Văn mẫu lớp 11: Phân tích phần chờ đợi tàu trong tác phẩm Hai đứa trẻ của Thạch Lam với bộ sưu tập 18 bài văn mẫu đặc sắc, đồng thời cung cấp gợi ý viết chi tiết để hỗ trợ học sinh nâng cao kỹ năng văn học của mình.
Top 18 mẫu phân tích phần đợi tàu trong truyện Hai đứa trẻ là tài liệu quan trọng cho học sinh trong quá trình học và tự học, giúp mở rộng hiểu biết văn học, làm văn một cách sáng tạo. Cảnh chờ đợi tàu trong tác phẩm thể hiện khát vọng về một cuộc sống tươi mới, đẹp hơn dưới ánh sáng của hy vọng và tinh thần sống lâu hơn dù chỉ trong khoảnh khắc nhỏ. Đồng thời, học sinh cũng có thể tham khảo thêm bài văn phân tích Hai đứa trẻ, tóm tắt nội dung.
Dàn ý phân tích phần chờ đợi tàu trong truyện Hai đứa trẻ
I. Khởi đầu:
- Khẳng định: Mọi tác phẩm nghệ thuật đều có những phân đoạn đặc biệt đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện chủ đề và tư tưởng của tác phẩm.
- Khái quát về cảnh đợi tàu: Trong Chữ Người Tử Tù, có thể nhận thấy một phân đoạn chờ đợi tàu, tương tự như trong truyện Hai Đứa Trẻ của nhà văn xuất sắc Thạch Lam, có cảnh chờ đợi tàu của hai anh em.
II. Phần chính:
1. Lí do đằng sau sự chờ đợi của hai anh em Liên
- Mặc dù rất mệt mỏi, nhưng Liên và em trai vẫn cố gắng thức đêm chờ đợi tàu vì:
- Được mẹ nhắc nhở phải đợi tàu để bán hàng
- Tuy nhiên, Liên không còn mong chờ ai đến nữa
- Thức đêm nhằm muốn chứng kiến chuyến tàu cuối cùng của ngày, như một cách thức để thay đổi tâm trạng, làm mới không khí đến từ cuộc sống hàng ngày
⇒ Thức tỉnh tinh thần cá nhân
2. Trạng thái của hai chị em trước khi tàu đến
- An: Mắt mi mắt như sắp rơi, vẫn cố nhắc nhở chị.
- Tập trung chú ý vào ánh sáng từ đèn xanh biển, tiếng còi vọng lại xa xa, kéo dài theo làn gió xa vời ⇒ Sự mong đợi, chờ đợi, hân hoan
- Tâm hồn của Liên bình yên, mang theo những cảm xúc mơ hồ không lý giải được
- Tiếng gọi của em Liên: hối hả, thúc giục ⇒ lo lắng rằng nếu chậm trễ một chút thôi sẽ lỡ hẹn, sẽ bị bỏ qua
- An “nhẹ nhàng đứng dậy”, “xoa mắt tỉnh rượu” để tỉnh táo hơn ⇒ hành động nhanh nhẹn, dễ thương nhưng đồng thời cũng đáng thương.
⇒ Sự háo hức, mong đợi chuyến tàu đêm của hai chị em giống như sự mong chờ điều gì đó mới mẻ, sáng sủa hơn cho cuộc sống hàng ngày vốn đơn điệu
3. Hai chị em khi tàu đến
- Khi tàu đến, Liên dắt em đứng lên để nhìn tàu đi qua
- Chỉ trong một thoáng, Liên cảm nhận được “những toa xe cao cấp lấp lánh, đầy người, hàng và vàng” ⇒ Cô nhận ra một thế giới khác biệt so với cuộc sống hàng ngày của mình
- An hỏi/giật mình: “Hôm nay tàu không đông lắm, chị nhỉ?” ⇒ Có lẽ hai chị em thường mong đợi tàu như vậy
- Trong khi đứng nhìn tàu đi qua, Liên không trả lời em, nhưng trong lòng cô vẫn rối bời, xúc động
- Liên mơ về Hà Nội, một Hà Nội sáng lạng và xa xăm, một Hà Nội đẹp, giàu có và hạnh phúc... Cảm xúc này làm cô càng tiếc nuối và ngán ngẩm về cuộc sống hiện tại hơn
- Sự xuất hiện của tàu khiến hai chị em sống trong kí ức đẹp và khám phá một thế giới mới tươi sáng, hạnh phúc hơn cuộc sống hàng ngày
⇒ Tâm trạng xúc động, vui vẻ, hạnh phúc, và mơ mộng
4. Hai chị em khi tàu rời đi
- Phố huyện đầy người “trong bóng tối mong đợi một chút ánh sáng cho cuộc sống”, trong đó có cả Liên và An
- Hai chị em theo dõi ánh sáng nhỏ từ chiếc đèn treo trên toa cuối cùng của tàu
- Khi tàu rời đi, Liên và An trở về với tâm trạng buồn rầu, chán chường với cuộc sống hàng ngày, niềm vui của hai chị em chỉ tỏa sáng rồi biến mất
- Mọi thứ bị chìm trong bóng tối, chỉ có đèn lờ mờ chiếu sáng một góc nhỏ, đưa Liên vào giấc ngủ chập chờn
⇒ Tâm trạng tiếc nuối, suy tư về cuộc sống bình dị tại phố huyện nghèo
⇒ Miêu tả cảnh chờ đợi tàu của hai chị em Liên cũng như người dân ở phố huyện nghèo, Thạch Lam muốn thể hiện mong muốn thoát ra khỏi cuộc sống hiện tại, mong ước được sống trong một thế giới tươi sáng, ý nghĩa hơn của những người nghèo.
III. Kết luận:
- Tóm tắt tổng quan về cảnh chờ đợi tàu của hai chị em Liên và phong cách viết của Thạch Lam: sử dụng bút pháp lãng mạn kết hợp với hiện thực, nghệ thuật miêu tả tâm trạng nội tâm…
- Liên quan đến việc trình bày cảm nhận cá nhân về cảnh đặc biệt đó.
Biểu đồ tư duy về cảnh đợi tàu
Phân tích phần chờ đợi tàu trong truyện Hai đứa trẻ
Khi đề cập đến tác giả Thạch Lam, Nguyễn Tuân đã nói như sau: “Lời văn của Thạch Lam đầy hình ảnh, sáng tạo và sâu sắc. Dưới dạng không tuân theo khuôn mẫu văn học hiện đại, nhưng lại mang đậm tính sáng tạo, văn của Thạch Lam chứa đựng nhiều suy tư, là kết quả của một tâm hồn nhạy cảm và những trải nghiệm về cuộc sống. Thạch Lam có những nhận xét tinh tế về cuộc sống hàng ngày.” Có lẽ không ai hiểu một nhà văn giống như những người khác, vì vậy chỉ thông qua lời bình của Nguyễn Tuân, phong cách văn của Thạch Lam mới trở nên sinh động như vậy! Có người nói, chỉ cần đọc truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam, bạn sẽ hiểu rõ hơn về phong cách viết của ông. Chỉ cần đọc đoạn trích hai chị em Liên đợi tàu qua, bạn sẽ thấy được cuộc sống qua con mắt của trẻ thơ và những hoài bão của một thời đại.
Có thể khẳng định rằng, cảnh đợi tàu ở cuối truyện Hai đứa trẻ là điểm nhấn đặc biệt, là điểm sáng trên bức tranh tối của câu chuyện. Dù sau này, dù có cố xóa đi nhưng điều đó sẽ không thể nào xóa được, vẫn tỏa sáng như ngày ban đầu. Không chỉ là những từ ngữ, bức tranh hai đứa trẻ đón chờ tàu như một lời gọi từ quá khứ đến tâm hồn đang vấp ngã. Tại đó, Thạch Lam đã cho người đọc thấy một bức tranh về một không gian mặc dù u ám nhưng vẫn cất lên tiếng chim yêu đời.
Cảnh đợi tàu được mô tả trong bối cảnh của một phố huyện nghèo, tẻ nhạt, buồn chán trong bóng tối của đêm. Sau khi thị trấn kết thúc, có vẻ như không khí của câu chuyện đã rơi xuống thấp vì đã là cuối ngày, đã kết thúc một ngày mệt mỏi. Nhưng trên con đường đó, vẫn có những người vẫn đang làm việc, trong đó có hai đứa trẻ bán hàng ven đường. Hai chị em ngồi trên ghế dài ở cửa hàng trông coi hàng, đợi chờ chuyến tàu đêm đi qua. Phố thị đã khuya, vì chuyến tàu cuối cùng đi qua vào lúc 9 giờ, mẹ đã dặn vào giờ đó đóng cửa hàng để kiếm thêm ít tiền. Nhưng Liên và An không chỉ đợi tàu để kiếm thêm chút tiền, mà còn để hy vọng vào một chút sự mới mẻ, sáng sủa trong cuộc sống tẻ nhạt của họ. Đó là chuyến tàu đi qua, mang theo những hành khách xa lạ nhưng ai cũng giàu có, toa tàu sáng đèn, cũng sáng lên những khát vọng trong lòng hai đứa trẻ.
An ríu mắt, đã nằm xuống đầu lên đùi chị nhưng vẫn cố dặn với chị một câu: “Tàu đến chị đánh thức em dậy nhé”. Chỉ qua đoạn đối thoại này, ta đã thấy được hai đứa trẻ mong chờ chuyến tàu này như thế nào! Có lẽ chúng ta không biết được, tại sao một đoàn tàu đi qua trong thoáng chốc lại khiến cho hai đứa bé đang trong giai đoạn lớn lên mong chờ như vậy? “Liên cũng trông thấy đèn tàu, sát mặt đất, như ma trơi. Rồi tiếng còi xe lửa ở xa vang lại, trong đêm khuya kéo dài ra theo gió xa xôi.” Đèn tàu trong truyện chính là ánh sáng, tiếng gọi của bác Siêu đã chứng thực điều đó. Dường như trong không gian yên bình đó, tiếng nói và tiếng kêu của đoàn tàu như một chiếc đồng hồ báo thức. Thứ nó thúc giục chính là sự sống, là niềm vui và hy vọng đang nhen nhóm trong lòng hai đứa bé. Liên nhanh chóng đánh thức em, An dụi mắt cho tỉnh rồi hai đứa trẻ chạy ra đón, như một nghi thức trang nghiêm vô ý xuất hiện trong tiềm thức. Thạch Lam cẩn thận đến mức, chỉ cần một chi tiết nhỏ thôi ta cũng thấy được tính cách của nhân vật. Dù hai chị em vẫn còn nhỏ, vẫn còn giữ lại nét thơ ngây đáng yêu không bị cuộc sống và xã hội mài mòn.
Tàu dừng lại, một ít hành khách xuống nhưng rất ít, nhà Liên cũng không bán được hàng hóa gì. Nhưng ánh mắt của hai đứa trẻ vẫn nhìn theo con tàu sáng đèn, theo những hành khách đi lại. Không lâu sau đó, đoàn tàu lại kéo còi lăn bánh, tiếp tục hành trình của mình. Chỉ trong một khoảnh khắc ngắn, Liên vẫn nhìn thấy trên khoang toa tàu hạng sang sáng đèn như không có bóng tối, không như ở nơi phố thị nghèo này. Ánh sáng trên toa tàu chiếu xuống cả con đường, dù chỉ là một đường ranh giới nhưng như hai thế giới khác nhau.
Không chỉ thế, An cũng lưu ý và cảm thán với chị rằng: “Tàu hôm nay không đông nhỉ?”. Một câu nói như vậy cũng đủ để cho người đọc biết được rất nhiều điều. Hai chị em mỗi ngày đều đứng ở đó, chờ đợi và nhìn con tàu đi qua. Chuyến tàu đêm ấy trong mắt của người chị cũng trống trơn hơn mọi khi, đèn cũng không sáng như thường lệ. Vậy thì hai đứa trẻ này đã quen thuộc và tinh ý đến mức nào mới có thể để ý được những chi tiết nhỏ đó trên đoàn tàu chỉ trong vài giây? Sau đó, ta mới biết được, những người trên toa tàu đó đến từ Hà Nội. Có lẽ trong nhận thức của hai đứa trẻ, Hà Nội là một thành phố sôi động, đầy ánh sáng và niềm vui. Đó là lý do tại sao chuyến tàu “từ Hà Nội” khác biệt như vậy!
Đoàn tàu lướt qua trong nháy mắt, mang theo sự sáng tỏ và tiếng ồn ào của thành phố. Phố thị trở lại vẻ yên bình ban đầu, xung quanh im lặng và tối tăm. Đoàn tàu đi qua đã cất hết ánh sáng rực rỡ, cũng như mang theo những tiếng cười mà đồng quê hiếm khi nghe thấy. 'Tiếng động của xe lửa dần dần yên đi, tan biến trong bóng tối, không còn vang vọng nữa.' Nhưng điều còn lại trong lòng hai chị em là khát vọng, mong muốn tới nơi có ánh sáng, tới một tương lai tươi sáng hơn. An cũng cảm thấy mệt mỏi hơn, không còn háo hức như trước mà chỉ nói với chị: 'Chị đi ngủ đi.' Nhưng trong lòng Liên lại còn những cảm xúc không thể diễn tả, cứ đập liên tục trong lòng chị.
Cảnh đợi tàu trong 'Hai đứa trẻ' không chỉ là một bức tranh sống động về cuộc sống của người dân nghèo ở phố huyện, mà còn là biểu tượng cho mong chờ, khao khát của hai chị em Liên. Nó đại diện cho một thế giới khác, một thế giới giàu có, sáng sủa và sôi động. Đoàn tàu cũng là biểu tượng cho khát vọng vươn lên, khát vọng thay đổi cuộc đời của những người nghèo ở phố huyện. Thông qua cảnh đợi tàu, Thạch Lam đã truyền đạt sâu sắc sự thương cảm với những số phận nhỏ bé, nghèo nàn ở phố huyện. Đồng thời, ông cũng truyền tải niềm tin vào khát vọng vươn lên của con người.
Bằng lời văn đơn giản nhưng tinh tế, Thạch Lam đã khai thác triệt để cảm xúc của hai chị em Liên và hình ảnh của con tàu. Chuyến tàu đêm chỉ lướt qua phố huyện trong chốc lát, nhưng lại gợi lên trong lòng người những ước mơ và khát khao. Đó cũng chính là phẩm chất nhân văn của Thạch Lam, tài năng của một nhà văn sáng tạo và tinh tế. Cảnh đợi tàu của hai chị em trong 'Hai đứa trẻ' cũng để lại nhiều suy tư cho người đọc.
Phân tích ngắn về cảnh đợi tàu
Mẫu cảnh đợi tàu số 1
Thạch Lam, một nhà văn nổi tiếng với nhiều câu chuyện trữ tình, sâu sắc, đi vào lòng người. Chỉ khi phân tích cảnh đợi tàu, bạn mới hiểu được ý nghĩa sâu xa của cốt truyện, thông điệp mà tác giả muốn truyền đạt. 'Hai đứa trẻ' là một minh chứng cho sự tinh tế, sâu sắc của Thạch Lam đối với cảnh vật, cuộc sống nông thôn và tâm hồn con người. Tác phẩm không tập trung vào những sự kiện lớn, mà chủ yếu là những tình cảm, cũng như sâu thẳm trong tâm trạng. Cảnh chờ tàu của Liên và An được Thạch Lam miêu tả cụ thể, tinh tế từng trạng thái cảm xúc.
Hai chị em Liên đợi tàu vì 'Mẹ luôn nhắc nhở phải thức cho đến khi tàu đi qua - Đường sắt chạy qua trước cửa hàng - để bán hàng, có thể sẽ có khách mua một vài thứ'. Tuy nhiên, họ đợi tàu đến vì nó mang theo ánh sáng, sự sôi động của cuộc sống đô thị. Dù bán hàng khi tàu đến chỉ được một ít, 'đêm họ chỉ mua một ít diêm, hai gói thuốc là đã cả'. Mặc dù cả hai đều rất buồn ngủ, ngồi trong bóng tối, họ vẫn kiên nhẫn chờ đợi tàu.
Liên chờ chuyến tàu đêm như một cách kết thúc cho một ngày dài, khi tối tăm buông xuống. Thực ra, Liên chỉ muốn thay đổi không khí của một ngày u ám, tẻ nhạt, và đoàn tàu mang đến sự vui vẻ. Không chỉ riêng Liên, hầu hết các em nhỏ ở nông thôn đều mong chờ chuyến tàu.
Ở đây, chúng ta thấy Liên là người chị mẫu mực. Trước khi tàu đến, An buồn ngủ, 'đôi mí mắt đã sắp rơi vào gối'. Nhưng em vẫn nhắc nhở chị Liên 'khi tàu đến chị hãy đánh thức em dậy nhé'. Liên ngồi yên trong bóng tối, chờ đợi tàu đến. Hình ảnh 'ngọn lửa xanh biếc, sát mặt đất, như ma trơi' là dấu hiệu cho thấy tàu đang đến. Từ xa, Liên nghe thấy tiếng còi và đánh thức An dậy. Liên gọi An với tâm trạng hối hả, cuống quýt, vội vàng, lo lắng sẽ bị bỏ lỡ. An nhanh chóng tỉnh giấc, với động thái ngây thơ là 'vỗ mắt' rất đáng yêu.
Liên và An rất háo hức, đợi chờ tàu đến như đang mong đợi điều gì đó mới mẻ, sáng sủa hơn. Sau một ngày ảm đạm, khi đêm buông xuống, bóng tối phủ kín, đoàn tàu đem lại ánh sáng, hi vọng. Khi tàu đến, 'Liên dẫn An đứng lên để nhìn thấy đoàn tàu vượt qua, các toa đèn sáng rực, chiếu ánh sáng xuống đường. Liên chỉ kịp thấy những toa hạng sang lấp lánh, những người vàng son, cùng với những cửa kính sáng rực'. Đoàn tàu 'vụt qua' chỉ trong một thoáng, ánh sáng tràn ngập, 2 chị em chỉ kịp nhìn thoáng qua.
Đoàn tàu chỉ qua trong nháy mắt, nhưng mang theo những sự khác biệt. Mỗi ngày, hai chị em luôn chờ đợi tàu, An thậm chí còn hỏi 'Hôm nay tàu ít hành khách hơn hả chị?'. Câu hỏi thể hiện sự chú ý, tập trung của An mỗi khi tàu đi qua. Tuy nhiên, Liên không trả lời, cảm xúc trong cô vẫn đang hỗn độn. Đoàn tàu khiến Liên mơ mộng về Hà Nội, một nơi xa xôi, giàu có, và sáng sủa. Dần dần, Liên cảm thấy mệt mỏi, ngán ngẩm với cuộc sống hiện tại của mình.
Đoàn tàu đem lại cho Liên và An hy vọng vào một tương lai tươi sáng, rạng rỡ hơn. Hai chị em luôn mơ ước về một cuộc sống mới đầy năng lượng và hạnh phúc. Khi tàu đi qua, 'Tiếng nói của đoàn tàu dần dần nhỏ đi, rồi mất dần trong bóng tối, không còn nghe thấy nữa'. Liên và An lại rơi vào tâm trạng buồn, tiếp tục hi vọng vào một ngày mai tàu sẽ đến. Niềm vui và sự chờ đợi mỏi mòn của hai chị em chỉ tồn tại trong một thoáng chốc.
Phố huyện im lìm, chìm trong bóng tối, Liên và An dần chìm vào giấc ngủ. Trong khi Liên vẫn cảm thấy tiếc nuối, suy tư về cuộc sống hiện tại. Cảnh chờ tàu của hai chị em và tình hình của phố huyện nghèo đều giống nhau.
Cảnh chờ đợi tàu của Liên và An mang theo nhiều ý nghĩa, tác giả muốn thể hiện ước mơ của người dân nghèo. Họ luôn chờ đợi, hy vọng vào một cuộc sống tốt đẹp hơn. Thạch Lam đã mô tả một cách lãng mạn. Đoàn tàu là điểm nhấn của cả câu chuyện, làm phong phú thêm tâm trạng của nhân vật.
Cảnh chờ đợi tàu - Mẫu 2
Một truyện ngắn hay theo quan niệm truyền thống không nhất thiết phải có cốt truyện đặc biệt, kịch tính. Truyện “Hai đứa trẻ” trong tập “Nắng trong vườn” của Thạch Lam chỉ là một câu chuyện nhỏ nhẹ, nhưng không dễ quên được tâm trạng chờ đợi tàu của hai chị em Liên.
Mỗi khi đêm về, hai chị em Liên vẫn cố thức đợi tàu đi qua phố huyện, bao trùm bởi niềm hi vọng và lo lắng. Thạch Lam, một nhà văn lãng mạn của nhóm Tự Lực Văn Đoàn, thể hiện sự nhạy cảm và nhân hậu trong việc phản ánh cuộc sống của người nghèo. Truyện ngắn của ông là một bức tranh tinh tế về thế giới nội tâm của nhân vật.
Câu chuyện bắt đầu với sự xao động trong tâm hồn của hai đứa trẻ khi nghe tiếng trống thu gọi chiều về. Đêm buông xuống, bóng tối bao trùm mọi ngóc ngách của phố huyện, nhưng giữa đó vẫn có những tia sáng lấp lánh, nổi bật giữa cảnh vật u ám.
Sống giữa phố huyện nghèo, Liên và An luôn hy vọng vào một cuộc sống tươi sáng hơn. Chính vì thế, họ luôn đợi chờ chuyến tàu đi qua, mang theo hy vọng và niềm vui nhỏ nhoi. Thạch Lam đã miêu tả một cách tỉ mỉ tâm trạng của hai chị em.
Khi đêm buông xuống, Liên vẫn thức trắng đêm chờ đợi tiếng còi xe lửa. Khi tàu đến, nó chỉ dừng lại trong chốc lát rồi biến mất vào bóng tối, mang theo bao ước mơ và hoài bão của hai chị em.
Mặc dù chuyến tàu đêm hôm nay ít người và không sáng bừng như mọi khi, nhưng Liên vẫn lặng lẽ mơ về Hà Nội. Thành phố xa xôi, sáng rực và huyên náo. Con tàu mang theo một thế giới khác, một thế giới mà Liên nhớ mãi từ tuổi thơ.
Kí ức về chuyến tàu đêm là một phần tuổi thơ tươi đẹp của Liên, một kí ức mà cô nhớ mãi. Đêm buông xuống, Liên cảm nhận rõ hơn nỗi buồn và sự tăm tối của cuộc sống, nhưng trong đó vẫn tồn tại một chút hy vọng.
Hà Nội trong tưởng tượng của Liên là một thiên đường. Nhìn theo đoàn tàu xa dần, cô cảm thấy bồi hồi, xao xuyến. Dù hiện tại là tối tăm, nhưng trong lòng cô vẫn đang cháy lên một tia hy vọng.
Truyện hai đứa trẻ không tập trung vào chi tiết éo le, mà nó nói về tâm trạng của hai chị em Liên khi đợi tàu đêm. Từ tiếng trống thu cho đến lúc tàu đến, tác giả gợi lên sự thương cảm đối với những người dân nghèo bị lãng quên trong xã hội.
Có gì đáng thương hơn khi niềm vui, sự an ủi và ước mơ của họ chỉ là một chuyến tàu đêm từ Hà Nội về thoáng qua trong nháy mắt. Tâm trạng chờ đợi tàu của chị em Liên vẫn cứ ám ảnh, thấm vào tâm hồn ta như lời thầm thì của Thạch Lam: có những cuộc sống mới đáng thương nhưng đầy cảm động khi họ vẫn giữ được niềm tin vào ánh sáng trong tương lai.
Chỉ một tiếng còi xe lửa vang lên trong đêm cũng đủ để ta tưởng tượng cảnh Liên đang mơ mộng. Đó là âm thanh của hy vọng và tiếc nuối, là dư âm của quá khứ đã mất và cũng là sự chờ đợi cho tương lai. Chuyến tàu đêm trở thành biểu tượng của bài thơ trữ tình đầy buồn.
Đọc truyện ngắn “Hai đứa trẻ” giống như đọc một bài thơ trữ tình buồn. Tâm trạng chờ đợi tàu của hai chị em Liên thể hiện một cách nhẹ nhàng nhưng sâu sắc, thấm đẫm trong lòng người đọc.
Phân tích cảnh chờ đợi tàu
Cảnh chờ đợi tàu - Mẫu 1
Thạch Lam, một trong những nhà văn lớn của văn đàn Việt Nam, tham gia nhóm Tự lực văn đoàn. Phong cách sáng tác của ông phản ánh thế giới nội tâm của nhân vật với những xúc cảm mơ hồ và sầu bi.
Tác phẩm không có cốt truyện gay cấn nhưng qua tâm trạng của nhân vật Liên và cuộc sống nghèo khổ, đã để lại nhiều ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả.
Trong tác phẩm, cảnh hai chị em Liên đợi tàu trong đêm khuya là điểm nhấn, thể hiện bút pháp trữ tình và nhân văn của Thạch Lam.
Mặc dù rất buồn ngủ nhưng Liên vẫn cố gắng thức để đợi tàu đến, không chỉ vì mẹ dặn dò mà còn vì muốn thay đổi tâm trạng buồn bã chán chường trong cuộc sống nghèo khổ.
Dù buồn ngủ nhưng hai chị em Liên vẫn cố gắng đợi tàu đến. Đó không chỉ là vì mẹ dặn dò mà còn vì khao khát thay đổi cuộc sống và tìm kiếm niềm vui mới.
Trước khi tàu đến, hai chị em Liên đều háo hức và xúc động. An dù buồn ngủ nhưng vẫn cố gắng để không bỏ lỡ cơ hội. Trong khi đó, Liên đang nhìn chăm chú vào hướng đường ray, lắng nghe tiếng còi vọng lại từ xa xôi.
Sự háo hức chờ đợi tàu của hai chị em giống như việc trẻ con mong đợi mẹ về nhà từ chợ, mang theo những món quà đặc biệt. Đó cũng là niềm hy vọng vào một điều gì đó tươi sáng hơn cho cuộc sống bình dị nơi phố huyện nghèo.
Khi tàu đến, hai chị em đứng dậy để nhìn qua cửa sổ, quan sát đoàn tàu vụt qua với các toa đèn sáng rực, chiếu ánh sáng xuống đường. Liên chỉ thoáng nhìn thấy những toa hạng sang trọng, lấp lánh và các cửa kính sáng.
Mỗi khi tàu đi qua, Liên và An đều đứng dậy để nhìn, dù khoảnh khắc đó chỉ kéo dài trong chốc lát. Đó là những trải nghiệm mới lạ so với cuộc sống thường ngày nơi phố huyện.
Khi tàu biến mất trong đêm, hai chị em vẫn nhìn theo, chỉ còn lại những đốm than đỏ bay tung trên đường sắt. Họ còn nhìn theo đèn xanh xa xa khuất sau rặng tre, đánh dấu sự kết thúc của một ngày mới.
– Hôm nay tàu trống vắng quá, chị nhỉ?
Khi tàu đêm không đông như bình thường, Liên chỉ trầm mặc, nhìn theo đoàn tàu nhưng không nói gì. Trong lòng cô, Hà Nội hiện lên xa xăm và sôi động, đem theo nỗi nhớ về cuộc sống phong phú, huy hoàng ngày xưa.
Khi đoàn tàu lướt qua, An hỏi Liên nhưng cô chỉ im lặng, đang ngập tràn trong cảm xúc. Liên nhớ về những kỷ niệm ngày xưa ở Hà Nội, khi cuộc sống còn đầy đủ và hạnh phúc. Những kỷ niệm ấy khiến cô đầy nuối tiếc về hiện tại.
Khi tàu biến mất, cả thế giới khác của hai chị em Liên cũng tan biến. Bóng tối trở lại và phủ lên phố huyện, nhưng trong lòng họ vẫn còn đọng lại những nỗi buồn, những ước mơ về một cuộc sống mới.
Sau khi đoàn tàu biến mất, hai chị em Liên trở lại với cuộc sống thường ngày, cảm thấy chán chường và buồn bã hơn. Sự tươi vui của họ dường như đã kết thúc cùng với sự ra đi của đoàn tàu, nhưng trong lòng họ vẫn cháy bỏng với khát vọng thay đổi.
Người đọc cảm nhận được lòng trắc ẩn của tác giả Thạch Lam dành cho những đời người nghèo trong xã hội cũ. Họ không mong ước cao xa, chỉ mong được chiêm ngưỡng đoàn tàu lao qua trong đêm tối.
Mặc dù cuộc sống tù túng, hẩm hiu, nhưng chị em Liên vẫn khát khao sự thay đổi. Họ gắn bó với nhau, yêu thương nhau và mong muốn cuộc sống mới mẻ, dù mơ hồ.
Độc giả cảm nhận được tài năng sáng tạo của tác giả. Viết không cần cốt truyện phức tạp, nhưng vẫn hiểu được toàn bộ nội dung tác phẩm. Bút pháp hiện thực xen lẫn lãng mạn đã làm nổi bật nội tâm của nhân vật và cuộc sống của họ.
Cảnh chờ tàu - Mẫu 2
Nhà văn Thạch Lam thường sáng tác về truyện dài nhưng cũng thành công ở truyện ngắn. Phong cách riêng, không cốt truyện nhưng đầy tình cảm, tha thiết. Truyện ngắn 'Hai đứa trẻ' là minh chứng rõ ràng cho điều này.
Mỗi ngày, chị em Liên luôn thói quen đợi tàu. Sự mong chờ về thời gian đoàn tàu đi qua phố huyện Cẩm Giàng của hai chị được tác giả mô tả rõ nét. Lý do đợi tàu của họ khác hoàn toàn so với dân địa phương. Nếu mọi người chờ để bán hàng, kiếm ít tiền, thì hai chị Liên mong muốn thỏa mãn tinh thần. Khi tàu đến, như một hơi thở của quá khứ, đoàn tàu mang lại ánh sáng và âm thanh, làm cho cuộc sống tẻ nhạt của hai chị cảm thấy mới mẻ hơn.
Chuyến tàu là biểu tượng của sự sống, mang ánh sáng, âm thanh, biểu hiện cho một cuộc sống phồn thịnh, sôi động. Khi tàu đến, Liên nhớ về Hà Nội, về cuộc sống sung túc. Hình ảnh đoàn tàu mang đến không gian sáng và âm nhạc của Hà Nội huyên náo, rực rỡ và vui vẻ. Điều này khác biệt hoàn toàn với cuộc sống u ám, tăm tối, đắm chìm ở Cẩm Giàng. Thạch Lam thể hiện sự trân trọng, thương cảm đối với cuộc sống bằng cách tạo ra những nhân vật đầy cảm xúc.
Truyện ngắn “Hai đứa trẻ” kết thúc ấn tượng với cảnh chờ tàu đầy xúc động. Chi tiết nhỏ nhưng chứa đựng ý nghĩa sâu sắc, thể hiện tình cảm nhân đạo từ nhà văn Thạch Lam.
Cảnh đợi tàu - Mẫu 3
Thạch Lam, tên khai sinh là Nguyễn Tường Vinh, sau đổi thành Nguyễn Tường Lân, sinh tại Hà Nội, trong một gia đình có nguồn gốc quan lại, nhưng tuổi thơ gắn liền với quê hương ở Cẩm Giàng, Hải Dương. Ông là thành viên của nhóm Tự lực văn đoàn, nổi tiếng trong văn học lãng mạn. Sự đơn giản, tinh tế của ông ảnh hưởng lớn đến sáng tác của ông.
Thành tựu lớn nhất của Thạch Lam nằm ở thể loại truyện ngắn. Các tác phẩm ngắn của ông thường không xoay quanh cốt truyện, nhưng tập trung vào sâu thẳm của tâm trí con người với những cảm xúc tinh tế, mơ hồ, và những rung cảm nhẹ nhàng. Tác phẩm ngắn của ông thường mang đậm tinh thần trữ tình, với một phong cách viết đơn giản nhưng sâu sắc, thể hiện sự yêu thương của tác giả đối với con người và thiên nhiên.
Tác phẩm “Hai đứa trẻ” là một trong những tác phẩm ngắn nổi bật của Thạch Lam, xuất hiện trong tập “Nắng trong vườn” (1938). Giống như nhiều tác phẩm ngắn khác của ông, “Hai đứa trẻ” kết hợp giữa hiện thực và lãng mạn một cách tự nhiên. Tác phẩm không chỉ thể hiện một thế giới thực tế sâu sắc mà còn truyền đạt được những thông điệp nhân văn sâu sắc. Thông qua câu chuyện ngắn này, tác giả thể hiện sự thấu hiểu và đồng cảm với những khó khăn, khát vọng của những người nghèo, mong muốn một sự thay đổi trong cuộc sống của họ.
Con người luôn sống với hi vọng và mong chờ những điều tươi sáng hơn, dù trong hoàn cảnh khó khăn nhất. Dù sống giữa một thị trấn nghèo đầy bóng tối, nhưng chị em Liên và nhiều người khác vẫn luôn “mong chờ những điều tươi sáng hơn trong cuộc sống khó khăn hàng ngày của họ”. Đó là lý do tại sao chị em Liên vẫn thức đêm để chờ đợi đoàn tàu đi qua, vì dù tàu chỉ chạy qua một cách thoáng qua, nhưng lại mang theo một chút ánh sáng khác biệt, không chỉ là về ánh sáng của đèn dầu của chị Tí và lửa trong quán của bác Siêu. Chúng cũng không chỉ là về việc bán hàng như mẹ bảo để kiếm thêm một ít tiền, vì “họ chỉ mua bao diêm hay gói thuốc là đủ”. Vì thế mà Liên vẫn “mặc dù rất buồn ngủ nhưng vẫn cố thức”, còn An “dù đã sắp rơi vào giấc ngủ nhưng vẫn nhớ dặn chị “Tàu đến, hãy đánh thức em dậy nhé”.
Có lẽ vì vậy mà tác giả tập trung mô tả chi tiết chuyến tàu theo từng giai đoạn thời gian, thông qua cảm xúc của hai chị em Liên và An. Khi đêm về, Liên vẫn thức trắng cho đến khi “tiếng còi của tàu vang lên ở đâu đó, trong đêm khuya trải dài theo cơn gió xa xôi”. Liên la lên “Dậy đi, An. Tàu đã đến rồi”. Chuyến tàu chỉ dừng lại trong nháy mắt rồi chìm vào bóng tối của đêm tối như một vì sao băng lóe sáng thoáng qua trên bầu trời rồi biến mất, mang theo những ước mơ và hoài bão về bất kỳ nơi đâu mà không rõ. Vì thế mà hai chị em Liên “vẫn nhìn theo dấu ánh sáng nhỏ của chiếc đèn xanh treo trên đuôi tàu cuối cùng, xa xôi mãi mãi trước khi biến mất sau rặng tre”.
Chuyến tàu đêm này ít người và mờ sáng hơn so với những ngày khác, nhưng Liên vẫn “ngồi im lặng theo những ảo mộng. Hà Nội xa xăm, Hà Nội sáng rực và nhộn nhịp. Chiếc tàu như đã mang đến một thế giới mới. Một thế giới khác biệt, so với Liên, khác biệt với vầng sáng của đèn dầu của chị Tí và lửa của bác Siêu”. Đó là hình ảnh của Hà Nội trong ký ức tuổi thơ, Hà Nội của những kỷ niệm đẹp mà suốt bao lâu nay chị em Liên vẫn thèm khát dù chỉ trong một thoáng “trong dòng ảo mộng”. Có lẽ những ký ức tươi sáng thường in sâu và đậm trong tâm hồn tuổi thơ như một chiếc gối êm ái ru ta vào giấc ngủ dịu dàng, bất kể thực tế có đắng cay hay u ám như thế nào.
Dù đã xa Hà Nội từ lâu, nhưng chị em Liên vẫn khắc sâu những kỷ niệm về những lần đến bờ hồ thưởng thức nước lạnh và ẩm thực đặc trưng. Họ nhớ mãi “một vùng sáng rực và lấp lánh”, dù hiện tại, mùi phở bác Siêu vẫn hấp dẫn nhưng quá xa xỉ với hai chị em. Mỗi lần nhớ lại, họ lại cảm thấy hương thơm của quá khứ... Hình ảnh chuyến tàu đêm là một trong những ký ức đẹp của tuổi thơ, đầy tiếc nuối. Liên nhận ra sự tối tăm và buồn bã của cuộc sống phố huyện nghèo. Khi đoàn tàu biến mất, đêm tối vẫn “bao bọc xung quanh”. Liên nhắm mắt lại để hình ảnh thế giới trở nên mờ nhạt trong tâm trí cô. Đó là lúc cô thấu hiểu sâu sắc nỗi buồn về cuộc sống u ám, không đổi thay. Liên cảm thấy mình sống giữa bao nhiêu sự xa xôi, không hiểu biết như chiếc đèn nhỏ của chị Tí chỉ chiếu sáng một phần nhỏ đất đỏ. Đó là hình ảnh cuối cùng trước khi Liên buông xuống giấc ngủ.
Ngoài nỗi buồn và tiếc nuối, chị em Liên còn đầy mong đợi và hạnh phúc khi chờ đợi tàu về. Họ hy vọng vào một cái gì đó tươi sáng hơn cho cuộc sống nghèo khổ hàng ngày của họ. Cuộc sống hiện tại của Liên đầy u ám, nhưng khi tàu từ Hà Nội quay về, nó như một chút ánh sáng đã vượt qua phố huyện nghèo. Khi tàu biến mất, khuất dần sau rặng tre, Liên vẫn mơ mộng. Dường như Liên ấp ủ ước mơ thay đổi cuộc sống hiện tại, một ngày nào đó có thể trở lại với cuộc sống tươi đẹp của ngày xưa ở Hà Nội. Trong suy tư của Liên, Hà Nội trở thành một thiên đường trong giấc mơ. Nhìn theo đoàn tàu xa dần, trong lòng Liên đầy những bồi hồi, xao xuyến, ánh mắt của Liên rơi vào giấc mơ. Liên nghĩ về quá khứ, về tương lai và hiện tại. Quá khứ tươi đẹp đã qua, tương lai mơ hồ nhưng đẹp đẽ, và hiện tại u ám.
Cảm xúc mơ hồ, mong manh nhưng chỉ có những tâm hồn nhạy cảm cùng với lòng nhân hậu của Thạch Lam mới có thể nhận ra và diễn tả được. Đối với Liên, chuyến tàu từ Hà Nội không chỉ là kí ức mà còn là hình ảnh của một tương lai mong manh nhưng đẹp đẽ như trong truyện cổ tích. Nó giống như một hình ảnh tạm thời nảy sáng rồi tan biến, xa dần trong nỗi tiếc nuối của cô bé Liên. Dù vậy, nó vẫn mang lại niềm vui, làm dịu đi mọi nỗi buồn, u ám của hiện tại để chị em Liên có thể đi vào giấc ngủ sau một ngày dài.
Không cần chi tiết phức tạp, truyện Hai đứa trẻ chỉ tập trung vào tâm trạng hồi hộp, mong chờ chuyến tàu trong đêm của chị em Liên. Bắt đầu từ tiếng trống đồng, thời gian trôi qua qua những mảnh đời tan tác của phố huyện nghèo, người đọc nhận ra rằng trong tiếng kêu “Dậy đi, An. Tàu đã đến” là tình cảm thương cảm của nhà văn dành cho những con người bé nhỏ, đáng thương nhưng bị chôn vùi trong cuộc sống vô nghĩa của xã hội cũ. Còn gì thấu hiểu hơn khi niềm vui, sự an ủi và ước mơ, hy vọng chỉ là một chuyến tàu đêm từ Hà Nội về mà thôi. Trang sách cuối cùng đóng lại, nhưng tâm trạng đợi chờ tàu của chị em Liên vẫn còn đọng lại, như một giọt lệ lăn trên cánh môi, đang thầm thì nói về sự thương cảm của Thạch Lam: có những cuộc đời đáng thương nhưng cũng đầy cảm động và đáng quý khi họ vẫn vượt qua mọi khó khăn, thử thách để ước mơ và hi vọng, để không bao giờ mất đi niềm tin vào một tương lai tươi sáng. Ngày qua ngày, đêm qua đêm, Liên vẫn cố thức đợi chờ tàu, đó là nỗ lực vừa cụ thể vừa mơ hồ để thoát khỏi hiện tại. Niềm tin và ước vọng đó mong manh nhưng vô cùng thiết thực trong tâm hồn hai đứa trẻ. Qua đó, ta nhận ra tiếng thổn thức trong trái tim của Thạch Lam. Cần phải thay đổi thế giới u ám này, cần phải mang lại cho con người, đặc biệt là trẻ em, một cuộc sống hạnh phúc. Hình ảnh hai chị em Liên có thể là hình ảnh của cậu bé Vinh (tên hồi nhỏ của nhà văn Thạch Lam) ngày xưa trên một con phố nghèo đã lùi sâu vào quá khứ của ông.
Là một câu chuyện ngắn không có cốt truyện, truyện Hai đứa trẻ chỉ tập trung vào thế giới tâm trí của hai đứa trẻ, những biến thái mơ hồ, mong manh trong tâm hồn hai đứa trẻ nhưng đã được cảm nhận và thể hiện rất tinh tế trong lối viết nhẹ nhàng, trong trẻo, giàu hình ảnh và nhạc điệu. Chỉ một âm thanh “tiếng còi xe lửa ở đâu vang lại trong đêm kéo dài ra theo ngọn gió xa xôi” cũng đủ để ta hình dung ra cô bé Liên đang sống trong mơ màng. Đó là âm thanh của hy vọng và chờ đợi nhưng cũng mang theo nỗi tiếc nuối. Đặc biệt là hình ảnh chuyến tàu đêm đi qua phố huyện không chỉ là một nỗi tiếc nuối về quá khứ tươi đẹp đã mất mà còn là một niềm an ủi đối với hiện tại, mà nó lại đề xuất một cái gì đó sáng sủa ở tương lai. Vì vậy, chuyến tàu đêm được xem như một “nhãn tự” của bài thơ trữ tình đầy buồn này.
Đọc truyện ngắn “Hai đứa trẻ” cảm giác như đang đọc một “bài thơ trữ tình buồn” vì qua tâm trạng đợi tàu của hai chị em Liên, ta cảm nhận được một tiếng nói trữ tình nhẹ nhàng nhưng rất sâu lắng trong lòng độc giả.
.........................
Tải file tài liệu để xem thêm về phân tích cảnh đợi tàu.