Buzz
Phân tích nhân vật Huấn Cao trong truyện Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân tập hợp 6 mẫu dàn ý chi tiết nhất, giúp học sinh lớp 11 có thêm tài liệu học tập, hiểu rõ hơn về các quan điểm, luận cứ quan trọng để viết bài văn phân tích nhân vật đầy đủ.
Lập dàn ý phân tích nhân vật Huấn Cao giúp học sinh nắm bắt kiến thức một cách nhanh chóng để viết bài phân tích văn hay. Huấn Cao được mô tả là một người tài năng, có tấm lòng trong trắng và đặc biệt là tư duy sâu sắc. Ông là một anh hùng chính trực, luôn tôn trọng điều tốt lành và căm ghét sự xấu xa. Dưới đây là 6 mẫu dàn ý phân tích nhân vật Huấn Cao, mời bạn theo dõi.
Sơ đồ tư duy về nhân vật Huấn Cao
Lập dàn ý phân tích nhân vật Huấn Cao - Mẫu 1
I. Khai mạc
- Giới thiệu hình ảnh của nhân vật chính trong tác phẩm Vang bóng một thời của văn hào Nguyễn Tuân: Những người nho cuối mùa mặc dù bị đẩy vào tình thế khó khăn nhưng vẫn giữ được phẩm hạnh và sự trong sáng của tâm hồn.
- Trong tác phẩm Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân, Huấn Cao được mô tả như một trong số họ. Ông được thể hiện là một cá nhân tài năng, kiêu hãnh và thanh cao.
II. Nội dung chính
1. Huấn Cao - Nghệ sĩ vĩ đại
- Huấn Cao được coi như một nghệ sĩ của nghệ thuật viết chữ.
- Khả năng của ông đã được ca tụng một cách trang trọng thông qua cuộc trò chuyện giữa Quản Ngục và nhà thơ:
+ Cả những người ở khắp vùng Sơn đều ca ngợi khả năng viết chữ của Huấn Cao là “vô cùng nhanh và rất đẹp”
- Khả năng đó được thể hiện qua sự tôn trọng của Quản Ngục: “Chữ của Huấn Cao thực sự rất đẹp, rất vuông... Nếu có được bức thư viết bởi Huấn Cao treo trên tường cũng như sở hữu một kho báu trên thế giới”
- Tài năng của ông được biểu hiện trong cảnh viết chữ: “một kẻ tù đeo còng, chân buộc xiềng, vẫn đang viết chữ với lòng kiên nhẫn”
⇒ Huấn Cao thực sự đã trở thành một nghệ sĩ trong nghệ thuật viết chữ
2. Huấn Cao – người mang khí phách hiên ngang, kiên định
- Sự kiên định và khí phách hiên ngang được thể hiện trong cuộc trò chuyện của quản ngục:
- “Ai dám vươn đầu lên đây”
- coi nhà tù do thực dân xây dựng như không có người, “lấy tay tháo cũi, đào lỗ như đùa”, có tài mở khóa vượt ngục
- “văn võ xuất chúng”
⇒ Ông sống theo lý tưởng cao đẹp, dũng cảm đối đầu với triều đình mà ông căm ghét, khinh bỉ
- Đứng đầu của phong trào nổi dậy chống lại triều đình.
- Ngay khi bước vào nhà ngục: Bình tĩnh đối diện với thang gông:
⇒ tính cách mạnh mẽ, uy nghi của người theo triết lý Nho
- Sự mạnh mẽ được thể hiện qua cách quản ngục và thầy thơ lại đối xử
- Sự mạnh mẽ thể hiện qua cách bọn lính kính trọng: 'Tên này là người nguy hiểm và ngạo nghễ nhất trong số chúng”
- Khi được quản ngục phục vụ riêng: “Duy tâm nhận thưởng rượu thịt” như “hành động trong tinh thần tự nhiên”
⇒ thái độ tự do, ung dung, coi nhẹ cái chết.
- Đáp lại quản ngục với cách ứng xử không mềm lòng: “Ngươi hỏi ta cần gì ...vào đây”
⇒ Không chịu khuất phục trước sức mạnh.
⇒ phong thái của một anh hùng.
3. Huấn Cao – nhân vật mang đậm thiên lương
- Tâm hồn trong sáng, cao đẹp: “Không vì vàng bạc hay quyền thế mà ép bản thân viết câu đối bao giờ” ⇒ trọng trách, khinh bỉ, chỉ viết câu đối cho những người tri kỷ.
