Tết Đoan Ngọ, hay còn được gọi là Tết Diệt Sâu Bọ, mỗi năm lại đến vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch. Là dịp để xua tan điều xui xẻo, chào đón những điều may mắn mới.
Tết Đoan Ngọ là một ngày lễ đặc biệt và trọng đại trong năm, nơi diễn ra nhiều nghi thức truyền thống, phản ánh bản sắc văn hóa Việt Nam. Hãy cùng tìm hiểu thêm về ngày lễ đặc biệt này trong năm 2024!
Ý nghĩa của Tết Đoan Ngọ
Tết Đoan Ngọ là một trong những dịp lễ quan trọng của dân tộc Việt NamTết Đoan Ngọ là một trong những dịp lễ lớn của Việt Nam, diễn ra vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, còn được gọi là Tết Đoan Dương hay Tết Giết Sâu Bọ. Theo truyền thống, vào ngày này, việc tiêu diệt sâu bọ, giun, sán,… bên trong cơ thể được coi là cần thiết để bảo vệ sức khỏe.
Đây được coi là một trong những ngày lễ truyền thống mang đầy đủ giá trị văn hóa, không chỉ tại Việt Nam mà còn ở Trung Quốc, Triều Tiên, Hàn Quốc. Tết Đoan Ngọ thực sự là một phong tục lễ hội châu Á liên quan đến chu kỳ thời tiết hàng năm.
Tại Việt Nam, còn có một câu chuyện truyền thuyết liên quan đến ngày Tết Đoan Ngọ. Ngày xưa, có một ông lão được gọi là Đôi Truân đã giúp người dân giải quyết vấn đề về sâu bọ bằng cách tổ chức một buổi cúng đơn giản với bánh tro và trái cây. Sau đó, ông dẫn mọi người ra trước nhà thực hiện thể dục, và kỳ diệu đã xảy ra: sâu bọ biến mất. Từ đó, mỗi năm vào ngày này, dân làng làm theo lời dặn của ông và sâu bọ không còn xuất hiện nữa.
Để ghi nhớ, người dân đã gọi ngày Tết Đoan Ngọ là 'Tết Diệt Sâu Bọ', cũng là dịp để thờ cúng tổ tiên được truyền lại qua các thế hệ. Tết Đoan Ngọ còn được gọi là 'Tết Giết Sâu Bọ' vì trong thời kỳ chuyển mùa, dịch bệnh có thể xảy ra. Lễ cúng cũng như một cách để loại bỏ 'sâu bọ', đẩy lùi bệnh tật...
Ngoài việc loại bỏ sâu bọ và phòng tránh bệnh tật, người dân còn tin rằng việc cúng trái cây, thực phẩm cho tổ tiên vào ngày này cũng có ý nghĩa cầu mong một mùa màng bội thu.
Năm 2024, ngày Tết Đoan Ngọ, ngày 5/5 âm lịch sẽ rơi vào thứ Hai, ngày 10/6/2024.
Năm 2024, ngày Tết Đoan Ngọ, ngày 5/5 âm lịch sẽ rơi vào thứ Hai, ngày 10/6/2024Mâm cúng Tết Đoan Ngọ đúng phong cách ba miền
Theo truyền thống, mâm cúng tổ tiên vào ngày Tết Đoan Ngọ gồm các loại trái cây như vải, mận; rượu nếp, bánh giò (bánh ú tro, bánh tro)... Ngoài ra, gia chủ cũng cần chuẩn bị hương, hoa, vàng mã, và tuỳ thuộc vào văn hóa, phong tục địa phương mà mâm cúng còn bổ sung thêm thịt vịt, chè trôi nước nữa.
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ miền Bắc
Rượu nếp cũng là một món đặc biệt trong ngày này, theo truyền thống, rượu nếp có khả năng tiêu diệt sâu bọ trong cơ thể, ngăn chúng gây hại cho sức khỏe.
Tại miền Bắc, món cơm rượu nếp hoa vàng được coi là đặc sản, vì không phải ở mọi nơi đều có và ngon như miền Bắc. Do đó, đây là món không thể thiếu trong mâm cúng ở miền Bắc. Ngoài ra, còn có món cơm rượu nếp cẩm.
Bánh tro là loại bánh làm từ gạo nếp được ngâm trong nước tro và gói trong lá chuối. Đây là loại bánh dễ ăn, dễ tiêu, và có mùi vị thơm ngon khi kết hợp với đường hoặc mật. Theo truyền thống, gạo nếp khi luộc trong lá chuối sẽ hấp thu các đặc tính từ cây cỏ, giúp làm mát cơ thể và chống lại bệnh tật.
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ miền BắcMâm cúng Tết Đoan Ngọ miền Trung
Bên cạnh các loại đồ cúng truyền thống, mâm cúng ở miền Trung còn có một số món đặc sản khác như:
Cơm rượu.
Cơm rượu ở miền Trung được lên men theo phương pháp truyền thống, có hình dạng vuông vức nhỏ, chín mềm từ bên trong ra ngoài.
Thịt vịt
Miền Trung ưa chuộng thịt vịt vì tin rằng thịt vịt có khả năng làm mát, giải nhiệt cho cơ thể, bổ máu và hỗ trợ tiêu hóa. Đây cũng là thời điểm thịt vịt ngon và béo nhất.
Chè kê
Mặc dù không phổ biến trong mọi tỉnh miền Trung, chè kê lại được ưa chuộng và xuất hiện trong mâm cúng Tết Đoan Ngọ ở Quảng Nam. Chè kê được nấu từ hạt kê đến khi mềm, khi thưởng thức rất ngọt và thơm dẻo.
Chè kê thường được đặt trong mâm cúng Tết Đoan Ngọ miền TrungMâm cúng Tết Đoan Ngọ miền Nam
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ miền Nam không chỉ có những loại cúng quen thuộc mà còn có nhiều món khác như:
Cơm rượu
Tương tự nhưng ở miền Nam, cơm rượu được bó thành viên tròn và thêm đường vào, khi ăn giống như xôi chè ở miền Bắc.
Bánh ú Bá Trạng
Loại bánh này tương tự như bánh tro nhưng lớn hơn, làm từ gạo nếp nhồi với nhân, sau đó được luộc hoặc hấp. Bánh ú Bá Trạng được gói bằng lá sen, lá chuối,... mỗi loại lá mang đến cho bánh một hương vị riêng.
Chè trôi nước
Chè trôi nước ở miền Nam là những viên tròn trắng được làm từ bột nếp với nhân đậu xanh bùi bùi. Ở miền Nam, chè thường được thưởng thức kèm theo nước đường và nước cốt dừa với hi vọng có thể diệt sâu bọ tốt.
Trong miền Nam, các gia đình thường chọn mua vải thiều quả đẹp, nhiều lá để trang trí trên mâm cúng để mâm cúng trở nên đẹp hơn.
Chè trôi nước thường xuất hiện trong mâm cúng Tết Đoan ngọ miền NamLễ văn khấn Tết Đoan Ngọ trong nhà
Người cúng thường đốt 9 ngọn nến, thắp 9 nén nhang, và quỳ lạy 9 lạy khi khấn:
'Con xin tôn kính cha mẹ, ông bà, và tổ tiên trong nhà, ngày hôm nay là ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, ngày Tết Đoan Ngọ năm (thời gian hiện tại) vào giờ nhâm ngọ, thanh long hoàng đạo, là giờ cát tường. Chúng con với lòng thành kính kính mời cha mẹ, ông bà, và tổ tiên trong nhà đến thụ hưởng lễ vật, tiền vàng, và nhang đăng, chúng con kính mời để chứng giám lòng thành kính của chúng con.'
Kính lạy cha mẹ, ông bà, và tổ tiên trong nhà, trong ngày Tết Đoan Ngọ, chúng con kính mời cha mẹ, ông bà, và tổ tiên trong nhà trợ duyên giúp đỡ chúng con trong việc cầu nguyện cho sự bảo vệ của Thượng Đế và Ngọc Hoàng Đại Đế đối với mùa màng của nhân dân, và để hương linh của tổ tiên được mát mẻ trong thiên đàng. Chúng con cầu xin sự phù hộ của cha mẹ, ông bà, và tổ tiên trong nhà để chúng con có thêm sức mạnh, cầu tài lộc đến, cầu phúc lộc dồi dào, cầu sức khỏe, và để mọi sự suôn sẻ như ý.
Chúng con xin cầu mong gia tiên nội ngoại phù trợ, thành kính lễ bái, cầu xin gia tiên chứng ơn.
Chúng con thành kính biểu dương.
Chúng con thành kính biểu dương.
Chúng con thành kính biểu dương.'
Văn khấn Tết Đoan Ngọ trong nhàLễ văn khấn Tết Đoan Ngọ ngoài trời
Thắp 9 ngọn nến, 9 nén nhang và đọc kinh:
Thắp nến và đọc kinh. Tâm tình thanh tịnh. Tiêu tan phiền muộn. Hương linh thần tiên chứng đàn. Thắp nhang và đọc kinh. Hương thơm nồng nàn. Linh hồn đạt giới. Cầu mong linh thiêng hiện diện. Thần tiên ấn tượng. Pháp hiện linh quang. Tâm thành kính cầu bái. Bảo vệ thần tiên.'
Hiến dâng 9 lễ và đọc văn khấn:
'Con kính chào tất cả thần thánh, dâng lên lòng thành kính. Con kính chào Thượng Đế. Con kính chào các thần tiên và vị thần linh. Con cầu mong chứng ơn từ thần tiên và gia tiên. Con thành kính biểu dương.
'Con kính chào: Các thần tướng. Thần binh trung đàm. Thần mã hạ đàm. Các thần mẫu và vua rồng. Con kính chào các thần thánh và vua bạch mã. Con kính chào các vị thần linh, vua sơn và vua long. Con cầu xin vị thần linh ra tay chứng đàn.
Hôm nay là ngày Tết Đoan Ngọ, chúng con lòng thành kính chuẩn bị lễ vật vàng, nhang để trình lên Thượng Đế và các thần tiên, xin các vị thần tiên giúp đỡ và ban phước cho dân chúng, xua đuổi tà ma, trừng phạt quỷ trùng, đem lại mùa màng bội thu, hạnh phúc cho mọi người.
Con cầu xin Thượng Đế và các thần tiên ban phước cho linh hồn của gia tiên được hưởng phước lợi của thiên đàng.
Chúng con cầu xin Thượng Đế và các thần tiên trừng trị tà ma, bảo vệ trần gian, và tiêu diệt mọi tà ma gieo rắc tai ương, hại mùa màng.
Chúng con lòng thành kính cầu tài lộc, phúc lợi, đức hạnh, và may mắn cho mọi người, mong rằng mọi gia đình đều an vui, mọi người đều được thịnh vượng, danh dự được tôn vinh, và hạnh phúc mãi mãi.
Chúng con cầu xin mọi linh hồn trong tam giới đều được ban phước từ Thượng Đế, và mọi vật tự nhiên đều tôn vinh Thượng Đế.
Chúng con thành kính cảm tạ.
Chúng con thành kính cảm tạ.
Chúng con thành kính cảm tạ.'
Sau khi đọc xong văn khấn, chúng con lại hiến dâng 9 lễ lần nữa.
Lưu ý: Trong lễ tổ chức ngoài trời vào ngày Tết Đoan Ngọ, không cúng tiền cho âm phủ.
Văn khấn Tết Đoan Ngọ theo nghi lễ truyền thống Việt Nam
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Con kính lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, và chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, và ngài Bản gia Táo quân cùng các vị Tôn thần.
- Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển tỷ, và các vị Hương linh (nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng Tổ khảo, Tổ tỷ).
Tín chủ của chúng con là:……………………………………………
Ngụ tại:………………………………………………………….
Hôm nay là ngày Đoan Ngọ, chúng con sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, hoa đăng, trà quả dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng, các vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài thần, cúi xin các Ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, và các vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ…………………, cúi xin các vị thương xót con cháu chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ tại nhà này, trên mảnh đất này, mong được hưởng án tiền, sung túc mãi mãi, và thân cung khang thái, bình an theo bản mệnh.
Bốn mùa không hạn hẹp, tám tiết đem lại bình an và thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước mặt án, cúi xin được phù hộ và thụ hưởng sự ưu ái.
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Văn khấn Tết Đoan Ngọ theo truyền thống của Việt Nam xưaLễ cúng gia tiên
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư phật mười phương.
Kính lạy ngài Hoàng Thiên Hậu Thổ và chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh, Thần quân Táo phủ, Ngũ phương Ngũ thổ, và Phúc đức chính Thần.
Con kính lạy các Thần linh trấn phủ xứ này.
Các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ Cao Tằng
Anh chị em ruột và các hương linh thân thích.
Hôm nay là ngày ........ tháng ..... năm ..............
Tín chủ của con là .................................................. ....
Đang cư ngụ tại ........................................................ cùng toàn gia đình.
Thành tâm sửa soạn hương hoa, lễ vật, trà quả và các thứ cúng dâng, bày lên trước án.
Chúng con thành tâm kính mời:
Các Thần linh trấn phủ trong khu vực này.
Hương linh Gia tiên bên trong và bên ngoài
Cúi xin các Ngài thương xót tín chủ
Giáng lâm trước án. Chứng giám lòng thành. Thụ hưởng lễ vật
Phù trì cho tín chủ chúng con:
Toàn gia an lạc, mọi việc hanh thông
Mọi người đều được hưởng bình an,
Tám mùa thịnh vượng, may mắn,
Lộc tài phát triển, lòng đạo mở rộng
Ước nguyện được thực hiện, lòng thành tâm nguyện
Mong muốn thành công, kính xin chứng giám.
Cẩn trọng!
Văn khấn lễ gia tiênVăn khấn cầu kính Ngọc Hoàng Đại Đế và Thần Tiên
Thắp 9 ngọn nến, 9 nén nhang và đọc kinh:
Đốt nến và đọc kinh. Hướng tâm thắp nến. Ánh sáng rực rỡ. Tâm hồn thanh tịnh. Loại bỏ phiền muộn. Thái cực vĩ đại. Sự phổ chiếu từ quang. Thần tiên chứng minh. Thắp nhang và đọc kinh. Mùi hương phát phổ. Khí đạt đến huyền bí. Sự hợp nhất của thần nhân. Thấy mặt trăng trong phòng không. Thần thông hiển linh. Sự hiện diện của pháp với cửu vân. Linh hồn đều đồng tụ. Tâm thành trân trọng lễ vật. Cáo hạ thần tiên.
Quỳ xuống lễ 9 lễ. Văn khấn như sau:
Con thành tâm nhất quyết tuân theo lễ nghi. Kính lạy Thượng Đế. Kính lạy Hỗn Côn Sư Tổ. Kính lạy Hồng Quân Lão Tổ. Kính lạy Ngọc Hoàng Đại Đế, Thần Thượng Đế, Thần Hạc Đế, Thần Bạch Đế, Thần Hắc Đế. Kính lạy Hàng Ma đại đế thánh quân, Trừ Ma đại đế thánh quân, Giáo Hóa đại đế thánh quân. Kính lạy Tam Thanh Sư Tổ, Nguyên Thủy Thiên Tôn, Đạo Đức Thiên Tôn, Linh Bảo Thiên Tôn. Kính lạy Càn Khôn Đại Chiến Thần Cửu Thiên Huyền Nữ, Thái Thượng Lão Quân, Huyền Thiên Trấn Vũ. Kính lạy chính nhất tổng quản đại Thần Tài
Kính lạy: Chư vị Thần Tướng. Thượng đàm thần tướng thiên thiên tướng. Trung đàm thần tướng thiên thiên binh. Hạ đàm thần tướng thiên thiên mã. Kính lạy Tứ Đức Thánh Mẫu. Kính lạy Tứ Hải Long Vương. Kính lạy, Tản Viên Sơn Thánh Đô Đại Thành Hoàng. Kính lạy, Quốc chủ Đại Vương cảm thần Bạch Mã Linh Lang, cùng chư vị Thánh Quốc. Kính lạy chư vị Sơn thần, Long thần, Thổ địa, Thổ công táo quân, Thổ kỳ, cùng chư vị thần tiên trong tam giới, hạ đàn chứng lễ.
Hôm nay là ngày Tết Đoan Ngọ giữa trời đất sáng sủa, chúng con thành tâm chuẩn bị lễ vật vàng bạc, nhang đèn để cầu nguyện trang nghiêm trước mặt Ngọc Hoàng Đại Đế và các vị, xin các vị hãy giúp đỡ Ngọc Hoàng Đại Đế ban cho thế giới bình an, giải thoát mọi tai ương, đẩy lùi ma quỷ, và mang lại mùa màng bội thu, mọi người đều được hưởng phước lớn, những ai làm điều tốt cho dân tộc, những ai có tâm lương tốt, không làm hại đến người khác, sẽ được tăng thọ, tích phúc, và nhận được sự may mắn, vận may, và thành công trong mọi việc như ý.
Chúng con kính cầu Thượng Đế, Ngọc Hoàng Đại Đế, và các vị thần linh ban ơn cho linh hồn của tổ tiên được hưởng phúc của Thượng Đế, và được nhập thiên đàng hưởng phúc lớn.
Chúng con cầu nguyện Thượng Đế, Ngọc Hoàng Đại Đế và các vị thần linh giúp đỡ diệt trừ quỷ tà trong tam giới, trừng trị kẻ ác, kẻ dữ, và kẻ ganh ghét quyền lực trên trần gian, tiêu diệt quỷ yêu, và phù phép những thế lực gây hại mùa màng.
Chúng con thành tâm kính cầu: Mong tài vận đến, phúc lộc tràn lan, đức đồng thịnh, và lộc thọ bền vững. Xin các vị thần linh phù hộ, và ban phước lộc cho mọi gia đình và người dân Việt Nam, để mọi người được an vui, hạnh phúc, vinh quang, và bình an suốt muôn đời.
Chúng con cầu nguyện cho tất cả chúng sinh trong tam giới đều được ban ơn từ Thượng Đế, và mọi vật tự nhiên đều tôn vinh Thượng Đế.
Chúng con xin được tri ân (3 lần).
Sau khi kết thúc lễ văn khấn, chúng con lại quỳ lạy 9 lần.
Văn khấn cầu xin sự ban ơn từ Ngọc Hoàng Đại Đế và các Thần TiênChú ý khi lễ cúng Tết Đoan Ngọ
Chú ý khi lễ cúng Tết Đoan NgọLễ cúng Tết Đoan Ngọ nên tổ chức vào thời điểm chính ngọ (12 giờ trưa) ngày 5/5 âm lịch.
Trong ngày 5/5, tránh để giày dép lộn xộn vì có thể thu hút tà khí vào nhà.
Trong dịp này, hạn chế mua các vật phẩm có hình thù kỳ quái và tránh dừng chân ở những nơi u ám như nhà hoang, miếu đình bỏ hoang, cũng tránh đánh rơi tiền...
Không nên đánh rơi tiền bạc hoặc ví trong ngày Tết Đoan Ngọ vì có thể mất đi tài lộc, vận may.
Theo quan niệm phong thủy, tránh chọn phòng đầu hoặc cuối trong hành lang khi ở khách sạn, nhà nghỉ vì vị trí này có thể hút vào năng lượng tiêu cực, không tốt cho sức khỏe.
Câu hỏi phổ biến về lễ cúng Tết Đoan Ngọ
Khoảng thời gian tốt nhất để cúng Tết Đoan Ngọ là khi nào?
Tết Đoan Ngọ, ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch là ngày Ất Hợi. Có 2 khoảng thời gian thích hợp để cúng là giờ Ngọ (11 giờ - 13 giờ). Nếu không thể sắp xếp vào thời gian đó, bạn có thể cúng lễ vào 7 giờ - 9 giờ sáng, cũng là thời điểm hoàng đạo, phù hợp cho các nghi lễ tâm linh.
Những loại trái cây thường xuất hiện trong lễ cúng Tết Đoan Ngọ là gì?
Vào thời điểm này, là mùa của những loại trái cây như: vải, mận hậu, dưa hấu và chôm chôm. Do đó, thường có những loại trái cây này trong mâm cúng Tết Đoan Ngọ.
Giờ cúng Tết Đoan Ngọ tốt nhất là từ 11 - 13hVới những thông tin này, hy vọng bạn sẽ hiểu hơn về ngày Tết Đoan Ngọ và chuẩn bị cho dịp lễ này cùng gia đình! Hãy gửi những lời chúc Tết Đoan Ngọ ý nghĩa nhất đến người thân và bạn bè nhé!
Mua trái cây tươi ngon để cúng Tết Đoan Ngọ tại Mytour: