Văn mẫu lớp 11: Phân tích biến động tâm lý của nhân vật Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở 3 Dàn ý & 14 bài văn mẫu lớp 11

Phân tích biến động tâm lý Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở cung cấp 3 gợi ý viết cùng 14 ví dụ rất hấp dẫn. Giúp học sinh tự học mở mang kiến thức, nâng cao khả năng phân tích tâm trạng nhân vật và thông điệp của tác giả.

Tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao được học trong chương trình Ngữ văn lớp 11 sách Kết nối tri thức với cuộc sống và sách Cánh diều. Do đó, TOP 14 bài phân tích biến động tâm lý Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở dưới đây sẽ là nguồn tài liệu vô cùng hữu ích, với cả mẫu ngắn gọn và đầy đủ để học sinh tham khảo, lựa chọn theo khả năng viết của mình. Hơn nữa, để nâng cao kỹ năng viết văn, học sinh có thể xem thêm: phân tích tác phẩm Chí Phèo, Cảm nhận nhân vật Chí Phèo.

Dàn bài phân tích biến động tâm lý Chí phèo sau khi gặp Thị Nở

Dàn bài số 1

I. Bài mở đầu

• Giới thiệu về tác giả Nam Cao và tác phẩm Chí Phèo: Nam Cao luôn quan tâm đến cách sống và cách diễn đạt, luôn nhìn thế giới từ góc nhìn của lòng thương yêu. Trong Chí Phèo, Nam Cao đã sử dụng lòng thương yêu để nhìn nhận và sáng tác
• Với tình yêu thương vô bờ bến, Nam Cao đã đưa sự đức hạnh một phần quay trở lại với Chí sau khi gặp Thị Nở

II. Nội dung chính

1. Tổng quan về tình hình của Chí Phèo trước khi gặp Thị Nở

• Chí Phèo trước đây là một người nông dân đạo đức
• Bị Bá Kiến hãm hại, Chí Phèo bị giam trong tù
• Trong nhà tù của thực dân, Chí từ một người nông dân 20 tuổi hiền lành đã trở thành một người thay đổi cả về ngoại hình lẫn tính cách:
• Phải làm tay sai cho Bá Kiến

⇒ Trước khi gặp Thị Nở, Chí Phèo bị xem là “ác quỷ của làng Vũ Đại”

2. Cuộc gặp gỡ giữa Chí Phèo và Thị Nở

– Tình huống gặp gỡ:

• Vì không ai đáp lại lời lẽ thô tục của Chí Phèo, “anh ta” đành rẽ vào nhà Tự Lãng để uống rượu
• Sau khi say sưa, Chí Phèo đi về một cách lảo đảo
• Anh ta tình cờ gặp một phụ nữ đang ngủ gục bên bờ sông gần nhà (Thị Nở)
• Trong trạng thái say sưa, Chí Phèo đã ăn nằm cùng Thị Nở và chìm đắm trong giấc ngủ dưới ánh trăng

⇒ Cuộc gặp gỡ này đã mang đến những biến đổi tâm lý đáng chú ý trong lòng Chí Phèo

3. Tâm trạng của Chí Phèo sau gặp Thị Nở

a. Tỉnh táo

– Sau gặp Thị Nở, Chí Phèo tỉnh táo lần đầu tiên

• Chợt nhận ra trong lều ẩm của mình, thời gian trôi bất chợt: “chiều đã tới, nhưng đêm vẫn sáng”
• Bừng tỉnh sau giấc mê say dài
• Tỉnh để cảm nhận vị đắng trong miệng và “trái tim u buồn”
• Cảm thấy “lo sợ rượu” ⇒ biểu hiện rõ nhất của sự tỉnh táo
• Nghe thấy âm thanh của cuộc sống: tiếng chim hót, tiếng cười vang vọng…
• Hiểu rõ hoàn cảnh của mình, cảm thấy cô đơn

⇒ Cuộc gặp với Thị đã thực sự làm Chí Phèo tỉnh táo sau những giây phút say mê

b. Niềm vui, hy vọng, ước mơ quay trở lại

• Uớc mơ thời thanh xuân tái xuất: ao ước có một gia đình nhỏ, làm ruộng, chăn nuôi, vợ chồng cùng nhau làm ăn; sống khá giả, mua đất trồng lúa
• Ngạc nhiên và cảm động trước tình cảm chân thành của Thị Nở, Chí Phèo thấy lòng như đắm đuối
• Cảm thấy hạnh phúc và buồn vì lần đầu tiên được ai đó quan tâm
• Mong mỏi được thân thiết với Thị, tỏ ra dễ thương như trẻ con
• Khát khao một cuộc sống đơn giản và lương thiện: Tình cảm của Thị Nở là nguồn động viên cho hắn để trở lại con người mình mong muốn
• Tình yêu với Thị Nở đem lại hy vọng và mong muốn có một gia đình: “Chắc mình nên về ở chung với em”

⇒ Gặp Thị Nở, Chí Phèo trải qua những cảm xúc mới mẻ, mang lại niềm vui, hy vọng và ước mơ trở lại con người lương thiện

– Tình yêu bị cấm đoán bởi bà cô Thị Nở, khi bị từ chối, Chí Phèo cảm thấy thất vọng và đau buồn:

• “Sửng sốt”, “nhìn lên”: Thái độ biểu thị sự nhận thức, hiểu biết về hoàn cảnh của mình ⇒ thấy thương xót
• Nhớ lại mùi cháo hành: hồi tưởng về tình yêu đã trải qua
• Hành động: Nắm chặt tay Thị ⇒ mong muốn giữ chặt niềm vui
• Buông lời đến rượu rồi “ôm mặt khóc toáng lên”

⇒ Mong muốn trở lại làm người lương thiện tan biến, Chí đau khổ, tuyệt vọng

d. Tức giận

• Mong ước trở lại trở thành người lương thiện không thể thực hiện được, niềm tức giận trong Chí bùng lên
• Hắn quyết định tới nhà thị Nở “để giết hại cả gia đình nó, giết cả con nhỏ già nhà nó”.
• Nhưng “hắn không vào nhà thị Nở mà đi thẳng đến nhà Bá Kiến và nói thẳng với Bá Kiến: niềm phẫn nộ đã đẩy Chí Phèo xác định rõ kẻ thù của mình

⇒ Hành động tự kết liễu thể hiện sự tức giận và tuyệt vọng tột cùng

III. Kết luận

• Tóm tắt lại các biến đổi tâm trạng của Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở
• Kết nối với quan điểm cá nhân

Dàn ý thứ 2

1. Giới thiệu:

Giới thiệu về tác giả Nam Cao và tác phẩm Chí Phèo: Một nhà văn luôn suy ngẫm về cuộc sống, về nghệ thuật viết và là người luôn nhìn thấy thế giới qua con mắt của tình thương. Chí Phèo là tác phẩm Nam Cao viết ra từ tình yêu thương đó.

Với tình yêu thương vô hạn, Nam Cao đã đưa sự lương thiện của mình trở lại với Chí sau khi Chí gặp Thị Nở.

2. Nội dung chính:

*Tóm tắt tình hình khi Chí Phèo gặp Thị Nở:

• Chí Phèo trước đây là một nông dân lương thiện
• Sau khi bị Bá Kiến gài bẫy, Chí Phèo bị giam giữ
• Nhà tù Thực dân đã biến Chí từ một chàng trai nông dân 20 tuổi lương thiện trở thành một người có tính cách và nhân cách thay đổi: Làm tay sai cho Bá Kiến

⇒ Trước khi gặp Thị Nở, Chí Phèo được xem như “con quỷ dữ của làng Vũ Đại”

*Gặp gỡ giữa Chí Phèo và Thị Nở:

• Tình hình cuộc gặp:
• Chí Phèo chửi mà không ai đáp lại nên “hắn” quay sang nhà Tử Lăng uống rượu
• Chí Phèo sung sướng đi loạng choạng ra ngoài
• Anh ta tình cờ gặp cô gái ngủ quên bên bờ sông gần nhà (Thị Nở)
• Trong cơn say, Chí Phèo đã ngủ với Thị Nở và ngủ say dưới ánh trăng

⇒ Cuộc gặp gỡ quan trọng này đã gây ra những biến đổi tâm lý đáng chú ý cho Chí Phèo

*Tâm trạng của Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở:

a. Tỉnh giấc

– Sau khi gặp Thị Nở, lần đầu tiên Chí Phèo thực sự “tỉnh ngộ”

• Trong căn lều ẩm thấp của mình, Chí bỗng nhận ra rằng “trời đã khuya, nhưng ngoài kia vẫn sáng.”
• Bất chợt tỉnh giấc sau cơn say dài
• Thức dậy với vị đắng trong miệng và cảm giác “buồn vui lẫn lộn”
• Cảm thấy “sợ rượu” là dấu hiệu rõ ràng nhất của sự tỉnh táo
• Cảm nhận âm thanh của cuộc sống: tiếng chim hót, tiếng người cười…
• Chí Phèo đủ tỉnh táo để nhận ra hoàn cảnh của mình, để nhận thức sự cô đơn

⇒ Cuộc gặp gỡ với Thị đã khiến Chí Phèo thực sự tỉnh táo sau những cơn say triền miên

b. Niềm vui, hy vọng, ước mơ trở về

• Hi vọng về việc trở lại tuổi thơ: ước mơ về một gia đình nhỏ, chồng cày, vợ dệt vải; nuôi lợn, và nếu có điều kiện, mua vài sào ruộng
• Khi nhìn thấy bát cháo hành của Thị Nở, Chí Phèo bất ngờ và cảm động “mắt ướt” vì lần đầu tiên có người quan tâm đến mình.
• Thấy Thị Nở duyên dáng, anh vừa vui vừa buồn
• Muốn tán tỉnh Thị, Chí Phèo cảm thấy mình như một đứa trẻ
• Chí Phèo mong mỏi sự lương thiện: Tình yêu của Thị Nở khiến anh nghĩ rằng mình cần trở lại
• Tình yêu dành cho Thị Nở là nguồn hy vọng và ước mơ về một gia đình: “Hay là em về ở với anh một nhà cho vui”

