thạch lựu hiên vẫn phun lửa đỏ,
Hồng liên tỏa hương thơm đã bay xa”
Nguyễn Trãi rất thích thú, say mê trước vẻ đẹp của thiên nhiên mùa hè. Cây hoa hòe đang sống động, hiện nay màu xanh phủ kín không gian. Sắc đỏ của cây thạch lựu làm cho khung cảnh trở nên rực rỡ hơn. Hương của sen hồng lan tỏa dịu dàng theo cơn gió. Tác giả đã sử dụng các từ như 'rợp, đùn, tiễn' để tạo ra cảm giác sức sống rất mạnh mẽ của cảnh vật mùa hè. Bức tranh của ngày hè hiện lên đầy màu sắc tươi mới, tràn đầy sức sống.
Không chỉ cảm nhận thiên nhiên qua mắt mà còn qua tai:
“Chợ cá ồn ào, làng ngư phủ,
Ve râm ran, dắng dỏi tịch dương”
Việc kết hợp từ Hán Việt như “ngư phủ, cầm ve, tịch dương” với từ thuần Việt như “lao xao, dắng dỏi” tạo nên vẻ đẹp mộc mạc nhưng trang trọng. Đó là âm thanh từ chợ cá, tiếng ve râm ran mỗi khi hè về. Đó là âm thanh của một cuộc sống yên bình.
Với việc phân tích trên, người đọc có thể hiểu được vẻ đẹp sống động của thiên nhiên trong bài thơ “Cảnh ngày hè”.
Bức tranh thiên nhiên trong Bảo kính cảnh giới - Mẫu 8
Cảnh ngày hè là một trong những tác phẩm nổi bật của Nguyễn Trãi, được rút từ tập thơ Nôm xuất sắc “Quốc âm thi tập”. Tác phẩm này được sáng tác khi nhà thơ sống ẩn dật, rời xa cuộc sống ngoại giao. Trong bức tranh thiên nhiên của cảnh ngày hè, tác giả đã mô tả rất đặc sắc và đặc biệt.
Sau khi rời bỏ cuộc sống ở chức vụ, Nguyễn Trãi sống một cuộc sống giản dị, gắn bó với thiên nhiên của quê nhà. Cuộc sống thanh bình ấy đã giúp ông cảm nhận và khám phá vẻ đẹp của thiên nhiên một cách trọn vẹn. Tình yêu cuộc sống, lòng say mê với cuộc sống đã giúp ông phát hiện ra những vẻ đẹp rực rỡ của ngày hè. Bức tranh ngày hè trong “Cảnh ngày hè” không chỉ phản ánh vẻ đẹp tự nhiên mà còn là thể hiện của những tâm sự, khát vọng cao cả của tác giả về một cuộc sống yên bình, an lành cho quốc gia và nhân dân. Dù việc hóng mát suốt ngày dài có thể mang lại cảm giác nhàm chán, nhưng đó cũng là niềm vui, sự thanh thản trước vẻ đẹp của thiên nhiên, giúp con người quên đi những lo toan trong cuộc sống. Ngay từ câu thứ hai của bài thơ, tác giả đã mô tả:
“Hòe lục đùn đùn tán rợp giương.
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương
Trước sân, cây hoa xanh mướt rợp lá, tán cành mở rộng, cây lựu trước nhà vẫn thường xuyên đua nhau nở hoa đỏ tươi, sen hồng bên ao vẫn lan tỏa hương thơm dịu nhẹ. Tác giả liên tục mô tả vẻ đẹp mùa hè, sử dụng những từ như “đùn đùn, rợp, giương, phun, tiên”, thể hiện sức sống mãnh liệt, đầy đặn trong từng cảnh vật. Các màu sắc như màu xanh của cây hoa hòe, sắc đỏ tươi của hoa lựu, sắc hồng dịu dàng của sen đã tạo ra một bức tranh đa dạng màu sắc, một vẻ đẹp rực rỡ. Những từ chỉ màu sắc như “đỏ”, “hồng” cũng được linh hoạt sử dụng để tái hiện chân thực bức tranh đa màu sắc của ngày hè. Bức tranh cảnh ngày hè được mở ra với sắc xanh của cây hoa hòe như muốn dày dạn, tràn ngập, tán lá như muốn lan tỏa mãi mãi, một nguồn sống không ngừng. Kết hợp với sắc đỏ của hoa lựu. Trong một câu thơ có hai từ gợi sắc đỏ: “đỏ” và “lựu”, từ “lựu” cũng gợi lên hình ảnh màu đỏ cuốn hút. Nắng hè rực cháy được tô đậm hơn bao giờ hết.
