Vấn đề của mắt bị vàng là gì? Nguyên nhân nào dẫn đến mắt bị vàng?

Buzz

Nội dung bài viết

1. Khái niệm vàng mắt là gì?

2. Các nguyên nhân gây ra tình trạng mắt bị vàng?

2.1. Mắt chuyển sang màu vàng do sự không ổn trong hoạt động của gan, mật, tụy hoặc một số bộ phận khác trong cơ thể.

2.2. Mắt vàng do di truyền

2.3. Một số loại thuốc nhất định

2.4. Liên quan đến việc truyền máu

3. Một số xét nghiệm cần thiết để xác định nguyên nhân gây mắt vàng

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Mắt bị vàng không phải do tiêu thụ thực phẩm giàu vitamin A hoặc beta caroten.
- Vàng mắt xuất phát từ bilirubin tự do do tế bào hồng cầu cũ bị phân hủy.
- Nguyên nhân mắt vàng từ rối loạn chuyển hóa bilirubin trong gan, mật, tụy.
- Các nguyên nhân gây mắt vàng bao gồm rối loạn gan, mật, tụy, bệnh thiếu máu hồng cầu, di truyền, thuốc và truyền máu.
- Xét nghiệm cần thiết để xác định nguyên nhân mắt vàng.
- Điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân để đạt hiệu quả tốt nhất.
- Khám sớm và điều trị kịp thời giúp ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng.

Một số người cho rằng, việc mắt bị vàng có thể xuất phát từ việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm giàu vitamin A hoặc beta caroten như bí ngô, cà rốt. Tuy nhiên, quan điểm này là không đúng, bởi vì việc ăn nhiều các loại thực phẩm đó chỉ gây ra tình trạng vàng da mà không phải làm mắt bị vàng. Thực tế, những trường hợp mắt bị vàng đều có nguyên nhân từ bệnh lý ẩn.

1. Khái niệm vàng mắt là gì?

Sau quá trình chuyển giao oxy trong máu, các tế bào hồng cầu cũ bị hỏng, chết và cơ thể sẽ sản xuất ra những tế bào hồng cầu mới để thay thế. Những tế bào hồng cầu cũ sẽ bị phân hủy thành bilirubin tự do.

Tình trạng vàng mắt tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh lý

Tiếp theo, bilirubin sẽ được dịch chuyển đến gan và chuyển hóa thành bilirubin liên kết. Từ gan, bilirubin liên kết sẽ di chuyển đến các ống mật nhỏ để sản xuất dịch mật, cuối cùng nó sẽ được loại bỏ khỏi cơ thể chủ yếu qua phân.

Trong trường hợp xảy ra rối loạn chuyển hóa khiến bilirubin không được tiết ra gan mà tích tụ trong máu, tình trạng mắt bị vàng sẽ xuất hiện. Đồng thời, sự tích tụ bilirubin cũng mang theo nhiều nguy cơ bệnh lý nguy hiểm.

2. Các nguyên nhân gây ra tình trạng mắt bị vàng?

Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng vàng mắt:

2.1. Mắt chuyển sang màu vàng do sự không ổn trong hoạt động của gan, mật, tụy hoặc một số bộ phận khác trong cơ thể.

- Sự cố trong hoạt động của gan:

Gan đóng vai trò quan trọng trong cơ thể chúng ta. Nó thực hiện nhiều chức năng quan trọng, bao gồm cả việc loại bỏ các tế bào hồng cầu cũ. Nếu quá trình loại bỏ tế bào hồng cầu ở gan gặp phải vấn đề, nồng độ bilirubin trong máu có thể tăng lên, gây ra hiện tượng mắt chuyển sang màu vàng.

Mắt chuyển sang màu vàng có thể là kết quả của sự cố trong hoạt động của gan.

Bệnh xơ gan là một loại bệnh gan nghiêm trọng, gây ra tình trạng mắt vàng. Ngoài ra, bệnh như viêm gan B

, viêm gan C, gan nhiễm mỡ thường xuyên xuất hiện ở người béo phì,... cũng là nguyên nhân phổ biến gây rối loạn chức năng gan và mắt vàng.

Các bệnh nhân có mắt vàng do nguyên nhân từ gan có thể gặp một số triệu chứng khác như chán ăn, buồn nôn, cảm giác mệt mỏi và mất cân nặng không rõ nguyên nhân.

- Rối loạn chức năng của mật:

Một số vấn đề như bệnh sỏi mật, xuất hiện khối u ở đường mật hoặc có thể là khối u ở bên ngoài nhưng gây áp lực lên đường mật,... sẽ dẫn đến rối loạn chức năng của mật và cũng chính là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng mắt vàng. Ngoài biểu hiện mắt vàng, người bệnh cũng gặp phải một số triệu chứng khác như giảm cân, đau bụng thường xuyên, có thể bị sốt hoặc cảm giác lạnh.

Mắt vàng do rối loạn chức năng của tụy

- Rối loạn chức năng của tụy:

Nguyên nhân gây ra rối loạn chức năng của tụy thường ít phổ biến hơn so với rối loạn chức năng gan và mật. Khi tụy gặp vấn đề, gây tắc nghẽn cho ống tụy, điều này cũng ảnh hưởng đến mật vì ống tụy và mật liên kết với nhau. Tình trạng này có thể làm cho da và mắt của bệnh nhân trở nên vàng.

- Một số bệnh lý khác:

Ngoài các rối loạn chức năng của các cơ quan đã đề cập, một số bệnh khác cũng có thể gây ra tình trạng mắt vàng, trong đó có bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm. Bệnh này làm thay đổi hình dạng của tế bào máu, có thời gian sống ngắn hơn bình thường. Khi chúng chết, gan có thể không thể xử lý kịp thời, dẫn đến tình trạng lượng bilirubin tích tụ không bình thường trong cơ thể, gây ra mắt vàng.

Mắt vàng do bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm

Bệnh thiếu máu huyết tán cũng là một bệnh lý gây ra sự giải phóng bilirubin quá mức, dẫn đến tích tụ bilirubin và gây mắt vàng.

2.2. Mắt vàng do di truyền

Một số bệnh di truyền có thể liên quan đến bệnh xơ gan và tình trạng mắt vàng. Ví dụ, bệnh thừa sắt gây ra sự tích tụ sắt dư thừa trong gan, bệnh Porphyria gây ra tích tụ quá nhiều Porphyria trong cơ thể hoặc bệnh Wilson gây ra tích tụ đồng trong gan, đều là nguyên nhân gây mắt vàng.

2.3. Một số loại thuốc nhất định

Lạm dụng hoặc sử dụng sai cách một số loại thuốc là một trong những nguyên nhân gây ra mắt vàng. Ví dụ như sử dụng quá nhiều Acetaminophen, thuốc tránh thai, Penicillin, Chlorpromazine,...

Mắt vàng do truyền máu không phù hợp

2.4. Liên quan đến việc truyền máu

Truyền máu cần tuân thủ đúng chỉ định để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất. Nếu truyền máu không phù hợp với người bệnh, cơ thể sẽ có phản ứng miễn dịch phá hủy hồng cầu mới, dẫn đến tăng bilirubin và gây mắt vàng. Nguy hiểm hơn, có thể gây ra những phản ứng nghiêm trọng đe dọa tính mạng của người bệnh.

3. Một số xét nghiệm cần thiết để xác định nguyên nhân gây mắt vàng

Để tìm ra nguyên nhân bệnh chính xác, bác sĩ không chỉ thăm khám lâm sàng mà còn cần thực hiện các phương pháp xét nghiệm như sau:

Xét nghiệm công thức máu.
Xét nghiệm sinh hóa máu bao gồm đo lường Bilirubin, AST, ALT, AFP.
Siêu âm gan mật hoặc CT ổ bụng để phát hiện vấn đề về gan mật.
Điện di Hb.
Trong một số trường hợp nghi ngờ nguyên nhân từ máu, có thể thực hiện xét nghiệm tủy xương.

Tùy theo từng trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định một hoặc nhiều loại xét nghiệm kết hợp cần thiết. Phương pháp điều trị bệnh cũng phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh để đạt hiệu quả tốt nhất.

Chuyên gia tại Bệnh viện Đa khoa Mytour khuyên bạn rằng, nếu bạn phát hiện dấu hiệu mắt vàng hoặc bất kỳ vấn đề sức khỏe nào khác, bạn không nên tự mãn mà hãy đi khám sớm. Khi phát hiện bệnh sớm và áp dụng phương pháp điều trị hiệu quả, khả năng chữa bệnh sẽ cao hơn rất nhiều và có thể ngăn ngừa được những biến chứng nghiêm trọng.

Các thông tin chỉ dành cho mục đích tham khảo. Chúng tôi khuyến nghị người đọc nên tham vấn ý kiến của các chuyên gia. Chúng tôi sẽ không chịu trách nhiệm về những trường hợp tự ý áp dụng khi chưa có tư vấn của chuyên gia lòng liên hệ tổng đài chăm sóc: 1900 2083 hoặc email: [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Mắt bị vàng có phải do ăn nhiều thực phẩm chứa vitamin A không?

Không, mắt bị vàng không phải do ăn nhiều thực phẩm chứa vitamin A hoặc beta carotene. Nguyên nhân thực sự chủ yếu xuất phát từ các vấn đề bệnh lý nghiêm trọng.

Nguyên nhân chính gây ra tình trạng mắt vàng là gì?

Tình trạng mắt vàng thường do rối loạn chức năng gan, mật, tụy, hoặc một số bệnh lý khác như thiếu máu hồng cầu hình liềm hoặc di truyền, chứ không chỉ đơn thuần do chế độ ăn uống.

Có những triệu chứng nào kèm theo khi mắt bị vàng do bệnh lý gan?

Bệnh nhân có mắt vàng do vấn đề về gan thường gặp triệu chứng như chán ăn, buồn nôn, mệt mỏi, và giảm cân không rõ nguyên nhân, cho thấy sự suy giảm chức năng gan.

Tại sao việc truyền máu không phù hợp có thể dẫn đến mắt vàng?

Truyền máu không phù hợp có thể gây phản ứng miễn dịch trong cơ thể, làm hủy hoại hồng cầu mới, dẫn đến tăng bilirubin và gây ra tình trạng mắt vàng nghiêm trọng.

Có những xét nghiệm nào cần thực hiện để xác định nguyên nhân mắt vàng?

Để xác định nguyên nhân mắt vàng, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm như công thức máu, xét nghiệm sinh hóa máu, siêu âm gan mật, hoặc điện di Hb tùy theo tình huống cụ thể.

Việc phát hiện sớm tình trạng mắt vàng có quan trọng không?

Có, phát hiện sớm tình trạng mắt vàng rất quan trọng để điều trị hiệu quả. Việc này giúp ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng và cải thiện khả năng chữa bệnh.