- Trước khi biết tâm lý của quản ngục: coi y là kẻ vô danh
- Khi biết được lòng tốt của quản ngục: Huấn Cao chấp nhận viết chữ
⇒ Chỉ viết chữ cho những người biết trân trọng tài năng và quý vẻ đẹp.
- Huấn Cao nói với quản ngục: “Chỉ còn một chút nữa ... tới quyền lực trong xã hội”
⇒ Sự tôn trọng đối với những người có phẩm chất cao, có đạo đức cao quý.
⇒ Huấn Cao là một anh hùng - nghệ sĩ, một người mang trong mình đạo đức cao quý và thanh cao.
4. Sự kết hợp hoàn hảo của tài năng, kiêu hãnh, và đạo đức tạo nên hình ảnh cho chữ - “một cảnh vật chưa từng xuất hiện”
- Hình ảnh Huấn Cao đang “viết chữ” trên “tấm lụa trắng vẫn còn nguyên vẹn lần hồ” trong bối cảnh “bị giam cầm, bị xiềng xích” ở nơi nhà tù tối tăm ⇒ thể hiện sự kết hợp hoàn hảo giữa tài năng, kiêu hãnh, và đạo đức
- trở thành biểu tượng cho sự thắng lợi của ánh sáng trước bóng tối, của điều cao quý trước sự bẩn thỉu của thế gian
5. Nghệ thuật tạo hình nhân vật Huấn Cao
- Đặt nhân vật vào tình huống truyện độc đáo
- Sử dụng nghệ thuật tương phản
- Sử dụng ngôn ngữ mô tả nhân vật phong phú, sắc sảo.
III. Phần Kết
- Tóm tắt những đặc điểm nghệ thuật quan trọng trong việc xây dựng nhân vật Huấn Cao thành công
- Kết nối với quan điểm cá nhân về nhân vật: Huấn Cao là một bức tranh hoàn hảo về tài năng và phẩm chất con người mà mọi người đang hướng tới
Dàn ý phân tích nhân vật Huấn Cao - Mẫu 2
I. Phần Mở Đầu
- Tập truyện “Vang bóng một thời” bao gồm mười một câu chuyện kể về một thời xa xưa, chỉ còn lại những dấu vết vẻ vang. Qua những câu chuyện này, Nguyễn Tuân đã thể hiện sự bất mãn sâu sắc đối với xã hội thời kỳ cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX ở Việt Nam và tôn vinh những nhà nho có tài không bỏ lỡ lương tâm, không theo đuổi danh lợi mà vẫn giữ vững đức độ cao đẹp.
- Trong số những nhân vật đáng chú ý là Huấn Cao trong truyện ngắn “Chữ người tử tù”.
II. Phần Chính
1. Nhân vật phản ánh tư duy và tinh thần cao quý
Thủ công văn hóa tinh tế của Nguyễn Tuân đã thành công trong việc mô tả đặc điểm tính cách của các nhân vật.
a. Một cá nhân tự tin, sống với lòng tự trọng và ngạo nghễ.
- Tự tin, không mê hoặc bởi quyền lợi và sự giàu có: “Ta sinh ra không để theo đuổi vàng bạc hay quyền lực để phải viết câu đối nào cả”.
- Ngạo nghễ và mạnh mẽ: “những kẻ muốn thách thức trời, làm phiền những kẻ tu hành, ngay cả trên đầu thánh nhân, hắn cũng không để ý đến…”
b. Tinh thần cao cả, không e ngại khó khăn, thậm chí là cái chết
- Chống lại chế độ, bị giam hãm tử ngục, vẫn giữ vững: “Ngay cả trước cái chết, ông ta cũng không một chút sợ hãi…”
- Thể hiện sự tự do tinh thần: “Ông Huấn Cao vẫn tự tại nhận rượu thịt từ viên quản ngục, coi như đó chỉ là một việc thường nhật trong lúc hứng khởi, dù đang bị giam giữ”.
c. Coi thường những kẻ biểu tượng cho quyền lực áp đặt.
- Dưới con mắt của ông, họ chỉ là những kẻ nhỏ nhen tỏ ra quan trọng, vì vậy ông luôn tỏ ra coi thường họ, dù bất kể trong hoàn cảnh khắc nghiệt, bất công, giữa những trò lừa dối, trong một thế giới đầy rẫy sự hỗn loạn.
- Thái độ và cách diễn đạt của nhân vật đầy khinh bỉ. Khi viên quản ngục nói xong và hỏi Huấn Cao có cần gì không, ông đã trả lời một cách tự nhiên: “Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ cần một điều duy nhất. Đó là đừng để chân của ngươi dấu vào đây”. Tinh thần mạnh mẽ đó, thái độ kiêng nhẫn đó luôn tỏa sáng giữa môi trường u ám của nhà tù.
2. Con người với tâm hồn đẹp, tài năng tinh tế
a. Tinh thần cao quý
Huấn Cao tôn vinh thiên lương, tức là phẩm chất tốt đẹp của con người: “Ta nói thật đấy, thầy Quản nên quay về quê hương mình ở… Ở đây, khó giữ gìn được thiên lương cho đúng và cuối cùng cũng sẽ mất đi cả đời lành lạnh”. Lời khuyên cuối cùng dành cho viên quản ngục thể hiện lòng tốt của nhân vật Huấn Cao.
b. Yêu cái đẹp và đồng cảm với những người yêu quý cái đẹp.
Huấn Cao có vẻ kiêu căng, nhưng khi nhận ra tấm lòng chân thành của quản ngục, ông hạnh phúc đồng ý cho chữ, thậm chí tỏ ra xúc động: “Nếu thiếu sót một chút nữa, ta sẽ mất một tấm lòng trên thế gian này”.
c. Vô cùng tài hoa
- Thư pháp, nghệ thuật viết chữ Hán, từng là niềm đam mê tao nhã của dân xưa, cùng với cầm, kỳ, thi, họa. Ông Huấn có bàn tay tài hoa, “dân vùng Sơn vẫn khen tài viết chữ rất lưu loát và đẹp”. Chữ của ông Huấn Cao đẹp và trang trọng.
- Sở trường ấy chỉ dành cho những người thân thiết: “Đời tôi mới chỉ viết hai bộ tứ bình và một bức trung đường cho ba người bạn thân của tôi”. Và lần này, như một trường hợp ngoại lệ, ông dành tặng chữ cho viên quản ngục, vì “Tôi đánh giá cao tấm lòng biết ơn đặc biệt của các người”.
- Người đã thực hiện lời hứa với quản ngục, thể hiện tài năng lỗi lạc của mình trong một tình huống đầy cảm động. Bằng sự tương phản, Nguyễn Tuân đã làm nổi bật chủ đề của câu chuyện trong phần kết.
- Nét viết tinh tế (với giấy lụa, mực thơm, nét chữ đẹp đều) đối diện với hình ảnh bẩn thỉu (nhà tù ẩm ướt, tường nhện đi, đất đầy phân động vật).
- Hình ảnh lịch lãm của người tù cổ đeo gông, chân vướng xiềng đang viết chữ đối lập với hình ảnh run run của thầy thơ bưng chậu mực và của viên quản ngục nhỏ nhẹm đặt xuống những đồng xu kẽm đánh dấu ô chữ… khiêm tốn cúi đầu trước người tù.
=> Mọi thứ thể hiện một ý nghĩa sâu sắc: Cái đẹp có thể nảy sinh từ cả một nơi tội ác chôn vùi, giữa những cánh đồng chết chóc (nhà tù), do một con người đang bước vào cõi chết (tử tội Huấn Cao). Và lời khuyên của Huấn Cao đối với viên quản ngục cũng mang một ý nghĩa quan trọng: cái đẹp không thể tồn tại cùng với tội ác.
3. Nhận xét về hình tượng Huấn Cao
- Hình tượng nhân vật Huấn Cao trong Chữ người tử tù biểu trưng cho cái đẹp của khí phách, của tài hoa hòa hợp với cái đẹp của thiên lương.
- Nhân vật Huấn Cao, cũng như nhiều nhân vật chính khác trong Vang bóng một thời, phải là một con người tài năng. Tuy nhiên, ở Huấn Cao, bên cạnh tài hoa, còn có vẻ đẹp của khí phách, của một con người chịu trách nhiệm với thời cuộc và cái đẹp của thiên lương. Điều này làm nổi bật hình tượng của Huấn Cao, so với các nhân vật khác trong Vang bóng một thời.
III. Kết luận
- Nghệ thuật mô tả của Nguyễn Tuân trong “Chữ người tử tù” lưu diễn không khí của một thời đã vang bóng qua cách sắp xếp ngôn từ, suy tư sâu xa và cách đối xử… Nghệ thuật đó cũng mang tính hiện đại với việc phân tích sâu sắc ý nghĩa, tiến triển tâm lý nhân vật một cách tinh tế.
- Nhân vật Huấn Cao, một người mang trách nhiệm với quê hương, hiện lên trong truyện với sự tôn sùng của Nguyễn Tuân. Điều này cũng là sự thể hiện rõ ràng về “…khao khát theo đuổi một lý tưởng cao cả của Nguyễn Tuân khi mới bước chân vào đời”. (Trường Chinh).
Dàn ý phân tích nhân vật Huấn Cao - Mẫu 3
I. Mở đầu
- Giới thiệu về hình ảnh nhân vật trung tâm trong “Vang bóng một thời” của tác giả tài năng Nguyễn Tuân: Những nho sĩ cuối thời đại mặc dù thất thế nhưng vẫn giữ lấy thiên lương và sự trong sáng của tâm hồn.
- Huấn Cao trong tác phẩm Chữ người tử tù (trong Vang bóng một thời) là một trong những nhân vật đáng chú ý. Trong truyện, ông được mô tả là một người mang tài năng, uy phong và thiên lương.
II. Phần thân
1. Huấn Cao - người nghệ sĩ tài hoa
- Tài năng của ông được nhắc đến một cách tôn trọng trong cuộc trò chuyện giữa thơ và quản ngục: “Người từ vùng tỉnh Sơn ca ngợi Huấn Cao viết chữ rất nhanh và rất đẹp...”
- Sự tài năng ấy được thể hiện qua sự kính trọng của quản ngục: “Chữ của ông Huấn Cao đẹp lắm, vuông lắm…nếu có được chữ của ông Huấn Cao treo lên thì như có một báu vật trên đời”.
- Trong cảnh tạo chữ, sự tài hoa của Huấn Cao được thể hiện qua hình ảnh “Một người tù cổ đeo gông, chân vướng xiềng đang dậm tô nét chữ”.
=> Huấn Cao thực sự đã trở thành một nghệ sĩ trong nghệ thuật thư pháp
2. Huấn Cao - biểu tượng của khí phách hiên ngang, bất khuất
- Sự khí phách hiên ngang được thể hiện trong cuộc trò chuyện với quản ngục:
- “Ai dám nói trên đầu có ai?”
- Coi nhà tù thực dân như chốn không người: “tháo cũi sổ lồng như chơi”, có khả năng bẻ khóa vượt ngục”
- Ngay khi bước vào nhà ngục: “Bình thản dưới ánh sáng rơm gai…”
- Tính khí phách hiện rõ qua cử chỉ của lính gác: kính trọng “kẻ này nguy hiểm và kiêu căng nhất trong đám”
- Khi được quản ngục chiều đãi: “Nhận thức rất tự nhiên” như “việc bình thường trong cuộc sống hằng ngày”
- Đáp lại quản ngục với thái độ khinh bỉ: “Ngươi hỏi ta cần gì ...vào đây”.
=> Không bao giờ chịu khuất phục trước tiền bạc hay quyền lực.
3. Huấn Cao - người gìn giữ thiên lương quý báu
- Tâm hồn trong trắng, cao quý: “Không vì vàng bạc hay quyền lợi mà ép bản thân phải viết câu đối bao giờ” là dấu hiệu của một con người trân trọng đạo đức, coi trọng phẩm chất, chỉ dành chữ cho những người tri kỷ.
- Ban đầu xem quản ngục như kẻ vô văn hóa. Nhưng sau khi hiểu được lòng tốt của quản ngục, Huấn Cao chấp nhận viết chữ cho người ấy.
- Lời của Huấn Cao dành cho quản ngục: “Thiếu một chút nữa ... sẽ xuất sắc trong xã hội”
=> Sự kính trọng đối với những người ưa chuộng cái cao quý, có phẩm chất cao đẹp.
4. Sự hòa hợp của tài năng, phẩm chất, và đạo đức tạo ra bức tranh chữ - 'hình ảnh chưa từng thấy'
- Huấn Cao đang 'viết chữ' trên 'tấm giấy trắng vẫn còn nguyên vẹn trong bóng tối' trong tình trạng 'cổ gông, chân xiềng' trong nhà tù u ám.
- Huấn Cao đã trở thành biểu tượng cho sự chiến thắng của ánh sáng trước bóng tối, của cái đẹp và cao quý trước sự phàm trần và bẩn thỉu
5. Nghệ thuật tạo dựng nhân vật Huấn Cao
- Đặt nhân vật trong tình cảnh độc đáo của câu chuyện
- Sử dụng nghệ thuật đối lập tương phản
- Miêu tả nhân vật bằng ngôn từ sắc nét, sinh động.
III. Tổng kết
- Tóm tắt những đặc điểm nghệ thuật đặc sắc xây dựng nhân vật Huấn Cao thành công
- Kết nối với quan điểm cá nhân về nhân vật: Huấn Cao là một biểu tượng của vẻ đẹp toàn diện của con người ngày nay
Dàn ý phân tích nhân vật Huấn Cao - Mẫu 4
I. Bắt đầu
Giới thiệu về tác giả Nguyễn Tuân và tác phẩm Chữ người tử tù.
Dẫn dắt giới thiệu đến nhân vật chính trong tác phẩm: Huấn Cao.
II. Thân bài
1. Sự tài ba và khí phách vượt trội
- Nổi bật với tài năng hơn người:
- Không chỉ làm chủ tài viết chữ “rất nhanh rất đẹp” mà còn có khả năng “bẻ khóa vượt ngục” - một người văn võ kiệt xuất.
- Nghệ sĩ sáng tạo vẻ đẹp: tạo ra cảnh cho chữ - một hình ảnh chưa từng xuất hiện trong lịch sử.
- Dáng vẻ kiêu hãnh:
- Tự do trong tư duy, hành động: “thả gông nặng tám tạ xuống đất, đập vỡ một cái”, thái độ “lạnh lùng” đối diện với sự đe dọa của lính áp giải”.
- Thái độ khinh thường, coi thường quyền lực: Dưới sự lãnh đạo của Huấn Cao, lính lính coi nhà ngục chỉ là nơi của lũ nhóc con đang khoe sức mạnh, thấy thờ ơ và coi thường. Thản nhiên đối mặt với thái độ kiêu căng của viên quản ngục, ông trả lời: “Anh hỏi tôi cần gì hả? Tôi chỉ muốn một điều. Đừng bước chân vào đây nữa”, sẵn lòng chấp nhận mọi hậu quả.”
2. Vẻ đẹp cao quý của thiên lương
- Phê phán vật chất của Huấn Cao: “Tôi chẳng bao giờ viết câu đối vì vàng bạc hay danh vọng”
- Trân trọng thiện lương của người khác: “Tôi không hay biết, người như thầy quản có lòng tốt cao cả như vậy. Chỉ thiếu một chút nữa, tôi đã làm mất một trái tim trong xã hội.”
- Người ủng hộ thiện lành: “Ở đây, tôi khuyên người quản ngục nên tìm nơi khác để ở...”
=> Huấn Cao - một cá nhân tài năng, có trái tim trong sạch và tinh thần kiên định không khuất phục.
III. Kết luận
- Tóm tắt giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Chữ người tử tù.
- Đánh giá chung về hình tượng nhân vật Huấn Cao.
Dàn ý phân tích nhân vật Huấn Cao - Mẫu 5
1. Giới thiệu về nhân vật Huấn Cao
- Giới thiệu sơ lược về tác giả Nguyễn Tuân
- Giới thiệu tác phẩm “Chữ người tử tù”. Đây là truyện ngắn được đăng trong tập Vang bóng một thời. Nội dung kể về một tình huống độc đáo xảy ra trong ngục tối, thể hiện cảnh cho chữ của tử tù Huấn Cao với một viên cai ngục. Đọc truyện, độc giả cảm nhận sự tiếc nuối của tác giả trước nét đẹp văn hóa bị mai một.
- Giới thiệu về nhân vật Huấn Cao
II. Phân tích chi tiết về nhân vật
Luận điểm 1: Tài năng và vẻ đẹp của Huấn Cao
- Giải thích về tài viết chữ đẹp của Huấn Cao, là một phần của văn hóa xa xưa. Huấn Cao có tài viết chữ thư pháp, một thú vui tao nhã được gìn giữ và bảo tồn.
- Tài năng của Huấn Cao được biểu hiện qua lời khen ngợi của người đời, cũng như sự ngưỡng mộ của viên quản ngục và thầy thơ. Nguyễn Tuân viết: “Huấn Cao? Hay là cái người mà vùng tỉnh Sơn ta vẫn khen cái tài viết chữ rất nhanh và đẹp đó phải không?”
- Đặc biệt, tài năng của Huấn Cao được thể hiện rõ thông qua nguyện vọng của viên quản ngục. Viên quản ngục khao khát có chữ viết của Huấn Cao để treo trong nhà. Nếu được chữ của Huấn Cao, viên quản ngục sẽ mãn nguyện và cam lòng. “Viên quản ngục khổ tâm nhất là có một ông Huấn Cao trong tay mình, dưới quyền mình mà không biết làm thế nào mà xin được chữ...”
- Khi cảnh cho chữ diễn ra, hình ảnh của Huấn Cao đã làm sáng cả một góc tối của ngục tù, xua đi cái lạnh và cái xấu xa. “Đêm hôm ấy, lúc trại giam tỉnh Sơn chỉ còn vắng bóng, một cảnh tượng chưa từng có, đã bày ra trong một buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, tường đầy mạng nhện, đất bừa bãi phân chuột, phân gián”.
Luận điểm 2: Tính cách mạnh mẽ và kiên cường của Huấn Cao
- Trong quá trình phân tích nhân vật Huấn Cao, ta nhận thấy ông là một người mạnh mẽ và kiên cường, luôn hiên ngang. Ông được mô tả như một kẻ “chọc trời khuấy nước”, khiến cả những tên lính nơi ngục tối cũng phải sợ hãi. Sự ganh đua và nguy hiểm của ông đã được ví như: “Xin thầy để tâm cho. Hắn ngạo ngược và nguy hiểm nhất trong bọn.”
Sự mạnh mẽ và kiên cường của Huấn Cao được thể hiện khi ông đối diện trực tiếp với ngục tù. Thay vì sợ hãi hay lo lắng, Huấn Cao lại tỏ ra là một người không ngại khó khăn, không sợ ngục tối. Thay vào đó, ông thực hiện hành động “dỗ gông” trước mặt quân lính. Nguyễn Tuân viết: “Huấn Cao, lạnh lùng, chúc mũi gông nặng, khom mình thúc mạnh đầu thang gông xuống thềm đá tảng đánh thuỳnh một cái. Then ngang chiếc gông bị giật mạnh, đập vào cổ năm người sau, làm họ nhăn mặt”. - Đến khi bước vào ngục tù, Huấn Cao không khẳng định mình bằng cách la hét, van xin hay sợ hãi trước cái chết. Thay vào đó, ông ung dung và coi thường viên quản ngục. Ông không chỉ thoải mái nhận chút ăn uống mà viên quản ngục mang vào mà còn tỏ ra coi thường ông. “Ngươi hỏi ta cần gì à? Ta chỉ muốn một điều. Là nhà ngươi đừng bước chân vào đây nữa”.
Luận điểm 3: Tính nhân cách cao đẹp của Huấn Cao
- Dù là một người tài năng, nổi tiếng trong tỉnh Sơn Đông, nhưng Huấn Cao không bao giờ viết chữ vì tiền bạc hay quyền lực. Ông coi trọng chữ như sinh mạng của mình. Khi viên quản ngục muốn có chữ, Huấn Cao nói: “ta nhất sinh không vì vàng ngọc hay quyền thế mà ép mình viết câu đối bao giờ”.
- Ông là người trực tiếp, chính trực, yêu cái đẹp và sự thiện lương, nhưng cũng biết thông cảm và tôn trọng những người vì hoàn cảnh mà lạc lối. Khi viên quản ngục tỏ ý muốn xin chữ, Huấn Cao rất cảm kích với “tấm lòng biệt nhỡn liên tài” của ông. Ông không chỉ cho chữ mà còn cảm thấy tiếc nuối và có lỗi khi coi thường viên quản ngục. “Nào ta có biết, người như thầy quản đây lại có sở thích cao quý như vậy. Thiếu chút nữa, ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ.”
- Đạo đức cao đẹp của Huấn Cao còn được thể hiện qua sự chân thành không dễ dàng chấp nhận sự lẫn lộn giữa cái tốt và cái xấu, giữa cái thiện và cái ác. Sau khi cho chữ, ông đã khuyên răn viên quản ngục: “Ở đây lẫn lộn, thầy nên tìm chốn khác. Chỗ này không phải để treo một tấm lụa trắng với những nét chữ vuông tươi tắn nói lên những ước mơ của một đời con người. Thôi mực, thầy mua ở đâu mà tốt và thơm quá. Thầy có ngửi mùi thơm từ chậu mực bốc lên không?… Tôi bảo thực đấy, thầy nên trở về nhà quê, rời khỏi công việc này đã rồi hãy nghĩ đến chuyện chơi chữ. Ở đây, khó giữ thiên lương cho lành vững và cuối cùng cũng sẽ bị mất đi cái đời lương thiện.”
3. Kết bài
Tóm tắt lại nhân vật một lần nữa. Từ mô tả của Nguyễn Tuân, Huấn Cao được thể hiện như một con người tài năng, lòng trung thực và tinh thần kiêng nể. Ông là một anh hùng chính trực, luôn hướng tới điều thiện và căm ghét điều xấu. Ông không bao giờ làm điều gì đánh đổi lương tâm và tài năng của mình.
Dàn ý phân tích nhân vật Huấn Cao cho chữ
I. Mở bài
Giới thiệu về tác giả Nguyễn Tuân, tác phẩm Chữ người tử tù và đưa ra cảnh cho chữ.
Ví dụ: Nguyễn Tuân là một nhà văn có phong cách riêng biệt. Mỗi tác phẩm của ông đều mang một dấu ấn độc đáo. Điều đặc biệt là, dấu ấn này không chỉ hiện rõ trong vài tác phẩm mới, mà ngay từ tập truyện ngắn đầu tiên của ông “Vang bóng một thời” (1940) đã được in sâu vào lòng độc giả. “Chữ người tử tù” là một truyện ngắn xuất sắc của Nguyễn Tuân trong tập truyện đó. Người đọc có thể nhận ra những đặc điểm nghệ thuật độc đáo của tác giả thông qua cảnh cho chữ đặc biệt trong truyện.
II. Thân bài
1. Tổng quan về tác phẩm Chữ người tử tù
- “Chữ người tử tù” là một truyện ngắn đặc sắc trong sự nghiệp văn học của Nguyễn Tuân: có nhân vật đặc biệt nhất (Huấn Cao), nhân vật lạ mắt nhất (Quản ngục), và cảnh cho chữ độc đáo nhất. Mọi người đều đồng tình rằng đây là một trong những truyện xuất sắc nhất trong tập truyện “Vang bóng một thời” (1940) - tập truyện đầu tiên của tác giả được Tự lực văn đoàn vinh danh.
- Câu chuyện xoay quanh những ngày Huấn Cao ở trong nhà tù tỉnh Sơn trước khi thụ án. Vẻ đẹp và tư tưởng của nhân vật này được thể hiện rõ trong cảnh cho chữ. Ở đây, tất cả những nét đặc trưng trong phong cách viết của Nguyễn Tuân đều được thể hiện một cách sáng rõ.
2. Phân tích cảnh cho chữ
- Nếu nói như G.S. Nguyễn Đăng Mạnh: “Nguyễn Tuân là nhà văn của những tính cách phi thường, những tình cảm, cảm giác mãnh liệt”, thì có thể dễ dàng nhận ra rằng cảnh cho chữ đã tập hợp tất cả những đặc điểm ấy. Đây là một khung cảnh đặc biệt, và chính người vẽ ra cũng xác nhận rằng đó là “một cảnh tượng xưa nay chưa từng có”.
- Sự đặc biệt này hiện lên ở mọi khía cạnh của cảnh: thời gian, không gian và nhân vật.
* Nhân vật:
- Thường thì: Người cho chữ và người được cho chữ là những tri âm tri kỷ đến mức “đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu”. Họ luôn phát ra sự bình yên, điềm đạm, phú quý của người trí thức nhà nước.
- Trong tác phẩm: Người cho chữ là một tù nhân, người được cho chữ là viên quản ngục. Họ đối lập trong xã hội. Hơn nữa, họ mới gặp nhau hơn nửa tháng. Đặc biệt, cảnh cho chữ đã thay đổi vị trí, khi người tù vẫn kiên cường đứng dựng dù bị còng tay còng chân, còn quản ngục “tranh thủm” và nghẹn ngào. Trong mối quan hệ xã hội, họ là kẻ thù nhưng trong bối cảnh nghệ thuật, họ lại là bậc bạn tri âm.
* Không gian:
- Thường thì: Việc viết chữ cho nhau diễn ra trong không gian sạch sẽ, trang trọng của phòng học, nơi của tri thức.
- Trong tác phẩm: Việc viết chữ cho nhau diễn ra trong “một buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, tường đầy mạng nhện, đất bừa bãi phân chuột, phân gián”. Đây là không gian bị ác thống trị.
* Thời gian:
- Thông thường: Việc viết chữ cho nhau thường diễn ra trong thời gian thư thả, thư nhàn, dưới ánh sáng ấm áp của buổi sáng.
- Trong tác phẩm: Việc viết chữ cho nhau diễn ra vào ban đêm, hối hả, vội vã, đấu tranh với thời gian, cố gắng tránh sự chú ý của lính canh sáng và tránh cái công văn nghiêm trọng giải người ra khỏi nhà giam.
=> Nhận xét: Một cảnh tượng “xưa nay chưa từng có”.
3. Ý nghĩa của cảnh cho chữ
- Chứng tỏ Huấn Cao không phải là một danh họa thư pháp, sáng tạo ra vẻ đẹp tinh tế trước khi vĩnh viễn rời xa thế gian.
- Huấn Cao còn được biết đến với vai trò là người hướng dẫn lối: “Ở đây lẫn lộn ta khuyên thầy Quản nên thay chốn ở đi. Chỗ này không phải là nơi để treo một bức lụa với những nét chữ vuông tươi tắn nói lên hoài bão của một đời con người”.
=> Trong cảnh này, tài năng, đạo đức và sức mạnh của một con người đã kết hợp lại với nhau, tạo ra một vẻ đẹp có khả năng cứu rỗi những linh hồn.
III. Kết bài
Nhà thơ Lê Đạt đã viết: “Mỗi công dân có một dạng vân tay/Mỗi nhà thơ thứ thiệt có một dạng vân chữ”. Yêu cầu này không chỉ đối với nhà thơ, mà với nhà văn cũng thật cần thiết. Nguyễn Tuân chính là nhà văn có “vân chữ” không thể lẫn, điều ấy đã được chứng minh thuyết phục qua cảnh cho chữ trong truyện ngắn “Chữ người tử tù”.
Phân tích nhân vật Huấn Cao
Nguyễn Tuân nổi tiếng với tài năng văn chương, sự thấu hiểu, và cá tính sâu sắc. Ông luôn tìm kiếm cái đẹp trong cuộc sống. Trong số những cái đẹp mà ông khám phá và theo đuổi, ta thấy sự lấp lánh của vẻ đẹp bên trong tâm hồn của người tử tù Huấn Cao trong 'Chữ người tử tù'.
Trong tác phẩm, Huấn Cao là một con người kiên cường và không khuất phục, không bị chi phối bởi quyền lực và tiền bạc. 'Anh ta là người vươn cao trên mọi ràng buộc, thậm chí cả khi đối mặt với cái chết...'. Một con người như vậy không sợ bất kỳ quyền lực hay sự giàu có nào.
Là một người dũng cảm, không chịu sự suy thoái của xã hội phong kiến, Huấn Cao chống lại hệ thống này. Bị xem là kẻ phản loạn nhưng với ý nghĩa lớn, với những lý tưởng cao cả, điều đó không có gì là phi lý. Ngay trước khi bị bắt, chuẩn bị bước lên đoạn đầu đài, Huấn Cao vẫn kiêng nhẫn và kiêng nhịn. Trong những ngày tại nhà giam, Huấn Cao vẫn giữ phong thái tự do, không chịu ảnh hưởng bởi cách đối xử đặc biệt của quản ngục. Ông bình thản nhận những gì quản ngục cung cấp và coi đó như một phần của cuộc sống thường nhật.
Với ánh nhìn của mình, Huấn Cao coi bọn cầm quyền như những kẻ vô dụng, và ông luôn phản đối họ. Ông không để ý đến những lời đe dọa của lính canh khi thực hiện hành vi 'dỗ gông' trước cổng nhà tù. Khi viên quản ngục đến, hỏi ông cần gì thêm không, ông trả lời một cách sắc sảo: 'Anh muốn gì? Tôi chỉ muốn một điều duy nhất. Đừng bước vào đây nữa'. Dẫn thị lưu đày mà vẫn phô trương khí phách, đó chính là bản tính anh hùng của Huấn Cao, sống cuộc đời cuối cùng mạnh mẽ và tự do.
Với tính cách can đảm và không sợ sự uy hiếp của bạo lực, Huấn Cao luôn đặt biệt lợi ích của con người lên hàng đầu. Trong những thời điểm khó khăn nhất, khi mà tâm hồn con người thường phải che giấu, việc ông chia sẻ những lời khuyên cuối cùng với viên quản ngục thể hiện rõ sự chân thành của mình. Đó không chỉ là lời nói, mà là biểu hiện của tấm lòng và lòng nhiệt thành của Huấn Cao: 'Tôi khuyên thầy nên trở về quê nhà và sống cuộc sống bình yên, thay vì tiếp tục công việc này. Ở đây, việc bảo vệ đạo đức không hề dễ dàng và cuối cùng sẽ dần mất đi cái tính chất đạo đức trong cuộc sống'. Huấn Cao luôn trân trọng và yêu thương những người biết đánh giá và yêu thương cái đẹp, và ông sẵn lòng chia sẻ tri thức của mình với họ, bởi ông nhận ra sự thiêng liêng trong tâm hồn của họ.
...............