Nếu ở câu trên, chúng ta thấy từ “đùn” và “giương”, thì ở câu thứ ba, tác giả chọn từ “phun” để mô tả, thể hiện sức sống tràn đầy bên trong cảnh vật. Từ “còn” miêu tả tình trạng tiếp diễn. Và cuối cùng, điều làm nên vẻ đẹp hoàn hảo cho bức tranh cảnh ngày hè là hình ảnh đóa sen hồng với hương thơm nồng. “Tiễn” ở đây nghĩa là đầy đủ, dư thừa. “Tiễn mùi hương” cũng chính là “lan tỏa mùi hương”. Tác giả diễn đạt được hương sen đặc trưng của ngày hè. Tác giả cảm nhận sắc hè qua cả hình ảnh, màu sắc, hương vị. Tất cả đều phát ra sức sống vô tận và vẻ đẹp rực rỡ.
Bức tranh thiên nhiên cảnh ngày hè được mô tả với vẻ đẹp của sức sống, của tuổi trẻ. Tất cả vật thể dưới ánh nắng hè rõ ràng tỏa sáng chói lọi hơn, mang theo một sự sống tràn đầy, sẵn sàng khoe sắc thắm. Điều đặc biệt ở đây là tác giả đã sử dụng tất cả giác quan để miêu tả cảnh sắc mùa hè, kết hợp với việc sử dụng từ ngữ rất chính xác và đa dạng. Tất cả tạo nên một bức tranh màu sắc, mềm mại và hương vị sáng tạo, độc đáo.
Bức tranh thiên nhiên trong Bảo kính cảnh giới - Mẫu 9
Nguyễn Trãi, vị anh hùng nổi tiếng trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc, là một tài năng kiệt xuất. Ông không chỉ để lại di sản phong phú về chính trị, quân sự, ngoại giao mà còn khẳng định tài năng qua sự nghiệp văn chương to lớn. Có thể nói, ông là người khởi đầu cho thơ cổ điển bằng tiếng Việt qua tập thơ Nôm “Quốc âm thi tập”. Bài “Cảnh ngày hè” là một phần trong đó, nơi mà tác giả thể hiện mọi suy tư, tình cảm với cuộc sống, thiên nhiên và ước vọng cao cả của mình:
'Thuở ngày học rảnh rỗi bóng mát,
Cây hoa xanh um tán lá mênh mông.
Thạch lựu vẫn rực đỏ trước hiên,
Sen hồng lan tỏa hương thơm dịu.
Chợ cá xôn xao, làng ngư đầy,
Ve kêu vang, lầu tịch dương dập.
Ngu đàn du dương tiếng đàn hòa,
Mọi người giàu sang khắp bờ bến.'
Tác phẩm được sáng tác khi Nguyễn Trãi sống ẩn dật tại Côn Sơn. Ông tạm thời rời xa thành thị ồn ào để trở về với tự nhiên trong lành, bình yên của quê hương; để sau đó ghi lại cảm xúc của mình trước vẻ đẹp hân hoan của mùa hè và truyền đạt khát vọng giàu có, mạnh mẽ của dân tộc vào bài thơ.
Bức tranh thiên nhiên rực rỡ của mùa hè được mở đầu bài thơ:
'Thuở ngày học rảnh rỗi bóng mát,
Cây hoa xanh um tán lá mênh mông.
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ,
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương'
Câu lục ngôn mở đầu giới thiệu hoàn cảnh và tâm trạng của nhà thơ lúc ấy:
'Ngày thường ngồi lặng lẽ hóng mát'
Về hình thức, đây là một sự đổi mới, sáng tạo mạnh mẽ trong thơ thất ngôn bát cú Đường: Phần đề chỉ có một câu, lại là câu lục ngôn. Nhịp thơ chậm rãi phản ánh tư thế ung dung, tự do vốn có của tác giả. Chữ 'Rỗi' đứng một mình tạo nên một nhịp thơ, thể hiện sự nhàn nhã của ông, người luôn bận rộn với công việc cộng đồng. Đây là khoảnh khắc ông được sống thoải mái, được thực hiện ước mơ của mình với thiên nhiên mà ông mong ước. Tác giả ngồi 'hóng mát' trong 'ngày thường'. 'Ngày thường' là ngày dài. Điều này làm cho con người cảm thấy thời gian kéo dài ra. Với người bận rộn như Nguyễn Trãi, cảm giác này trở nên rõ ràng hơn. Ông phải 'hóng mát' suốt cả ngày trong khi đất nước đang gặp khó khăn, dẫn đến tâm trạng 'bất đắc chí'. Một nụ cười chua chát của Nguyễn Trãi hiện lên phía sau câu thơ ấy... Việc đặt thanh bằng ở cuối câu là một sự đổi mới khiến câu thơ nghe như tiếng thở dài nhưng không giống lời than thở, đồng thời thể hiện tâm hồn luôn mở rộng để chào đón thiên nhiên và cuộc sống xung quanh của nhà thơ.
Dường như, chỉ có vẻ đẹp trong sáng, vô tư của cảnh vật mới có thể làm tan đi nỗi buồn trong tâm hồn của tác giả. Ông mở lòng với thiên nhiên:
'Ngồi hóng mát dưới bóng cây thân thả
Lá xanh mênh mông, đón nắng đón gió
Thạch lựu rực đỏ nơi bên hiên,
Sen hồng lan tỏa mùi thơm dịu.'
Thiên nhiên dưới bút của Nguyễn Trãi đã vẽ nên một bức tranh quê mùa hè tươi mới, hài hòa và tràn đầy sức sống. Cây hòe với 'tán rợp giường', xanh um, trong khi cây lựu đang nở rộ hoa 'phun thức đỏ' và sen hồng thì 'lan tỏa mùi thơm dịu'. Sức sống trong cây đang 'đùn đùn' dâng lên cành, lên hoa, lên lá. Cây tạo ra bóng mát rợp xuống mặt đất, lan tỏa bóng mát vào tâm hồn của nhà thơ.. Với cách miêu tả từ gần đến xa bằng nhiều giác quan, màu sắc sinh động, hài hòa, kết hợp với các động từ mạnh mẽ, từ lấy, bốn câu thơ đầu đã tái hiện được bức tranh thiên nhiên mùa hè sống động, tràn đầy sức sống, đồng thời thể hiện được tình yêu thiên nhiên của nhà thơ.
Nếu bốn câu thơ trên, Nguyễn Trãi chỉ tả vẻ đẹp tự nhiên của quê hương thôn dã, thì ở hai câu thơ tiếp theo là vẻ đẹp bình yên của cuộc sống hàng ngày:
'Chợ cá ồn ào, làng ngư phủ
Cầm ve dạo chiều, lầu tịch dương'
Từ tượng thanh 'ồn ào' trước hình ảnh của 'chợ cá' làm nổi bật không khí sôi động của 'làng ngư phủ', đó là tiếng trao đổi, tiếng cười đùa. Hoặc tiếng ve kêu 'dạo chiều' như âm nhạc đàn bỗng vọng lên trong 'lầu tịch dương' tín hiệu kết thúc ngày hè ở vùng quê. Tất cả những âm thanh ấy hòa quện vào nhau tạo ra một bức tranh âm thanh sinh động, náo nhiệt, nó là dấu hiệu của cuộc sống lao động, chân chất. Cảnh vật, thiên nhiên vào cuối ngày thật yên bình, nhưng cuộc sống thì không ngừng quay đi...
Cỏ cây, hoa lá, con người đầy sức sống khơi dậy trong lòng nhà thơ cảm xúc nhẹ nhàng, sâu lắng. Đó là tấm lòng nhân ái của ông dành cho dân, cho đất nước, một tình yêu cuộc sống, yêu loài người:
'Dẽ có ngu cầm đàn một chút
Dân giàu đủ khắp muôn phương'
'Ngu cầm', biểu tượng về cây đàn trong thời đại thịnh trị của vua Nghiêu và vua Thuấn, được tác giả sử dụng để diễn đạt ước mơ của mình: 'dễ có' cây đàn ấy, đánh một tiếng để mọi người đều giàu có, no đủ. Sau đằng sau ước mơ đó là sự chỉ trích nhẹ nhàng nhưng nghiêm trọng về sự tham lam của các quan lại ở triều đình mà không quan tâm đến dân, đất nước. Dù sống trong tâm trạng 'bất đắc chí', Nguyễn Trãi vẫn nhìn thấy cuộc sống hàng ngày, gắn bó với thực tế, không ngừng nói lên niềm tin và hy vọng vào sự công bằng và nhân ái. Câu thơ ngắn gọn, súc tích, nhịp 3/3 đã tạo ra âm hưởng mạnh mẽ, thể hiện sự dồn nén cảm xúc trong toàn bài thơ.
Việt hóa thơ Đường luật, sáng tạo thơ thất ngôn xen lục ngôn, sử dụng những hình ảnh, màu sắc, đường nét, âm thanh để mô tả cảnh vật thiên nhiên và cuộc sống con người, bài thơ đã tạo ra một bức tranh về mùa hè tươi vui, tràn đầy sức sống, từ đó truyền đạt tình yêu thương quê hương đất nước, mong ước giúp nhân dân sống cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
'Cảnh ngày hè' không chỉ là biểu tượng của 'Quốc âm thi tập' của Nguyễn Trãi mà còn là một trong những tác phẩm nổi tiếng của văn học chữ Nôm Việt Nam. Sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật độc đáo, bài thơ đã thể hiện được vẻ đẹp của thiên nhiên và tinh thần của Nguyễn Trãi, từ đó phản ánh tư tưởng yêu nước và nhân ái của ông.
Bức tranh thiên nhiên trong Bảo kính cảnh giới - Mẫu 10
Tình yêu quê hương từ lâu đã là nguồn cảm hứng cho nhiều nhà văn, nhà thơ của văn học Việt Nam. Mỗi tác giả có cách diễn đạt tình cảm khác nhau vào mỗi thời điểm. Nhưng Nguyễn Trãi đã biểu hiện tình cảm của mình với đất nước và vẻ đẹp thiên nhiên qua bài thơ “Cảnh ngày hè” một cách tinh tế và độc đáo.
Tận hưởng những khoảnh khắc nhàn nhã, tĩnh lặng, đó là điểm đầu trong bài thơ:
Rồi hóng mát thuở ngày trường
Câu thơ này nổi bật tâm trạng thư thái, thanh bình của tác giả. Ông không bị cuốn vào những lo toan cuộc sống mà chỉ dành thời gian để tận hưởng sự bình yên của thiên nhiên, với tình cảm chân thành nhất:
Hòe lục đùn đùn tán rợp giương
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương
Bức tranh thiên nhiên dưới bút của Nguyễn Trãi đưa đến nhiều hình ảnh và nét độc đáo về màu sắc đặc trưng của mùa hè. Màu xanh của lá hòe tạo ra một bóng mát lớn, đem lại cảm giác mát mẻ. Động từ 'đùn đùn' mô tả sức sống mạnh mẽ của thiên nhiên và cảm giác phóng khoáng, tươi mới của mùa hè. Cây thạch lựu đang đầy hoa và quả đỏ rực được miêu tả như một cỗ máy phun thức đỏ đầy lạ lùng. Hoa sen rộn ràng tỏa hương khắp nơi như là cảnh tượng của con người tiễn biệt. Thiên nhiên mùa hè trong tác phẩm của Nguyễn Trãi trở nên sống động, rực rỡ và đầy cảm xúc, tạo nên một bức tranh tinh tế, đẹp đẽ, với cảm xúc sâu lắng.
Một khía cạnh khác của cuộc sống, bên cạnh hình ảnh thiên nhiên, là sự sống động của đời sống con người:
Lao xao chợ cá làng ngư phủ
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương
Tiếng 'lao xao' từ chợ cá, làng ngư phủ vang lên, đó là biểu tượng của cuộc sống náo nhiệt, sôi động mà nhà thơ cảm nhận được song song với sự bình yên của thiên nhiên. Ở đây, Nguyễn Trãi chủ động dành sự chú ý của mình cho cuộc sống của người dân làng chài để không tạo ra khoảng cách quá lớn giữa bản thân và dân chúng. Tiếng ve 'dắng dỏi', âm thanh mảnh mai, dứt khoát, nhịp nhàng, được so sánh với tiếng đàn, tạo ra một liên tưởng so sánh độc đáo của Nguyễn Trãi, tạo nên một bức tranh đầy sức sống. Bức tranh thiên nhiên qua con mắt của Nguyễn Trãi là sự kết hợp hoàn hảo giữa màu sắc âm thanh, giữa thiên nhiên và cuộc sống con người.
Kết thúc bài thơ là ước vọng của tác giả:
Dẽ có Ngu Cầm đàn một tiếng
Dân giàu nước mạnh khắp đòi phương.
Ước vọng chân thành của một triết nhân: hy vọng có cây đàn của vua Nghiêu Thuấn để chơi khúc Nam Phong, giúp nhân dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc hơn. Tác giả ca ngợi cuộc sống bình yên của nhân dân và luôn khát khao cống hiến cho xã tắc, cho giang sơn để dân giàu nước mạnh, hạnh phúc.
Qua bài thơ, ta cảm nhận được cảnh đẹp của quê hương bằng tâm thế ung dung của nhà thơ. Bài thơ ẩn chứa một tấm lòng thương dân, lo cho dân, cho nước. Với tấm lòng hết mình vì nhân dân, vì đất nước, nhà thơ Nguyễn Trãi được người đời kính trọng, là bậc tài nhân của đất nước Việt Nam.
......
Tải file tài liệu để xem thêm bài văn mẫu hay nhất
