Văn mẫu lớp 10: Phân tích bài thơ Dục Thuỳ Sơn của Nguyễn Trãi - Bài văn hay lớp 10

Văn mẫu lớp 10: Phân tích bài thơ Dục Thuỳ Sơn của Nguyễn Trãi bao gồm 2 bài văn mẫu khác nhau cực hay kèm theo hướng dẫn chi tiết. Đây là tài liệu tham khảo giúp bạn nâng cao kỹ năng viết văn, hiểu biết về văn học với những bài văn mẫu chất lượng, phù hợp với chương trình học.

Phân tích bài thơ Dục Thuỳ Sơn cực chất dưới đây sẽ là tài liệu hữu ích cho bạn trong quá trình học, tự học và tự nghiên cứu để nâng cao kiến thức văn học của mình. Ngoài ra, bạn cũng có thể đọc thêm đoạn văn phân tích vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi trong Dục Thúy Sơn.

Dàn ý phân tích bài Dục Thúy Sơn

I. Giới thiệu:

• Giới thiệu về tác giả
• Giới thiệu về tác phẩm.

II. Phần chính:

1. Vẻ đẹp của núi Dục Thúy:

- 'Tiên san': khẳng định núi Dục Thúy chính là ngọn núi của tiên.

- Hình ảnh ẩn dụ 'liên hoa phù thủy thượng' độc đáo: mô tả núi giống như đóa hoa sen thanh cao nổi trên mặt nước.

- Từ 'tiên cảnh': mô tả vẻ đẹp huyền diệu, lấp lánh ở cõi tiên, 'trụy trần gian': rơi từ trần gian xuống. -> nhấn mạnh về cảnh sắc ở Dục Thúy giống như cõi tiên từ trời cao rơi xuống trần gian.

- 'Tháp ảnh': hình ảnh của ngọn tháp trên núi phản chiếu xuống mặt nước, 'trâm thanh ngọc': chiếc trâm ngọc xanh. -> So sánh bóng tháp soi xuống sóng nước giống như chiếc trâm cài tóc của thiếu nữ. -> cách liên tưởng mới lạ.

- 'Ba quang': ánh sáng của dòng nước, 'thúy hoàn': mái tóc xanh -> Ví hình ảnh phản chiếu của ngọn núi trên sóng nước như đang soi chiếu mái tóc biếc.

2. Tâm hồn Nguyễn Trãi:

• 'Hữu hoài': lòng nhớ thương, hoài niệm về cố nhân - Trương Thiếu bảo.
• 'Bi khắc': bia khắc văn thơ, 'tiển hoa ban': lốm đốm rêu -> nhìn tấm bia khắc chữ của người xưa nay đã lốm đốm rêu, thi sĩ lại bùi ngùi nhớ về vị danh sĩ đời Trần.

-> Tâm trạng hoài cổ và lòng trích 'uống nước nhớ nguồn' của thi nhân.

3. Nghệ thuật:

• Thành công trong việc sử dụng các kỹ thuật tu từ: ẩn dụ, so sánh.
• Giọng thơ trôi chảy.
• Hình ảnh thơ đẹp mắt.

3. Kết thúc:

- Đánh giá cao giá trị văn học, vẻ đẹp tâm hồn và tài năng nghệ thuật của Nguyễn Trãi.

Cảm nhận về bài thơ Dục Thúy Sơn

Nguyễn Trãi là một tác giả vĩ đại của dân tộc Việt Nam, ông đã để lại nhiều tác phẩm nổi tiếng, trong đó có bài thơ Dục Thúy Sơn, một tác phẩm đầy cảm xúc và ấn tượng.

Bài thơ này miêu tả về vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên, có lẽ đó chính là nguồn cảm hứng vô tận để tác giả sáng tác. Hai dòng thơ đầu tiên tạo nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt vời:

Cửa biển có non tiên
Từng qua lại mấy phen

Tác giả bắt đầu bằng việc mô tả vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên với những cảnh sông nước lớn lao “cửa biển có non tiên”. Mô tả này cho thấy cảnh thiên nhiên tuyệt vời như thế nào, với thiên nhiên đẹp, tâm hồn con người trở nên hồi hộp và phấn khích. Tác giả đã vẽ lên bức tranh về vẻ đẹp của thiên nhiên với những cảnh sống nước và sự hiện diện của nhiều người qua lại, đây thực sự là một điểm du lịch lý tưởng, nơi chúng ta có thể chiêm ngưỡng cảnh non tiên với những ngọn núi cao vút và những đám mây trắng trên trời cao:

Bóng tháp hình trâm ngọc
Gương soi ánh tóc huyền”.

Với những khung cảnh thiên nhiên đẹp và những bóng tháp trên trời cao, đã chiếu sáng những mái tóc đẹp trên đầu, hình trâm ngọc trong sáng và chiếu sáng vào những mái tóc huyền bí của những cô gái trẻ, chúng ta luôn tự hào về vẻ đẹp thiên nhiên tại Dục Thúy Sơn. Đây có lẽ là nguồn cảm hứng vô tận để tác giả sáng tác bài thơ này. Dục Thúy Sơn có cảnh thiên nhiên đẹp và trữ tình, và mỗi người đều có thể cảm nhận được điều đó qua ngôn ngữ và từ ngữ đặc sắc mà tác giả sử dụng.

Tháp là một địa điểm đẹp tại Dục Thúy Sơn, với những tấm gương đứng từ trên cao chiếu sáng xuống mặt nước xa xôi của thiên nhiên, chúng ta có thể thấy đây là một điểm du lịch lý tưởng, nơi chúng ta có thể chiêm ngưỡng cảnh núi cao vút và những đám mây trắng trên bầu trời cao:

Tình thư một bức phong còn kín
Gió nơi đâu, gượng mở xem”.

Thiên nhiên đẹp kết hợp với những tâm sự trong thơ đã gợi mở những lời tâm sự tình cảm và những tình thư vẫn còn nguyên vẹn. Gió nơi đâu thổi mạnh, làm hé mát những tấm lòng đang ẩn sau lớp vỏ của thơ ca. Thiên nhiên đẹp hòa quyện vào những tâm sự của con người, thiên nhiên đẹp nồng vào những tâm trạng thời thế của con người. Tác giả đã thể hiện rất sâu sắc qua những cảnh thiên nhiên đẹp nhưng buồn, “người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”. Tâm trạng của con người đã được đan xen vào khung cảnh thiên nhiên, chúng ta luôn thấy ở đó những nỗi buồn man mác dù thiên nhiên ở đây rất hùng vĩ và đẹp nhưng nó lại xen kẽ là những tâm sự thời thế nỗi buồn khi mình không lo được cho dân cho nước, nỗi buồn này đã thấm đẫm trong văn chương của Nguyễn Trãi. Với những quang cảnh đẹp và cảnh núi cao hùng vĩ chúng ta thấy được vẻ đẹp thật mê ly hồn người ở Dục Thúy Sơn, đây là những cảnh thiên nhiên làm snags tạo nên những cảm hứng trong tâm hồn thi sĩ, mỗi con người đều tự hào về vẻ đẹp của thiên nhiên trên mảnh đất mà mình sinh sống. Nguyễn Trãi đã thể hiện rất đặc sắc qua ngôn ngữ giàu chất suy tư và đầy cảm xúc.

Sáng tác của Nguyễn Trãi gây nhiều cảm xúc trong lòng đọc giả. Qua bài Dục Thúy Sơn, chúng ta càng hiểu sâu hơn về tài năng của tác giả, được thể hiện qua bài viết. Bài thơ mô tả vẻ đẹp thiên nhiên và qua đó, tác giả thể hiện những tâm sự thời thế.

Cảm nhận về bài thơ Dục Thúy Sơn

Tình yêu thiên nhiên là nguồn cảm hứng thường thấy trong các tác phẩm của Nguyễn Trãi. Đằng sau những bức tranh thiên nhiên, thi sĩ thường khéo léo thể hiện những suy tư về cuộc sống, thế sự. Điều này rõ ràng trong tác phẩm 'Dục Thúy Sơn', viết bằng chữ Hán theo thể ngũ ngôn luật, để lại ấn tượng sâu sắc với độc giả bởi cảnh sắc tươi đẹp và tâm trạng sâu lắng.

Nguyễn Trãi mô tả tài phong của núi Dục Thúy một cách tinh tế:

'Hải khẩu hữu tiên san'
('Cửa biển có non tiên')

Cụm từ 'tiên san' khắc họa hình ảnh ngọn núi tiên gần biển 'hải khẩu'. Dù đã đến nhiều lần, thi sĩ vẫn cảm thấy nơi đây đẹp như thiên đàng tiên cảnh. Vẻ đẹp ấy vừa hùng vĩ, vừa thơ mộng.

Ngắm nhìn cảnh đẹp ở đây, con người không khỏi say mê:

'Liên hoa phù thủy thượng;
Tiên cảnh trụy trần gian.'

Thi nhân tưởng tượng núi giống như bông sen đang nở rộ giữa dòng nước trong xanh. Hình ảnh ẩn dụ 'liên hoa phù thủy thượng' cho thấy đây là một so sánh mới lạ. Sen tượng trưng cho vẻ đẹp giản dị, trong sáng. Ví dáng núi như hoa sen, Ức Trai muốn tô đậm sự thuần khiết, tươi đẹp của núi non, sông nước nơi đây. Câu thơ tiếp theo, nhà thơ khẳng định về vẻ đẹp huyền diệu của núi Dục Thúy. Đứng trước cảnh tượng ấy, con người cứ ngỡ đây là 'cõi tiên rơi xuống trần gian'.

Bức tranh thiên nhiên được miêu tả qua điểm nhìn bao quát rộng. Bức tranh như tiên giới - huyền ảo, diệu kì.

Đến với những dòng thơ tiếp theo, khung cảnh núi Dục Thúy hiện ra vô cùng chân thực, rõ nét:

'Tháp ảnh trâm thanh ngọc;
Ba quang kính thúy hoàn.'

Trong bài thơ 'Dục Thúy sơn', Trương Hán Siêu từng viết 'Trung lưu quang tháp ảnh,' ('Lòng sông in bóng tháp'). Nếu như Trương Hán Siêu chỉ đơn thuần miêu tả hình ảnh ngọn tháp in bóng lên dòng nước thì Nguyễn Trãi lại mang đến sự sáng tạo độc đáo. Ông ví bóng tháp trên mặt nước giống như chiếc trâm cài tóc của người thiếu nữ. Chiếc trâm ấy được làm từ ngọc và có màu xanh. Khi xưa, các thi nhân thường lấy vẻ đẹp của thiên nhiên để gợi tả nét đẹp của con người. Đến với 'Dục Thúy sơn', Nguyễn Trãi lại lấy nét đẹp đằm thắm, duyên dáng của người con gái để hình dung dáng núi soi bóng trên sóng biếc. Đây quả là một hình ảnh so sánh rất hiện đại và đặc biệt. Sự liên tưởng và bút pháp mới lạ tiếp tục được thể hiện thông qua dòng thơ 'Ba quang kính thúy hoàn'. Giờ đây, ánh sáng dòng nước như đang soi chiếu mái tóc xanh biếc. Như vậy, thi sĩ không chỉ cảm nhận thiên nhiên qua đôi mắt tinh tường mà còn bằng trái tim, tấm lòng đong đầy tình yêu. Nhờ đó, cảnh vật càng trở nên có hồn.

Tương tự như những tác phẩm khác, hai câu thơ cuối cùng chính là dòng tâm trạng, suy ngẫm của nhà thơ:

'Hữu hoài Trương Thiếu bảo;
Bi khắc tiển hoa ban.'

Trong lúc ngắm núi Dục Thúy, Nguyễn Trãi vẫn nhớ đến Trương Thiếu bảo. Nhìn tấm bia khắc chữ của người xưa, thi sĩ nhớ về vị danh sĩ đời Trần, được nhiều vị vua trọng dụng. Dù thế gian biến đổi, nước sông dâng trào rồi lại rút, đất nước trải qua biến động, thăng trầm nhưng dưới lớp rêu xanh, những nét chữ trên bia đá vẫn giữ nguyên giá trị. Qua hai câu thơ, ta cảm nhận được tấm lòng cao đẹp của Nguyễn Trãi.

Bằng hình ảnh mĩ lệ, giàu sức gợi, giọng thơ nhịp nhàng cùng các biện pháp tu từ như so sánh 'Tháp ảnh trâm thanh ngọc;/ Ba quang kính thúy hoàn.', ẩn dụ 'liên hoa phù thủy thượng', nhà thơ đã vẽ nên một bức tranh đẹp về núi Dục Thúy. Đồng thời, khéo léo bộc lộ suy tư về con người, lịch sử và dân tộc.

'Dục Thúy sơn' là một sáng tác tuyệt vời của Nguyễn Trãi - người yêu thiên nhiên, yêu đất nước. Bài thơ khiến chúng ta không thể quên hình ảnh núi Dục Thúy vừa kì vĩ, vừa thơ mộng cùng tấm lòng 'uống nước nhớ nguồn' cao quý mà thi sĩ gửi tới người xưa.