1. Cúng đất đai là gì?
Lễ cúng đất đai là một phong tục phổ biến tại các quốc gia phương Đông, đặc biệt là ở Việt Nam. Đây là dịp để gia chủ báo cáo với thần Thổ Công và Thổ Địa về những thành tựu trong năm qua, đồng thời bày tỏ lòng biết ơn và cầu nguyện cho sự thịnh vượng và may mắn trong năm tới.
Theo truyền thống văn hóa phương Đông, mỗi ngôi nhà và mảnh đất đều được coi là có một vị thần Thổ Công bảo vệ, đảm bảo sự thịnh vượng, tài lộc và hạnh phúc cho gia đình. Do đó, vào đầu năm, cuối năm hoặc trong những dịp đặc biệt, người dân thường tổ chức lễ cúng đất để thể hiện sự tôn trọng và lòng biết ơn đối với thần Thổ Công và Thổ Địa.
Theo truyền thống tâm linh của người Việt, lễ cúng đất đai thường được tổ chức vào đầu năm, cuối năm hoặc các dịp đặc biệt. Khi tổ chức vào cuối năm, thường kết hợp với lễ cúng ông Công ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp.
Nếu lễ cúng diễn ra vào đầu năm, người ta thường chọn từ ngày mồng 3 Tết đến hết tháng Giêng theo lịch âm. Đối với việc cúng đất đai trước khi xây dựng hoặc khai trương, gia chủ thường tham khảo ý kiến các chuyên gia phong thủy để chọn thời điểm phù hợp theo tuổi của mình.
Mục đích tâm linh của lễ cúng đất đai là bày tỏ lòng biết ơn và tôn kính đối với thần Thổ Công và Thổ Địa. Gia chủ trình bày thành tựu năm qua và cầu nguyện cho sự thịnh vượng, may mắn trong công việc và cuộc sống của năm mới.
Người phương Đông, đặc biệt là người Việt, rất coi trọng lễ cúng đất đai. Đây là cách để gia chủ tôn vinh và công nhận sự quản lý của các thần linh đối với đất đai, thường là thần Thổ Công và Thổ Địa. Qua lễ cúng, gia chủ báo cáo thành tựu năm cũ và thể hiện lòng biết ơn, đồng thời cầu xin sự hỗ trợ của các vị thần cho năm mới thịnh vượng và may mắn.
2. Văn khấn và lễ cúng tạ đất đai cuối năm chuẩn nhất
Dù thực hiện cúng tạ đất trong nhà hay ngoài sân, bài văn khấn cúng đất đai thường có nội dung tương tự nhau. Theo các chuyên gia tâm linh, yếu tố quan trọng nhất trong lễ cúng đất đai là lòng thành của gia chủ và tất cả các thành viên trong gia đình.
Đây là mẫu văn khấn cúng đất đai:
'Nam Mô A Di Đà Phật!'
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Con thành kính lạy
Các vị thần linh đương nhiệm tại địa phương.
Các thần Thổ Địa và Ngũ Phương Long Mạch.
Hôm nay là ngày 22 tháng 8 năm 2022, tương ứng với ngày 3 tháng 7 âm lịch.
Chúng con là Nguyễn Hoàng B.
Chúng con thành tâm chuẩn bị lễ vật, hoa quả, hương hoa và rượu để dâng lên các vị thần linh, kính mong các Ngài chứng giám việc lễ tạ thần Thổ Địa.
Gia đình chúng con xin gửi lòng biết ơn sâu sắc đến thần linh Thổ Địa đã che chở và ban phúc. Đất này được phong thủy tốt đẹp, khí vượng, bốn mùa an lành, không gặp tai họa. Mong các Ngài tiếp tục phù hộ cho chúng con trong năm mới, gia đình ấm êm, sức khỏe dồi dào. Hôm nay, trong ngày tốt lành, chúng con dâng lễ tạ để bày tỏ lòng thành kính và biết ơn. Xin các Ngài nhận lễ vật và chứng minh tâm đức của chúng con.
Chúng con kính nghĩ rằng thần linh Thổ Địa sẽ tùy theo duyên phận mà phù hộ cho gia đình chúng con được an cư, đạt những điều mong mỏi, nhà cửa rộng rãi, tài lộc dồi dào và cuộc sống hưng thịnh.
Với lòng thành kính, chúng con dâng lời cầu khấn, xin các Ngài soi xét tận tâm, với ý nguyện chân thành.
Chúng con kính mời các vị tổ tiên và thần linh gia đình đồng đến chứng giám và thụ hưởng lễ vật.
Kính báo!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Đây là bài văn cúng tạ đất:
“Hôm nay là ngày 22 tháng 8 năm 2024
Gia chủ chúng con xin thành tâm dâng hương hoa, quả, gạo muối, giấy tiền vàng bạc, bánh kẹo, và các lễ vật khác đến các Chư Thần, Ông Bà, các vị khuất mặt, cũng như các cô bác đất đai trong khu vực này.
Chúng con xin các Chư Thần, Ông Bà, các vị khuất mặt, và các cô bác đất đai trong khu vực này thọ nhận và chứng giám, hỗ trợ cho gia chủ chúng con.
Nam Mô Quan Thế Âm Bồ Tát chứng minh (đọc 3 lần)
Mô Phật – Nếu lễ vật của gia chủ có điều gì chưa hoàn hảo, xin các Chư Thần, Ông Bà, các vị khuất mặt, và các cô bác đất đai trong khu vực niệm tình, hoan hỉ tha thứ.
Nam Mô Quan Thế Âm Bồ Tát (lặp lại 3 lần)
(lời nguyện trong bài cúng này đọc 2 lần)
Khi ngọn nến gần tàn thì tiếp tục đọc
Nam Mô Quan Thế Âm Bồ Tát (lặp lại 7 lần)
Mô Phật – Lễ cúng đã hoàn tất. Gia chủ xin các Chư Thần, Ông Bà, và các vị có mặt tại đây, cô bác đất đai trong khu vực trở về nơi của họ, và xin cáo từ lễ vật.
Nam Mô Quan Thế Âm Bồ Tát xin chứng giám (đọc 3 lần)
Lưu ý: Lễ cúng đất đai thường được thực hiện ngoài trời, nhưng nếu không thể thì gia chủ cũng có thể thực hiện bài cúng trong nhà như mô tả trên.
3. Cần chuẩn bị lễ cúng đất đai như thế nào?
Lễ cúng đất đai là một nghi lễ trọng thể và nghiêm túc, vì vậy cần được chuẩn bị kỹ lưỡng và chu đáo. Thông thường, một mâm cúng bao gồm: hương nhang, hoa quả tươi, trầu cau, đèn cầy, gạo, muối trắng, nước lọc, xôi, chè, cháo trắng, thuốc lá, gà luộc, chân giò heo, rượu, trà, và các loại bánh kẹo.
Về vàng mã dùng trong cúng lễ, tùy theo điều kiện và nhu cầu của từng gia đình. Bạn có thể tham khảo các loại vàng mã như: bộ ngũ phương, bộ thần linh, 50 lễ vàng, 1 cây hoa đỏ 1000 vàng, cây vàng ngũ phương,…
Trong mỗi gia đình, thần Thổ Công và Thổ Địa được coi là những vị thần vô cùng quan trọng, do đó, việc chuẩn bị mâm cúng đất đai cần phải được thực hiện một cách tỉ mỉ và chu đáo.
Thông thường, cách bày trí bàn thờ như sau: Đặt bát hương thờ Thổ Công ở giữa, bên trái là bát hương của bà Cô Tổ, và bên phải là bát hương thờ gia tiên.
Người miền Nam và người Hoa khi cúng sẽ ăn trước một miếng từ bàn thờ Thổ Công. Theo truyền thuyết, ông Thổ Công bị đầu độc và rất sợ, nên ông chỉ dám ăn khi thấy có người đã ăn trước. Trên bàn thờ cũng sẽ có một đĩa tỏi lớn vì ông Thổ Công rất thích ăn tỏi.
Các bước cơ bản để cúng đất đai như sau:
Bước 1: Chọn ngày tốt để thực hiện lễ cúng đất hoặc lễ tạ đất
Bước 2: Chuẩn bị lễ vật và sắp xếp mâm cúng đất
Gia chủ nên mua sắm các lễ vật cơ bản như đã nêu, có thể thêm một số món lễ khác phù hợp với phong tục địa phương và khả năng của gia đình.
Bước 3: Sắp xếp mâm cúng đất
Bước 4: Đọc văn khấn để thực hiện nghi lễ cúng đất và tiến hành hạ lễ nhận lộc.
Cúng đất đai là một nghi thức quan trọng, do đó cần chuẩn bị một cách đầy đủ và chu đáo. Cần đặc biệt chú ý đến những vấn đề sau đây:
Dù bài văn khấn được viết trên giấy hay đọc từ điện thoại, tuyệt đối không để nó dưới đất, vì điều này thể hiện sự không tôn trọng tổ tiên.
Trong dịp lễ tạ nhà mới, không nên thực hiện hành động sát sinh gia súc hay gia cầm.
Trước khi thắp hương và đọc văn khấn, gia chủ cần phải tắm rửa sạch sẽ và mặc trang phục nghiêm chỉnh, chỉn chu.
Khi thực hiện nghi lễ, cần duy trì thái độ nghiêm túc và thành kính để những nguyện vọng và lời tạ ơn của gia chủ được thành hiện thực.