Văn mẫu lớp 11: Thuyết minh về tác phẩm Dưới bóng hoàng lan của Thạch Lam là một chủ đề rất thú vị để viết bài thuyết minh về một tác phẩm văn học trong chương trình Ngữ văn lớp 11 sách Kết nối tri thức với cuộc sống tập 2.
Thuyết minh về tác phẩm Dưới bóng hoàng lan mang lại bài văn mẫu chất lượng và điểm số cao cho các học sinh giỏi. Đồng thời cung cấp nhiều tài liệu hữu ích giúp học sinh củng cố kiến thức, nâng cao kỹ năng viết văn thuyết minh về tác phẩm văn học. Ngoài ra, dàn ý thuyết minh về tác phẩm văn học cũng là một tài liệu hữu ích cho các bạn.
Giới thiệu tác phẩm Dưới bóng hoàng lan
Thạch Lam là một trong những tác giả nổi tiếng của nhóm Tự lực văn đoàn và là một trong những nhà văn nổi tiếng của văn học Việt Nam trong thời kỳ từ năm 1930 đến 1945.
Mặc dù không sáng tác nhiều, nhưng các tác phẩm văn chương của Thạch Lam vẫn chứa đựng những giá trị nhân văn sâu sắc, câu chuyện về cuộc sống đời thường được ông đưa vào tác phẩm với những điểm nhấn tạo nên những tác phẩm có giá trị, có sức hấp dẫn đặc biệt với nhiều thế hệ độc giả từ xưa đến nay.
“Dưới bóng hoàng lan” là một trong những truyện ngắn đặc sắc của Thạch Lan, với cốt truyện nhẹ nhàng, bối cảnh làng quê gần gũi nhưng vẫn mang lại cảm giác mới mẻ, độc đáo mà nhà văn Thạch Lam mang lại, thể hiện hương vị của con người, của tình người. Những tình cảm đơn giản, giản dị nhưng lại cực kỳ sâu sắc, có sức sống mạnh mẽ đến tâm hồn, trái tim của người đọc, người nghe.
Trong truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan”, nhân vật Thanh được miêu tả qua chuyến trở về quê hương, thăm bà, gặp lại những người anh thương yêu, tôn trọng. Truyện ngắn cũng là một khung cảnh giản dị, đơn thuần nhưng đầy chất thơ, thấm đượm hương vị của tình người.
Thanh từ nhỏ đã mồ côi cha mẹ, người thân duy nhất của Thanh là bà, tuổi thơ của Thanh trải qua những ngày tháng khó khăn nhưng vẫn luôn tràn đầy tình yêu, sự che chở của người bà. Với chàng trai ấy, bà không chỉ là người cha, người mẹ mà còn là người thân duy nhất.
Khi Thanh lên thành phố làm việc, ngôi nhà của bà và Thanh trở nên trống vắng, lạnh lẽo hơn: “Yên tĩnh quá, không một tiếng động nào trong khu vườn, như thể mọi sự ồn ào bên ngoài đều tạm dừng trước cửa”.
Dù đi xa nhưng mỗi khi trở về quê thăm, ngôi nhà vẫn không thay đổi, giống như tình yêu thương dành cho người bà, '...khung cảnh của căn nhà cũ không đổi, giống như ngày Thanh rời đi'. Sự yên bình của ngôi nhà làm cho Thanh cảm thấy nghẹn ngào.
Chỉ qua những dòng đầu tiên của truyện, chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy tình yêu sâu đậm của Thanh đối với quê hương, đặc biệt là tình cảm đặc biệt với ngôi nhà và người bà mà anh yêu quý.
Mỗi khi trở về quê, Thanh không thể không cảm thấy hồi hộp, hạnh phúc, đó là tình cảm mà một người con xa quê luôn mang trong lòng khi quay về mái ấm thân thương, nơi quê hương của mình.
'...Khi Thanh rời khỏi cái nóng bức của thành phố, bước vào ngôi nhà mát mẻ của bà, gặp lại những điều mà anh nhớ nhung sau hai năm xa cách. Sự chăm sóc ân cần của bà, hương thơm nhẹ nhàng của hoa lan lan tỏa khắp nơi mang lại cho anh sự an nhàn...' Đó là sự an nhàn trong tâm hồn của một người luôn ghi nhớ quê hương, hướng về quê nhà.
Các tác phẩm của Thạch Lam luôn như vậy, nhẹ nhàng, đơn giản nhưng lại có sức mạnh kỳ diệu. Theo dấu chân của Thanh, người đọc cảm thấy như mình là một phần của câu chuyện, cùng trải qua mọi cảm xúc từ bồi hồi, hạnh phúc đến sung sướng khi gặp lại người bà.
Một lời nói đơn giản của bà “Vào nhà không có ánh nắng cháu” đã khiến cho người đọc rơi vào cảm xúc sâu sắc, thể hiện sự quan tâm, lòng nhân ái của người bà dành cho Thanh, luôn chăm sóc, quan tâm đến mọi chi tiết nhỏ nhặt.
Dù đã trưởng thành, nhưng khi ở bên bà, Thanh vẫn cảm thấy như một đứa trẻ, được yêu thương, chăm sóc bởi bà: “Khi ở bên bà, người thẳng, mạnh mẽ, cạnh bà cụ yếu ớt. Tuy vậy, chàng cảm thấy bà vẫn che chở, giống như những ngày chàng còn nhỏ”.
Đây mới là tình cảm gia đình, tình cảm bà cháu thật vĩ đại, thiêng liêng, khiến con người ta cảm thấy nhỏ bé, tâm hồn trở về tuổi thơ để nhận lấy từng cử chỉ, từng quan tâm của những người mà ta yêu thương nhất.
Trở về thăm nhà sau hai năm xa cách, gặp lại bà và nhận những yêu thương, quan tâm từ bà, Thanh cảm thấy như trở về với tuổi thơ “…tất cả những ngày thơ ấu trở lại với chàng”.
Dù đã xa cách nhà gần hai năm, nhưng Thanh vẫn cảm thấy như đang ở nhà từ trước đến giờ. Phong cảnh vẫn như cũ, gian nhà vẫn im lặng và bà vẫn là bà hiền từ với mái tóc bạc phơ và sự hiền lành của mình.
Tình cảm dịu dàng giữa Thanh và Nga đã khiến người đọc cảm thấy xúc động, trong sáng và đáng yêu, qua những lời nói, những cử chỉ nhỏ của họ, ta có thể cảm nhận được bao nhiêu tình cảm sâu thẳm ẩn chứa trong đó.
Sự tinh tế, dịu dàng khi Thanh đặt bông hoa hoàng lan lên mái tóc của Nga là biểu hiện của tình yêu lãng mạn, tinh tế của họ. Mỗi năm, Nga vẫn tự đặt bông hoa hoàng lan lên mái tóc của mình như khi Thanh vẫn ở bên cạnh. Tình yêu chưa lời, chuyện tình chưa kết thúc, nhưng sự dịu dàng của tình yêu ấy đã đủ để rung động biết bao trái tim.
Chất thơ của truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan” hiện lên rõ qua nhân vật người bà. Dù chỉ xuất hiện qua vài chi tiết, nhưng những hành động, lời nói quan tâm của bà đã làm ta cảm nhận được tình cảm sâu lắng của người bà dành cho người cháu.
Từ lời quan tâm “Vào nhà không có ánh nắng cháu” đến lời nhắc nhở cháu rửa mặt và nghỉ ngơi: “Con rửa mặt đi, rồi đi nghỉ, đừng mệt. Trời nắng như thế này mà con không đi xe ư?….”. Lo lắng cho cháu, bà sửa gối, lau phấn, bếp nấu cơm vì sợ cháu đói.
Bà quan tâm đến từng việc nhỏ của cháu. Với Thanh, khi ở bên bà, anh luôn cảm thấy được yêu thương, quan tâm; và với bà, dù cháu lớn lên nhưng vẫn là một đứa nhỏ cần được che chở, quan tâm: “…Ở đấy, bà chàng lúc nào cũng sẵn lòng để yêu thương chàng”. Tình yêu của bà giản dị nhưng vô cùng thiêng liêng và cao quý!
Mỗi hành động của bà đều đong đầy tình cảm, bà luôn quan tâm che chở cho Thanh: “Bà lại gần lo buông màn, nhìn cháu và xua muỗi, gió nhẹ vuốt mái tóc chàng”. Dù chỉ trong một câu mô tả ngắn gọn, nhưng ta vẫn cảm nhận được ánh mắt trìu mến, nụ cười ấm áp, hiền từ của người bà.
Ánh mắt ấy là biểu hiện của tình yêu thương vô bờ bến của bà đối với đứa cháu, khiến cho Thanh “..cảm động đến rơi nước mắt”, và với người đọc, như được đưa trở lại những kí ức đẹp bên người bà, mỉm cười hạnh phúc với những kỷ niệm đáng quý.
Truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan” là một câu chuyện nhẹ nhàng, giản dị nhưng tinh tế, sâu sắc, mang lại cho người đọc cảm giác thư thái, nhẹ nhàng thông qua câu chuyện của Thanh. Nó thắp sáng những tình cảm yêu thương, trìu mến, gợi nhớ về tình yêu quê hương, tình thân, tình yêu đầu đời sâu đậm trong lòng mỗi người.