Lời nói, cử chỉ, hành động của Đăm Săn và Mtao Mxây được tác giả mô tả kỹ lưỡng, muốn tôn vinh hình ảnh của nhân vật anh hùng sử thi Đăm Săn, với đầy đủ những phẩm chất như dũng cảm, tự tin, tài năng, lòng tốt. Dưới đây là mẫu văn hay nhất, mời các bạn tham khảo.
Dàn ý lời nói, cử chỉ, hành động của nhân vật Đăm Săn và Mtao Mxây
a. Mở Đầu
Sử thi Đăm Săn được xem như một tác phẩm vĩ đại và hùng vĩ của người dân tộc Ê-đê, đậm chất dân tộc. Không chỉ là một tác phẩm có giá trị về nội dung mà còn thành công trong việc khắc họa những nhân vật sử thi đầy ấn tượng, trong đó Mtao Mxây và Đăm Săn là hai biểu tượng nổi bật.
b. Nội dung chính
* Về ngôn ngữ: Điều đặc biệt trong lời nói của họ là sự đối lập rõ ràng:
- Đăm Săn thể hiện lòng dũng cảm và danh dự trong cuộc đối đầu với Mtao Mxây, bằng cách nói ra những lời chân thành và kiên định.
- Trái lại, Mtao Mxây thường tỏ ra kiêu ngạo và chế nhạo Đăm Săn trong lời nói của mình.
Đăm Săn phô diễn lòng trung thực rõ ràng, trong khi Mtao Mxây thể hiện bản lĩnh bằng cách làm kẻ ác độc, nhát gan.
Mtao Mxây ngày càng kiêu căng, tự phụ; còn Đăm Săn giữ vững bình tĩnh, lòng can đảm.
Bày tỏ sự thảm thiết trong lời cầu nguyện.
* Về hành động:
Trong trận đấu đầu tiên, khi đối đầu với khiên, Mtao Mxây múa khiên trước, cho thấy sự thiếu kinh nghiệm.
'Đăm Săn nhanh nhẹn vận khiên múa. Một lần đẩy mạnh, hắn vượt qua một đồi chiến trận. Tiếp tục đẩy mạnh, hắn vượt qua một đồi dày đặc. Chàng chạy nhanh về phía đông, rồi vun vút về phía Tây'.
- Mtao Mxây bước đi khổ sở từng bước.
- Trong trận đấu hiệp hai, lần này, Đăm Săn nhanh trí chiếm lấy mảnh trầu của Hơ Nhị, tiếp tục múa khiên khoe sức mạnh.
- Vung chày trúng vào tai Mtao Mxây, hắn phải chạy vội vàng trong sự hoảng sợ.
c. Kết Bài
Sử dụng kỹ thuật đối ngược, cách diễn đạt tinh tế, sử dụng ngôn từ phong phú, tác giả tạo ra hai nhân vật biểu tượng, để lại dấu ấn sâu sắc trong tâm trí người đọc.
Lời nói, cử chỉ, hành động của Đăm Săn và Mtao Mxây
Văn học dân gian Việt Nam như một khu vườn hoa phong phú, có vai trò quan trọng trong văn học Việt Nam. Truyện cổ tích mang lại những bài học nhân văn sâu sắc về cuộc sống, về cách sống của con người qua những nhân vật dịu dàng, mạnh mẽ như cô Tấm, Thạch Sanh, Nàng Lọ Lem; truyền thuyết giúp ta hiểu sâu hơn về lịch sử dân tộc, về những ước mơ và khát vọng của nhân vật anh hùng như Thánh Gióng, Sơn Tinh; ca dao, dân ca là những bài thơ ngọt ngào, truyền tải tình yêu thương,... Và qua văn học sử thi, ta càng hiểu rõ hơn về những anh hùng sử thi dũng mãnh, có tinh thần cộng đồng.
Sử thi Đăm Săn là một tác phẩm tuyệt vời của người dân tộc Ê-đê yêu quý. Tác phẩm không chỉ có giá trị nội dung sâu sắc mà còn vẽ nên hình ảnh rõ nét của những nhân vật sử thi đầy ấn tượng. Mtao Mxây và Đăm Săn là hai nhân vật tiêu biểu, được mô tả qua nhiều kỹ thuật nghệ thuật đặc biệt, tạo ra một bức tranh sống động về nhân vật.
Về ngôn từ, cả Mtao Mxây và Đăm Săn đều là những tù trưởng của cộng đồng. Tuy nhiên, ngôn từ của họ phản ánh rõ sự trái ngược, ngôn từ của Đăm Săn đầy uy nghi, đại diện cho cuộc chiến công bằng, trong khi Mtao Mxây lại thể hiện sự sợ hãi, hèn nhát của một kẻ xấu xa, đại diện cho cuộc chiến không công bằng. Khi biết Mtao Mxây tới cướp vợ, Đăm Săn phải bảo vệ danh dự của mình và của cộng đồng. Đăm Săn đã mạnh dạn đến nhà Mtao Mxây để giành lại vợ - nàng Hơ Nhị, Hơ Bhị yêu quý. Đăm Săn thể hiện sự quả quyết, trực tiếp trong lời nói, bộc lộ bản lĩnh của một người anh hùng. Trong khi đó, Mtao Mxây lại tỏ ra kiêu căng, trêu chọc Đăm Săn. Trong lời nói, Mtao Mxây đã thể hiện sự ngang ngược, giễu cợt Đăm Săn, hoàn toàn trái ngược với Đăm Săn anh hùng. Khi Mtao Mxây xuống, hắn tỏ ra lo lắng, sợ Đăm Săn đâm lén mình, bằng cách nói: 'Ngươi không được đâm ta khi ta đang đi xuống đó nghe'. Đăm Săn tỏ ra coi thường, khinh bỉ Mtao Mxây: 'Tại sao ta lại đâm ngươi khi ngươi đang đi? Ngươi thấy đến con trâu của nhà ngươi trong chuồng, ta còn không muốn đâm nữa đâu'.
Hai kẻ đối địch trong cuộc chiến, mỗi người mang một tính cách riêng, đại diện cho hai phe chính nghĩa và gian tà chuẩn bị tham gia vào trận đấu. Trong khi Mtao Mxây tỏ ra kiêu căng, cho thấy mình có tài năng và học vấn bằng cách múa khiên: 'Có thầy ta học thầy, có sư ta học sư, có thần rồng ta học thần rồng', hắn vẫn run sợ trước Đăm Săn. Khi hắn nhận thấy không còn cách nào khác, hắn kêu xin Hơ Nhị quăng cho miếng trầu. Khi thua cuộc, hắn lên tiếng cầu xin thảm thiết, thể hiện sự hèn nhát rõ ràng: 'Ơ diêng, ơ diêng để ta làm lễ cầu phúc cho một con trâu. Ta sẽ cho thêm một con voi'. Cuối cùng, Mtao Mxây là kẻ thua cuộc, Đăm Săn chiến thắng với tiếng hò reo, kêu gọi: 'Ơ ngàn chim sẻ, ơ vạn chim ngói! Tất cả tôi tớ này! Các ngươi có đi với ta không?'.
Trong cử chỉ và hành động, sự đối lập giữa Mtao Mxây và Đăm Săn càng trở nên rõ rệt hơn. Cuộc chiến diễn ra căng thẳng, quyết liệt. Trong hiệp đấu đầu tiên, khi đấu khiên, Mtao Mxây múa khiên trước, thể hiện sự kém cỏi, thiếu tài năng 'làm hắn kêu rên như quả mướp khô'. Trong khi Đăm Săn thì bình tĩnh, không hề run sợ. Lần lượt, Đăm Săn: 'Đăm Săn rung khiên múa. Một lần xốc tới, chàng vượt qua một đồi tranh. Một lần xốc tới nữa, chàng vượt qua một đồi lồ ô. Chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía Tây'. Mtao Mxây thì bước thấp bước cao khốn khổ, chạy khắp nơi từ Tây sang Đông.
Trong hiệp hai, Đăm Săn nhanh chóng cướp lấy miếng trầu của Hơ Nhị, tiếp tục múa khiên 'Chàng múa trên cao, gió thổi như bão... Khi chàng múa nước kiệu, núi ba lần rạn nứt, đồi tranh bật rễ bay tung'. Với sự giúp đỡ từ trời, sức mạnh của Đăm Săn ngày càng tăng, vung cái chày trúng vào tai Mtao Mxây, hắn lúc này phải tháo chạy trong hoảng hốt, sợ hãi, lo sợ cho tính mạng của mình: 'Mtao Mxây tháo chạy. Hắn quanh quẩn quanh chuồng lớn... hắn quanh quẩn quanh chuồng trâu'. Cuối cùng, hắn bị chém đầu, đem bêu ra ngoài đường.
Tất cả lời nói, cử chỉ và hành động của các nhân vật được tác giả mô tả cẩn thận, chi tiết, ngôn ngữ phong phú và sâu sắc. Tác giả muốn nhấn mạnh hình ảnh của anh hùng Đăm Săn, đại diện cho vẻ đẹp của tù trưởng buôn làng: dũng cảm, tự tin, tài năng, tốt bụng. Là một biểu tượng cho sự đoàn kết, chiến đấu cho hạnh phúc, hòa bình, sự phồn thịnh cho buôn làng Tây Nguyên. Thông qua việc sử dụng kỹ thuật đối lập, mô tả tinh tế, sử dụng ngôn từ phong phú, tác giả dân gian đã tạo ra hai nhân vật biểu tượng, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả.