Buzz
Mọi nơi đều đang nghe thấy sự chỉ trích về Hà Giang, về hệ thống Giáo Dục. Tôi không kìm được cảm xúc: 'Cảm thấy đau lòng cho các em'.
Một người bạn của tôi nhắc lại:
- Thật là khổ khi nhìn thấy hành động đó. Được nâng điểm một cách dễ dàng như vậy thì chẳng còn gì để nể phục. Và rồi, những người được 'nâng điểm' lại trở thành những người thành đạt, thành công trong cuộc sống. Thật là một trò lừa từ đỉnh cao đến đáy đất.
Một cảm giác xấu hổ và tiếc nuối bất ngờ tràn về tôi, bởi vì tôi cũng từng được 'nâng điểm' một thời.
Khi thi lên cấp 3, tôi là học sinh giỏi môn Văn nhưng bố mẹ đã ép tôi học ban A (Toán, Lý, Hóa). Theo họ, học ban Xã hội ở quê là 'không có tương lai'. Một ngày, cô giáo dạy Văn ở cấp 2 đã đến nhà tôi để thuyết phục bố mẹ cho tôi thi chuyên Văn nhưng không thành công. Tôi cố gắng khóc lóc, tranh luận, nhưng khi đó, tôi chỉ mới 15 tuổi, không thể làm gì khác ngoài việc chấp nhận quyết định của bố mẹ.
Điểm thi Toán của tôi (là tiêu chuẩn để vào lớp chọn ban A) là 7.75, dù điểm tối thiểu để vào lớp chọn là 8, chưa kể việc cần đạt điểm đỗ. Và đương nhiên, bố mẹ tôi đã sử dụng mọi cách để 'đi cửa sau'. Một học sinh giỏi Văn tỉnh như tôi lại phải ngồi trong lớp chuyên ban A. Dù sự thật là tôi không hề dốt, luôn đứng đầu trong lớp suốt 3 năm cấp 3, và thi Đại học cũng đạt được 8 điểm Toán khối A và 9 điểm Toán khối D (không phải điểm đã được 'nâng'), nhưng kí ức về 'đi cửa sau' để vào lớp chọn từ năm lớp 10 vẫn ám ảnh tôi cho đến bây giờ.
Luôn có một cảm giác, như tôi đã lấy đi cơ hội của người khác. Sự khác biệt giữa lớp chọn và lớp không chọn rõ ràng hiện hữu, đặc biệt trong môi trường học. Không thể phủ nhận rằng việc học cùng với người giỏi luôn mang lại sự tiến bộ hơn so với việc học cùng với người kém, thà làm tớ thằng thông minh còn hơn làm thầy thằng ngu. Tôi biết bố tôi đã đúng phần nào, khi nói rằng không học lớp chọn ấy, tôi không được như bây giờ (mặc dù khi thi Đại học, tôi thi khối D, không phải khối A như hồi đi học). Nhưng rõ ràng, có điều gì đó không ổn ở đây.
Đúng vậy, tôi đã làm sai. Và tôi cảm thấy vô cùng xấu hổ. Tôi luôn tránh không nói đến chuyện điểm số mỗi khi ai đó nhắc tới. Mặc dù trong lòng tôi, tôi biết rằng, tôi không phải là người có lỗi. Nếu có lỗi, có lẽ chỉ là vì tôi học không giỏi theo ý bố mẹ tôi. Tôi không mong muốn được 'nâng điểm', không kêu gọi được vào lớp chọn, không cầu xin ai để trở thành kẻ giả dối! Không, tôi không làm như vậy, và chưa bao giờ làm như vậy!
Tuy vậy, tôi vẫn làm sai điều gì đó. Và tôi cố gắng khắc phục bằng cách học hỏi mọi điều, tự an ủi mình rằng: 'Tôi cũng xứng đáng ở đây, chỉ là lúc đó, tôi thật sự không may mắn thôi.' Nhưng, có lẽ có điều gì đó không đúng ở đây.
***
Vì vậy, tôi cảm thấy thương xót cho các em. Thương xót cho các em giống như cách đây hơn mười năm, khi tôi đã từng trải qua những khó khăn.
Có lẽ là do sự thiên vị cá nhân, vì thực ra các em ngày nay khác xa so với tôi khi ấy: tôi chỉ mới 15 tuổi, còn các em đã 18. Tôi tin rằng các em hiểu được những việc bố mẹ mình đã làm (rõ ràng là không phải các em đã làm, mà là bố mẹ của các em), nhưng biết rồi thì làm sao đây?
Cố chấp không chịu nổi?
Hoặc là gửi thư kiến nghị?
Không ai dám. Dũng cảm cũng không dám, trung thực cũng không dám. Nếu không đồng ý, bố mẹ vẫn ủng hộ. Liệu có tố cáo bố mẹ không. Cuối cùng, chỉ vì một chữ 'hèn'. Bố mẹ tham lam, và lũ trẻ dù có tốt cũng quá nhút nhát giữa cuộc đời này.
Từ những hành động nhỏ nhặt như vậy, dần dần các em trở thành một thế hệ nhút nhát trong xã hội. Những kẻ nhút nhát đó làm ông này, bà kia, và tiếp tục khiến con cái của họ cũng trở nên nhút nhát như thế.
***
Phê phán những người làm sai là đúng. Cả xã hội đứng lên chống lại tiêu cực là đúng. Nhưng hãy phê phán đúng người, đúng tội. Những người đã sửa sai, bố mẹ đã thừa nhận sai, nhưng các em thì vừa đúng, vừa không đúng. Đừng kéo dòng dõi của họ lên để phê phán, phê phán như thể tất cả đều phải chịu trừng phạt.
'Mong cho chúng mày chết'
'Giờ hãy đưa hết lũ vào thùng đựng nhé'
'Hãy đưa chúng vào tận hình phạt, lũ đó phải chịu án tử'
...
Một làn sóng chỉ trích đầy tức giận và căm hận. Tất cả sự áp đặt, sự oan trái, và sự căm thù với hệ thống giáo dục thi cử như một ngọn lửa nội tại đã bùng cháy mãnh liệt. Và đám đông thì tàn bạo. Họ sẵn lòng đẩy mọi thứ vào bờ vực nếu cần. Những người không có tội lỗi, bao nhiêu người đang bị bóp cổ bởi những lời chỉ trích từ bên ngoài, những người chưa từng hề tham gia vào bất kỳ hành động tiêu cực nào trong việc học tập và hiện tại không làm gì vi phạm đạo đức?
Tôi ủng hộ việc trừng phạt nghiêm ngặt những vi phạm trong lĩnh vực giáo dục vì giáo dục là nền tảng của đất nước. Nếu giáo dục bị hỏng hóc, xã hội sẽ trở nên tệ hơn nữa. Tuy nhiên, sau khi trừng phạt, mọi người vẫn cần phải tiếp tục sống, đặc biệt là các em học sinh. Ở tuổi mười tám, các em còn có một tương lai rất dài phía trước, vì vậy các em cần một hướng đi cho cuộc sống của mình. Phải sống, để nhận ra sự nhỏ nhen của mình, sống để đảm bảo rằng con cháu sau này không bị như vậy.
Nhớ rằng, chúng ta cần tôn trọng tốt lành trong mỗi người, và tôi hy vọng các em sẽ sống theo điều đó, để không mắc phải lỗi lầm nữa, như tôi đã từng.
N.T
Mytour
Mytour đăng bài viết này dựa trên quan điểm của tác giả, nhưng không nhất thiết đồng tình với quan điểm đó. Mong các bạn đọc và thảo luận với tinh thần mở cửa.
