Văn mẫu lớp 11: Phân tích bài văn Chí khí anh hùng (2 Dàn ý + 15 Mẫu) Phân tích Chí khí anh hùng

Phân tích Chí khí anh hùng trong Truyện Kiều của Nguyễn Du cung cấp 2 gợi ý viết kèm 15 bài văn xuất sắc của học sinh giỏi. Từ việc phân tích bài thơ Chí khí anh hùng, bạn sẽ được trang bị kiến thức sâu sắc và suy nghĩ về nội dung ý nghĩa của bài thơ, từ đó nắm bắt cách viết bài văn phân tích một cách thành thạo.

Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng dưới đây không chỉ giúp học sinh rèn luyện kỹ năng viết văn mà còn giúp nâng cao kiến thức và kỹ năng viết văn phân tích bài thơ một cách xuất sắc, từ đó tăng thêm sự tự tin và chủ động trong các kì thi. Đồng thời, bạn cũng có thể tham khảo Cảm nhận về bài thơ Độc Tiểu Thanh kí.

Dàn ý phân tích đoạn trích văn Chí khí anh hùng

1. Khởi đầu:

• Tác giả: Nguyễn Du, một danh nhân văn hóa của Việt Nam.
• Tác phẩm: Trích từ Truyện Kiều, thể hiện tính cách và chí khí anh hùng của nhân vật Từ Hải.

2. Nội dung chính:

* Tính cách và chí khí anh hùng của Từ Hải:

- Sống bên Kiều chỉ trong nửa năm, Từ Hải đã bắt đầu suy nghĩ về một mục tiêu lớn cho tương lai của mình.

- Thuật ngữ “Động lòng bốn phương” chỉ sự quyết tâm và lòng dũng cảm của nam giới.

- “Trượng phu” dùng để miêu tả người đàn ông có tinh thần anh hùng, được tôn vinh và kính trọng.

- “Thoắt” là sự nhanh chóng thay đổi tâm trạng và hành động của Từ Hải.

- Từ Hải đã nhanh chóng vượt qua tình cảm cá nhân để theo đuổi một mục tiêu lớn trong cuộc đời.

Trong khoảnh khắc ấy, vũ trụ to lớn trước mắt làm cho bản thân Từ Hải như một phần của nó.

Anh nhìn mọi thứ xung quanh với cái nhìn sâu rộng, không bỏ sót điều gì.

Khi Từ Hải cưỡi ngựa ra đi một mình, điều đó thể hiện ý chí và dũng khí của một người anh hùng.

Dù có ra đi, Từ Hải vẫn giữ vững tình yêu với Kiều nhưng không để nó cản trở sứ mệnh của mình.

* Lời hứa từ Từ Hải với Kiều:

Chàng hứa với Kiều rằng khi nào 'mười vạn tinh binh' về, 'tiếng chuông vang rộn đất, bóng tinh rợp đường', và 'rõ mặt phi thường', thì sự nghiệp sẽ ổn định và anh sẽ cưới nàng, tạo nên cuộc sống hạnh phúc ấm no.

Từ Hải tỏ ra tự tin và quyết đoán khi tuyên bố rằng sau một năm, anh sẽ đạt được vinh quang, tỏa sáng trên đường chiến thắng.

Chim bằng, biểu tượng của sự dũng mãnh và ý chí, được so sánh với Từ Hải, khiến chàng đang sẵn sàng cất cánh tìm kiếm ước mơ của mình.

* Nghệ thuật:

Tính chất tượng trưng và sâu sắc trong lối viết cổ điển, với những dòng thơ sắc bén.

3. Kết luận:

Phần trích đoạn về Chí khí anh hùng là phần rất hay và mang ý nghĩa. Nó tôn vinh tinh thần làm trai, lòng dũng cảm của những người đàn ông vĩ đại, và ý tưởng về anh hùng mang lại ánh sáng và tình yêu sâu sắc giữa Từ Hải và Kiều, mở ra tương lai tươi sáng.

Phân tích về Chí khí anh hùng rất xuất sắc - Mẫu 1

“Nguyễn Du với Kiều đã biến đất nước thành văn chương”

Nhận định của Chế Lan Viên như một khẳng định về giá trị của tác phẩm “Truyện Kiều” và tài năng văn chương của Nguyễn Du. Trong phần thứ hai của tác phẩm, 'gia biến và lưu lạc', độc giả không chỉ cảm nhận được sự tinh tế trong việc xây dựng nhân vật Thúy Kiều và lòng thương xót của Nguyễn Du trước số phận đau đớn của nhân vật, mà còn thấy được hình ảnh của một anh hùng kiêu hãnh, tài năng - Từ Hải. Khác với Kim Trọng - mối tình đầu của Thuý Kiều, Từ Hải mang đặc điểm của một anh hùng, tự hào và kiêu căng. Đoạn trích về “Chí khí anh hùng” đã thể hiện rõ hình ảnh đẹp của Từ Hải và khát vọng tự do, công bằng, chí khí và lý tưởng của anh.

Một lần nữa, số phận của Kiều lại lạc vào cơn khổ đau khi bị lừa thêm một lần vào lầu xanh. Cuộc sống của cô đưa vào bóng tối, dường như không cách nào thoát ra, cho đến khi Từ Hải xuất hiện như một ngọn đèn soi sáng con đường của cô. Anh đã cứu Kiều ra khỏi lầu xanh, và hai người sống hạnh phúc nhưng mối hạnh phúc ấy không thể giữ chân được người anh hùng. Từ Hải rời bỏ Kiều sau nửa năm để theo đuổi sự nghiệp lớn, bởi vì lòng chí cao cả. Đoạn trích về 'Chí khí anh hùng' từ câu 2213 đến câu 2230 trong phần 'Gia biến và lưu lạc' thể hiện sự dũng cảm của Từ Hải thông qua ngôn ngữ tác giả và đối thoại.

“Nửa năm hương lửa đương nồng,
Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương.
Trông vời trời bể mênh mang,
Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong.”

Bắt đầu đoạn trích là sự khát khao lý tưởng của người anh hùng. Câu thơ đầu tiên miêu tả thời gian 'nửa năm' êm đềm, có lẽ là thời gian ít gặp trong cuộc đời hạnh phúc của Kiều và Từ Hải. 'Hương lửa đương nồng' là biểu hiện của tình yêu đôi lứa, mạnh mẽ. Từ Hải ra đi trong tình trạng này là một thách thức với lòng chí lớn. Tác giả đã sử dụng từ Hán-Việt 'Trượng phu' để chỉ Từ Hải, thể hiện lòng trọng trọng của tác giả và sự phong trần của Từ Hải. Từ 'thoắt' cho thấy sự quyết đoán và nhanh nhẹn của anh, phản ánh tính cách của một anh hùng. Sự kết hợp của 'thoắt' và 'động lòng' ám chỉ sự bốc lửa của chí anh hùng, 'bốn phương' chỉ sự rộng lớn của ý chí của Từ Hải. Hình ảnh 'trông vời' thể hiện tầm nhìn xa và khao khát lớn lao của anh. 'Thanh gươm yên ngựa' và 'lên đường thẳng rong' đều cho thấy sự kiêu căng và quyết đoán của người anh hùng. Câu thơ cuối cùng vẽ nên một tư thế đẹp và mạnh mẽ, biểu hiện quyết tâm dựng nghiệp của anh hùng.

Vẻ đẹp của chí khí và lý tưởng của người anh hùng được nổi bật qua đối thoại giữa Kiều và Từ Hải.

“Nàng nói: “Phận gái chữ tòng,
Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi”.
Từ nói: “Tâm phúc tương tri
Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình?
Bao giờ mười vạn tinh binh,
Tiếng chuông vang đất bóng tinh rợp đường.
Làm cho rõ mặt phi thường,
Lúc ấy ta sẽ đón nàng về làm vợ.
Bây giờ bốn bể không nhà,
Đi đâu mà biết?
Phải lòng chờ đợi chút lâu,
Có lẽ một năm sau cũng không quá vội!”

Thể hiện qua một cặp câu lục bát, lời của Thuý Kiều đã tinh tế bộc lộ tình cảm và khéo léo của cô. Nàng nói về bổn phận của người vợ theo đạo Nhọ, lấy ví dụ 'tam tòng', phận gái phải theo chồng. Về tình cảm, nàng nói 'một lòng xin đi', thể hiện sự trung thành và chân thành của mình. Lời của Kiều không chỉ lý lẽ mà còn chứa đựng tình cảm sâu sắc, vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ, và sự khéo léo trong giao tiếp. Mặc dù vợ thể hiện sự thuận lợi và chân thành, Từ Hải vẫn từ chối. Anh không chỉ coi Kiều là vợ mà còn là 'tâm phúc tương tri', người thấu hiểu sâu sắc. Câu hỏi 'sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình' như một lời trách cứ nhẹ nhàng, ám chỉ sự hiểu biết sâu sắc giữa họ. Từ chối của anh cũng là lời khuyên cho Kiều vượt qua tình cảm thông thường để tiến xa hơn. Hình ảnh 'mười vạn tinh binh', 'bóng tình' và âm thanh 'tiếng chiêng' được phóng đại, thể hiện khát vọng của Từ Hải về sự thành công và tự do. Hình ảnh 'mặt phi thường' hoán dụ chân dung Từ Hải - người tài năng, xuất sắc, và hùng hổ bên trong. Mục tiêu của anh không chỉ là thành công mà còn là đưa Kiều về nhà trong chiến thắng, làm cho hạnh phúc thêm ý nghĩa. Từ Hải tỏ ra tự tin và quyết đoán trong lời hứa của mình, khẳng định khả năng của bản thân.

“Quyết lời dứt áo ra đi,
Gió mây bằng đã đến kì dặm phơi.”

Hai câu thơ cuối cùng thể hiện quyết tâm của người anh hùng. Ba động từ mạnh mẽ 'quyết lời', 'dứt áo', 'ra đi' cho thấy quyết đoán và sự mạnh mẽ, không do dự. Tác giả sử dụng hình ảnh của Từ Hải như một con chim cưỡi gió bay lên bầu trời tự do. Điển tích này là biểu tượng cho tầm vóc cao cả của anh, khao khát tự do và thành công. Hai câu thơ cuối cùng là cái nhìn tổng quan của Nguyễn Du về anh hùng Từ Hải, khẳng định chí khí cao cả của anh.

Với cảm hứng sáng tạo, lãng mạn và bút pháp nghệ thuật, lý tưởng hoá đã tạo ra nhân vật Từ Hải có chí khí và lý tưởng anh hùng. Dưới bàn tay tài ba của Nguyễn Du, Từ Hải trở nên sống động với khát vọng tự do và lý tưởng cao đẹp, thể hiện bản sắc bình dị, cao quý của con người. Nhân vật này vượt qua tư tưởng phong kiến để theo đuổi tự do. Bằng ngôn ngữ ca ngợi và trang trọng, Nguyễn Du đã gửi đi thông điệp về công lý và tự do trong xã hội.

Đoạn trích “Chí khí anh hùng” đã mô tả cách hai nhân vật chia tay mạnh mẽ, không bị níu kéo, từ đó làm nổi bật chí khí của Từ Hải. Nguyễn Du đã thể hiện sự ngưỡng mộ trước lý tưởng và khát vọng tự do của Từ Hải, người mà không chỉ là ánh sáng trong cuộc đời Kiều mà còn trong một xã hội rối ren.

Phân tích về Chí khí anh hùng - Mẫu 2

Tố Hữu đã từng ca ngợi một nhà thơ lớn nhất bằng những từ tôn kính:

“Lời thơ như rung động cả trời đất
Nghe như dòng sông, rừng non lời ru”

Đó chính là Nguyễn Du cùng với tác phẩm vĩ đại Truyện Kiều. Mỗi đoạn, mỗi câu thơ trong Truyện Kiều đều như những viên ngọc quý được thi sĩ tâm huyết khắc sâu. Tác phẩm không chỉ là câu chuyện, mà còn là bài học nhân văn sâu sắc từ những số phận con người. Trong số các trích đoạn của “Truyện Kiều”, đoạn “Chí khí anh hùng” nổi bật với sự phản ánh chân thực về khát vọng tự do và ước mơ lập nghiệp của người anh hùng...

Đoạn “Chí khí anh hùng” nằm trong phần Gia biến và lưu lạc, từ câu 2213 đến câu 2230. Khi Thúy Kiều cảm thấy tuyệt vọng, bị lôi cuốn vào cuộc sống khổ đau tại lầu xanh, Từ Hải đã xuất hiện và giải cứu cô. Nhờ Từ Hải, Kiều được giải thoát khỏi cuộc sống đầy thị phi ấy. Tuy hạnh phúc với Từ Hải, Kiều không thể quên ước mơ về sự nghiệp lớn. Vì vậy, sau nửa năm, Từ Hải quyết định rời đi để theo đuổi ước mơ của mình. Đoạn “Chí khí anh hùng” mô tả cảnh Từ Hải từ biệt Kiều để bắt đầu hành trình của mình.

Trái với sự tường thuật ngắn gọn về Thanh Tâm Tài Nhân trong “Kim Vân Kiều truyện”, chỉ nói lướt qua rằng “Từ Hải cùng Kiều chung sống năm tháng, sau đó chia tay ra đi”, Nguyễn Du bằng bút pháp tài tình của mình đã mô tả một cảnh tương biệt đầy cảm xúc giữa đôi trẻ để hoàn thiện giấc mơ anh hùng lớn lao “ngửa mặt với trời, đạp chân xuống đất” của cuộc đời.

“Nửa năm trọn trong hương lửa ấm áp,
Trượng phu bỗng chợt bùng lên khao khát sáng ngời”

Nửa năm ấy là thời gian hạnh phúc mà Kiều và Từ Hải sống bên nhau. Nguyễn Du đã đặt người anh hùng trong hai thế giới đối lập: Một là không gian gia đình “trọn trong hương lửa ấm áp” với cuộc sống hạnh phúc của vợ chồng, có thể lôi cuốn bất kỳ người đàn ông nào. Ngược lại, một là không gian bao la của vũ trụ với sức mạnh hút của nó. Từ Hải đứng giữa hai thế giới, khi phải rời xa hạnh phúc gia đình để theo đuổi ước mơ lớn lao. Những từ ngữ như “bỗng chợt”, “bùng lên khao khát” đã thể hiện sự quyết đoán, dứt khoát của Từ Hải giữa vũ trụ bao la. Ánh mắt nhìn vào “vũ trụ bao la” hướng đến một không gian rộng lớn hơn, nơi mà người anh hùng có thể thỏa mãn đam mê và lý tưởng. Hình ảnh “Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong” không chỉ tái hiện hình ảnh người mạnh mẽ, hào hùng trên nền tảng kì vĩ của vũ trụ mà còn thể hiện tư thế tự tin, kiêu hãnh với thái độ mạnh mẽ, quyết tâm làm nên sự nghiệp lớn lao của người anh hùng.

Thường thì, mỗi cuộc chia tay đều đầy nước mắt, đầy những lời tiễn biệt không nói nên lời của kẻ ở lại. Đối với Từ và Kiều cũng không khác. Kiều không muốn một mình, sống cô đơn trong căn nhà lạnh lẽo. Nàng muốn được chia sẻ, được đồng hành cùng Từ Hải trong sự nghiệp. Lời của nàng đầy ấm áp, tha thiết như thế:

“Nàng nói: “Phận phụ nữ theo chồng,
Anh đi, em cũng muốn theo một lòng”

Theo lời dạy của Nho giáo, phụ nữ phải tuân thủ nguyên tắc: “Ở nhà làm đàn bà, ra ngoài làm vợ, chồng và con cái.” Việc Kiều mong muốn đi theo Từ Hải cũng phản ánh chính xác truyền thống này. Hơn nữa, trong tình huống hiện tại của Thúy Kiều, Từ Hải là nguồn sức mạnh tinh thần duy nhất của cô. Từ đã cứu rỗi cuộc sống của Kiều, mang lại cho cô những ngày tháng hạnh phúc, nên dễ hiểu khi Kiều muốn ở bên cạnh Từ Hải. Đó không chỉ là tình yêu, mà còn là sự cảm thông, lòng hiếu kỳ, và sự hy sinh với chồng. Tuy nhiên, đáp lại những mong muốn của Kiều, Từ Hải đã phản ứng một cách khôn ngoan:

“Từ nói: “Tình cảm nhân gian thường biến,
Sao còn gắn bó với quy tắc cổ kính?”

Với một câu hỏi dè dặt, Từ Hải nhẹ nhàng khuyên bảo Kiều không cần phải ràng buộc bởi nguyên tắc cổ xưa, mà nên vượt qua để trở thành một người như chàng, một người anh hùng. Từ Hải đã từ chối một cách khéo léo, giúp Kiều nhận ra điều đó, thể hiện sự hiểu biết sâu sắc của mình đối với vợ, khẳng định mối quan hệ của họ không chỉ là tình yêu đơn thuần mà còn là sự thấu hiểu và tôn trọng. Hơn nữa, Từ Hải đã mô tả một tương lai tươi sáng qua sự tưởng tượng và lòng tự tin của mình:

“Khi mười vạn tinh binh đều đứng về phía ta,
Chuông reo vang, đất rung, bóng tinh phủ khắp con đường.
Trở thành nhân vật vĩ đại,
Chúng ta sẽ làm lễ rước nàng về nhà.”

Bằng cách sử dụng biểu tượng và hình ảnh, Từ Hải đã tạo ra một bức tranh kỳ diệu về tương lai: “mười vạn tinh binh”, “chuông reo vang, đất rung”, “bóng tinh”, và cụm từ “nhân vật vĩ đại”... tất cả đều tạo ra một hình ảnh mạnh mẽ, hùng vĩ của những chiến công sẽ cùng chia sẻ với chân dung của một anh hùng nổi tiếng. Điều đó làm thấy rằng, dù sống trong hiện tại, Từ Hải như đang sống trong thời kỳ chiến thắng. Mục tiêu của chàng là để xây dựng danh tiếng của mình, và hơn hết, để rước Kiều về làm vợ với lễ nghi trang trọng nhất: “lễ rước nàng về nhà.” Điều này cho thấy sự kết hợp giữa lòng dũng cảm của một anh hùng và tình yêu và sự quý trọng đối với Kiều. Mặc dù cứng rắn, nhưng Từ Hải vẫn thể hiện sự quan tâm và lo lắng của mình đối với Thúy Kiều một cách nhẹ nhàng:

“Hiện nay, giang hồ bất lợi,
Người ta bận rộn, không biết đi đâu?
Phải chờ đợi một thời gian nữa,
Chẳng lẽ đợi đến một năm sau mới vội vã!”

Dù biết rằng cuộc hành trình là một sự rủi ro, nhưng chàng vẫn kiên định và sử dụng nó như lý do để thuyết phục Kiều ở lại. Chàng mong muốn vợ hiểu và thông cảm với nỗi lo âu của mình, giống như của một anh hùng khi bắt đầu chặng đường gian nan và khó khăn. Sau những lời quan tâm ấy là lời hứa về việc thực hiện ước mơ thành công của Từ Hải trong một năm tới. Điều này cho thấy, Từ Hải không chỉ có hoài bão mà còn có sự quyết tâm và nghị lực phi thường. Thông qua cuộc trò chuyện giữa Thúy Kiều và Từ Hải, Nguyễn Du đã thể hiện quan điểm về anh hùng, là sự kết hợp giữa một con người giản dị và một trượng phu đầy quyết tâm. Từ Hải không chỉ mang theo ước mơ lớn lao mà còn rất nhân văn, yêu thương và trân trọng Kiều.

Kết thúc đoạn trích với hai câu thơ sâu sắc bởi hình ảnh mơ ước:

“Quyết tâm mặc cả chiếc áo rời bỏ,
Đám mây gió đã đến giữa chặng đường.”

Với nhịp thơ 2-2-2 cùng với các động từ mạnh mẽ liên tục: “quyết”, “rời bỏ”, “ra đi”, miêu tả sự kiên quyết, mạnh mẽ của Từ Hải. Từ Hải không do dự, không phân vân mà luôn mạnh mẽ, kiên quyết trong mọi tình huống. Bằng việc sử dụng hình ảnh phong phú, Nguyễn Du đã tăng cường sự kì vĩ, đẳng cấp của Từ Hải giữa vẻ đẹp của tự nhiên. Nguyễn Du đã chọn những hình ảnh đẹp nhất để miêu tả và tôn vinh Từ Hải bằng cái nhìn lạc quan, bay bổng của mình.

Dưới nét bút của Nguyễn Du, “Chí khí anh hùng” được vẽ nên bằng bút pháp ước lệ tượng trưng, với hình ảnh “bốn bể”, “chim bằng” … để mô tả sự khao khát làm nên sự nghiệp lớn của Từ Hải. Đồng thời, ông cũng thổi hồn vào tác phẩm của mình những cảm hứng sáng tạo lãng mạn, chính là tình cảm, là tình yêu thương, là tấm chân tình của Từ Hải và Thúy Kiều dành cho nhau bằng niềm tin vào tương lai. Từ Hải và Thúy Kiều không chỉ là tình yêu đôi lứa, mà còn là sự thấu hiểu sâu sắc, hiểu biết nhau. Nguyễn Du đã cho thấy sự tinh tế, tài nghệ của mình khi lí tưởng hóa hình ảnh người anh hùng mang tầm vóc vũ trụ cứu giúp đời Từ Hải – một đấng trượng phu có lí tưởng cao cả nhưng vẫn rất bình dị, là biểu tượng của khát vọng tự do, của tư tưởng nhân văn cao đẹp. Từ đó, ông đã truyền đi giấc mơ công lí, khát vọng tự do trong cuộc sống, gửi gắm giấc mơ của mình vào hình tượng người anh hùng Từ Hải nói riêng và đoạn trích “Chí khí anh hùng” nói chung.

Qua đoạn trích “Chí khí anh hùng”, đại thi hào Nguyễn Du đã thành công trong việc mô tả hình ảnh người anh hùng với khát vọng lớn lao vươn lên “bốn bể năm châu” cùng ý chí sắt đá, tư thế lẫm liệt làm chủ vũ trụ. Dưới bút của Nguyễn Du, nhân vật luôn toát lên một sức sống đậm sâu trong lòng người đọc muôn đời.

Phân tích Chí khí anh hùng - Mẫu 3

Truyện Kiều được xem là một kiệt tác của văn học Việt Nam, là biểu tượng của quốc hồn, quốc tự của dân tộc. Trong tác phẩm này, ta không thể không xót xa trước số phận bi đát của nàng Kiều, đồng thời cũng cảm thấy căm phẫn trước những kẻ ích kỉ, ghen tuông và độc ác như Hoạn Thư, Tú Bà, Mã Giám Sinh. Đồng thời, ta cũng đồng cảm với Thúc Sinh - một kẻ si tình, trọng tình trọng nghĩa. Đặc biệt, không thể quên được hình ảnh của Từ Hải - một người hùng với phẩm chất và chiến công phi thường. Đoạn trích Chí Khí anh hùng đã thể hiện rõ cốt cách của người anh hùng này.

'Nửa năm hương lửa đương nồng,
Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương.
Trông vời trời bể mênh mang,
Thanh gươm yên ngựa, lên đường thẳng rong ”

Cuộc tình của Từ Hải và Thúy Kiều vượt qua bao gian truân, thử thách để đến với nhau. Hai người hiểu nhau sâu sắc, chia sẻ mọi điều cùng nhau. Mặc dù tình cảm đang dâng trào, nhưng Từ Hải, người anh hùng, lại nuôi dưỡng ước mơ lập nghiệp tại vùng đất xa xôi. Chàng tạm gác lại gia đình để theo đuổi sự nghiệp. Hành động này cho thấy Từ Hải không chỉ là người đam mê bình thường, mà còn là người có chiến công và tầm nhìn vĩ đại. Hình ảnh Từ Hải ra đi một mình trên ngựa thể hiện sự dũng cảm, quyết đoán, không để nỗi riêng bên cản trở. Đó là lí tưởng, mục tiêu cao cả của một người anh hùng nuôi dưỡng chí lớn.

“Chí làm trai Nam, Bắc, Đông, Tây,
Cho phỉ sức vẩy vùng trong bốn bể.”

Sự nghiệp lớn đang chờ đợi chàng phía trước. Từ Hải ra đi mà không do dự, hướng về mục tiêu cao cả làm nên danh vọng. Động từ 'thoắt' thể hiện sự quyết đoán, nhanh chóng, chí phủ khắp bốn phương, người anh hùng không thể dừng lại khi chưa có thành tựu, cũng không thể sống trong chật chội khi chưa thực hiện ước mơ. Quyết định ra đi không dễ dàng với Từ Hải, nhưng đó là quyết định sáng suốt và vững chắc. Bởi với Từ Hải, ý chí anh hùng luôn sẵn lòng nung nấu.

'Kiều rằng: phận gái chữ tòng
Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi'

Sau bao gian truân, hạnh phúc ngắn ngủi và đau đớn, Từ Hải quyết định ra đi, điều này chắc chắn khiến Kiều rất buồn. Tuy nhiên, Kiều, người tri âm tri kỉ, hiểu chí hướng của Từ Hải. Nàng không cản trở chồng, mà ngược lại, nàng ủng hộ và mong muốn đi cùng chồng, chia sẻ khó khăn trên con đường chinh chiến. Đó chính là vẻ đẹp trong tâm hồn của Kiều.

Từ nói: “Tình yêu thương sâu đậm,
Tại sao vẫn bị ràng buộc bởi những khao khát bình thường của phụ nữ?”

Một lần nữa, Từ khẳng định tình yêu chân thành và gắn bó giữa Kiều và chàng, nhưng cũng nhấn mạnh nhẹ nhàng rằng, mặc dù đã hiểu nhau, Kiều vẫn chưa thoát khỏi những ham muốn phù phiếm của phụ nữ. Người phụ nữ của một trượng phu cần phải mạnh mẽ và kiên cường. Qua lời nói của Từ, tình yêu và sự trân trọng đối với Kiều được thể hiện rõ ràng.

Trong mỗi cuộc chia ly, người phụ nữ thường là người đau buồn và chờ đợi. Từ Hải hiểu điều đó hơn bất kỳ ai khác. Nhưng thời điểm chia tay không làm chàng mất niềm tin, mà là động viên và tạo niềm tin cho Kiều:

“Khi mười vạn binh lính về,
Chiêng vang, đất đá rợp trời.
Thấy rõ những chiến công vĩ đại,
Chúng ta sẽ sống hạnh phúc bên nhau.
Bây giờ anh ra đi một mình,
Đường đời biết sẽ đi về đâu?”

Trong tâm trí của một trượng phu, là hoài bão và những thành tựu lớn lao. Dù đi một mình trên con đường, nhưng khi thành công trở về với mười vạn binh lính, với tiếng chiêng và bóng cờ phủ đất trời trong khí thế chiến thắng. Chàng tin vào những gì đã nói, những gì đã làm và, quan trọng nhất, mang vinh quang về cho đất nước, cho nhân dân và cho người phụ nữ của mình. Khi đó, sẽ cùng Kiều hưởng hạnh phúc lứa đôi. Chàng không thể để người mình yêu phải gánh chịu nỗi đau xa xứ và khẳng định rằng sẽ trở về “sau một năm'. Một khoảng thời gian cụ thể, thể hiện quyết tâm và tự tin, sức mạnh của Từ Hải.

Đành phải chờ đợi một chút,
Chắc chẳng mất gì khi đợi đến một năm sau!”

Điều này không chỉ là lời hứa đơn giản mà là một cam kết chắc chắn, một sự quyết tâm không lay chuyển. Dù trong lòng có biển cả sóng gió, tâm hồn rối bời, nàng hãy nhường lòng mình để ta ra đi, rồi quay về sau một thời gian với danh vọng và vinh quang. Nàng hãy yên tâm đợi chờ. Ý chí anh hùng trong Từ Hải không chỉ là ước mơ, khao khát mà còn là phẩm chất, trách nhiệm, là sự trung thành và lòng kiên định với lý tưởng, khát khao thành tựu.

Dứt bỏ hết, áo vẫn ra đi,
Gió mây đã đến, bước ra khơi.

Hành động nhanh nhẹn, quyết liệt “dứt bỏ hết”, “đeo áo ra đi”.

Từ Hải không để tình yêu vương vấn, sợ hãi làm mất đi sự kiên nhẫn và sự nhất quán trong suy nghĩ và hành động của mình. Nguyễn Du sử dụng một cách tinh tế hình ảnh chim bằng và hình ảnh “gió, mây” thường thấy trong văn chương cổ điển để biểu hiện người anh hùng có lý tưởng cao cả, mục tiêu cao lớn, và lòng can đảm phi thường, có thể tung hoành giữa biển cả để thực hiện mục tiêu của mình.

Qua đoạn trích Chí Khí anh hùng, chúng ta thấy Nguyễn Du đã mô tả ước mơ về người anh hùng lý tưởng trong thời đại, với khát vọng cao cả và lòng trí cao cả. Đồng thời, Nguyễn Du cũng truyền đạt cho thế hệ trẻ như chúng ta bài học về mục tiêu và lý tưởng sống. Hãy dũng cảm bước tiếp, đặt ra những mục tiêu cho bản thân, kiên trì theo đuổi. Hãy là những thanh niên của thế hệ mới, đầy nhiệt huyết, sống với ước mơ và lý tưởng, dù phía trước có gian nan, thách thức, hãy giữ vững niềm tin vào chính bản thân mình. Thành công sẽ đến với những người cống hiến và đam mê.

Phân tích Chí khí anh hùng - Mẫu 4

Nguyễn Du, đại thi hào của dân tộc Việt Nam, đã để lại một di sản văn học vô cùng quý báu, trong đó có kiệt tác Truyện Kiều. Đoạn trích Chí khí anh hùng là một ví dụ điển hình, Nguyễn Du đã miêu tả đầy đủ nhân vật cũng như khát vọng làm nên sự nghiệp vĩ đại của nhân vật Từ Hải.

Nguyễn Du, được tôn xưng là đại thi hào dân tộc, đã để lại nhiều tác phẩm văn học vĩ đại, trong đó nổi tiếng nhất là Truyện Kiều. Đoạn trích Chí khí anh hùng là một phần quan trọng, Nguyễn Du đã mô tả chân dung và khát vọng lớn lao của người anh hùng Từ Hải.

Nguyễn Du, hay còn gọi là Tố Như, hiệu Thanh Hiên, là một danh sĩ lớn của dân tộc Việt Nam thời Lê mạt. Ông được tôn xưng là 'Đại thi hào dân tộc'. Tác phẩm nổi tiếng nhất của ông là Truyện Kiều. Nguyễn Du là một nhà văn có bề dày kiến thức, nắm vững nhiều thể loại văn học Trung Quốc, và ông là người sáng tạo ra nhiều tác phẩm văn học xuất sắc. Đặc biệt, ông cũng nổi tiếng với việc sáng tác bằng chữ Nôm, với Truyện Kiều là tác phẩm đỉnh cao, thể hiện sự trữ tình và tự sự một cách hoàn hảo.

Đoạn trích Chí khí anh hùng từ câu 2213 đến câu 2230 trong Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du, tường thuật về Từ Hải, một biểu tượng của người anh hùng lý tưởng, thể hiện ước mơ cao cả về một con người phi thường. Bốn câu mở đầu của đoạn trích là ý chí lên đường của Từ Hải:

'Nửa năm hương lửa rực rỡ
Trượng phu đã sẵn lòng khởi hành
Vươn mắt ra bao la đất trời
Thanh gươm sắc bén, ngựa đã sẵn sàng'.

Trong khoảng thời gian nửa năm ấy, có biết bao kỷ niệm đẹp bên Thúy Kiều, trong lúc tình yêu đang nồng thắm, Từ Hải quyết định rời xa người vợ tài sắc để theo đuổi ước mơ của mình. Từ Hải là một tráng sĩ, người đàn ông kiên cường, có tài năng xuất chúng. Từ Hải đã 'động lòng khởi hành', ý chí muốn làm nên công danh lớn. Hình ảnh 'bao la đất trời' như thể hiện sự ấn tượng mạnh mẽ của Từ Hải. Mong muốn vượt ra ngoài, thể hiện một sức mạnh tự nhiên không thể cản trở. Trước khi gặp gỡ và yêu Thúy Kiều, Từ Hải đã là một anh hùng hảo hán 'Dọc ngang nào biết trên đầu có ai', đã từng 'Nghênh ngang một cõi biên thùy'. Sự quyết tâm xây dựng công danh, sự nghiệp của chàng là vô cùng lớn, không gì ngăn cản được bước chân của chàng.

Dù cuộc chia ly nào cũng đau đớn và đầy nước mắt, Thúy Kiều và Từ Hải cũng không phải là ngoại lệ:

'Nàng nói: Phận phụ đấng tôn
Chàng ra đi, thiếp cũng cùng lòng mong'

Trong thời điểm 'hương lửa đương nồng', Kiều không muốn rời xa Từ Hải - người chồng và cũng là người đã cứu mạng cô thoát khỏi lầu xanh. Kiều quyết tâm theo chồng mình 'Nàng nói: Phận phụ đấng tôn', theo lễ giáo phong kiến, phụ nữ khi có chồng phải đi theo chồng để chung sống. Kiều muốn đi theo chồng để chăm sóc, cùng chia sẻ khó khăn cuộc sống. Dù biết rằng điều này rất khó khăn nhưng vẫn một lòng muốn đi theo. Đó là điều đáng mong chờ, hợp lý và đầy lòng biết ơn.

Từ Hải đã từ chối mong muốn của Kiều, điều đó là phản ứng tự nhiên của một người anh hùng đích thực:

'Từ nói: Tâm phúc tương tri
Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình?'

'Tâm phúc tương tri' đồng nghĩa với việc hai người đã hiểu nhau sâu sắc, Từ Hải coi Kiều như tri kỉ, hiểu rõ mình hơn ai hết, nhưng vẫn chưa thoát khỏi 'nữ nhi thường tình'. Đây là một lời trách cứ nhẹ nhàng của Từ Hải, nhắc nhở Kiều nên vượt qua những khó khăn để hướng về tương lai tốt đẹp hơn. Từ Hải hứa với Kiều bằng tình yêu sâu đậm:

'Bao giờ mười vạn tinh binh
Tiếng chiêng dậy đất, bóng tinh rợp đường.
Làm cho rõ mặt phi thường
Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia'

'Muôn vạn tinh binh”, “Tiếng chuông reo vang, bóng tối rợp đường” biểu hiện sự thành công trong tương lai. Chỉ khi nào chàng lập nên sự nghiệp, có quân mã đi sau, có lá cờ bay trên đất, thì mới trở về tìm nàng để có cuộc sống hạnh phúc. “Rõ mặt phi thường” chứng tỏ tài năng đặc biệt. Từ Hải tỏ ra kiên định, tin tưởng vào tương lai và sự nghiệp. “Đưa nàng về phòng ngự” ý nói cho Kiều một cuộc sống an nhàn, sung túc. Từ Hải là người anh hùng với tinh thần kiên trì và tình yêu sâu đậm dành cho người tri kỉ.

Để từ chối sự mong muốn của Kiều, Từ Hải đã sử dụng những lời lẽ hết sức thuyết phục:

'Bây giờ bốn bể không nhà
Theo nàng thêm buồn biết đi đâu?
Đành lòng đợi đấy một chút
Chả phải một năm sau vội chi!'

Chàng không cho Kiều đi theo vì không muốn nàng phải gánh chịu khổ cực, gian truân. Nếu không có nhà, làm sao một cô gái như Kiều có thể chịu được. Xây dựng sự nghiệp không phải chuyện một hai ngày nên Từ Hải không muốn rắc rối ảnh hưởng đến công việc lớn, nếu Kiều đi theo sẽ không thể chăm sóc nàng một cách đầy đủ. Vì vậy, an ủi nàng với lời hứa 'Đành lòng đợi đấy một chút'. Từ Hải là một người chồng biết suy nghĩ, người anh hùng thực tế nhưng vẫn rất đáng yêu, gần gũi. Là người có niềm tin vào tương lai, có thể mang lại hạnh phúc cho Kiều.

Cuộc chia ly giữa Thúy Kiều và Từ Hải được miêu tả rất rõ ràng:

'Quyết dứt bỏ, áo ra đi
Gió mây đã đến bờ xa xôi'.

Hành động 'dứt áo ra đi' của chàng thể hiện sự quyết đoán, không chút do dự, mắc kẹt trong những vấn đề cá nhân. Điều này cho thấy Từ Hải là một anh hùng với tầm vóc phi thường, sánh ngang với vũ trụ. Tư thế ra đi của Từ Hải được mô tả qua hình ảnh chim bằng, toát lên vẻ oai phong và sức mạnh không giới hạn. Đây là cái nhìn sâu sắc về tâm hồn lãng mạn của một nhà thơ trung đại.

Bằng cách sử dụng hình ảnh ước lệ và tượng trưng, Nguyễn Du đã tạo ra hình tượng một người anh hùng có khí phách hiên ngang, phi thường. Từ Hải là một con người với tinh thần cao cả, hoài bão lớn lao và niềm tin vững chắc vào khả năng của bản thân. Nhân vật Từ Hải được biểu hiện qua ngôn ngữ hàm súc và bút pháp tượng trưng, tạo ra một biểu tượng cao cả. Từ Hải là bậc nam nhi 'vẫy vùng trong bốn bể', không bao giờ chùn chân trước 'hương lửa đương nồng'.

Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng - Mẫu 5

Có một nhà thơ mà mỗi người Việt Nam đều biết. Có một bài thơ đã tồn tại hơn 200 năm mà hầu như ai cũng biết một vài câu hay một vài đoạn. Người ấy, bài thơ ấy đã được Tố Hữu ca ngợi:

“Tiếng thơ ngân vang cả đất trời
Nghe như lời non nước hát vang trăm thu”

Không ai khác chính là Nguyễn Du và kiệt tác Truyện Kiều. Mỗi đoạn văn, mỗi câu thơ đều như “những viên ngọc lấp lánh, những đường kim sa đẹp mắt” mà nhà thơ đã dày công tạo nên. Đằng sau số phận của mỗi nhân vật là những giá trị nhân đạo sâu sắc, niềm trân trọng và ước mơ về một cuộc sống tốt đẹp cho con người. Đó cũng là lời tố cáo những thế lực xấu xa đang hoạt động. Đoạn trích này phản ánh mộng mơ về tự do và công bằng, và bài thơ “Chí khí anh hùng” là minh chứng cho điều này.

Sau thời gian ở bên Thúc Sinh, Kiều trở lại với Tú Bà để sống cuộc sống của một kỹ nữ. Thế nhưng, giữa sóng gió cuộc đời, Từ Hải đột ngột xuất hiện như một ngôi sao sáng chiếu sáng cuộc đời Kiều. Anh chuộc Kiều ra khỏi cuộc sống khốn khổ, trả lại cho cô tự do xứng đáng. Hai người đến bên nhau với tấm lòng tri kỉ giữa “trai anh hùng” và “gái thuyền quyên”. Nhưng hạnh phúc không kéo dài, vì “thói vẫy vùng” của người anh hùng lại thúc đẩy anh bước đi. Đoạn trích này miêu tả cảnh Từ Hải từ biệt Kiều, với sự tinh tế của Nguyễn Du trong việc xây dựng tình huống.

Bốn dòng thơ đầu tiên sắc nét mô tả hình ảnh của Từ Hải trước khi ra đi:

“Nửa năm hương lửa đang bốc cháy
Trượng phu bất ngờ động lòng đất trời
Ngắm trời biển bao la mênh mang
Thanh gươm yên ngựa xuống đường rộng thênh thang”.

Nguyễn Du đã tạo ra một thử thách không dễ dàng cho nhân vật anh hùng khi đặt anh ta giữa hai thế giới đối lập. Một bên là không gian của tình yêu và sự lựa chọn đầy cám dỗ, trong khi bên kia là vũ trụ bao la, gợi nhắc anh ta với sức mạnh mênh mông. Từ Hải, là một 'trượng phu', mạnh mẽ và quyết đoán, không bao giờ do dự trong quyết định của mình. Anh ta sinh ra không để sống cho những đam mê cá nhân mà để thực hiện sứ mệnh cao cả của một người anh hùng. Nguyễn Du sử dụng hai từ 'trượng phu' để chỉ định riêng cho Từ Hải, một lần duy nhất trong cả Truyện Kiều. Tình yêu của vợ chồng không thể cản trở sứ mệnh của người anh hùng. Anh ta luôn hướng đến một không gian rộng lớn hơn, nơi mà ông có thể theo đuổi đam mê và lý tưởng của mình. Hình ảnh cuối cùng với 'Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong' không chỉ tượng trưng cho sức mạnh của con người trên nền tảng vĩ đại của vũ trụ mà còn thể hiện tính quyết đoán và mạnh mẽ của nhân vật. Điều này khá tương đồng với hình ảnh của các nhà thơ cùng thời, ví dụ như hình ảnh của một vị tướng trước khi ra trận:

“Chí làm trai dặm nghìn da ngựa
Gieo thái sơn nhẹ tựa hồng mao”

Hoặc như:

“Anh chàng trẻ trung với tinh thần anh hùng
Bút nghiên viết về chuyện binh đao
Mang theo giáp và mũ bảo
Giữ roi và múa lên trong gió thu”

(Chinh phụ ngâm_ Đoàn Thị Điểm)

Cả Nguyễn Du và Đoàn Thị Điểm đều sử dụng hình ảnh thiên nhiên và vũ trụ để tôn vinh nhân vật anh hùng của họ. Tuy nhiên, trong những bài thơ của 'Chinh Phụ Ngâm', việc 'chí làm trai' được đề cao là để lập nên danh tiếng và công lao với núi sông, trong khi 'chí anh hùng' lại là để yên bề gia thất. Thi nhân Hoài Thanh đã nhận xét đúng khi nói 'Từ Hải hiện ra trong bốn câu đầu không chỉ là người của một nhà, một họ, một làng mà là người của trời đất, của bốn phương...' qua bút pháp tài tình của thi nhân cùng với sự tôn trọng và ngưỡng mộ đối với nhân vật. Dù lời thơ ít, nhưng ý thơ thì không giới hạn.

Thường thì, mỗi cuộc chia tay đều đẫm lệ và đọng lại những nỗi buồn chẳng muốn xa rời. Từ và Kiều cũng không ngoại lệ. Kiều mong muốn được đi theo Từ, không muốn sống một mình trong căn nhà lạnh lẽo. Lời nói của nàng thật sâu sắc:

Nàng nói: “Phận gái chữ tòng
Chàng đi thiếp, mong được đi cùng”

Việc Kiều mong muốn đi cùng Từ cũng phản ánh lòng trung thành và phù hợp với truyền thống đạo đức của Nho giáo. Trong đạo Nho, vai trò của phụ nữ là phục vụ chồng, và đối với nữ nhi, phải tuân thủ phụ tử tòng tử. Tuy nhiên, Từ lại trả lời ngay:

Từ nói: “Tam phúc tương tri
Sao mà không thoát khỏi cám dỗ của tình yêu”

Dù nghe có vẻ như là một lời trách cứ, nhưng thực tế đằng sau đó lại là lời động viên người tri kỉ vượt qua những tình cảm thông thường để đồng hành cùng trí lớn của người anh hùng. Vì thế, khi nói về nỗi nhớ nhung của Thúy Kiều dành cho Từ Hải, Nguyễn Du viết:

“Cánh hồng bay lên cao xa
Mắt nhìn phương trời ngóng chờ từng giờ”

Nàng nhìn về phương trời xa không chỉ để tìm kiếm hình bóng quen thuộc, mà còn để ngóng chờ sự thành công mà Từ Hải đã cống hiến:

“Khi mười vạn tinh binh đồng loạt
Nghe tiếng chiêng vang, cây đường bóng rợp
Là lúc mặt trời sáng ngời
Chúng ta sẽ rước nàng về nhà”

Ngày chàng hoàn thành sự nghiệp lớn cũng chính là ngày chàng trở về đón nàng trong vai trò một nhà lãnh đạo quân đội mười vạn tinh binh với tiếng chiêng vang ca, đường phố bóng rợp. Những lời này không chỉ thể hiện sự tự tin tuyệt đối của nhân vật vào công việc mà mình đã làm mà còn truyền cảm hứng cho người đọc.

Tóm lại bằng hai câu thơ gây ấn tượng sâu đậm với hình ảnh ước lệ:

“Quyết lời dứt áo ra đi
Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi”

Trong thơ cổ điển trung đại, hành động “dứt áo ra đi” không còn xa lạ, thường mang sự lưu luyến, bịn rịn không muốn rời xa. Nhưng trong đoạn trích và trong hình tượng Từ Hải, điều đó thể hiện sự mạnh mẽ, quyết đoán của một người đàn ông. Có lẽ vì vậy Nguyễn Du không ngần ngại tôn vinh nhân vật của mình, so sánh hình ảnh chàng khi ra đi với hình ảnh chim bằng vút cao vào bầu trời bao la? Hình ảnh này phần nào thể hiện sự lãng mạn và khát vọng vượt thời đại, một tư tưởng tiến bộ hơn so với thời đại của mình.

Đoạn trích “Chí khí anh hùng” xây dựng hình tượng Từ Hải bằng cách ước lệ hóa kết hợp với ngôn ngữ giàu sức gợi mở đã rõ ràng khẳng định phẩm chất cốt lõi của một người anh hùng: luôn hành động vì sự nghiệp cao cả, vĩ đại. Nhờ đó, nhân vật trở nên sống động và gợi cảm hứng trong lòng độc giả.

Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng - Mẫu 6

Nếu Kim Trọng là người thư sinh hiếu học, chăm chỉ với sách vở, thì Từ Hải lại là một anh hùng mạnh mẽ, kiên định với quyết tâm của mình. Chàng đã giúp Thúy Kiều thoát khỏi cảnh sống khổ sở, nhục nhã khi nàng lại rơi vào lầu xanh lần thứ hai. Dù hai người sống hạnh phúc bên nhau, nhưng vì khao khát một sự nghiệp vĩ đại, Từ Hải đã quyết định rời xa Thúy Kiều. Ý chí và quyết tâm của chàng được thể hiện rõ trong đoạn trích “Chí khí anh hùng” trong tác phẩm “Truyện Kiều” của Nguyễn Du.

Đoạn trích này, từ câu 2213 đến câu 2230, thể hiện lý tưởng về anh hùng của tác giả. Bốn câu thơ đầu đã phản ánh mong muốn của Từ Hải khi bắt đầu hành trình vì sự nghiệp:

'Nửa năm hương lửa đang rực cháy
Trượng phu đột nhiên xao lòng khắp nơi
Trông vời trời bể mênh mông
Thanh gươm yên ngựa xuất phát, đường thẳng rộng mở'.

Trong lúc tình yêu và hạnh phúc vợ chồng đang nồng nàn, yên bình, Từ Hải quyết định rời bỏ, xa rời người vợ tài sắc để thực hiện ước mơ của mình. Nam nhi trong xã hội xưa muốn được công nhận phải có danh vọng, sự nghiệp, và những thành tựu vĩ đại. Chẳng phải vậy mà Nguyễn Công Trứ đã viết:

'Chí làm trai nam bắc tây đông,
Cho phỉ sức vẫy vùng trong bốn bể'.

Từ Hải, với mong muốn 'vẫy vùng', đã 'động lòng bốn phương'. Chàng là người có ý chí lập công danh, sự nghiệp vĩ đại. Động từ 'thoắt' vừa thể hiện sự nhanh nhạy, vừa thể hiện sự dứt khoát, quyết đoán của Từ Hải. Nguyễn Du đã đặt người anh hùng vào tình thế khó khăn khi một bên là hạnh phúc vợ chồng chốn khuê phòng như một cám dỗ, một bên là không gian rộng lớn thỏa sức thể hiện tráng trí bốn phương. Không làm bạn đọc thất vọng, bậc trượng phu ấy đã chọn con đường theo đuổi hoài bão, lí tưởng cuộc đời mình. Nguyễn Du đã trân trọng nhân vật Từ Hải khi gọi chàng là 'trượng phu' - người nam nhi có chí lớn, là bậc anh hùng trong thiên hạ. Dù cuộc sống vợ chồng còn nhiều lưu luyến, vẻ đẹp khiến 'hoa ghen', 'liễu hờn' của Thúy Kiều níu bước chân người anh hùng nhưng Từ Hải vẫn quyết lên đường chinh chiến để thực hiện khát vọng 'vẫy vùng trong bốn bể' mà không một chút do dự, phân vân. Một con người 'Dọc ngang nào biết trên đầu có ai' như Từ Hải muốn thỏa sức tung hoành khắp thiên hạ cũng là điều dễ hiểu. Hình ảnh Từ Hải ra đi một mạch cùng thanh gươm trên yên ngựa trong cõi 'trời bể mênh mang' thật oai phong, lẫm liệt. Hạnh phúc cá nhân không thể chùn bước chân của người anh hùng. Từ Hải 'không phải là người một nhà, một họ, một xóm, một làng, mà là người của trời đất, của bốn phương' (Hoài Thanh). Chàng đối mặt với trời đất, vũ trụ bằng một tâm thế đầy chủ động.

Cuộc chia ly luôn gắn với nỗi buồn, những giọt nước mắt và cuộc chia ly của Thúy Kiều - Kim Trọng cũng không ngoại lệ:

'Nàng rằng: Phận gái chữ tòng
Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi'

Nho giáo đã quy định người phụ nữ phải tuân theo luật 'tam tòng': ở nhà theo cha, xuất giá theo chồng, chồng chết theo con. Thúy Kiều đã khéo léo nhắc đến luật lệ của đạo Nho để xin đi theo chồng. Trong lúc 'hương lửa đương nồng', nàng không muốn phải chịu cảnh xa cách, chia lìa với Từ Hải - một người chồng nhưng đồng thời cũng là một người ân nhân cứu mạng Kiều thoát khỏi chốn lầu xanh. Nàng muốn được theo chồng, muốn nâng khăn sửa túi và cùng chồng sẻ chia những khó khăn trong cuộc đời. Mong muốn ấy vô cùng chính đáng bởi lẽ nữ nhi lấy chồng thì phải theo chồng. Dù phải chịu những vất vả, gian nan thì Kiều cũng nguyện một lòng ở bên Từ Hải. Nhưng với nghĩa khí của một bậc quân tử, Từ Hải đã đáp lại rằng:

'Từ rằng: Tâm phúc tương tri
Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình?
Bao giờ mười vạn tinh binh
Tiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp đường.
Làm cho rõ mặt phi thường
Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia'

Hai người đã hiểu rõ lòng nhau đến mức sâu sắc vậy, tại sao Kiều vẫn 'chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình'? Đó là lời trách cứ Kiều, mặc dù tri âm tri kỉ nhưng sao lại không thấu hiểu cho hành động của Từ Hải. Đồng thời, đó cũng là lời động viên, khuyên nhủ Kiều vượt qua những trắc trở để hướng về tương lai tốt đẹp sau này và mong muốn nàng đừng quá lo lắng cho mình. Từ Hải thuyết phục, hứa hẹn với Kiều bằng tình cảm chân thành, sâu sắc. Từ Hải ra đi lập sự nghiệp, công danh đến khi trở thành một con người xuất chúng, phi thường và nắm giữ trong tay 'mười vạn tinh binh' thì chàng sẽ quay trở về rước Kiều 'nghi gia' bằng những hình thức lễ nghi trang trọng. Vợ chồng đoàn tụ trong âm thanh rộn rã của 'tiếng chiêng dậy đất' và khung cảnh ngập tràn bóng cờ trên các con đường.

Để từ chối mong muốn của Kiều, Từ Hải đã sử dụng những lời lẽ đầy sức thuyết phục:

'Bằng nay bốn bể không nhà
Theo càng thêm bận biết là đi đâu?
Đành lòng chờ đó ít lâu
Chầy chăng là một năm sau vội gì!'

Chàng từ chối mong muốn của Kiều là vì nàng sẽ làm bận lòng mình hay thật tâm chàng không muốn người vợ của mình phải chịu những khổ cực, vất vả? Đối với đấng nam nhi, việc coi bốn bể là nhà là lẽ thường tình nhưng đối với phận nữ nhi như Kiều thì việc đó không hề dễ dàng và rất khó thích nghi. Có lẽ vì những lí do trên mà Từ Hải khuyên Kiều 'đành lòng' chờ đợi ngày chàng thành công trở về. Một năm chờ đợi không phải thời gian quá dài nhưng nó lại thể hiện chí khí, lòng quyết tâm cao độ của người anh hùng Từ Hải. Việc gây dựng sự nghiệp, công danh không phải là chuyện ngày một ngày hai mà đó còn là chuyện của cả đời người nhưng Từ Hải lại hứa với Kiều sẽ đạt được công danh sau một năm nữa. Phải là người có quyết tâm cao độ, tin vào khả năng của bản thân thì mới có lời hứa như vậy.

Nếu cuộc chia tay của đôi vợ chồng trong 'Chinh phụ ngâm' được Đặng Trần Côn miêu tả:

'Nhủ rồi tay lại cầm tay
Bước đi một bước giây giây lại dừng'

Cuộc chia tay của Từ Hải và Thúy Kiều trong đoạn trích 'Chí khí anh hùng' được Nguyễn Du miêu tả với sự dứt khoát:

'Quyết lời dứt áo ra đi
Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi'.

Người xưa có câu anh hùng khó qua ải mĩ nhân nhưng với khát vọng lớn lao của con người đầu đội trời chân đạp đất thì ải mĩ nhân không làm khó được Từ Hải. Hành động 'dứt áo ra đi' của chàng thể hiện thái độ dứt khoát, không chút tơ vương, vướng bận chuyện cá nhân. Theo truyện ngụ ngôn trong sách Trang Tử, 'chim bằng là giống chim rất lớn, đập cánh làm động nước trong ba ngàn dặm, cưỡi gió mà bay lên chín ngàn dặm. Chim bằng trong thơ văn thường tượng trưng cho khát vọng của người anh hùng có bản lĩnh phi thường, khát khao làm nên sự nghiệp lớn'. Tư thế ra đi của Từ Hải được thể hiện qua hình ảnh ẩn dụ chim bằng thật oai phong và có sức mạnh phi thường. Đó là cái nhìn thể hiện tâm hồn lãng mạn của một nhà thơ trung đại.

'Chí khí anh hùng' đã miêu tả cuộc chia ly giữa 'trai anh hùng' và 'gái thuyền quyên' đầy dứt khoát nhưng nổi bật lên trong đoạn trích là chí khí của người anh hùng Từ Hải. Đó là tính cách hiên ngang, ngay thẳng của bậc 'trượng phu' trong thiên hạ. Nhân vật này được Nguyễn Du xây dựng bằng bút pháp ước lệ tượng trưng cùng với ngôn ngữ hàm súc, mang tính biểu đạt cao. Đây cũng là yếu tố góp phần tạo nên sự thành công trong nghệ thuật khắc họa nhân vật của tác giả. Từ Hải xứng đáng là bậc nam nhi 'vẫy vùng trong bốn bể', không vì 'hương lửa đương nồng' mà chùn chân, nhụt chí.

Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng - Mẫu 7

Trong đoạn trích 'Chí khí anh hùng' từ tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du, Từ Hải được mô tả như một hình tượng nhân vật lý tưởng, thể hiện ước mơ lãng mạn về một anh hùng có những phẩm chất, phi thường.

Đoạn trích 'Chí khí anh hùng' từ Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du, nói về Từ Hải, một hình tượng nhân vật lý tưởng thể hiện ước mơ lãng mạn về một người anh hùng có những phẩm chất, phi thường.

Rơi vào lầu xanh lần thứ hai, Thúy Kiều luôn sống trong tâm trạng chán chường, tuyệt vọng:

Biết thân chạy chẳng khỏi trời,
Cũng liều mặt phấn cho rồi ngày xanh.

Thế rồi Từ Hải đột ngột xuất hiện. Từ Hải đến với Thúy Kiều như thể đến với tri âm, tri kĩ. Trong chốn lầu xanh bẩn thỉu, Từ Hải nhìn thấu phẩm chất cao quý của Thúy Kiều và với ánh mắt sáng sủa, từ lần gặp đầu tiên, Kiều đã biết Từ Hải là người duy nhất có thể giúp mình thoát khỏi khổ oan. Nàng khiêm tốn nói:

Rộng thương cỏ nội hoa hèn,
Chút thân bèo bọt dám phiền mai sau

Hai người, một là gái giang hồ, một đang làm “giặc”, đều là những người bị xã hội phong kiến khinh rẻ nhất, nhưng họ lại tìm thấy nhau và hòa mình trong một mối tình tri kỉ. Từ Hải đánh giá cao Kiều, còn Kiều nhìn nhận Từ là người anh hùng. Tuy nhiên, tình yêu không giữ Từ Hải lâu. Đến lúc Từ Hải phải rời bỏ để tiếp tục sự nghiệp. Đoạn trích này cho thấy một Từ Hải tràn đầy chí khí anh hùng, nhưng cũng chứa đựng nỗi cô đơn, trống trải giữa cuộc sống.

Đối với Từ Hải, Nguyễn Du luôn kính trọng và tôn trọng, từ mọi hành động, lời nói đều phản ánh chí khí và phẩm cách anh hùng của chàng. Dù trên con đường lập nghiệp lớn, cuộc hôn nhân bất ngờ giữa chàng và Thúy Kiều chỉ là dừng chân thoáng qua, không làm ảnh hưởng đến mối quan hệ âm thầm, tri kỉ giữa họ. Mặc dù chỉ mới sáu tháng hạnh phúc bên Kiều, Từ Hải lại bất ngờ lên đường, quyết tâm theo đuổi sự nghiệp lớn:

Nửa năm hương lửa đương nồng,
Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương.
Trông vời trời bể mênh mang,
Thanh gươm yên ngựa, lên đường thẳng rong.

Từ Hải được tác giả mô tả như một người đa tình, nhưng trước hết là một tráng sĩ, một người có tinh thần mạnh mẽ. Chí là mục tiêu cao cả, khí là sức mạnh để đạt được mục tiêu, trong người này, khao khát vươn lên giữa bầu trời và đất đai đã trở thành một bản năng tự nhiên không thể kìm chế.

Trước khi gặp và kết duyên với Thúy Kiều, Từ Hải đã là một anh hùng kiên cường: Đã từng bước dọc dạo, đâu biết trên đầu có ai, đã từng: Bước dạo rong chơi biên thùy. Ý chí quyết tâm tạo nên danh vọng, sự nghiệp của chàng rất lớn. Do đó, không có gì có thể ngăn chàng.

Mặc dù Nguyễn Du không nói rõ Từ Hải sẽ đi làm gì, nhưng nếu theo dõi cốt truyện và lời giải thích của chàng để an ủi Thúy Kiều, độc giả sẽ hiểu được một sự nghiệp vinh quang đang chờ đợi chàng phía trước. Từ Hải không phải là người của những đam mê thông thường, mà là người của sự nghiệp anh hùng. Sống trong bầu không khí hương lửa đang bùng cháy. Chàng bất ngờ sẵn sàng lên đường, tâm trí hướng về bầu trời và biển cả mênh mông, và ngay lập tức với thanh gươm yên ngựa, lên đường thẳng tiến. Cụm từ 'trượng phu' trong Truyện Kiều chỉ được sử dụng một lần đặc biệt để chỉ Từ Hải. Điều này cho thấy Nguyễn Du đã sử dụng từ 'trượng phu' để ám chỉ Từ Hải là người có tinh thần lớn lao. Cụm từ 'động lòng bốn phương' cho thấy ý chí của Từ Hải 'không phải là người của một nhà, một họ, một xóm, một làng mà là người của thế giới'. (Hoài Thanh).

Động lòng bốn phương là cảm nhận trong lòng khí chất thống trị khắp bốn phương. Con người đặc biệt như chàng không thể bị gò ép trong một không gian hẹp. Chàng nhanh chóng suy nghĩ và đưa ra quyết định. Một thanh gươm, một con ngựa, chàng vội vàng lên đường. Điều đó là bởi vì khao khát tự do luôn cháy bỏng trong lòng người anh hùng. Hoài Thanh đã bình luận: 'Qua câu thơ, hình ảnh của con người “thanh gươm yên ngựa” dường như chiếm trọn cả trời đất'.

Trong cảnh tiễn biệt, tác giả mô tả Từ Hải như thế: thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng tiến trước khi Từ Hải và Kiều trao nhau lời chia tay. Có người cho rằng nếu vậy thì Thúy Kiều còn nói gì nữa? Có lẽ tác giả muốn tạo ra một cảnh tiễn biệt khác biệt so với những cảnh tiễn biệt khác trong Truyện Kiều. Từ Hải đã sẵn sàng lên đường. Chàng ngồi trên ngựa và nói lời tạm biệt với Thúy Kiều. Sự thật có phải như vậy không? Không chắc, nhưng chỉ khi miêu tả như vậy mới thể hiện được quyết định và phẩm cách phi thường của Từ Hải.

Thúy Kiều hiểu rõ rằng khi Từ Hải ra đi, chàng sẽ phải đối mặt với cuộc sống vô nhà vô ở, nhưng vẫn cầu xin được đi cùng, nàng nói: “Phận gái là phải tuân thủ, dù chàng đi nữa cũng muốn đi theo một lòng”. Lời ngắn gọn nhưng ý chí thì rất mạnh mẽ. Từ 'tuân thủ' ở đây không chỉ đề cập đến nghĩa vụ trong kinh sách của đạo Nho: phụ nữ phải tuân theo chồng, đám dâu phải tuân theo rể..., mà còn ý chỉ sự đồng lòng, sẵn sàng chia sẻ trách nhiệm, muốn cùng chồng chịu trách nhiệm.

Lời của Từ Hải khi tiễn biệt càng thể hiện rõ phẩm chất anh hùng của nhân vật này:

Từ nói: “Tâm phúc tương tri,
Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình?
Bao giờ mười vạn tinh binh,
Tiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp đường.
Làm cho rõ mặt phi thường,
Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia.
Bằng nay bốn bể không nhà,
Theo càng thêm bận biết là đi đâu?
Đành lòng chờ đó ít lâu,
Chầy chăng là một năm sau vội gì!”

Tâm phúc tương tri có nghĩa là hai ta đã hiểu rõ tâm tư của nhau, nhưng sao, dường như nàng vẫn chưa thấu hiểu tâm tư ta, nên vẫn còn bị ám ảnh bởi tình cảm phụ nữ thông thường. Thực ra, nàng nên thể hiện sự kiên cường để trở thành phu nhân của một người đàn ông lớn lao.

Lý tưởng anh hùng của Từ Hải được thể hiện qua ngôn ngữ truyền đạt với dấu hiệu mạnh mẽ của một anh hùng. Khi chia tay với Thúy Kiều, chàng không biểu hiện sự luyến tiếc, mơ mộng về tình yêu đầy mãnh liệt mà quên mất mục tiêu cao cả. Nếu chân thực quý trọng, Từ Hải sẽ chấp nhận Thúy Kiều đi theo.

Từ Hải là người có chí khí, mong muốn sự nghiệp phi thường nên không thể chìm đắm trong hạnh phúc gia đình. Dù đang tận hưởng hạnh phúc, nhưng sự gọi của sự nghiệp thúc đẩy chàng ra đi. Đối với Từ Hải, sự nghiệp là tối quan trọng. Nó không chỉ là ý nghĩa của cuộc sống mà còn là điều kiện để thực hiện những ước mơ của người yêu thương và tin tưởng vào chàng. Vì vậy, không có lời than vãn khi chia tay. Thêm vào đó, trong lời nói 'Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình' cũng là lời khuyên cho Thúy Kiều hãy vượt qua tình yêu thông thường để xứng đáng với một anh hùng.

Từ Hải là người tự tin và quyết đoán. Chàng đã tự xem mình là anh hùng giữa đời thường. Bây giờ, chàng tin rằng mọi sự nghiệp đều nằm trong tầm kiểm soát của mình. Dù bắt đầu chỉ bằng thanh gươm yên ngựa, nhưng Từ Hải tin rằng mình sẽ có quân đội vô số, sẽ trở về với vinh quang và chiến thắng. Từ Hải khẳng định rằng ít nhất trong vòng một năm, chắc chắn sẽ quay lại với một sự nghiệp lớn lao.

Không có sự luyến tiếc, không có hối hận, không có sự chần chừ, Từ Hải có cách chia tay rất anh hùng. Lời chia tay cũng là lời cam kết kiên định; là niềm tin không lay chuyển vào chiến thắng trong tương lai gần. Hai câu thơ cuối cùng đã thể hiện rõ quyết tâm đó:

Quyết lời dứt áo ra đi,
Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi.

Nguyễn Du sử dụng hình ảnh chim bằng (đại bàng) thường tượng trưng cho khát vọng của anh hùng muốn tạo nên sự nghiệp lớn lao, đặc biệt chỉ đến Từ Hải. Cuộc ra đi đột ngột, sự quyết đoán trong lúc chia tay, niềm tin vào chiến thắng... tất cả thể hiện sự chí khí anh hùng của Từ Hải. Đến lúc chim bằng tung cánh lên cùng gió mây trên cao.

Hình ảnh: gió mây bằng đã đến kì dặm khai là mượn ý của Trang Tử tả chim bằng khi cất cánh lên thì như đám mây ngang trời và mỗi bay thì chín vạn dặm mới nghỉ, đối lập với những con chim nhỏ chỉ nhảy nhót trên cành cây đã diễn tả những giây phút ngây ngất say men chiến thắng của con người phi thường lúc rời khỏi nơi tiễn biệt.

Hình tượng người anh hùng Từ Hải là một sáng tạo đặc sắc của Nguyễn Du về phương diện cảm hứng và nghệ thuật miêu tả. Thể hiện tài năng sử dụng ngôn ngữ của nhà thơ trong việc diễn tả chí khí anh hùng cùng khát vọng tự do của nhân vật Từ Hải.

Từ Hải là biểu tượng của cái ước mơ công lí, luôn hiện hữu trong bóng tối của xã hội. Từ Hải ra đi vẫy vùng cho sự công bằng, sự chính trực, nhưng cũng vì sự đau lòng trước những bất công, những thảm kịch của con người như Thúy Kiều. Điều chắc chắn là Từ Hải muốn tự do để thực hiện ước mơ công lí, chứ không phải để tìm kiếm quyền lực.

Nguyễn Du đã thành công trong việc chọn từ ngữ, hình ảnh và phương tiện miêu tả có xu hướng lý tưởng hóa để tạo nên một hình tượng phi thường của Từ Hải, với những đặc điểm tính cách đẹp đẽ và sống động. Đoạn trích ngắn này mang lại ý nghĩa sâu sắc, tôn thêm nhân vật Từ Hải - một người anh hùng lí tưởng nhất trong Truyện Kiều của Nguyễn Du.

Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng - Mẫu 8

Từ Hải “vẻ vang bậc nhất” hiện diện oai phong:

“Râu vịt mép chuồn mày quý.
Vai rộng bằng năm tấc, thân cao mười thước”.

Từ Hải đã cứu Kiều thoát khỏi lầu xanh, đã tái sinh cuộc đời cô, biến Kiều thành một phu nhân đáng kính:

“Trai anh hùng, gái kiêu hãnh,
Người phỉ nguyền sánh với phượng, duyên kiều cưỡi trên lưng rồng”.

Nhưng không lâu sau đó, Từ Hải đã chia tay phu nhân để bắt đầu cuộc hành trình “rạch đôi sơn hà”:

“Nửa năm hương lửa đang hồng,
Trượng phu đột ngột động lòng bốn phương.
Thấy vực sâu biển mênh mang.
Gươm sáng yên ngựa, lên đường thẳng rộng”.

Bức chân dung Từ Hải trong khoảnh khắc chia ly thật đẹp đẽ. Bốn phương xa xôi hướng về, “đột ngột động lòng” của người trượng phu. Dù cuộc sống êm đềm đang đầy hạnh phúc “hương lửa đang hồng” cũng không thể giữ chân. Một cái nhìn xa xôi “vực sâu biển mênh mang”. Đó là cái nhìn có tầm vóc vũ trụ của một anh hùng chí lớn, như Nguyễn Công Trứ từng phát biểu:

“Chí làm trai nam bắc tây đông,
Phỉ sức vẫy vùng trong bốn bể”.
(Chí anh hùng)

“Đột ngột” ý chỉ một cách nhanh chóng, bất ngờ. Điều này thể hiện sự rung động mạnh mẽ trong lòng đấng trượng phu. Từ Hải ra đi với khát vọng tạo dựng sự nghiệp, bằng võ công của một người trai tài:

“Gươm sáng yên ngựa, lên đường thẳng rộng”.

Kiều đã coi chữ “tòng” quan trọng; tòng phu là một trong ba tòng trong đạo đức của phụ nữ xưa. Điều này cũng là một nét đẹp đạo đức của Thuý Kiều:

“Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi”

Từ Hải đã bày tỏ tình nghĩa với Kiều bằng nhiều lời. Không thể nén được giọt lệ, tiếng thở dài của người vợ xinh đẹp vẫn âm thầm. Từ Hải nhắc Kiều nhẹ nhàng: “Sao chưa thoát khỏi tình nghĩa phụ tử?”. Hứa với Kiều về một tương lai huy hoàng, một ngày mai hạnh phúc:

“Bấy giờ mười vạn tinh binh,
Tiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp đường.
Làm cho mặt trời chói chang,
Bấy giờ sẽ rước nàng về làm phu nhân”.

Đó là lời hứa của một đấng trượng phu phi thường. Tin tưởng vào sức mạnh “rạch đôi sơn hà” của một người trai đầy tài năng “vươn cao vút, đạp chân lên trời đất” mới có lời hứa như vũ khí sắc bén ấy. Đối với Từ Hải, khát vọng khám phá bốn phương gọi là thách thức đang đợi chờ, là một ngày mai hiển hách với một lực lượng to lớn “mười vạn tinh binh”, “tưới mặt đất tiếng chiêng đầy trời”. Thời gian chờ đợi mà Từ Hải an ủi Kiều cũng là một lời hứa:

“Chờ đợi đó không lâu,
Có lẽ chỉ một năm sau là đủ!”

Hình ảnh cánh chim bằng vỗ cánh bay vút trên biển cả là biểu tượng của người anh hùng có tinh thần cao cả, tự do tung hoành khắp nơi:

“Quyết lòng ra đi,
Gió mây bằng đã gọi đến biển rộng.”

Trong việc đọc “Truyện Kiều”, ta thấy Từ Hải trở về Lâm Tri sau một năm xa cách. Trong cảnh “Trống vang vọng, nhạc quân reo rắt”. Từ Công hỏi vợ:

“Nhớ lời đã nói chăng?
Anh hùng mới được thử thách.
Hãy xem lòng đã kiên nhẫn chưa?”.

Qua đoạn thơ 18 câu này (từ câu 2213 - 2230), Từ Hải đã được Nguyễn Du miêu tả với lòng kính trọng và tán dương về tinh thần anh hùng và hoài bão cao cả về sự nghiệp phi thường. Từ Hải là một hình tượng anh hùng hoàn hảo trong tác phẩm “Truyện Kiều” của thi sĩ Nguyễn Du.

......

Tải về tài liệu để đọc thêm phân tích về Chí khí anh hùng