⇒ Sau khi gặp Thị Nở, Chí Phèo đã trải qua những cảm xúc chưa từng có trong cuộc đời, mang theo niềm vui, sự hy vọng và khát khao được trở lại làm người lương thiện.

c. Thất vọng, đau đớn

– Tình yêu bị bà Thị Nở ngăn cản nên bị từ chối, Chí Phèo thất vọng và đau đớn:

• “Ngẩn người”, “ngửa mặt”: Thái độ thể hiện sự hiểu biết, ý thức về tình cảnh đáng thương của mình
  Chút cháo hành: nhớ về quá khứ
• Hành động: Nắm lấy tay Thị, mong muốn giữ lại hạnh phúc
• Anh tìm đến rượu và “úp mặt khóc”

⇒ Mong muốn trở lại làm người lương thiện không còn, Chí đau đớn, tuyệt vọng

d. Sự tức giận

• Mong muốn trở lại làm người lương thiện nhưng không thể, sự uất ức trong Chí ngày càng gia tăng
• Chí quyết định tìm đến nhà Thị “để đâm chết cả nhà, đâm chết ông Bá Kiến”.
• Nhưng “anh không rẽ vào nhà Nở mà đi thẳng đến nhà Bá Kiến và nói thẳng: sự uất ức của anh đã khiến Chí Phèo nhận ra đúng kẻ thù của mình.

⇒ Hành động tự phá hoại bản thân là biểu hiện của sự tức giận, tuyệt vọng tột cùng

3. Kết luận:

Đánh giá lại giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật.

Phân tích sơ lược về Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở

Trong văn học thực tế phê phán Việt Nam trước năm 1945, Nam Cao là một tác giả nổi bật. Dù đến sau nhưng Nam Cao vẫn viết ra những tác phẩm xuất sắc phản ánh thực tại xã hội, lên án những vấn đề xấu xa. Trong đó, 'Chí Phèo' là một tác phẩm đặc biệt, tạo nên một bước tiến lớn trong văn xuôi Việt Nam.

Nhân vật Chí Phèo trong tác phẩm của Nam Cao là biểu tượng của bi kịch người nông dân Việt Nam. Thông qua hình ảnh của Chí Phèo, Nam Cao phản ánh nhiều số phận bi thảm của con người trong xã hội thực tế. Chí Phèo từng là một anh chàng trẻ mồ côi đầy hi vọng, nhưng sau đó trở thành 'con quỷ dữ' của làng Vũ Đại do sự áp bức của lũ chúa đất và nhà tù thực dân. Tuy nhiên, qua sự gặp gỡ với Thị Nở, Chí Phèo được thức tỉnh, thấy lại giá trị của bản thân và ước mơ về một cuộc sống lương thiện.

Thị Nở trong tác phẩm được miêu tả là một người phụ nữ xấu xí nhưng đầy lòng nhân ái và đáng yêu. Bởi tính cách ngây thơ và chân thành của mình, Thị Nở đã làm thức tỉnh tâm hồn của Chí Phèo, giúp anh nhìn lại cuộc sống một cách tích cực hơn. Hành động của Thị Nở khiến cho Chí Phèo cảm thấy được quan tâm và yêu thương, từ đó, anh có thêm hy vọng và niềm tin vào cuộc sống.

Sau khi gặp Thị Nở, Chí Phèo tỉnh dậy từ giấc mơ say và nhận ra thực tại đau thương xung quanh mình. Anh cảm nhận được những âm thanh và cảm xúc của cuộc sống, và bắt đầu nhớ lại những ước mơ giản dị của mình trước kia. Tuy nhiên, anh cũng nhận ra sự cô đơn và lo lắng về tương lai. Cuộc gặp gỡ với Thị Nở đã làm cho Chí Phèo thức tỉnh và nhìn nhận lại giá trị của cuộc sống.

Trong lúc Chí đang nhìn về tương lai u ám với cảm giác cô đơn và sợ hãi, may mà Thị Nở đến kịp thời. Thị Nở mang theo bát cháo hành, một biểu tượng tuyệt vời, một chi tiết nghệ thuật đầy cảm xúc. Chí Phèo bất ngờ và xúc động, thậm chí cảm thấy nước mắt lưng trên. Điều này có lẽ là lần đầu tiên Chí được một người phụ nữ chu cấp, bởi vì trước đó, Chí chỉ có thể có được thức ăn bằng cách đe dọa hoặc cướp của người khác. Bát cháo hành trở thành biểu tượng của tình cảm chân thành của Thị Nở dành cho Chí, làm thức tỉnh lương tri và lương tâm của một con người. Bát cháo hành chứa đựng tình người, là một biểu hiện của tình cảm chân thành và vô tư, không mong đợi đáp lại. Điều đó chỉ đơn giản là vì Thị Nở nhìn thấy Chí đang cô đơn và đói, và Thị nghĩ rằng cháo hành có thể giúp Chí phục hồi sức khỏe.

Bát cháo hành không chỉ là thức ăn giúp Chí phục hồi sức khỏe, mà còn là liều thuốc giải độc cho cuộc đời của Chí. Nó không chỉ làm dịu cơn đau thể chất mà còn kích thích phần lương tri ngủ yên trong 'con quỷ dữ' Chí Phèo. Từ cảm giác ăn năn và hối hận, Chí bắt đầu khao khát lương thiện và mong muốn quay lại cuộc sống trước đây. Bát cháo hành đã khơi dậy hi vọng hoàn lương: nếu Thị Nở có thể tha thứ cho Chí, thì có thể mọi người khác cũng có thể. Niềm khao khát lương thiện đã thúc đẩy Chí đặt hi vọng vào Thị Nở - người sẽ đưa anh trở lại với cuộc sống lương thiện. Bát cháo hành đã hoàn thành nhiệm vụ cao quý, đưa ra sự gọi mời của lòng nhân ái và lương tri, khơi dậy hi vọng trong lớp tro tàn của Chí, và dẫn dắt anh trở lại con đường của sự lương thiện.

Bây giờ, Chí Phèo đã hoàn toàn tỉnh táo, anh từ 'con quỷ dữ' trở lại là con người: 'Trời ơi! Anh thèm lương thiện, anh muốn làm hòa với mọi người'. Và khi đã trở lại là con người, ai lại không mong muốn hạnh phúc? Anh dường như trở thành đứa trẻ cầu xin mẹ khi anh níu kéo Thị Nở. Anh khao khát một gia đình ấm áp, anh thực sự mong muốn xây dựng một gia đình với Thị Nở: 'Cuộc sống như thế này mãi thì thật tuyệt phải không?' Chí Phèo và Thị Nở, hai số phận bất hạnh gặp nhau và yêu nhau. Họ mở ra một con đường giải thoát cho nhau, hỗ trợ và yêu thương lẫn nhau. Họ sống với nhau như vợ chồng. Nhưng chỉ trong vòng năm ngày. Có lẽ năm ngày đó là những ngày hạnh phúc nhất đời Chí. Sau năm ngày đó, Thị Nở nhận ra mình còn có một người con gái. Thị quyết định 'không yêu để tránh hỏi cô Thị đã có'.

Thật là bi kịch! Chí đã thức tỉnh lương tri, trở lại làm con người và khao khát cuộc sống lương thiện, nhưng không ai nhận ra điều đó. Thậm chí Thị Nở cũng không hiểu. Khi nghe cháu gái nhắc đến Chí Phèo, Thị Nở tức giận và chỉ trích cháu gái rằng lấy ai không lấy lại đi lấy thằng Chí Phèo, một thằng 'không cha, suốt ngày chỉ có một việc là rạch mặt ăn vạ'. Thị Nở tức giận vô cùng. Mọi sự tức giận của Thị Nở đều dồn lên Chí, khiến anh nhận ra bi kịch của cuộc đời mình. Anh không có cơ hội trở lại làm con người nữa. Mọi người coi anh là 'con quỷ', và anh mãi mãi là Chí Phèo gây ra bất hạnh cho cuộc sống của nhiều người ở làng Vũ Đại. Người duy nhất coi anh là người, gần gũi với anh, cũng từ chối anh. Tuyệt vọng, anh uống rượu nhưng càng uống càng tỉnh và lại cảm nhận thấy 'mùi cháo hành'. Lương tri và lương tâm đã thức tỉnh, không cho phép anh trở lại làm một con quỷ. Anh tìm kiếm sự lương thiện. Nhưng chẳng ai có thể trả lại cho anh cuộc sống lương thiện ngày xưa nữa. Danh dự của anh đã bị mất từ lâu: những vết sẹo trên mặt đã làm mất bản sắc của một người, khiến gương mặt anh không còn là gương mặt của một con người mà là của một con thú. Mọi người sợ hãi anh. Câu hỏi 'Ai cho tao lương thiện?' vang vọng trong niềm đau đớn, phản ánh sự bế tắc của cuộc đời một người nông dân bị tha hóa. Sự bế tắc và bi kịch tột cùng đó dẫn anh đến nhà Bá Kiến, và cuối cùng, đưa anh đến cái chết đau đớn.

Truyện ngắn kết thúc với hình ảnh Thị Nở nhìn về phía bụng và trong đầu hiện lên hình ảnh của cái lò gạch cũ. Hình ảnh này tạo nên một vòng tròn, kết nối điểm khởi đầu và kết thúc của câu chuyện, đồng thời phản ánh sự vòng xoáy tăm tối của cuộc sống người nông dân nghèo. Hiện thực xã hội được toàn bộ phản ánh trong tác phẩm này.

Qua việc phân tích tâm lý của Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở, chúng ta có thể nhìn thấy sự tài tình trong xây dựng nhân vật của Nam Cao. Tác giả đã thể hiện lòng nhân ái và niềm tin vào trái tim lương thiện của con người trước những thử thách khắc nghiệt của cuộc sống.

Chí Phèo, qua bút tài của Nam Cao, đã đóng góp vào văn học hiện thực một giọng nói nhân đạo, là biểu tượng của người nông dân trước Cách mạng, bị bần cùng, lưu manh hóa nhưng vẫn dám đấu tranh vì công bằng. Sự nỗ lực không ngừng của tác giả đã được công nhận xứng đáng: “Nam Cao đã làm cho văn hóa Việt Nam sống lại, sống với con người qua những câu chuyện ngắn” (Nguyên Hồng).

Bằng cách phân tích tâm trạng của Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở, chúng ta có thể hiểu sâu hơn về tình hình tinh thần của nhân vật.

Sau khi gặp Thị Nở, Chí Phèo đã trải qua một trải nghiệm đáng nhớ.

Nam Cao luôn quan tâm đến vấn đề nhân phẩm và thái độ của con người. Ông phản đối mạnh mẽ việc khinh trọng con người chỉ vì họ bị đẩy vào hoàn cảnh nghèo đói.

Từ lúc nào, Chí Phèo đã bước vào trang văn của Nam Cao và từ đó, anh ta lại bước ra khỏi trang văn đó. Nhân vật đã gấp sách lại nhưng ta vẫn cảm thấy xót xa về một Chí vốn hiền lành lương thiện nhưng lại bị biến thành 'con quỷ dữ' vì sự áp bức của bọn chúa đất, thực dân. Dường như Chí Phèo đã hoàn toàn bị tha hóa với một tâm hồn chai đá, nhưng trong trái tim anh vẫn tồn tại một tia sáng của lương tri. Nam Cao không bao giờ để nhân vật của mình rơi vào bóng tối mà luôn cố vùng vẫy để trở về với thế giới của con người.

Một điều đặc biệt trong văn của Nam Cao không chỉ là việc phân tích tâm lý nhân vật một cách sắc bén mà còn là việc xây dựng nhân vật thị Nở, một người nhưng có sức hút của tình người đã thu hút Chí về phía ánh sáng của lương tri. Thị Nở không biết tính toán và không cần thiết phải tính toán. Tình cảm của thị thô mộc, nguyên sơ khiến ta cảm động.

Nam Cao không thể kìm lòng trước vẻ đẹp của thị Nở. Trong đoạn văn này, chúng ta gặp những miêu tả về khung cảnh thiên nhiên rất thơ mộng. Đó là những ánh sáng dịu dàng của trăng, trăng in bóng dáng của Chí Phèo trên đường làng, trăng soi sáng vườn chuối, hình ảnh của cả hai ngủ dưới ánh trăng... Và trong bối cảnh đó, Nam Cao đã đặt hai con người: Chí Phèo - Thị Nở.

Nam Cao để Chí Phèo nhận ra thực tại của mình qua cái túp lều ngoài bờ sông mà anh phải trả bằng máu, bằng lương tri, làm tay sai cho bá Kiến mà có được. Đó không phải là nơi ở của con người, mà là địa ngục trần gian mà Chí đang chết dần chết mòn trong đó. Chí Phèo cảm nhận được âm thanh của cuộc sống và đây là lần đầu tiên anh ta nghe thấy những âm thanh đó sau một giấc ngủ dài.

Nhà văn để Chí Phèo cảm nhận được những thanh âm của cuộc sống, điều mà anh ta đã bỏ lỡ trong nhiều năm trời sống trong cơn say mê không ngừng. Những âm thanh của cuộc sống giản dị đã thức tỉnh lương tri trong anh, làm anh bừng tỉnh khỏi cơn say.

Nhận ra thực tại, nghe thấy tiếng của cuộc sống, nhà văn để Chí nhớ về quá khứ khi anh ước ao có một tổ ấm nhỏ, một gia đình đơn giản. Nhưng ước mơ đó quá khó với Chí. Chí nhìn về tương lai và cảm thấy sợ hãi và cô đơn. May mắn có Thị Nở đến, nếu không Chí có thể đã khóc đi. Thị Nở mang theo một bát cháo hành, một hình tượng đẹp và một biểu tượng của tình người. Chí cảm thấy vui và buồn khi nhìn thấy bát cháo hành, thấy sự thấu hiểu và hạnh phúc từ nụ cười của Thị Nở.

Khi nhìn thấy bát cháo hành bốc khói và nụ cười của Thị Nở, Chí cảm thấy vui và buồn, cảm thấy sự ăn năn và hạnh phúc. Bát cháo hành trở thành biểu tượng của tình yêu và tình người trong làng Vũ Đại. So với nhân vật bà Ba vợ bá Kiến, Thị Nở đẹp bởi vẻ đẹp của tình nghĩa nguyên sơ. Thị Nở càng xấu, tác phẩm lại càng hay! Đó là một thành công tuyệt vời của Nam Cao khi ông đã xây dựng được một hình tượng đầy sức hút.

Dưới sự chăm sóc của Thị, trái tim của Chí trở nên như trẻ con. Anh ấy trở nên ấm áp và thân thiện với Thị như với mẹ. Chí khao khát một cuộc sống lương thiện và muốn hòa mình với mọi người. Đó không chỉ là lời kệ hay miêu tả tâm trạng của Nam Cao mà còn là ước mơ sâu xa của Chí. Sự hiện diện của Thị Nở thúc đẩy lòng ham muốn lương thiện trong Chí và kết nối hai tâm hồn đồng điệu. Mối tình của Chí và Thị thể hiện sự cho và nhận, là sự hòa hợp của người làm ơn và người nhận ơn.

Trong việc miêu tả mối tình Chí - Thị, Nam Cao thực sự tài ba khi sử dụng nghệ thuật tháo nút và thắt nút để giải quyết xung đột. Hành động quyết liệt của Chí ở cuối tác phẩm là điểm nhấn quan trọng, đưa ra lời giải cho mọi khúc mắc và đau đớn trong mối quan hệ của họ.

Hành động của Chí khi đòi lại lương thiện là biểu hiện của sự tuyệt vọng và khát khao chân chính. Trong xã hội bất công, hành động của Chí không chỉ là trả thù cá nhân mà còn là phản kháng lại giai cấp. Tuy nhiên, cuối cùng Chí chỉ có một lối đi: tự tử sau khi giết bá Kiến. Điều này là một bi kịch, một lời cảnh báo về hạn chế và bất công của thời đại, không chỉ của nhà văn mà còn của toàn xã hội.

Cuối cùng, tác phẩm kết thúc bằng hình ảnh Thị Nở nhìn xuống bụng và phát hiện ra một cái lò gạch bỏ hoang, nơi Chí Phèo ra đời. Hình ảnh này tạo ra một vòng tròn kết cấu cho tác phẩm, phản ánh sự vòng luẩn quẩn của cuộc sống người nông dân nghèo. Cái kết này cũng thể hiện quy luật 'tre già măng mọc': mỗi khi một Chí Phèo chết đi, một Chí Phèo con lại ra đời; mỗi khi một Bá Kiến chết, lại có hàng nghìn Bá Kiến khác. Điều này gợi lên câu hỏi về bao lâu nữa mà người nông dân mới có thể thoát khỏi cảnh tình trạng này. Đó là sự trăn trở của tác giả và của người đọc. Dù vẻ bề ngoài của tác phẩm lạnh lùng, nhưng bên trong lại ẩn chứa tâm hồn nhân từ, nhân đạo, và nhân văn cao cả của Nam Cao.

Đoạn văn miêu tả tâm trạng, sự biến đổi, những khát khao và bi kịch của Chí được coi là phần thành công nhất của tác phẩm. Đây là bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời của Chí, thể hiện tình yêu thương con người và lòng tin vào 'thiện căn' trong con người. Từ đó, tác phẩm trở nên sống động, làm sâu sắc hơn giá trị hiện thực và nhân đạo của nó.

Ta có thể đồng tình với ý kiến của một số người rằng nếu không có Chí Phèo, Nam Cao sẽ để lại một khoảng trống lớn cho văn học Việt Nam. Qua Chí Phèo, Nam Cao đã đóng góp vào văn học hiện thực phê phán và văn học Việt Nam một giọng nói nhân đạo, một nhân vật đại diện cho người nông dân trước Cách mạng, luôn dám đấu tranh vì công bằng. Bằng sự nỗ lực không ngừng, tài năng của Nam Cao được công nhận đúng đắn, đặc biệt trong việc khắc họa hình tượng Chí Phèo và diễn biến tâm trạng của anh từ khi gặp Thị Nở.

Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở - Mẫu 2

Nam Cao là một cây bút xuất sắc trong văn học hiện thực phê phán, là một nhà nhân đạo lớn của văn học Việt Nam giai đoạn 1930 – 1945. Tác phẩm của ông, đặc biệt là 'Chí Phèo', đã thành công trong việc khắc họa hình tượng nhân vật và diễn biến tâm trạng của họ. Đây là một thành công đáng kể của tác giả trong thể loại truyện ngắn.

Truyện ngắn “Chí Phèo” ra đời trước Cách mạng tháng Tám. Ban đầu truyện có tên là “Cái lò gạch cũ”, khi in thành sách lần đầu, nhà xuất bản tự ý đổi thành “Đôi lứa xứng đôi”, sau này, khi in lại trong tập “Luống cày” (1946) nhà văn đổi lại thành “Chí Phèo”.

Truyện kể về nhân vật Chí Phèo. Thuở nhỏ, Chí bị cả cha lẫn mẹ bỏ rơi, sống bơ vơ bất hạnh. Lớn lên đi làm thuê cho nhà Bá Kiến, bị Bá Kiến ghen, đẩy vào tù. Khi ra tù, Chí thay đổi hẳn cả nhân hình lẫn nhân tính. Hắn trở thành tay sai của Bá Kiến, là con quỷ dữ của làng Vũ Đại. Rồi hắn gặp Thị Nở, một cô gái xấu “ma chê quỷ hờn”. Bát cháo hành cùng với tình thương yêu, sự quan tâm chăm sóc của Thị đã thức tỉnh phần người bấy lâu nay bị vùi lấp sâu trong tâm hồn Chí. Chí Phèo ao ước được trở lại làm người lương thiện, hắn hi vọng rằng Thị Nở sẽ mở đường cho hắn. Nhưng bà cô Thị ngăn cấm. Chí nhận ra bi kịch đau đớn : bị cự tuyệt quyền làm người. Chí bèn xách dao đến nhà Bá Kiến, kẻ đã gây ra bi kịch của hắn, giết chết Bá Kiến rồi tự vẫn.

Trước cuộc gặp gỡ đầy tình cờ với thị Nở trong đêm trăng ở vườn chuối cạnh bờ sông, Chí Phèo là một “con quỷ dữ” của làng Vũ Đại. Hắn triền miên trong những cơn say dài bất tận và sống trong tình trạng vô thức. Sau cái đêm định mệnh ấy, cuộc đời Chí Phèo tưởng như được lật sang một trang mới. Sáng sớm hôm sau, hắn tỉnh dậy. Hắn bắt đầu cảm nhận được cuộc sống xung quanh mình và có những cảm xúc của một con người. Lần đầu tiên từ khi ra tù, Chí Phèo tỉnh rượu và có cái cảm giác “miệng đắng, lòng mơ hồ buồn”. Lần đầu tiên, Chí Phèo nghe được những âm thanh quen thuộc của cuộc sống hằng ngày xung quanh hắn : “tiếng chim hót ngoài kia vui vẻ quá”, “tiếng anh thuyền chài gõ mái chèo đuổi cá”, tiếng trò chuyện của những người đi chợ về…Những âm thanh ấy đã gợi nhớ trong hắn ước mơ giản dị từ thuở xa xưa : “có một gia đình nho nhỏ, chồng cuốc mướn cày thuê, vợ dệt vải”. Quá khứ tuy nghèo khổ ấy nay với Chí cũng là một điều thật xa vời. Thực tại giờ đây của hắn là “già mà vẫn còn cô độc”. Điều ấy khiến hắn buồn và lo lắng cho tương lai : đói rét, ốm đau và cô độc sẽ đày đọa hắn khi về già. Và hắn sợ nhất là cô độc. Một kẻ chỉ biết sống bằng giật cướp và dọa nạt, một kẻ đã làm đổ máu và nước mắt của bao nhiêu người lương thiện, vậy mà giờ đây cũng biết sợ, mà lại sợ nhất là cô độc. Hình như, bản chất người trong hắn đang mơ hồ tỉnh dậy.

Hắn đang nghĩ vu vơ thì thị Nở đến, mang theo một nồi cháo hành còn nóng nguyên. Đầu tiên, Chí Phèo “rất ngạc nhiên”. Hết ngạc nhiên thì hắn thấy “mắt hình như ươn ướt”. Con quỷ dữ Chí Phèo đã biết khóc. Hắn cảm động đến như vậy là bởi đây là lần đầu tiên hắn được người ta cho, xưa nay, muốn có cái gì, hắn phải giật cướp và dọa nạt. Hắn nhìn bát cháo bốc khói mà lòng “bâng khuâng”, rồi hắn nhìn thị Nở đang cười toe toét mà cảm thấy thị “có duyên”. Có cái gì đó đang trỗi dậy trong lòng Chí Phèo, phải chăng đó là tình yêu ? Có thế thì mới nhìn một người đàn bà “ma chê quỷ hờn” thành ra “có duyên” chứ ! Rồi thì hắn thấy “vừa vui vừa buồn” và “một cái gì nữa giống như là ăn năn”. Chí vui bởi vẫn đang còn một người quan tâm đến hắn. Chí buồn và ăn năn bởi tội ác mình gây ra quá nhiều, con đường trở về làm một người bình thường của hắn có lẽ là sẽ lắm chông gai. Đưa bát cháo lên miệng, Chí Phèo thấy cháo “mới thơm làm sao” và húp một húp, Chí cảm thấy “cháo hành ăn rất ngon”. Cháo hành vốn là thứ quê mùa, không phải cao lương mĩ vị gì, lại được nấu bởi bàn tay của một người “dở hơi” thì chắc là dở lắm; thế mà với Chí Phèo thì nó thật ngon. Bát cháo từ tay người đàn bà là thị Nở ấy làm Chí Phèo nhớ về bà Ba vợ Bá Kiến. Chí Phèo thừa hiểu, “cái con quỷ cái” ấy chỉ lợi dụng hắn chứ yêu đương gì. Hắn chưa bao giờ được một người đàn bà nào yêu cả. Bởi vậy, bát cháo hành của Thị Nở làm hắn suy nghĩ nhiều. Ngồi ăn cháo hành cạnh thị Nở, hắn thấy “lòng thành trẻ con”, “hắn muốn làm nũng với thị như với mẹ”. Ngòi bút Nam Cao thật sắc sảo và tràn đầy tình thương khi miêu tả tinh tế diễn biến tâm trạng của Chí. Ông nhận ra phần người không bao giờ mất trong hình hài con quỷ dữ Chí Phèo. Phần người ấy đã hoàn toàn trở về với Chí và khiến hắn “thèm lương thiện”, hắn muốn “làm hòa” với mọi người biết bao. Hắn hi vọng thị Nở sẽ mở đường cho hắn. Hắn hi vọng tràn trề “họ sẽ lại nhận hắn vào cái xã hội bằng phẳng, thân thiện của những người lương thiện”. Niềm hi vọng được làm người lương thiện làm Chí Phèo thấy “lòng rất vui”. Chí thấy mình và thị Nở sẽ làm thành một cặp rất xứng đôi, và quyết định lấy thị. Năm ngày sau đó là năm ngày hạnh phúc nhất cuộc đời Chí Phèo. Hắn và thị Nở sống với nhau như vợ chồng. Hắn đã không còn kinh rượu nữa nhưng cố uống cho thật ít để tỉnh táo. Bây giờ hắn “say” thị Nở chứ không còn say rượu. Bây giờ, hắn là con người chứ không còn là “con quỷ”.

Nhưng, năm ngày đó thực sự trôi qua nhanh chóng. Đến thứ sáu, Thị Nở nhớ ra có một bà cô làm việc xa sẽ về trong ngày đó. Thị phải dừng lại để về nhà hỏi cô ấy. Sau khi quay lại từ nhà bà cô, Thị quay lại nhà Chí Phèo, tức giận với những lời nói khó nghe từ bà cô. Thị đến và 'trút hết những lời của bà cô vào mặt hắn'. Nghe những lời đó, Chí Phèo 'nghi ngờ một chút rồi hình như đã hiểu'. Tâm trí bị tê liệt của hắn phải nghĩ một chút trước khi 'hiểu' những gì bà cô Thị Nở đã nói. Hắn hiểu một cách sâu sắc về những lời đó. Hắn hiểu rằng không ai còn coi hắn là con người nữa. Người cuối cùng mà hắn hy vọng cũng đã từ chối hắn. Hắn hiểu rằng không ai chấp nhận hắn trở lại làm người lương thiện. Đó là bi kịch đau đớn của cuộc đời hắn: bị từ chối quyền làm người. Nhận ra bi kịch thảm thiết đó, Chí Phèo lại uống rượu. Nhưng mỗi lần uống, hắn lại 'tỉnh táo hơn' và 'buồn bã hơn'. Hắn luôn cảm thấy mùi cháo hành thoang thoảng ở đâu đó. Hắn 'khóc nức nở'. Thương xót, hắn sinh ra để trở thành con người nhưng giờ đây, ngay cả việc trở thành con người cũng không thể. Hắn tiếp tục uống, uống đến khi say mê mệt. Rồi hắn ra đi với một con dao ở thắt lưng. Trong cơn say, tâm trí của hắn vẫn không thể nào quên được bi kịch đau đớn của cuộc đời mình và kẻ đã đẩy hắn vào bi kịch ấy. Không ai khác ngoài Bá Kiến. Vì vậy, hắn không đến nhà 'con đĩ Nở' như dự định ban đầu mà đi thẳng đến nhà lão Bá. Tại đó, hắn đòi hỏi quyền được làm người lương thiện: 'Tôi muốn trở thành người lương thiện' nhưng cũng hiểu rằng 'tôi không thể trở thành người lương thiện nữa'. Những lời cuối cùng của Chí khiến người nghe thật đau đớn, đắng cay. Hắn chỉ còn một con đường, một cách để được nhẹ nhàng, thanh thản, đó là ra đi với bản chất người của mình. Nhưng trước khi ra đi, hắn phải trả thù, phải giết kẻ đã khiến hắn không thể trở thành người. Hắn hành động quyết liệt: giết Bá Kiến và tự tử. Cái chết của Chí Phèo không chỉ là sự kêu gọi trách nhiệm cho tội ác của tầng lớp thống trị phong kiến mà còn là lời khẳng định, niềm tin vào bản chất lương thiện không bao giờ mất đi trong những người nông dân chịu khổ đau.

“Chí Phèo” là một minh chứng điển hình cho tài năng về truyện ngắn của Nam Cao. Bằng cách xây dựng nhân vật sắc nét, nhà văn nêu bật một cách sâu sắc xã hội thực dân nửa phong kiến không nhân đạo làm suy giảm sự sống của con người, đẩy họ vào 'bước đường cùng'. Cấu trúc câu chuyện theo dạng tâm lý, không tuân theo thứ tự thời gian mà bắt đầu với tiếng chửi rủa của Chí, không chỉ làm nổi bật sự chú ý, tò mò của người đọc mà còn nhấn mạnh vào cái bi kịch đau đớn của Chí. Đồng thời, lời văn kể chuyện không chỉ trực tiếp mà còn tạo ra sự hấp dẫn cho câu chuyện: trong tác phẩm, có những đoạn là lời của người kể chuyện hoàn toàn; cũng có những đoạn nhà văn như hóa thân vào nhân vật, khiến cho đoạn văn trở nên như lời của chính nhân vật kể chuyện, giúp người đọc thực sự khám phá được sâu sắc tâm hồn của nhân vật. 'Ánh mắt' đầy tình người của Nam Cao cùng với tài năng về nghệ thuật của ông đã đưa 'Chí Phèo' trở thành một trong những kiệt tác văn học hiện đại.

Tóm lại, truyện ngắn “Chí Phèo” đã mô tả một cách sinh động diễn biến tâm trạng của Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở. Thông qua đó, nhà văn thể hiện sự yêu thương, đồng cảm sâu sắc với hoàn cảnh đau khổ của người nông dân trong xã hội cũ, đồng thời khẳng định và tin tưởng vào bản chất lương thiện, tốt đẹp của họ. Đó cũng chính là tư tưởng nhân đạo sâu sắc, mới mẻ của Nam Cao trong dòng văn học hiện thực Việt Nam giai đoạn 1930 – 1945. Truyện ngắn này đã đưa tên tuổi Nam Cao vào hàng những nhà văn hiện thực xuất sắc của nền văn học hiện đại Việt Nam.

...............

Tải File tài liệu để xem thêm bài văn mẫu Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở