Chuyện chức phán sự đền Tản Viên là một trong những câu chuyện hay, tiêu biểu của Truyền kì mạn lục – một tác phẩm nổi tiếng và để lại dấu ấn của Nguyễn Dữ. Chuyện chức phán sự đền Tản Viên chứa đựng nhiều yếu tố huyền bí, kỳ ảo. Dưới đây là 2 dàn bài phân tích Chuyện chức phán sự đền Tản Viên, kính mời các bạn tham khảo.
Dàn bài phân tích Chuyện chức phán sự đền Tản Viên đầy đủ
1. Khai mạc
- Giới thiệu về tác phẩm Truyền kì mạn lục và Chuyện chức phán sự đền Tản Viên
2. Nội dung
a. Giới thiệu về thể loại truyền kỳ và nội dung của tác phẩm
- Truyền kỳ: Văn xuôi tự sự, thể hiện hiện thực qua những yếu tố kỳ ảo, thể hiện quan điểm của tác giả
- Nội dung của tác phẩm:
- Mô tả về Ngô Tử Văn và việc đốt đền của một tướng thất bại ở phía bắc do họ Thôi gây ra, gây thiệt hại cho dân làng.
- Hắn bị đe dọa và kiện chống ở Minh Ty. Nhờ sự hướng dẫn của Thổ thần, anh đã phơi bày tội ác của tên tướng giặc, khiến hắn phải trải qua sự trừng phạt.
- Sau đó, với sự tiến cử của Thổ thần, anh được bổ nhiệm làm phán sự ở đền Tản Viên.
=> Khẳng định lòng tin vào công bằng, sự trung thực của con người sẽ được đền đáp.
b. Mô tả về nhân vật Ngô Tử Văn
- Tên đầy đủ: Ngô Tử Văn
- Quê quán: Huyện Yên Dũng, vùng đất Lang Giang.
- Tính cách: quyết đoán, nóng tính, là người kiên quyết, không chịu khuất phục trước sự xấu xa.
=> Cách giới thiệu nhân vật trực tiếp, ngắn gọn, súc tích, thu hút sự chú ý của độc giả.
=> Giọng điệu có phần tôn vinh, hướng dẫn cách nhìn nhận cho người đọc về hành động tương lai của nhân vật.
c. Cuộc chiến với gian ác của Ngô Tử Văn
- Hành động đốt đền nhằm châm ngọn lửa của nổi giận:
- Nguyên nhân: Bởi sự bức bách, sức ép của tên tướng giặc bại trận của dòng họ Thôi, gây thiệt hại cho dân chúng 'Tử Văn đã rất …đốt đền'.
+ Diễn biến:
- Tử Văn 'tắm rửa sạch sẽ, cầu nguyện' => Đây là hành động được chuẩn bị cẩn thận, có mục đích, cẩn trọng, không phải bất ngờ.
- 'châm lửa đốt đền' => Hành động quyết đoán, công khai, vô cùng can đảm 'vung tay không lưu luyến'.
=> Hành động đốt đền thể hiện tính quyết liệt, cương trực của Ngô Tử Văn, phản ánh ý chí, tinh thần dân tộc mạnh mẽ, bằng cách loại bỏ tên tướng giặc bại trận gieo rắc hỗn loạn.
- Cuộc gặp gỡ với tên tướng Bách hộ họ Thôi:
- Sau khi thực hiện hành động đốt đền, Ngô Tử Văn 'cảm thấy không thoải mái … bị sốt rét'
- Trong tình trạng mê mải, anh nhìn thấy một người 'vẻ ngoài quyền quý, … cư sĩ' - nói lời đe dọa, yêu cầu anh 'xây dựng lại đền như cũ' => Sự đe dọa, lời mắng mỏ được truyền đạt 'Nếu biết điều … tai nạn', 'Phong Đô … sẽ biết' => một kẻ ranh ma, độc ác, tham lam, xảo trá.
- Trái ngược với tên tướng, Ngô Tử Văn 'bỏ qua … tự tin vào việc của mình', thái độ thoải mái, kiêu ngạo, tin tưởng vào hành động của mình.
- Cuộc gặp với Thổ thần:
- Tình huống: Thổ thần xuất hiện sau khi tên tướng đã 'ra đi … vẻ như một người già … bày tỏ lòng biết ơn đối với Tử Văn.' => Dáng vẻ đơn giản, thái độ khiêm nhường, kính trọng, thể hiện sự tôn trọng, biết ơn đối với Tử Văn.
- Thổ thần kể lại tất cả cho Tử Văn biết: Bị tên tướng đuổi đánh, phải tìm sự ẩn náu tại đền Tản Viên => chỉ ra sự xảo trá, sự tà ác của tên tướng giặc.
- Tử Văn phê phán Thổ thần yếu đuối, nhưng Thổ thần, mặc dù là một vị thần, nhưng phải chấp nhận, không dám chống lại vì 'những ngôi đền xung quanh … tồn tại nhờ nó'.
=> Nguyễn Dữ chỉ trích tầng lớp quan lại yếu đuối, không dám đấu tranh cho công bằng và tầng lớp quan lại tham lam.
+ Sau đó, Thổ thần hướng dẫn Ngô Tử Văn kiện tụng với Diêm vương và cách đối phó với tên tướng giặc.
=> Câu chuyện tiếp diễn một cách hợp lý, cho thấy những người làm việc đúng đắn thường nhận được sự giúp đỡ từ các thế lực siêu nhiên.
d. Cuộc đấu tranh vì công bằng tại Minh Ty
- Ngô Tử Văn đối mặt với những khó khăn:
- Bị quỷ sứ bắt đi trong đêm, vượt qua dòng sông với cầu cống 'dài hơn ngàn thước … sắc nhọn', 'hai bên … răng nanh đáng sợ', tội lỗi của anh bị ghi nhận là tội nặng, không được giảm hình phạt => những sự việc kinh hoàng, yêu cầu sự dũng cảm của Tử Văn.
- Anh không sợ hãi, la lên 'Ngô Soạn này … bị oan uổng' => được đưa vào phòng trực diện.
- Tại đó, tên tướng giặc coi mình thảm hại, đáng thương, than trách oan - Tử Văn bị Diêm vương mắng mỏ, kết án 'pháp luân phản bội', trách mắng anh cứng đầu, quyết liệt.
- Tuy nhiên, thái độ của Ngô Tử Văn: vẫn bình tĩnh, không sợ hãi mà kiên quyết la lên oan uổng, tự tin đối mặt với các lời buộc tội của Diêm Vương và các lý lẽ của tên tướng giặc.
- Anh tiết lộ tội ác của tên tướng họ Thôi:
- Tử Văn tuân thủ lời Thổ thần khi đối mặt với Diêm Vương, và quả quyết 'xin mang giấy … nói thẳng' => làm cho tên tướng giặc kinh sợ và yêu cầu giảm án cho anh => tiết lộ sự xảo trá, tà ác của hắn.
- Anh không từ bỏ, nhờ Diêm vương sai người đến đền Tản Viên => Sự việc chứng minh đúng những gì Tử Văn đã nói.
=> Cuối cùng, sự thật được xác nhận, Tử Văn chiến thắng trong vụ kiện, Diêm Vương trách cứ các quan phán không công bằng, không trung thực, và tên tướng giặc bị 'nhốt trong lồng sắt … Cửu u'
=> Cuộc đấu tranh dưới Minh Ty thể hiện sự gan dạ, sự thông minh của Ngô Tử Văn khi đối đầu với tên tướng xảo quyệt
=> Phản ánh ước mơ về sự công bằng và công lý của người dân trong xã hội xưa.
e. Ngô Tử Văn được bổ nhiệm làm phán sự tại đền Tản Viên
- Tình huống: Thổ thần đến cảm ơn Ngô Tử Văn đã giúp đỡ mình, đồng thời ông đã nói với Đức Thánh Tản về việc chàng giữ chức Phán sự ở đền Tản Viên và khuyên chàng nên chấp nhận lời mời ngay lập tức 'không cần phải suy nghĩ nhiều' => chàng chấp nhận một cách tức thì 'xếp việc nhà xong rồi không mắc bệnh mà mất'.
- Đây là phần thưởng lớn dành cho Ngô Tử Văn vì hành động cao cả, quyết tâm kiên định, sự mạnh mẽ của mình.
- Hành động tiêu diệt tên tướng giặc cũng là hành động tiêu diệt căn nguyên của cái ác 'ngôi mộ của tướng … giống như bã cám', làm sáng tỏ danh dự cho Thổ thần, minh oan cho hành động 'đốt đền' của chàng.
- Đây cũng là ước mong của nhân dân về một quan lương thiện, trung thực, hy vọng vào công bằng và công lý.
- Sự gặp gỡ với người quen và lời truyền đạt 'trở thành quan Phán sự' => sự tin tưởng khẳng định một quan lương thiện sẽ được mọi người kính trọng.
f. Ý nghĩa và bài học:
- Ý nghĩa:
- Thể hiện lòng tin của nhân dân vào công bằng và công lý trong xã hội.
- Phản ánh sự giả dối, xảo trá của một số người trong xã hội cùng với những oan trái, bất công không được làm sáng tỏ.
- Chỉ ra sự tham lam, lợi ích cá nhân, và sự tham nhũng của quan lại trong xã hội xưa.
- Chỉ trích sự nhát gan, nhu nhược, không dám đấu tranh cho quyền lợi và lẽ phải của một phần người có quyền lực cũng như phần lớn dân chúng.
- Khen ngợi lòng dũng cảm, tính chính trực, và sự kiên trì của những người dân bình thường trong xã hội phong kiến.
- Bài học:
- Cần phải mạnh mẽ, kiên định, và dũng cảm để đứng lên bảo vệ lẽ phải và công bằng.
- Phải tin rằng cuộc sống ở hiền lành sẽ đem lại điều tốt lành, và niềm tin vào công lý và lẽ phải là điều cần thiết.
g. Tính Chất Nghệ Thuật Đặc Biệt:
- Sự kết hợp giữa yếu tố kỳ diệu, huyền bí với lối kể tự sự, sử dụng thế giới tưởng tượng để phản ánh thực tế và mong ước của con người => Phản ánh tinh thần thời đại.
- Cốt truyện hấp dẫn, lôi cuốn người đọc, có tính logic cao, đạt đến cao trào.
- Tình tiết hấp dẫn, lối viết tự nhiên, chân thành, giản dị.
3. Kết Luận
Tổng kết ý nghĩa và nội dung mà tác giả muốn truyền đạt.
Dàn ý phân tích ngắn về truyện Chuyện chức phán sự đền Tản Viên
I. Giới Thiệu
- Tiểu sử của tác giả Nguyễn Dữ và tập Truyền kì mạn lục: Nguyễn Dữ sống vào thế kỷ XVI. Truyền kì mạn lục là tác phẩm xuất sắc của ông, ghi chép những câu chuyện thú vị trong dân gian.
- Giới thiệu về tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”: Là một trong 20 truyện của tập Truyền kì mạn lục, kể về câu chuyện của một quan chức phải xử án tại đền Tản Viên.
II. Phần Chính
1. Giới Thiệu Nhân Vật Ngô Tử Văn
- Họ Tên: Ngô Tử Văn, tên thật là Tử Soạn
- Quê Quán: Huyện Yên Dũng, thuộc đất Lạng Giang
- Tính Cách: Rõ ràng, nhiệt tình, không chịu đựng được sự xấu xa
→Cách giới thiệu trực tiếp, ngắn gọn nhưng đầy sức mạnh để thu hút sự chú ý của độc giả
→Giọng điệu khen ngợi nhằm chỉ rõ hành động tiếp theo của nhân vật
2. Cuộc Đấu Tranh Trên Trần Gian của Ngô Tử Văn
a. Hành Động Đốt Đền
- Nguyên Nhân Đốt Đền: Bị tức giận trước sự hành xử thái quá, ngạo mạn gây hại cho dân chúng của tên tướng giặc
- Hành Động:
+ Rửa mình sạch sẽ, thờ cúng trời
→Hành động đốt đền được thực hiện có mục đích, cẩn thận, không phải là phản ứng bốc đồng
+ Kích lửa đốt đền, không sợ hãi và quyết tâm mặc kệ sự phản đối của người khác
→Hành động công khai, can đảm, và quả quyết.
⇒ Thể hiện sự rõ ràng, trung thực, và dũng cảm của người trí thức Việt
⇒ Thể hiện tinh thần yêu nước mạnh mẽ thông qua việc loại bỏ hồn ma của tên tướng giặc.
b. Cuộc gặp gỡ giữa Ngô Tử Văn và tướng Bách hộ họ Thôi
- Ngay sau khi đốt đền, Tử Văn trở về nhà và bị “sốt rét nóng bừng”.
- Hình ảnh của tướng giặc:
- Xuất hiện với vẻ ngoài cao lớn, mạnh mẽ, đội mũ trụ
- Phát ngôn: Lời lẽ đầy đe dọa, mắng mỏ, buộc Tử Văn phải xây dựng lại đền.
→Đây là một kẻ ranh ma, tham lam, tàn ác
- Thái độ của Ngô Tử Văn: Thản nhiên, không quan tâm, vẫn tự tin và tự nhiên
→Thái độ của một người tin tưởng vào công lý và làm việc đúng đắn.
c. Cuộc gặp gỡ giữa Ngô Tử Văn và thần thổ
- Thần thổ: Trình bày chi tiết sự việc bị hại để Tử Văn nhận ra sự xảo trá và tà ác của tên tướng giặc, đồng thời lo lắng cho Tử Văn
→Thổ công chịu đựng và chấp nhận sự tồn tại của điều xấu nhưng không dám đấu tranh cho công lý.
- Thổ công hướng dẫn Ngô Tử Văn cách đối phó với tên tên tướng gian ác và đối chất với Diêm Vương.
→Tạo ra sự phát triển logic trong câu chuyện.
→Tử Văn không còn phải chiến đấu một mình mà đã có sự hỗ trợ từ thổ công.
3. Cuộc đấu tranh tái giành công lý ở Minh Ti.
a. Phần 1: Tử Văn đối mặt với những thử thách
- Họ bách hộ Thôi: Tạo vẻ khép nép, đáng thương, để kêu oan
- Diêm Vương: Tuân theo lời tố cáo của tên tướng giặc, trách mắng, phán định Tử Văn ngoan cố, bướng bỉnh
- Thái độ của Tử Văn:
- Bình tĩnh, không sợ hãi trước tình hình ở Minh Ti đáng sợ
- Mạnh mẽ, điềm tĩnh, kiên cường đối diện với quyền uy của Diêm Vương và sự xảo trá giả dối của tên tướng giặc
b. Phần 2: Tử Văn vạch trần tội ác của tên tướng giặc
- Trong cuộc tranh luận, nhận ra sự yếu đuối của mình, tên bách hộ Thôi hoảng sợ, tỏ ra giả dối, xin giảm án cho Tử Văn.
- Tử Văn không từ bỏ, xin Diêm Vương cho người xuống Tản Viên chứng thực.
- Diêm Vương: Chứng thực và tin lời của Ngô Tử Văn, ra phán quyết cho Tử Văn thắng kiện.
→Cuộc đấu tranh đã thể hiện sự dũng cảm, sáng suốt, quyết đoán của Ngô Tử Văn trong việc khôi phục công lí.
→Phản ánh sự giả dối, xảo trá của hồn ma tên tướng giặc.
→Kết quả của cuộc đấu tranh thể hiện ước mơ về công bằng của nhân dân.
4. Ngô Tử Văn nhận nhiệm vụ phán sự ở đền Tản Viên
- Là phần thưởng cho sự quả quyết, trung thực và dũng cảm của Ngô Tử Văn.
- Xóa sạch căn nguyên của ác, khôi phục danh dự cho thổ công, làm sáng tỏ sự bất công đối với Ngô Tử Văn.
- Kỳ vọng của nhân dân vào một quan chính trực, thanh liêm.
- Cuộc gặp giữa quan phán sự và người quen cũ: Thể hiện lòng tin vào một quan tốt, hướng dẫn dân, hướng dẫn nước.
5. Ý nghĩa, bài học
a. Ý nghĩa của câu chuyện
- Thể hiện lòng tin vào công bằng, ước mơ về một xã hội công bằng trong sự hiền lành, lành mạnh, ác gặp ác báo
- Phản ánh sự oan trái, bất công trong xã hội hiện nay
- Chỉ trích thói tham nhũng, quyền lợi lớn lao của quan lại hiện nay
- Chỉ trích sự hèn nhát không dám đấu tranh để bảo vệ lẽ phải của một phần quan lại và nhân dân
b. Bài học
- Cần dũng cảm đứng lên đấu tranh bảo vệ công bằng và đúng đắn.
- Hãy tin vào lẽ phải: Thiện sẽ chiến thắng ác
6. Đặc sắc nghệ thuật
- Sự kết hợp giữa thực và ảo, sử dụng truyện kì ảo để phản ánh cuộc sống thực, vì vậy có giá trị thời đại.
- Cốt truyện căng thẳng, hấp dẫn với kịch bản logic có sự phát triển từ mở đầu, leo thang, đến cao trào, rồi giải quyết.
- Chọn lựa các tình tiết kịch tính, hấp dẫn.
- Xây dựng tính cách nhân vật qua lời nói và hành động.
III. Kết bài
- Tóm tắt lại cốt truyện và nghệ thuật của tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”
- Chia sẻ cảm nhận cá nhân về tác phẩm: Mang lại sự thú vị cho độc giả bởi việc người lành được công bằng đền đáp, kẻ xấu bị trừng trị.