Buzz
Claude Lévi-Strauss (1908-2009) là một nhà nhân chủng học và dân tộc học nổi tiếng không chỉ tại Pháp mà trên toàn thế giới. Ông được biết đến như 'cha đẻ của nhân chủng học hiện đại'.
Nhà nhân chủng học này, xuất phát từ quốc gia với hình hình lục lăng, đã dành sự đam mê của mình cho Nhật Bản. Để hiểu thêm về niềm đam mê và nhận thức sâu sắc về 'đất nước Mặt Trời mọc' của Claude Lévi-Strauss, không thể không đề cập đến văn minh Nhật Bản trong cuốn sách Mặt khác của trăng - Một cuộc thảo luận về Nhật Bản.
Nhật Bản như trong tâm gương của Claude Lévi-Strauss
Trong quan điểm nhân chủng học của Mặt khác của trăng, Claude Lévi-Strauss nhận thấy rằng lịch sử của Nhật Bản gắn liền với 'các câu chuyện huyền thoại', điều này làm nên sự lôi cuốn đặc biệt của đất nước này.
Một minh chứng cho sự lôi cuốn đó là hai tác phẩm cổ xưa nhất của Nhật Bản: Kojiki
Sự tương đồng này được thể hiện qua truyền thuyết về cậu bé Ugayafukiaezu no Mikoto, được nuôi dưỡng bởi người dì và sau này lấy người dì làm vợ, bà trở thành mẹ của Hoàng đế Jimmu. Mô-típ này cũng có thể được tìm thấy ở Indonesia, châu Mỹ, mà theo Claude Lévi-Strauss, sự tương đồng này chỉ có thể giải thích bằng việc hai lục địa Á-Âu từng được nối liền khi chưa bị biển lấp và chia cắt.
Việc nghiên cứu sâu sắc về mọi khía cạnh của văn hóa Nhật Bản, đặc biệt là nếu vua Midas chạm vào bất kỳ vật gì cũng biến thành vàng, thì dường như Claude Lévi-Strauss chạm vào bất kỳ mảnh văn hóa nào của xứ 'mặt trời mọc', đều chạm vào tầng sâu nhất của khía cạnh đó, từ nghệ thuật đồ họa, truyền thuyết đến thư pháp, lễ nghi...
Khi nói về gốm Jōmon, Claude Lévi-Strauss nhận ra rằng loại gốm này khác biệt hoàn toàn so với các loại gốm khác trong các giai đoạn văn hóa khác, với những đặc điểm riêng như 'hoa văn phức tạp' được trang trí bằng các đường răng cưa, xoắn ốc và có tuổi thọ lên đến hàng nghìn năm.
Đối với kịch Nō, bên cạnh những đặc điểm khác nhau về trang phục, sân khấu và biểu diễn, Claude Lévi-Strauss nhìn nhận rằng, trong loại hình nghệ thuật này, 'lao động mang một giá trị thơ ca thực sự vì nó đại diện cho một trong những hình thức giao tiếp giữa con người và tự nhiên'.
Trong tìm kiếm nguồn gốc của văn hóa Nhật Bản, Claude Lévi-Strauss phát hiện ra những mối liên hệ đáng ngạc nhiên với văn hóa phương Tây đến mức không thể ngờ.
Minh chứng cho điều này có thể được tìm thấy ở nhiều lĩnh vực. Nếu vua Midas biến mọi thứ mà ông chạm thành vàng, và bị thần Apollo biến tai của ông thành tai lừa, như được kể trong truyền thuyết Hy Lạp bởi Herodotus, thì đáng ngạc nhiên khi cùng một câu chuyện cũng xuất hiện ở Triều Tiên, Mông Cổ và Nhật Bản.
Sợi duyên kích dẫn tới tình yêu sâu đậm với Nhật Bản từ thuở ấu thơ
Khi mở trang sách Mặt khác của trăng, độc giả không chỉ thu thập kiến thức về đất nước mặt trời mọc mà còn hiểu rõ hơn về con người và văn hóa tại nơi mà nền văn minh cổ xưa hòa quyện với hiện đại.
Mặt khác của trăng không chỉ là một cuốn sách dày về số trang mà còn là một tác phẩm đậm đà về nhận thức, thể hiện quan điểm đầy tinh tế của một nhà nhân chủng học Pháp về đất nước Phù Tang, nhưng lại mang đậm dấu ấn của một người bản xứ.
Điều này cũng dễ hiểu khi biết rằng văn hóa Nhật Bản đã ghi dấu ấn sâu sắc trong trái tim của Claude Lévi-Strauss từ khi còn nhỏ, bắt đầu từ những bức tranh truyền thống Nhật Bản mà cha ông sưu tầm. Loại tranh này có phong cách tương tự như tranh Đông Hồ ở Việt Nam.
Trên hành trình nghiên cứu của mình, vùng đất được coi là 'thiên đường của mặt trời và nữ thần' đã là nguồn cảm hứng không thể thiếu cho Claude Lévi-Strauss. Ông nhấn mạnh: 'Không có điều gì có thể sớm ảnh hưởng đến tư duy và đạo đức của tôi như văn hóa của Nhật Bản'.
Trong suốt sự nghiên cứu sâu rộng của mình, Claude Lévi-Strauss đã để lại nhiều tác phẩm quý giá như Định chế tô tem ngày nay, Nhiệt đới buồn, Nhân học đối diện với thách thức của thế giới hiện đại...
Trong số đó, Mặt khác của trăng thực sự là một trong những tác phẩm nghiên cứu xuất sắc của Claude Lévi-Strauss về Nhật Bản.
'Toàn bộ cuộc đời tôi đã dành cho việc khám phá văn hóa Nhật Bản qua lăng kính của nhân chủng học', tác giả Mặt khác của trăng chia sẻ.
Theo Zing News
