'Văn học tuổi 20': 'Tự nhiên mê' – Lắng nghe nhịp đời

'   Bận rộn sao lại có thời gian để hận   '

Phát Dương kể về 'Tự nhiên mê' bằng cách sử dụng ngôn từ độc đáo, với những nhân vật gắn liền với cuộc sống quê mùa nhưng tràn đầy tình yêu thương. Những người này, như cô Xuân bán chè bưởi (“Chè đắng”), cố chấp và bướng bỉnh muốn mọi người thưởng thức cả vị đắng và ngọt trong chén chè của cô. Là cô Típ nấu rượu nếp ngon nhất vùng, chỉ để rượu đủ để làm cho người ta nói ra những tâm sự trong lòng (“Tự nhiên mê”). Là người mẹ tận tâm lo lắng cho đám cưới của con trai (“Năm tuổi”), hay là cô Thương dại khờ đếm từng ngày tuổi của đứa con sắp ra đời mà không có cha (“Đếm”)… Tất cả đều hiền lành, kiên nhẫn, và đầy tình cảm, nhưng hiếm khi thể hiện tâm trạng của mình.

Sâu lắng trong tác phẩm là những số phận như lá úa. Cuộc sống gieo cho họ nhiều đau thương, nhưng họ vẫn phải tiếp tục bước tiếp. Một cô gái bán dâm trong “Trên cành có một con nhện”, mang vết thương từ tuổi thơ, sống trong sự khinh bỉ, nhưng bất ngờ bị rung động trước tấm lòng của một người đàn ông. Một người vợ chịu đựng sự phản bội của chồng suốt nhiều năm, nhưng khi con gái nhỏ hỏi: “Mẹ không ghét ông ấy sao?” chỉ trả lời: “Bận rộn sao lại có thời gian để ghét.” Họ bận rộn với cuộc sống hàng ngày, với việc nuôi con, lo lắng cho con gái lớn lên, quản lý quán bún, gánh chè, kiếm tiền để trị bệnh cho em gái, hay giải quyết những rắc rối của cuộc đời… Bận rộn sao lại có thời gian để hận.

'   Những tình yêu buồn thảm   '

Tình yêu là đề tài khắc sâu nhiều nỗi ám ảnh trong các tác phẩm của Phát Dương. Say rượu có thể tan, nhưng say yêu khó mở lòng ra. Cô Típ nấu rượu có thể làm người ta say mình, nhưng lại bất lực trước một niềm say đắm khác vượt ra khỏi tầm với (“Tự nhiên mê”). Anh Thái như chàng Trương Chi nhớ về Mị Nương, nhưng Mị Nương giờ chỉ còn là hình ảnh xa xôi về phía chân trời (“Trở về”). Tình yêu của cô Xuân, ngọt ngào vì tìm thấy người thích món chè bưởi đắng ngọt, đau đớn vì mối quan hệ tan vỡ do sự phản bội, và cuối cùng phải ôm lấy mối tình không nói nên lời rời bỏ quê hương. Những tình yêu đặc biệt, những cảm xúc giấu kín, chôn sâu trong lòng, chỉ chờ đợi cơ hội để bùng nổ và thúc đẩy con người ra những quyết định mạo hiểm.

Cũng vì tình yêu mà mẹ dành thời gian lo lắng cho con gái, mở cửa chào đón người chồng lạ về nhà (“Bận rộn sao lại có thời gian để hận”). Vì tình yêu mà người lái xe ôm từ bỏ sự nghiệp đam mê phụ nữ, dẫn đường đi tìm người yêu cũ (“Trên cành có một con nhện”). Đây là những câu chuyện tình yêu thực tế, đầy nhân văn.

'   Miền Tây đau buồn những niềm vui chung   '

Phát Dương sinh ra ở Bạc Liêu, một người con miền Tây chí thực, lại là sinh viên ngành Văn học tại Đại học Cần Thơ. Có góc nhìn sâu sắc và nhạy cảm về cuộc sống, Phát Dương truyền đạt những trải nghiệm đầy cảm xúc và chi tiết về cuộc sống qua từng trang văn. Trong “Tự nhiên mê”, quê hương trở nên đau buồn với những lo lắng về việc không có người con trai thừa kế, tư tưởng chê nam sủng nữ vẫn còn đậm đặc trong những vùng quê nghèo, dìm người phụ nữ xuống đáy. Đôi khi, họ tỉnh dậy mạnh mẽ với việc trở thành một mẹ đơn thân như một phương tiện trốn tránh tình hình khó khăn tất yếu (“Nhà máy”, “Đếm”).

Miền Tây vẫn hiện hữu trong hình ảnh những cô gái từ bỏ tình yêu để kết hôn với người Đài Loan, mong muốn mang lại một tương lai tươi sáng cho gia đình (“Quay về”, “Có thai”); trong niềm tin tâm linh qua việc cúng kiếng, tu hành kiêng nể (“Cúng”, “Có thai”)… Dưới vẻ bề ngoài đó, là sự bế tắc của những cuộc sống buồn khổ, mải mê với việc kiếm sống mà quên mất cảm giác ấm áp của tình yêu riêng.

Miền Tây trong văn của Phát Dương, vẫn chứa đựng những nỗi buồn sâu thẳm.

Tác giả:

Sinh ra tại Bạc Liêu, hiện đang là sinh viên ngành Văn học của Đại học Cần Thơ

“Viết là cách để tôi trò chuyện với bản thân. Thích cảm giác tự thể hiện thế giới riêng của mình, từ trải nghiệm, cảm xúc, lắng nghe và nhìn thấy về cuộc sống này. Qua việc đó, cảm thấy được chia sẻ và hiểu sâu hơn về bản thân.”

Các bạn độc giả có thể tham gia cuộc thi và bình chọn cho tác phẩm ưa thích tại trang fanpage Văn học tuổi 20.