Mytour trân trọng giới thiệu văn mẫu lớp 10: Thuyết minh về một phong tục truyền thống. Đây là tài liệu được tổng hợp và chia sẻ tại đây
Việt Nam là một đất nước với nền văn hóa lâu đời, vì thế chúng ta có nhiều phong tục truyền thống độc đáo. Dưới đây là một số mẫu văn thuyết minh về phong tục truyền thống, mời các thầy cô và các bạn tham khảo.
Thuyết minh về một phong tục truyền thống - Mẫu số 1
Việc thờ tổ tiên là một phần không thể thiếu của văn hóa Việt Nam từ xưa đến nay. Bàn thờ tổ tiên là điều mà mọi gia đình đều có, không phân biệt giàu nghèo hay địa vị xã hội.
Thờ cúng tổ tiên bao gồm các hoạt động lễ nghi và cúng bái, thể hiện lòng kính trọng, lòng biết ơn đối với tổ tiên, ông bà, cha mẹ đã sinh ra và nuôi dưỡng cuộc sống cho con cháu. Đây là truyền thống của những thế hệ đầu tiên trong dòng họ, và được coi trọng trong xã hội Việt Nam.
Thủ tục thờ cúng tổ tiên của người Việt có nguồn gốc từ nền kinh tế nông nghiệp cổ xưa. Khi Nho giáo lan rộng tại Việt Nam, lòng hiếu thảo được tôn trọng, góp phần tạo nên nền văn hóa thờ cúng tổ tiên với một cơ sở triết học sâu sắc. Gia đình, dòng họ và việc giữ gìn danh dự gia đình được đề cao.
Vào thế kỷ XV, Nho giáo trở thành trào lưu chính trong xã hội, nhà Lê đã quy định việc thờ cúng tổ tiên. Luật Hồng Đức quy định rõ ràng rằng con cháu phải thờ cúng tổ tiên đến 5 đời (bắt đầu từ con cháu tính ngược 4 đời: cha, mẹ, ông bà, cụ, kỵ), cúng hương hỏa, hương nhang, và cơ sở kinh tế để duy trì thờ cúng tổ tiên dù gia đình nghèo cũng không được bỏ qua. Trong thời kỳ Nguyễn, nghi lễ thờ cúng tổ tiên được ghi chép chi tiết trong sách “Thọ mai gia lễ.”
Không cần phải chuẩn bị mâm cỗ hoành tráng, chỉ cần một nén hương (nến) trên bàn thờ tổ tiên trong các dịp lễ, Tết, hoặc ngày giỗ, con cháu trong gia đình cũng có thể thể hiện lòng thành kính, tưởng nhớ những người thân đã khuất.
Thờ cúng tổ tiên ông bà đã từ lâu trở thành một phong tục, là biểu tượng của đạo đức và nguyên tắc sống của người Việt; đồng thời là một phần không thể thiếu trong tâm linh của người dân.
Bàn thờ đóng vai trò như một ký ức, như một thế giới nhỏ của những người đã khuất. Hai cây đèn thường được sử dụng để tượng trưng cho Mặt Trời và Mặt Trăng, và hương thơm thường được dùng để thể hiện sự linh thiêng. Từ những đặc tính cơ bản này, người Việt đã phát triển nhiều biểu tượng thiêng liêng khác trên bàn thờ tổ tiên. Khi khói từ hương thơm bay lên, người ta nhận ra sự hiện diện của linh hồn, và việc thắp nến và hương cũng trở thành một phần của tín ngưỡng. Trên bàn thờ tổ tiên, có một bát hương được đặt ở giữa (tượng trưng cho sự linh thiêng), và trên bát hương có một cây đèn để châm hương (tượng trưng cho trục vũ trụ); hai cây đèn (hoặc nến) thường được đặt ở hai góc, đại diện cho Mặt Trời ở bên trái và Mặt Trăng ở bên phải. Khi muốn giao tiếp với tổ tiên (như thỉnh cầu hay sám hối...), người ta thường thắp nến (nến dầu) và châm hương. Mọi lời cầu nguyện theo khói hương sẽ được truyền đến ông bà tổ tiên.
Bàn thờ tổ tiên thường phản ánh nét văn hóa nông nghiệp của người Việt. Thường thì sau bát hương sẽ có một đỉnh ba chân, với hình ảnh con lân để biểu thị sức mạnh và sự kiểm soát tinh thần của con cháu khi đứng trước bàn thờ.
Bàn thờ tổ tiên luôn phải được giữ sạch sẽ và thanh tịnh. Do đó, các vật phẩm cúng chỉ có thể là hương, hoa, trà, hoặc quả... Trong những dịp đặc biệt như ngày giỗ, Tết, nếu con cháu muốn dâng cúng thêm đồ mặn, thì phải đặt chúng trên một bàn phụ phía trước và thấp hơn bàn thờ chính.
Trong mỗi gia đình, bàn thờ tổ tiên thường được đặt ở vị trí trang trọng nhất và trở thành nơi con cháu 'trò chuyện' trong những ngày thường, ngày giỗ, ngày Tết, hoặc khi có những việc quan trọng... Có thể nói, mọi biến cố trong gia đình đều được báo cáo với tổ tiên. Một điều đặc biệt trong văn hóa Việt Nam là hầu hết các cặp cô dâu chú rể mới đều tổ chức lễ vu quy hoặc nghinh hôn trước bàn thờ tổ tiên, điều này cũng là một nét độc đáo của văn hóa Việt Nam.
Trước đây, việc thờ phụng tổ tiên thường diễn ra ngay tại nhà chính. Nếu gia đình có điều kiện, bàn thờ thường được trang trí lộng lẫy với sơn son và thếp vàng; và thường thì có đủ bốn thần chủ để thờ, đó là cao, tằng, tổ, khảo. Các thần chủ thường được chế tác từ gỗ táo, trên đó ghi rõ tên, họ, chức vị, ngày tháng sinh tử của tổ tiên. Nhà không có điều kiện thì thường chỉ cần một vài cây đèn nến là đủ. Việc dâng cúng cho tổ tiên, đặc biệt là vào ngày giỗ, được coi là vô cùng quan trọng, và đồ lễ cúng phải luôn được giữ sạch sẽ và thanh khiết.
Trong văn hóa Việt Nam, mối quan hệ huyết thống thường khá phức tạp. Gia đình chỉ là một đơn vị độc lập tương đối, vì giữa các gia đình thường tồn tại một mạng lưới quan hệ gọi là họ hàng, dòng tộc. Theo quan điểm của mối quan hệ huyết thống, nhiều gia đình sẽ tập hợp lại thành một nhóm, và nhiều nhóm sẽ hợp lại thành một họ. Mỗi họ sẽ có một ông Tổ chung.
Ngoài ngày giỗ tổ tiên tại nhà, người Việt còn tổ chức ngày giỗ họ. Trưởng tộc thường là người chịu trách nhiệm tổ chức ngày giỗ họ. Trong ngày này, mọi người trong gia đình đều cần góp phần vào việc chuẩn bị giỗ. Mỗi họ thường sẽ sử dụng một cuốn gia phả để ghi chép các thông tin về họ tên, chức vị, ngày tháng sinh tử của tổ tiên và các thành viên trong họ để mọi người trong dòng họ có thể 'vấn tổ tầm tông.'
Mỗi họ thường lập một Từ đường để thờ vị Thủy tổ. Trên bàn thờ này thường có bài vị của vị Thủy tổ dòng họ. Trước đây, bài vị thường được viết bằng chữ Hán, nhưng ngày nay, có nhiều người dùng chữ Quốc ngữ để viết bài vị.
Thuyết minh về một phong tục truyền thống - Mẫu 2
Truyền thống ăn trầu và những ý nghĩa sâu sắc
Câu chuyện đằng sau truyền thống ăn trầu
Hương vị đặc trưng của ẩm thực truyền thống
Tình cảm và giao lưu qua truyền thống ăn trầu
Tình yêu và truyền thống của trầu cau
Vai trò quan trọng của trầu cau trong đời sống văn hóa
Tính bền vững của tục ăn trầu
Thuyết minh về một phong tục truyền thống - Mẫu 3
Bánh chưng - Sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại
Truyền thuyết về nguồn gốc của bánh chưng và bánh giầy
Bánh chưng - Lễ vật thể hiện tấm lòng đối với tổ tiên
Sự độc đáo và sáng tạo của bánh chưng
Kỷ niệm đặc biệt trong quá trình nấu bánh chưng
Bánh chưng - Linh hồn của mâm cỗ tổ tiên
Bánh chưng rán - Món ngon vẹn tròn sau Tết
Bánh chưng - Kết nối giữa quá khứ và hiện tại
Thuyết minh về một phong tục truyền thống - Mẫu 4
Táo Quân - Lễ cúng quanh năm
Táo Quân - Nghĩa vụ và trách nhiệm trong gia đình
Táo Quân - Vị thần bếp và ấm no gia đình
Lễ cúng Táo Quân - Phong tục chuyển giao năm cũ, đón chào năm mới
Táo Quân - Lễ vật và ý nghĩa trong lễ cúng
Táo Quân - Tình yêu và hy sinh trong gia đình
..............
Mời tham khảo file đính kèm để biết thông tin chi tiết!