Buzz
Văn mẫu lớp 10: Phân tích Dưới bóng hoàng lan của Thạch Lam tổng hợp 3 mẫu dàn ý chi tiết nhất. Giúp học sinh hiểu biết cách viết văn sáng tạo, phân chia thời gian một cách hợp lý để viết phân tích văn hay.
Dưới bóng hoàng lan của Thạch Lam là một tác phẩm nổi tiếng. Nó mang đến cho chúng ta hình ảnh tuổi thơ, người bà ấm áp và quê hương thân thương. 3 dàn ý phân tích Dưới bóng hoàng lan dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tác phẩm này.
Phân tích tác phẩm Dưới bóng hoàng lan
1. Khởi đầu:
- Giới thiệu về tác phẩm 'Dưới bóng hoàng lan' và tác giả Thạch Lam.
- Phê phán tổng quan về tác phẩm.
2. Phần chính:
2.1. Chủ đề và nội dung:
2.1.1. Ý nghĩa chủ đề:
- Chủ đề về tình cảm gia đình làm nguồn cảm hứng phong phú, không ngừng trỗi dậy trong văn học.
- Thể hiện qua sự biến đổi tâm trạng của nhân vật Thanh từ khi trở về đến lúc phải rời đi.
2.1.2. Nội dung chính của tác phẩm:
Tác phẩm kể về một chuyến về thăm quê của Thanh - một người con xa quê đi làm ăn ở tỉnh. Những kỷ niệm tuổi thơ trỗi dậy, khiến anh cảm thấy rất xúc động. Không chỉ được sống trong không gian quen thuộc, anh còn gặp lại cô gái dịu dàng, trong sáng từng đi nhặt hoàng lan cùng anh. Sau vài ngày, anh phải trở lại tỉnh để tiếp tục công việc dang dở. Lúc ra đi, anh vừa buồn vừa vui.
2.2. Phân tích nội dung:
2.2.1. Khi Thanh mới trở về nhà:
- Bối cảnh bên ngoài nhà:
- Đường lát gạch Bát Tràng phủ đầy rêu mốc.
- Những tán cây mát mẻ bóng mát, che chắn khỏi ánh nắng gay gắt bên ngoài.
- Hương thơm của lá non nhẹ nhàng lan tỏa trong không khí.
- Bầu không khí ngập tràn ánh sáng.
- Bình yên và tĩnh lặng, không một chút tiếng ồn từ cuộc sống náo nhiệt bên ngoài.
=> Không gian mát mẻ giúp con người cảm thấy thư thái và nhẹ nhàng.
- Bối cảnh bên trong nhà:
- Buổi tối, se lạnh.
- Khung cảnh vẫn trơ trọi không thay đổi.
- Yên bình, tĩnh lặng.
=> Sự yên lặng của không gian quen thuộc khiến Thanh xúc động đến nghẹn ngào, mãi mới rỉ rả: 'Bà ơi!'.
2.2.2. Trong lúc ở nhà:
* Cảm xúc với người bà kính trọng:
- Hạnh phúc, xúc động khi gặp lại bà:
- Bà hiện ra với ánh mắt hiền lành, mái tóc bạc phơ, và đôi tay nâng gậy trúc.
- Ánh mắt của bà tràn đầy tình thương và quan tâm khi nhìn Thanh.
-> Sự ân cần ấy làm cho Thanh rất xúc động và hạnh phúc, anh chạy đến bên bà với niềm vui mãnh liệt.
- Cảm thấy nhỏ bé bên cạnh bà:
- Sự tương phản giữa Thanh, người vững vàng, mạnh mẽ, và bà, người nhỏ bé và yếu đuối.
- Thanh cảm nhận được sự che chở, yêu thương của bà, từ khi còn nhỏ cho đến bây giờ.
- Bất tận xúc động trước tình thương của bà dành cho mình:
- Bà lo lắng khi Thanh phải đi bộ dưới ánh nắng gay gắt.
- Bà dọn dẹp giường chiếu, sắp xếp gối lại để Thanh nằm nghỉ trong lúc bà chuẩn bị bữa cơm.
- Bà nhẹ nhàng kéo màn, đuổi muỗi để Thanh có thể thoải mái như thời thơ ấu.
-> Sự quan tâm ân cần của bà khiến Thanh 'rưng rức', cảm thấy xót xa khi thấy bà phải ở một mình ở nhà.
* Cảm xúc khi gặp lại Nga:
- Bất ngờ khi gặp Nga lần đầu sau thời gian dài:
Chăm chú ngắm nhìn vẻ đẹp dịu dàng của Nga.
Buổi trò chuyện thân thiết đưa ta trở về với những kỷ niệm đẹp ngày xưa.
- Tình cảm dịu dàng bắt đầu nảy nở:
Thanh luôn tỏ ra rất tinh ý, ngắm nhìn vẻ đẹp dịu dàng của Nga.
Hai người cùng nhau lang thang trong vườn, bước dạo dưới bóng râm của những cây hoàng lan cao thẳm.
Sự thẳng thắn của Nga đã làm bật mí cảm xúc: 'Những ngày em ở đây, cùng anh hái hoa, em nhớ anh lắm'.
Khi hai tay nắm chặt nhau dưới bầu không khí ngập tràn hương thơm của hoa hoàng lan.
=> Nỗi dịu dàng nhẹ nhàng vọng trong lòng Thanh.
2.2.3. Lúc Thanh rời đi:
- Vali mang bao gồm những món quà từ bà, Thanh lắng nghe lời khuyên dạy của bà -> Tình yêu thương vô biên của bà dành cho đứa cháu. Dù Thanh có trưởng thành đến đâu, anh vẫn mãi là 'đứa bé nhỏ' trong lòng bà.
- Tâm trạng rối bời, nhung nhớ, 'nửa buồn nửa vui':
Chán chường vì phải xa cách tổ ấm yêu thương, nơi tràn ngập tình thương.
Hạnh phúc vì biết luôn có 'nơi bình yên, hạnh phúc' chờ đợi, có một người đặc biệt luôn nhớ thương và chờ đợi mình.
2.2.4. Hình ảnh cây hoàng lan:
- Lặp đi lặp lại suốt cả câu chuyện.
- Biểu tượng cho những người phụ nữ quan trọng trong cuộc đời Thanh:
- Bà ngoại khiêm nhường, đầy lòng hi sinh.
- Nga - cô gái dịu dàng, trung thành.
=> Cây hoàng lan là nhân chứng ghi lại sự trưởng thành của Thanh và Nga, cũng như là biểu tượng của tuổi già của người bà.
2.3. Đánh giá tác phẩm:
2.3.1. Nội dung:
- Tận hưởng sự yên bình của quê hương.
- Khen ngợi tình thân thiết trong gia đình, gần gũi.
- Khen ngợi tình yêu trong trắng, trung thành, và đẹp đẽ.
2.3.2. Nghệ thuật:
- Sử dụng ngôn ngữ đơn giản, gần gũi nhưng không kém phần tinh tế.
- Lối kể chuyện nhẹ nhàng, xen kẽ giữa quá khứ và hiện tại.
- Phong cách viết đầy cảm xúc, êm đềm.
3. Kết bài:
- Tóm tắt lại thông điệp và giá trị mà tác phẩm muốn truyền đạt.
- Mở rộng quan điểm.
Dàn ý phân tích Dưới bóng hoàng lan
1. Giới thiệu:
- Thông tin về tác giả Thạch Lam
- Giới thiệu về tác phẩm Dưới bóng hoàng lan
2. Thân bài:
2.1. Nội dung và chủ đề:
- Nội dung: Truyện kể về Thanh, sau thời gian đi làm tỉnh về quê thăm bà. Tại ngôi nhà thân thương, anh ôm trọn những kỷ niệm ngọt ngào. Rời bà, anh nghĩ sẽ trở lại thường xuyên.
- Chủ đề: Ý nghĩa của tình thân trong gia đình đối với từng người.
2.2. Phân tích nội dung:
* Tâm trạng của Thanh khi trở về nhà:
- Khung cảnh đẹp của khu vườn và nhà làm Thanh cảm động:
Thanh bước vào khu vườn, cảm giác 'mát rượi cả người', cảm thấy nghẹn ngào, chỉ có thể lặp lại khẽ 'Bà ơi'.
Bên bậc cửa, mọi ồn ào bên ngoài dường như tan biến.
=> Đó là cảm xúc không thể diễn tả của người con xa quê khi trở về với mái nhà thân thương.
* Tâm trạng của Thanh khi ở bên bà:
- Hạnh phúc, xúc động khi gặp lại bà.
- Cảm thấy mình nhỏ bé trước bà:
- Mỗi khi ở bên bà, Thanh luôn cảm thấy nhỏ bé và bình yên, biết rằng ở nhà luôn có bà đợi chờ.
- Mỗi lần trở về, anh luôn cảm nhận được sự yên bình và thư thái trong không gian nhà.
- Mùi hương của hoa hoàng lan khiến anh gợi lại những kí ức ngọt ngào thời thơ ấu.
- Xúc động trước tình yêu thương của bà:
- Anh nghe thấy tiếng bà đi vào nhưng giả vờ ngủ.
- Yên lặng, không dám vùng vẫy, chờ đợi cho đến khi bà rời đi.
=> Bị ấn tượng bởi tình thương của bà, Thanh không kìm được cảm xúc, gần như rơi nước mắt.
* Cảm xúc của Thanh đối với Nga:
- Ngạc nhiên khi nghe giọng nói quen thuộc của Nga:
- Chăm chú quan sát vẻ đẹp của Nga.
- Vui vẻ cùng Nga ăn cơm, có lúc nhầm Nga là em ruột của mình.
- Ngượng ngùng:
- Nhớ lại hai bàn chân xinh xắn, lấm tấm cát của Nga khi còn nhỏ và cười.
- Dẫn Nga đi thăm vườn, cảm nhận mái tóc Nga phảng phất mùi hoa hoàng lan.
- Nghe câu nói của Nga, Thanh không biết nên nói gì, nắm cành lan trong tay để Nga hái hoa.
- Cảm xúc yêu thương:
Nắm lấy tay của Nga, để nó nằm yên trong lòng bàn tay.
=> Cảm nhận được điều gì đó dịu dàng trong tâm hồn.
* Tâm trạng của Thanh khi sáng sớm tỉnh giấc:
- Bâng khuâng, lưu luyến:
- Cảm thấy nửa vui nửa buồn.
- Nghĩ về ngôi nhà và Nga.
2.3. Đánh giá:
a. Về nội dung:
- Tác phẩm mang lại cho người đọc cảm giác của sự bình yên trong mái ấm, quê hương.
Đồng thời, nó ca ngợi tình cảm gia đình thân thiết, tuyệt vời.
b. Về nghệ thuật:
- Lời dùng từ tinh tế.
- Cách kể chuyện nhẹ nhàng, xen kẽ giữa quá khứ và hiện tại.
- Lối viết dịu dàng, tự nhiên.
3. Kết bài: Xác nhận giá trị của tác phẩm.
Lập kế hoạch phân tích Dưới bóng hoàng lan
1. Khai mạc: Giới thiệu về tác giả và tác phẩm.
2. Nội dung:
2.1. Tóm tắt và Chủ đề:
- Truyện kể về chuyến thăm bà của nhân vật Thanh sau thời gian làm ăn ở tỉnh. Tại ngôi nhà thân thương, anh gợi lên những kỷ niệm ngọt ngào trong tâm trí. Sau vài ngày, anh phải trở về để tiếp tục công việc. Trong ngày ra về, anh nghĩ rằng sẽ quay lại thường xuyên.
- Chủ đề: Ý nghĩa của tình cảm gia đình đối với mỗi người.
2.2. Phân tích nội dung:
* Tâm trạng của nhân vật Thanh khi về nhà:
- Sự lưu luyến bất ngờ trước vẻ đẹp của khu vườn và bên trong nhà khiến Thanh không khỏi xúc động:
- Khi bước vào khu vườn, cảm giác 'mát hẳn cả người', lòng anh nghẹn ngào, chỉ có thể lên tiếng nhẹ nhàng 'Bà ơi'.
- Anh cảm thấy như mọi sự ồn ào bên ngoài đều dừng lại ở cánh cửa.
=> Đó là biểu hiện không lời của nỗi xúc động khi người con đi xa trở về với mái nhà thân yêu.
* Tâm trạng của Thanh khi ở bên bà:
- Hạnh phúc, rộn ràng khi gặp lại bà.
- Cảm thấy mình nhỏ bé khi bên bà:
- Sự đối lập giữa vẻ thẳng thắn của Thanh và hình ảnh của bà còng lưng diễn đạt sâu sắc nỗi xúc động trong lòng Thanh. Dù đã trưởng thành, anh vẫn cảm thấy nhỏ bé bên bà.
- Mỗi lần trở về, Thanh luôn cảm thấy yên bình và thoải mái vì biết rằng ở nhà luôn có bà đợi chờ.
- Trong khoảnh khắc ấy, hương thơm của hoàng lan gợi lại trong anh những kỷ niệm thơ ấu.
- Xúc động khi nhận được tình thương của bà:
- Nghe tiếng bà đi vào, giả vờ ngủ.
- Nằm yên, không dám động đậy, chờ cho đến khi bà đi ra.
=> Thanh cảm động gần ứa nước mắt khi cảm nhận được tình thương của bà.
* Cảm xúc của Thanh đối với Nga:
- Bất ngờ khi nghe thấy giọng nói quen thuộc của Nga:
- Chăm chú quan sát vẻ đẹp xinh xắn của Nga.
- Vui vẻ ăn cơm cùng Nga, đôi khi nhầm lẫn Nga là em ruột của mình.
- Ngần ngại:
- Nhớ về đôi chân xinh xắn, từng bước chân trên cát của Nga khi còn bé và nụ cười đáng yêu.
- Dẫn Nga đi thăm vườn, hít thở trong làn hương hoàng lan thoang thoảng từ mái tóc của Nga.
- Nghe thấy tiếng nói của Nga, Thanh không thể nói gì, cầm cành hoa lan trong tay để Nga đi tìm hoa.
- Tình cảm yêu thương:
Nắm tay Nga, để yên trong lòng bàn tay.
=> Cảm nhận một điều gì đó dịu dàng trong lòng.
* Tâm trạng của Thanh khi bắt đầu một buổi sáng mới:
- Lưu luyến, lắng đọng:
- Một phần vui vẻ, một phần buồn bã.
- Ý thức về ngôi nhà và nhớ đến Nga.
2.3. Đánh giá:
a. Về nội dung:
- Tác phẩm khiến người đọc cảm nhận được sự yên bình của mái ấm, của quê hương. Đồng thời, nó cũng tôn vinh tình cảm gia đình, một giá trị thiêng liêng, tuyệt vời.
b. Về nghệ thuật:
- Sử dụng từ ngữ tinh tế.
- Cách kể chuyện nhẹ nhàng, xen kẽ quá khứ và hiện tại một cách khéo léo.
- Lối viết tha thiết, dịu dàng.
3. Kết luận: Đánh giá lại giá trị của tác phẩm.
