Văn mẫu lớp 11: Phân tích tác phẩm Vĩnh biệt Cửu Trùng đài (bao gồm 2 dàn ý + 10 mẫu) Vĩnh biệt Cửu Trùng đài

Văn mẫu lớp 11: Phân tích Vĩnh biệt Cửu Trùng đài của Vũ Như Tô bao gồm 10 bài văn mẫu xuất sắc cùng 2 gợi ý cách viết chi tiết. Qua phân tích bài Vĩnh biệt Cửu Trùng đài, các bạn học sinh có thể lựa chọn cách tiếp cận và giọng điệu văn phong phù hợp để sáng tạo bài văn hay.

Vĩnh biệt Cửu Trùng đài là một tác phẩm xuất sắc được học trong chương trình Ngữ văn 11, nằm trong sách Cánh diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Tác phẩm này nêu lên vấn đề sâu sắc về cái đẹp và mối quan hệ giữa nghệ sĩ và nhân dân, đồng thời biểu hiện niềm cảm thông và tôn trọng đối với những nghệ sĩ tài năng, đầy hoài bão nhưng lại đối mặt với bi kịch. Dưới đây là 10 mẫu phân tích xuất sắc nhất, mời các bạn tham khảo. Ngoài ra, bạn cũng có thể tìm hiểu thêm về phân tích nhân vật Vũ Như Tô.

Dàn ý phân tích Vĩnh biệt Cửu Trùng đài

I. Bắt đầu bài phân tích:

- Giới thiệu những đặc điểm quan trọng về tác giả Nguyễn Huy Tưởng: Ông là một nhà văn chủ yếu khám phá các chủ đề lịch sử trong sáng tác và đã có những đóng góp đáng kể cho văn học tiểu thuyết và kịch

- Phần giới thiệu đoạn trích từ tác phẩm Vĩnh biệt Cửu trùng đài: Đoạn này được lấy từ phần thứ năm của một vở kịch nổi tiếng được sáng tác bởi Nguyễn Huy Tưởng và Vũ Như Tô

II. Nội dung chính:

1. Xung đột cơ bản trong vở kịch

a. Xung đột thứ nhất:

- Xung đột: người lao động gặp khó khăn trong cuộc sống >< bọn quan lại tham lam và đám quý tộc sống xa hoa phung phí.

⇒ Xung đột này tồn tại từ trước, nhưng khi Lê Tương Dực ép Vũ Như Tô xây dựng Cửu trùng đài, nó trở thành cuộc xung đột căng thẳng và ác liệt.

b. Mâu thuẫn thứ hai

+ Vũ Như Tô - Kiến trúc sư - nghệ sĩ: Tâm huyết, hoài bão, muốn tạo ra vẻ đẹp bền vững cho đời.

+ Sử dụng quyền lực và tiền bạc của vua để thực hiện ước mơ lớn ⇒ mục tiêu cao cả >< cách thực hiện mục tiêu không đúng ⇒ Mâu thuẫn giữa tư tưởng nghệ thuật cao cả, thanh lịch và lợi ích cụ thể của nhân dân

⇒ Đẩy Vũ Như Tô vào bi kịch không lối thoát

2. Nhân vật Vũ Như Tô

- Vũ Như Tô là một kiến trúc sư thiên tài ham mê tạo ra vẻ đẹp:

+ Ông là người “một thế kỷ mới có một”

+ Tài năng của ông được thể hiện: “chỉ cần đánh một vài đường nét, không gian đã hiện hữu”, “làm chủ vật liệu như chỉ huy quân đội, xây dựng những công trình kiến trúc lớn với mái nhà cao vút, chạm vào đỉnh mây mà không mắc phải một sai lầm nhỏ”

- Là một nghệ sĩ với phẩm chất cao, hoài bão lớn, và tư tưởng nghệ thuật sâu sắc.

+ Dù đối diện với sự đe dọa của Lê Tương Dực, Vũ Như Tô vẫn kiên định từ chối xây dựng Cửu Trùng Đài.

+ Ông khao khát xây dựng một lâu đài vĩ đại và bền vững cho đất nước, thể hiện lòng cống hiến và tình yêu thương quê hương.

+ Sau khi hoàn thành Cửu Trùng Đài, Vũ Như Tô đã dốc hết tâm huyết và nỗ lực của mình.

- Vũ Như Tô không tham vọng: mọi phần thưởng từ vua ông đều trao cho các thợ làm việc.

- Tuy nhiên, ước mơ và lý tưởng của ông hoàn toàn không phản ánh hoàn cảnh xã hội lúc đó, xa lìa khỏi cuộc sống của người dân.

⇒ Tâm trạng bi kịch đầy căng thẳng: việc xây dựng Cửu Trùng Đài liệu có đúng hay không?

⇒ Vũ Như Tô là một nhân vật bi kịch với sự lấp lửng giữa niềm đam mê và những sai lầm trong suy nghĩ và hành động.

⇒ Ông chỉ thức tỉnh vào phút cuối khi bị bắt cùng Đan Thiềm, và Cửu Trùng Đài bị phá hủy.

3. Nhân vật Đan Thiềm

- Vũ Như Tô đam mê vẻ đẹp, còn Đan Thiềm ưa thích tài năng ⇒ Đan Thiềm là bạn tri kỷ, duy nhất trong triều đình của Vũ Như Tô.

- Luôn động viên, khích lệ, và hỗ trợ Vũ Như Tô trong việc xây dựng và bảo vệ đài.

- Là người luôn tỉnh táo: Ông hiểu rõ rằng đài sẽ không thành công, và cố gắng bảo vệ tính mạng của Vũ Như Tô, thậm chí khuyên anh ta nên trốn chạy.

- Sẵn lòng hy sinh tính mạng để cứu Vũ Như Tô, và cảm thấy đau đớn khi không thể cứu được người bạn tài năng.

⇒ Đan Thiềm là một nhân vật sống và chết vì tài năng và vẻ đẹp.

4. Giải quyết mâu thuẫn, xung đột

- Mâu thuẫn 1: Được giải quyết một cách dứt khoát bằng cách quân nổi loạn đốt Cửu Trùng Đài và giết vua...

- Mâu thuẫn giữa quan niệm nghệ thuật cao siêu và lợi ích thiết thực của nhân dân: Vẫn chưa được giải quyết.

⇒ Việc xác định liệu Vũ Như Tô có phải là tội phạm hay anh hùng không, vẫn là một bí ẩn mà tác giả chỉ đưa ra mà không trả lời.

5. Nghệ thuật

- Sử dụng ngôn ngữ phong phú, hành động đầy kịch tính, giúp tạo ra bức tranh sinh động.

- Sử dụng ngôn ngữ đẹp và sắc nét, với sự tổng kết cao, tạo ra nhịp điệu nhanh cho lời thoại.

- Tính cách và tâm trạng của nhân vật được thể hiện rõ nét thông qua ngôn ngữ hành động.

- Các tình tiết kịch tính được chuyển đổi một cách tự nhiên và linh hoạt, tạo nên sự liên kết mạch lạc.

III. Kết luận:

- Tóm tắt lại các đặc điểm quan trọng về nội dung và phong cách nghệ thuật của đoạn trích.

- Đoạn trích nêu ra vấn đề quan trọng về cái đẹp và mối quan hệ giữa nghệ sĩ và nhân dân, đồng thời tác giả thể hiện sự cảm thông và tôn trọng đối với nghệ sĩ tài năng, nhưng lại đối diện với bi kịch.

Phân tích Vĩnh biệt Cửu Trùng đài - Mẫu 1

Nhà văn Nguyễn Huy Tưởng là một tác giả được biết đến với những tác phẩm lịch sử độc đáo. Ông đã có những đóng góp quan trọng cho văn học Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực tiểu thuyết và kịch. Các tác phẩm của ông thường được chuyển thể thành phim, như 'Đêm hội long trì'. Ông cũng sáng tác nhiều vở kịch nổi tiếng, trong đó có 'Vũ Như Tô' với 5 hồi. Trong chương trình học môn Ngữ văn lớp 11, Bộ Giáo dục đã chọn hồi 5 của vở kịch này để giảng dạy với tựa đề 'Vĩnh biệt cửu trùng đài.

Đoạn trích này nói về những khoảnh khắc cuối cùng trong cuộc đời của kiến trúc sư nổi tiếng Vũ Như Tô, khi ông xây dựng Cửu trùng đài cho vua hôn quân Lê Tương Dực. Phân tích Vĩnh biệt cửu trùng đài giúp độc giả hiểu rõ hơn về thời kỳ phong kiến thối nát dưới thời vua Lê chúa Trịnh, cũng như thấy được sự cảnh tỉnh và sự khổ đau của dân chúng và những tài năng nghệ sĩ.

Mâu thuẫn đầu tiên nhà văn Nguyễn Huy Tưởng đề cập là giữa nhân dân lao động lầm than, khốn khổ so với bọn hôn quân vô đạo, quan lại cường hào sống xa hoa trụy lạc. Sự căng thẳng này đã nảy sinh từ trước, nhưng đến khi vua Lê Tương Dực bắt Vũ Như Tô phải xây Cửu trùng đài thì mâu thuẫn đó được đẩy lên cao trào, đạt đến điểm cực điểm.

Mâu thuẫn thứ hai là giữa những con người tài hoa nghệ sĩ giỏi như kiến trúc sư Vũ Như Tô. Ông là một nghệ sĩ chân chính, có hoài bão, ước vọng và tâm huyết muốn cống hiến, mang lại cái đẹp cho cuộc sống.

Tuy nhiên, Lê Tương Dực và bè lũ tay sai lại sử dụng uy quyền và tiền bạc của mình để làm những việc mà chúng cho là ước mơ lớn. Chúng áp đặt lên dân, cướp bóc của cải, buộc dân lao động cực khổ để thực hiện sở thích của chúng.

Đó là mâu thuẫn giữa quan niệm nghệ thuật chân chính, cao siêu và lợi ích thiết thực trong cuộc sống của nhân dân.

Những mâu thuẫn này đã đẩy Vũ Như Tô và Cửu trùng đài vào bi kịch thảm khốc không có lối thoát. Vũ Như Tô, một trong những nhân vật quan trọng của Cửu trùng đài, là một kiến trúc sư thiên tài, luôn có đam mê sáng tạo vì cái đẹp. Ông được mọi người đánh giá cao, với những lời khen như 'ngàn năm mới có một'. Tài năng của Vũ Như Tô được mô tả bởi Nguyễn Huy Tưởng như 'chỉ cần vẽ bút là chim hoa đã xuất hiện', 'điều khiển gạch đá như tướng quân chỉ huy, có thể xây dựng lâu đài cao vút, mái vòm mây mà không bỏ sót một viên gạch nhỏ'. Hơn nữa, ông còn là một nghệ sĩ có nhân cách lớn. Ông có khát vọng, lý tưởng nghệ thuật cao quý. Do đó, dù lúc đầu vua Lê Tương Dực đe dọa, ông vẫn kiên quyết từ chối xây Cửu trùng đài. Chỉ sau khi bị thuyết phục bởi người bạn tri kỷ, hy vọng xây dựng một tòa lâu đài vững chãi cho đất nước, ông mới đồng ý. Vì ông muốn dùng tài năng của mình để phục vụ dân tộc, chứ không phải cho bọn hôn quân vô đạo.

Tới đây, độc giả có thể nhận thấy điểm tương đồng giữa Vũ Như Tô và tử tù Huấn Cao (trong Chữ người tử tù). Huấn Cao, như Vũ Như Tô, cũng là một nghệ sĩ tài năng. Tuy nhiên, ông chỉ dành chữ của mình cho những ai hiểu biết về đạo nghĩa.

Vũ Như Tô cũng như vậy, khi bắt đầu xây Cửu trùng đài, ông đã dồn hết tâm huyết vào công việc. Ông không vụ lợi. Khi được vua thưởng, ông chia sẻ tất cả cho thợ làm công. Tuy nhiên, dù ông làm gì đi nữa, ước mơ và lý tưởng nghệ thuật của ông vẫn không thể hoà hợp với cuộc sống nghèo khó, lầm than của nhân dân. Do đó, nhiều khi ông rơi vào tâm trạng bi kịch, tự hỏi liệu việc xây Cửu trùng đài có đúng hay không?

Có thể nói, nhà văn Nguyễn Huy Tưởng đã tạo ra Vũ Như Tô như một nhân vật đầy bi kịch. Trong con người ông tồn tại những mâu thuẫn không thể giải quyết được. Ông có khát vọng và hoài bão lớn nhưng lại có cách hành động không đúng. Chỉ khi bị bắt và Cửu trùng đài bị đốt, ông mới tỉnh ngộ. Thật là bi thương cho một người tài hoa nhưng lại không hợp với thời đại.

Ngoài nhân vật Vũ Như Tô mê đẹp, tác giả Nguyễn Huy Tưởng còn miêu tả nhân vật Đan Thiềm, một người yêu cái tài. Nàng là người bạn tri âm, tri kỷ duy nhất trong triều đình, thực sự ngưỡng mộ tài năng của Vũ Như Tô. Hiểu được mâu thuẫn của kiến trúc sư, Đan Thiềm luôn ở bên khích lệ, động viên và hỗ trợ Như Tô xây dựng và bảo vệ lâu đài. Không những vậy, nàng còn thông minh, luôn bình tĩnh trước mọi tình huống. Nhận thấy Cửu trùng đài không thể thành công, nàng cố gắng bảo vệ tài năng của Vũ Như Tô. Nàng khuyên ông trốn đi trước khi quân nổi dậy bao vây. Nàng sẵn sàng hy sinh tính mạng để cứu Vũ Như Tô. Khi ông từ chối, nàng cảm thấy rất đau đớn.

Từ đoạn trích này, độc giả thấy rõ nhân vật Đan Thiềm. Nàng không chỉ yêu tài năng mà còn biết đánh giá cái đẹp. Tác giả giải quyết mâu thuẫn rất dứt khoát bằng cách miêu tả cảnh dân quân nổi dậy, đốt cháy Cửu trùng đài và giết vua. Những người sống trong cảnh khốn khó đã không thể chịu đựng nữa mà nổi dậy đấu tranh. Đó là kết cục mà mâu thuẫn giai cấp không thể tránh khỏi.

Tuy nhiên, mâu thuẫn giữa lý tưởng nghệ thuật cao siêu và lợi ích thực tiễn, nhu cầu đơn thuần của người dân vẫn chưa được giải quyết. Vì thế, sự tàn ác của hôn quân vô đạo Lê Tương Dực được nhận biết rõ ràng, nhưng tội lỗi hoặc công lý của kiến trúc sư Vũ Như Tô vẫn chưa thể được phán đoán. Nhà văn Nguyễn Huy Tưởng chỉ mới đề cập đến vấn đề và để cho người đọc tự suy ngẫm và đưa ra cách giải quyết của riêng mình.

Hồi 5 của vở kịch Vũ Như Tô nói về vấn đề cái đẹp. Nó chỉ ra mối quan hệ phức tạp giữa đời sống thực tiễn của nhân dân và tâm hồn lãng mạn, cao siêu của nghệ sĩ. Tác giả Nguyễn Huy Tưởng cũng muốn thể hiện sự đồng cảm và trân trọng đối với những tài năng nghệ sĩ, có lý tưởng nhưng lại gặp phải bi kịch.

Phân tích Vĩnh biệt Cửu Trùng đài - Mẫu 2

Thể loại kịch luôn đóng một vai trò quan trọng trong văn học Việt Nam từ xưa đến nay, và không thể phớt lờ tác phẩm nổi tiếng “Vũ Như Tô” của Nguyễn Huy Tưởng. Trong vở kịch này, tác giả thể hiện quan điểm của mình về mối quan hệ phức tạp giữa nghệ thuật và quyền lực, cũng như giữa nghệ sĩ và nhân dân, cùng với văn hóa dân tộc. Đoạn trích “Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài” là một trong những phần xuất sắc nhất, thể hiện rõ sự bi kịch và quan điểm của tác giả.

Tác giả đã tạo ra nhân vật Vũ Như Tô - một kiến trúc sư thiên tài bị vua Lê Tương Dực ép xây Cửu Trùng Đài như là nơi tiếp khách, giải trí với các cung nữ, trong khi ông là một nghệ sĩ chân chính ấn kết với nhân dân. Dù bị Lê Tương Dực đe dọa giết, Vũ Như Tô vẫn không sợ và công kích tên hôn quân đó, kiên quyết từ chối xây dựng Cửu Trùng Đài (hồi I).

Nhân vật Đan Thiềm được tác giả giới thiệu là một cung nữ đã thuyết phục Vũ Như Tô chấp nhận yêu cầu của Lê Tương Dực, tận dụng quyền thế và tiền bạc của hắn, để khai phá toàn bộ tài năng để xây dựng cho đất nước một lâu đài vĩ đại bền chặt như trăng sao, có thể kỳ công với hóa công để dân ta tự hào.

Mở đầu tác phẩm là tiếng kêu thảm thiết của Đan Thiềm, khuyên Vũ Như Tô hãy trốn đi ngay. Sự hỗn loạn xảy ra ở kinh thành khiến tình hình của Vũ Như Tô rất nguy hiểm, nhưng Vũ Như Tô lại quyết không chạy trốn, không nghe theo lời khuyên của Đam Thiền bởi “Người dũng cảm không bao giờ sợ chết. Dù có chết, cũng phải để mọi người biết rằng công việc mình làm là chính đáng và sáng sủa. Tôi sống với Cửu Trùng Đài, chết cũng với Cửu Trùng Đài. Tôi không thể rời xa Cửu Trùng Đài một bước. Hồn tôi ở đây, tôi còn chạy đi đâu được?”. Ông hy sinh tất cả cho nghệ thuật, ông đồng tâm ở lại cũng hy vọng Cửu Trùng Đài sẽ được hoàn thiện, để kỳ công với hóa công. Nhưng ông không thể biết rằng, quyết định đó đã đẩy ông vào cái chết oan trái, thậm chí lúc chết ông cũng không hiểu vì sao mình phải chết.

Khi đồng ý xây dựng Cửu Trùng Đài, Vũ Như Tô đã phạm vào sai lầm trong tư duy và hành động. Vũ Như Tô mượn uy quyền và tiền của Lê Tương Dực để thực hiện giấc mơ của mình về Cửu Trùng Đài. Nhưng tiền đó là lao động và của cải của nhân dân, ông chỉ chú ý vào bề nổi khi hoàn thành Cửu Trùng Đài, mà không nhìn ra phần sâu của vấn đề. Cửu Trùng Đài càng hoàn thiện, mâu thuẫn giữa ông và nhân dân càng sâu hơn, họ căm ghét Vũ Như Tô vì ông ra lệnh giết những người trốn chạy để giữ kỷ luật trên công trường. Đó là hành động vô cùng tàn nhẫn, đặt công trình lên trên tính mạng của thợ thuyền. Vũ Như Tô đã trở thành một kẻ đáng sợ, nhân dân không còn thấy ông gần gũi với họ nữa. Vì xây Cửu Trùng Đài mà cuộc sống của nhân dân ngày càng khốn khổ hơn. Vũ Như Tô là một thiên tài nhưng không phải là một hiền tài. Ông không hiểu thấu nỗi thống khổ của nhân dân.

Khi theo dõi đoạn trích, ta có thể nhận thấy mâu thuẫn thứ hai không đâu xa xôi khác đó là mâu thuẫn giữa quan điểm nghệ thuật thuần túy và lợi ích cụ thể của quần chúng nhân dân trong việc xây dựng một Cửu Trùng Đài. Trong tác phẩm này, Vũ Như Tô dường như là một nghệ sĩ và ông rất tận tâm và hy sinh vì nghệ thuật. Chính vì vậy, ông luôn muốn dành cho đất nước những công trình nghệ thuật tuyệt vời. Nhưng ông lại không nhận ra mối quan hệ chặt chẽ giữa nghệ thuật và cuộc sống, dẫn đến sai lầm và cái chết bi thảm. Hay trong nhân vật Đan Thiềm, cô đã khuyên Vũ Như Tô nhưng không vì lợi ích cá nhân nào khác. Cô là người bạn đồng lòng của Vũ Như Tô nhưng cũng vì không hiểu biết đúng về mối quan hệ đó mà gặp kết cục không may.

Vũ Như Tô đã xây dựng Cửu Trùng Đài thành một công trình nghệ thuật lớn, vĩ đại và vì thế nó tiêu tốn một lượng lớn tiền của quốc gia. Nhưng dường như tất cả tiền của quốc gia lại chính là lao động của nhân dân. Chính vì lẽ đó, việc xây dựng càng lớn, càng hoành tráng thì nhân dân càng đau khổ hơn. Có thể nói Cửu Trùng Đài được xây dựng bằng máu và mồ hôi của những người lao động. Còn Vũ Như Tô là một người nghệ sĩ tài ba, ông có tài năng thực sự nhưng lại xa rời thực tế, chỉ quan tâm đến lý tưởng của mình, dẫn đến hậu quả đau lòng.

Phân tích Vĩnh biệt Cửu Trùng đài - Mẫu 3

Trong làng kịch hiện đại Việt Nam, bên cạnh tài năng của Lưu Quang Vũ, người đã làm nên một phần của nền văn học kịch đang trên đà giảm sút, ta cũng không thể không nhắc đến Nguyễn Huy Tưởng, một trong những nhà viết kịch và tiểu thuyết xuất sắc. Các tác phẩm của ông thường khám phá các đề tài lịch sử và tác phẩm Vũ Như Tô là một trong những tác phẩm nổi bật nhất. Xung đột trong kịch được đưa lên đến đỉnh cao và được giải quyết trong hồi thứ 5 “Vĩnh biệt cửu trùng đài”, từ đó thể hiện quan điểm sâu sắc của ông về cuộc sống và nghệ thuật.

Vũ Như Tô là một kiến trúc sư tài năng, bị Lê Tương Dực – tên vua tàn bạo bắt xây Cửu Trùng Đài để làm nơi cho hắn ăn chơi, hưởng thụ. Là một nghệ sĩ chân chính, Vũ Như Tô đã từ chối lời mời dù có bị hắn đe dọa sẽ giết. Nhưng Đam Thiềm, một cung nữ, đã thuyết phục ông xây dựng Cửu Trùng Đài. Cửu Trùng Đài cao đến đâu, lòng oán hận của dân chúng với Vũ Như Tô cũng cao tới đó. Lợi dụng tình thế đó, Trịnh Duy Sản đã kích động binh lính nổi loạn. Đoạn trích “Vĩnh biệt cửu trùng đài” là sự liên kết tiếp theo của các sự kiện đang dâng lên đến cao trào đó.

Tác phẩm mở đầu bằng tiếng kêu hoảng của Đan Thiềm, khuyên Vũ Như Tô nên trốn đi ngay. Sự hỗn loạn xảy ra ở kinh thành khiến tình hình của Vũ Như Tô vô cùng nguy hiểm, nhưng ông lại quyết không bỏ chạy, không nghe lời khuyên của Đam Thiền bởi “Người dũng cảm không bao giờ sợ chết. Dù có chết, cũng phải để mọi người biết rằng công việc mình làm là chính đáng và sáng sủa. Tôi sống với Cửu Trùng Đài, chết cũng với Cửu Trùng Đài. Tôi không thể rời xa Cửu Trùng Đài một bước. Hồn tôi ở đây, tôi cũng không thể chạy đi đâu được?”. Ông hi sinh tất cả cho nghệ thuật, ông ở lại cũng hi vọng Cửu Trùng Đài sẽ được hoàn thiện, để tranh tinh xảo với hóa công. Nhưng ông không biết rằng, quyết định đó đã đẩy ông vào cái chết oan nghiệt, thậm chí lúc chết ông cũng không hiểu vì sao mình phải chết.

Khi chấp nhận xây dựng Cửu Trùng Đài, Vũ Như Tô đã mắc phải sai lầm trong tư duy và hành động. Ông mượn uy quyền và tiền của Lê Tương Dực để thực hiện ước mơ về Cửu Trùng Đài. Nhưng tiền đó là lao động và của cải của nhân dân, ông chỉ chú ý vào mặt nổi khi hoàn thành Cửu Trùng Đài, mà không nhận ra phần sâu của vấn đề. Cửu Trùng Đài càng hoàn thiện, mâu thuẫn giữa ông và nhân dân càng sâu hơn, họ căm ghét Vũ Như Tô vì ông ra lệnh giết những người trốn chạy để duy trì kỷ luật trên công trường. Đó là hành động vô cùng tàn nhẫn, đặt công trình lên trên tính mạng của thợ thuyền. Vũ Như Tô đã trở thành một kẻ đáng sợ, nhân dân không còn thấy ông gần gũi với họ nữa. Vì xây Cửu Trùng Đài mà cuộc sống của nhân dân ngày càng khốn khổ hơn. Vũ Như Tô là một thiên tài nhưng không phải là một hiền tài. Ông không hiểu thấu nỗi thống khổ của nhân dân.

Vũ Như Tô bị đặt vào một mâu thuẫn không thể giải quyết được: sự khát vọng về nghệ thuật và cuộc sống của nhân dân. Do đó, cuối cùng ông phải đối mặt với một kết cục đau lòng. Vũ Như Tô bị hiểu lầm và kết án: Nhân dân coi cả bạo chúa và Vũ Như Tô là hai kẻ phạm tội: “Bạo chúa đã qua đời, còn thằng Vũ Như Tô đã tạo nên hàng trăm đống tro tàn”. Ông không chỉ bị kết án bởi nhân dân mà còn chứng kiến giấc mộng cuộc đời của mình, những nỗ lực và tài năng ông bỏ ra để xây dựng Cửu Trùng Đài giờ đây tan thành mây khói, Cửu Trùng Đài bị phá hủy. Trước cảnh tượng của Cửu Trùng Đài cháy rụi, Vũ Như Tô kêu lên trong sợ hãi, tất cả mọi giấc mơ đẹp đẽ tan biến, sụp đổ, đó là tiếng kêu thét kinh hoàng, hoảng sợ. “Cuộc sống đã kết thúc, dẫn tôi đến địa ngục” – Vũ Như Tô, người sáng tạo vẻ đẹp, cũng bị tiêu diệt. Cái chết của Vũ Như Tô là một sự kết thúc không thể tránh khỏi vì Cửu Trùng Đài, mặc dù tuyệt đẹp, lại chứa đựng sự xấu xa, tà ác, và do đó sẽ bị phá hủy. Thông qua đó, Nguyễn Huy Tưởng cũng đề cập đến mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống: nghệ thuật phải bắt nguồn từ cuộc sống và phục vụ con người, nếu không nó sẽ bị tiêu diệt.

Ngoài nhân vật Vũ Như Tô, không thể quên Đam Thiền. Bà là một cung nữ xinh đẹp, tài năng nhưng lại bị bỏ rơi. Đam Thiền yêu thích cái đẹp và luôn thể hiện tinh thần “không ngần ngại trước vẻ đẹp”, chính bà đã khuyên Vũ Như Tô nên ở lại để xây dựng Cửu Trùng Đài làm trang trí cho đất nước, và cũng chính bà đã khuyên Như Tô trốn đi khi có biến loạn xảy ra. Và bà tự nguyện ở lại để bảo vệ Cửu Trùng Đài với lời “dù tôi phải đánh mất tính mạng cũng không thành vấn đề”. Giống như Vũ Như Tô, Đan Thiềm cũng phải đối mặt với bi kịch: hy sinh tất cả, danh dự và tính mạng, để bảo vệ Cửu Trùng Đài nhưng cuối cùng vẫn chết. Đau lòng hơn cả là trước khi qua đời còn phải nhìn thấy Cửu Trùng Đài, biểu tượng của ông, bị hủy hoại.

Trong buổi trình diễn của vở kịch, Nguyễn Huy Tưởng đã sử dụng ngôn ngữ kịch tính, sắc bén, phản ánh sâu sắc. Tốc độ lời thoại nhanh, gấp gáp, sử dụng câu văn ngắn thể hiện tình hình cấp bách. Tính cách và tâm trạng của nhân vật được thể hiện một cách rõ ràng.

Với các tầng lớp kịch bản phong phú, tự nhiên, tác giả đã tái hiện một cách thành công hồi kịch thứ năm. Qua hồi kịch này, ông thể hiện sự đồng cảm với bi kịch của Vũ Như Tô, đồng thời đặt ra vấn đề về sự hòa hợp giữa nghệ thuật và con người. Không chỉ vậy, xã hội cần tôn trọng và ủng hộ những tài năng nghệ thuật, để họ có thể phát triển và góp phần xây dựng vẻ đẹp cho đất nước.

Phân tích Vĩnh biệt Cửu Trùng đài - Mẫu 4

Kịch là một trong những thể loại văn học đặc sắc, và trong nền kịch Việt Nam không thể không nhắc đến Nguyễn Huy Tưởng với vở kịch 'Vũ Như Tô'. Tác phẩm này thể hiện sâu sắc quan điểm về mối quan hệ phức tạp giữa nghệ thuật và cường quyền, giữa nghệ sĩ và nhân dân, cũng như văn hóa dân tộc. Trong vở kịch này, đoạn trích 'Vĩnh biệt cửu trùng đài' thể hiện rõ nhất sự bi kịch và quan niệm của tác giả.

Vở kịch 'Vũ Như Tô' được coi là một tác phẩm lịch sử có năm hồi. Đoạn trích 'Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài' là một phần của hồi năm của vở kịch này. Nhân vật chính là Vũ Như Tô, một kiến trúc sư tài năng, chính trực. Ông từ chối xây dựng Cửu Trùng Đài cho Lê Tương Dực và cuối cùng bị giết cùng với công trình đó.

Xây dựng Cửu Trùng Đài đã gây ra biết bao mâu thuẫn và đau khổ cho nhân dân. Những người dẫn đầu cuộc nổi loạn là Trịnh Duy Khản, và mâu thuẫn giữa vua quan và nhân dân đã dẫn đến cuộc đấu tranh giành quyền lực. Cuối cùng, Lê Tương Dực và Cửu Trùng Đài đều bị hủy hoại.

Mâu thuẫn thứ hai là giữa quan niệm nghệ thuật và lợi ích của nhân dân trong việc xây dựng Cửu Trùng Đài. Vũ Như Tô, mặc dù là một nghệ sĩ, nhưng không nhận thức được mối quan hệ giữa nghệ thuật và đời sống, và cuối cùng ông gặp nạn. Đan Thiềm, mặc dù bạn thân của Vũ Như Tô, nhưng cũng không thể tránh khỏi kết cục thảm hại.

Cửu Trùng Đài là một công trình nghệ thuật lớn, nhưng được xây dựng bằng cả xương máu của nhân dân. Vũ Như Tô, mặc dù tài năng, nhưng lại xa rời thực tế, và cuối cùng chỉ nhận lấy kết cục đau lòng.

Đoạn trích này là một ví dụ rõ ràng về sự hấp dẫn của một vở kịch, với tất cả các yếu tố xung đột được kết hợp một cách cuốn hút. Nhà văn đã tạo ra một không khí gay gắt của xung đột kịch, và kết cục vẫn là bi kịch.

Vũ Như Tô là một nhân vật tạo ra từ một sự kiện lịch sử, và vở kịch về ông đặt ra vấn đề quan trọng về số phận của nghệ thuật và người nghệ sĩ trong bối cảnh chính trị khắc nghiệt.

Tác giả đã tạo ra một nhân vật đặc biệt trong vở kịch, một người nghệ sĩ tài ba nhưng mơ mộng và không nhận ra mâu thuẫn giữa nghệ thuật và thực tế.

Vũ Như Tô không thể thoát ra khỏi trạng thái mơ màng của mình, và sự vỡ mộng của ông là bi thảm và kinh hoàng, khi ngọn lửa cuối cùng thiêu rụi Cửu Trùng Đài.

Tiếng kêu cuối cùng của Vũ Như Tô là một tiếng kêu bi thảm và đau đớn, khi ông nhận ra mơ màng và ảo vọng của mình đã dẫn đến bi kịch.

Mặc dù chứng kiến Nguyễn Vũ tự sát và nghe tên nội giám thông báo về kẻ phá hoại, nhưng Vũ Như Tô vẫn tin rằng điều đó là không có lý. Dù nghe tiếng quân lính truy tìm mình để trừng phạt, Vũ Như Tô vẫn quyết định đối mặt với số phận và cuộc sống: Tại sao họ muốn giết tôi? Trước đội quân lính khởi loạn, Vũ Như Tô tự an ủi mình: Đời ta chưa kết thúc, mệnh ta chưa đến. Ta sẽ xây dựng một tòa đài vĩ đại để bày tỏ lòng tri kỉ. Dù bị ra lệnh dẫn đi, Vũ Như Tô vẫn hy vọng có thể giải thích ý định của mình cho mọi người hiểu. Ông không nghe thấy tiếng cười và lời quát tháo của lính lính. Mày không biết bao nhiêu người chết vì Cửu Trùng Đài, mày có biết mẹ mất con, vợ mất chồng vì mày không? Họ oán hận mày hơn cả quỷ. Ông vẫn sống trong giấc mơ về Cửu Trùng Đài: Vài năm nữa, đài sẽ hoàn thành, cao lớn, lộng lẫy, giữa thế giới đầy gian nan, sẽ có một khung cảnh Bồng Lai…

Nguyễn Huy Tưởng đã tạo ra nhân vật Vũ Như Tô với khát vọng nghệ thuật cao cả, nhưng lại xa rời hiện thực. Vũ Như Tô và Đan Thiềm coi Cửu Trùng Đài như phần thể xác và linh hồn của cuộc sống của họ. Ông chấp nhận làm việc cho kẻ thống trị để bảo vệ công trình này. Dù bị thương, ông vẫn tiếp tục chỉ đạo. Ông buộc phải trị tội những người thợ bỏ trốn để bảo vệ Cửu Trùng Đài, sinh mạng nghệ thuật của mình.

Đoạn trích này cho thấy vở kịch có đầy đủ các yếu tố để thu hút khán giả, với một không khí gay gắt của xung đột. Tác giả thể hiện quan niệm nghệ thuật phải gắn liền với cuộc sống đời thường.

Phân tích Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài - Mẫu 6

Nguyễn Huy Tưởng (1912 - 1960) sinh ra trong một gia đình theo Nho giáo ở làng Dục Tú, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Ông tham gia Hội Văn hoá cứu quốc và tham dự Quốc dân Đại hội ở Tân Trào năm 1945. Trong sáng tác, ông thường khai thác đề tài lịch sử và có đóng góp lớn ở các thể loại tiểu thuyết và kịch. Văn phong của ông giản dị, sâu sắc. Năm 1996, ông được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.

Tác phẩm nổi bật của Nguyễn Huy Tưởng bao gồm các vở kịch Vũ Như Tô (1941), Bắc Sơn (1946), Những người ở lại (1948), kịch bản phim Lũy hoa (1960); các tiểu thuyết Đêm hội Long Trì (1942), An Từ (1945), Sống mãi với Thủ đô (1961); cùng với đó là kí sự Cao - Lạng (1951). Vở kịch Vũ Như Tô là một tác phẩm đặc sắc của ông.

Qua bi kịch của Vũ Như Tô, tác giả đã đặt ra những vấn đề sâu sắc về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống, giữa lí tưởng nghệ thuật và lợi ích của nhân dân.

Vũ Như Tô, một kiến trúc sư thiên tài, bị bắt xây dựng Cửu Trùng Đài để làm nơi vui chơi cho vua Lê Tương Dực và các cung nữ. Mặc dù là một nghệ sĩ chân chính, nhưng ông đã chấp nhận xây dựng công trình này sau khi thay đổi quan điểm.

Đan Thiềm, một cung nữ, đã thuyết phục Vũ Như Tô chấp nhận yêu cầu của vua Lê Tương Dực và sử dụng tài năng của mình để xây dựng một tòa lâu đài vĩ đại cho đất nước.

Theo lời khuyên, Vũ Như Tô đã thay đổi quan điểm và chấp nhận xây dựng Cửu Trùng Đài. Tuy nhiên, công việc này đã gây ra nhiều vấn đề cho nhân dân, khiến họ phải chịu đựng nhiều khổ cực và thiệt hại.

Tận dụng tình hình rối ren và mâu thuẫn đó, Quận công Trịnh Duy Sản - người đứng đầu phe đối lập trong triều đình đã kích động binh đồn nổi loạn, kêu gọi thợ làm phản, ám sát vua Lê Tương Dực, Vũ Như Tô, Đan Thiềm. Cửu Trùng Đài bị phá hủy bởi chính những thợ xây đập phá và đốt cháy.

Đoạn Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài là hồi V của vở kịch, thể hiện sự hiểu biết sâu sắc về nghệ thuật kịch của Nguyễn Huy Tưởng: ngôn ngữ kịch tinh tế, có tính tổng hợp cao; sử dụng ngôn ngữ và hành động của nhân vật để mô tả tính cách, tâm trạng, dẫn dắt và đẩy xung đột kịch đến cao trào.

Trong cung cấm, Đan Thiềm bất ngờ đột nhập vào, khuôn mặt tái mét, thúc giục Vũ Như Tô nên trốn mau vì cuộc loạn đã bắt đầu. Dân chúng nổi dậy vì đói khát, quận công Trịnh Duy Sản dùng cớ dẹp giặc để lật đổ vua rồi đưa binh quay về làm loạn. Tuy nhiên, Vũ Như Tô quyết không rời khỏi Cửu Trùng Đài. Trong lúc này, Nguyễn Vũ vội vã chạy tới hỏi về tình hình để bảo vệ tính mạng của vua. Lê Trung Mại xuất hiện thông báo Duy Sản đã đốt lửa hiệu giả để thông báo có giặc, vua Lê Tương Dực bị ám sát khi ra cửa Bảo Khánh chạy trốn và Ngô Hạch, võ sĩ của Duy Sản đã giết chết. Hoàng hậu Khâm Đức nghe tin cũng lao vào lửa tự thiêu. Nguyễn Vũ khóc lóc và tự sát. Một số nội gián khác báo tin sau khi giết vua Lê Tương Dực, triều đình đã bí mật lên ngôi vua mới. Võ Tả Hầu là Phùng Mai đứng lên phê phán quân lính phản nghịch bị xử tử ngay lập tức. An Hòa Hầu ở bến Bồ Đề dẫn quân về đốt phá kinh thành. Hầu hết thợ xây Cửu Trùng Đài theo quân phản nghịch. Đan Thiềm cố gắng thuyết phục Vũ Như Tô trốn nhưng ông vẫn quyết định ở lại. Quân lính nổi loạn tiến vào. Đan Thiềm không thể nào xin tha cho Vũ Như Tô, và rồi nàng bị kéo đi mà không biết nên nói gì trước khi chia tay vĩnh biệt Cửu Trùng Đài. Vũ Như Tô khăng khăng cho rằng mình không có tội, xin vào để nói với chủ tướng về ý nguyện tốt đẹp khi xây Cửu Trùng Đài nhưng quân lính không chấp nhận và thông báo rằng An Hòa Hầu đã ra lệnh đốt sạch Cửu Trùng Đài. Vũ Như Tô đau đớn, mơ hồ, chấp nhận cái chết bi thảm.

Vũ Như Tô và Đan Thiềm coi Cửu Trùng Đài như một phần quan trọng của cuộc đời họ. Vì nó, Vũ Như Tô đã làm việc cho vua mặc dù biết vua là một kẻ tàn bạo. Vì nó, dù bị thương, ông vẫn tiếp tục làm việc. Và vì nó, ông đã phải trừng phạt những người thợ bỏ trốn để giữ gìn kỉ luật. Và cuối cùng, ông quyết định ở lại trong cung cấm, giữa cuộc nổi loạn, để bảo vệ Cửu Trùng Đài - một biểu tượng của nghệ thuật trong đời ông.

Đặc điểm nổi bật nhất ở Vũ Như Tô là tính cách của một nghệ sĩ, người thể hiện sự khao khát và đam mê với cái đẹp. Nhưng trong một bối cảnh lịch sử cụ thể, cái đẹp đó trở nên vô nghĩa. Nó không còn là biểu tượng của sang trọng và cao quý, mà trở thành biểu tượng của sự tàn bạo và đẫm máu. Do đó, trong hành trình theo đuổi đam mê, Vũ Như Tô phải đối mặt với bi kịch của cuộc đời mình: trở thành kẻ thù của nhân dân, kẻ bạo chúa mà ông từng yêu thương.

Sức sáng tạo của Vũ Như Tô chủ yếu được nhấn mạnh trong các hồi kịch trước, qua hành động của ông và đặc biệt là qua những lời khen của các nhân vật khác. Tài năng của ông đạt đến mức siêu việt, được Đan Thiềm ca tụng như một thiên tài vượt thời đại, có thể thao túng vận mệnh như một tướng quân đại tài. Trong hồi thứ V, những suy nghĩ và cảm xúc của Đan Thiềm khi nói về Vũ Như Tô đã làm nổi bật sức sáng tạo đó: tài năng kia không thể bị phí phạm... Nếu ông mất đi, đất nước chúng ta sẽ mất đi một phần lớn của sự kiện... Đừng để một tài năng tan biến. Hồi V không nhấn mạnh nhiều về tài năng của nhân vật (chỉ có Đan Thiềm nhắc đến) mà tập trung vào việc Vũ Như Tô tìm kiếm câu trả lời cho câu hỏi: Việc ông nhận nhiệm vụ xây Cửu Trùng Đài là đúng hay sai? Có phải là công việc đúng đắn hay là tội ác? Tuy nhiên, Vũ Như Tô không thể tìm ra câu trả lời đủ thuyết phục cho câu hỏi đó vì ông chỉ nhìn nhận vấn đề từ góc độ của một nghệ sĩ, không phải từ góc độ của nhân dân, không đứng trên góc độ của cái thiện mà chỉ đứng trên góc độ của cái đẹp. Hành động của ông không hướng tới việc hòa giải mà thách thức và chấp nhận sự hủy diệt. Vũ Như Tô đã từng tranh tinh xảo với hóa công, nhưng giờ lại dấn thân vào cuộc đua tranh - mâu thuẫn với số phận và cuộc đời. Hành động kịch tính này tập trung vào cuộc đua này và thể hiện qua tâm trạng của Vũ Như Tô.

Vũ Như Tô vì bị mê hoặc bởi khát vọng và đam mê với cái đẹp mà trở nên mơ mộng và ảo tưởng. Giấc mơ bắt đầu khi ông quyết định nhận nhiệm vụ xây Cửu Trùng Đài cho Lê Tương Dực, sử dụng tay của một vị vua tàn bạo để tạo ra một kiệt tác cho cuộc sống. Càng dày dạn trong việc thiết kế và xây dựng Cửu Trùng Đài, Vũ Như Tô càng bị xa lìa với thực tế.

Ngay cả khi sự thật cay đắng của cuộc nổi loạn tràn ngập, Đan Thiềm cố gắng giải thoát ông khỏi giấc mộng bằng cách nói về tình hình khủng khiếp rằng cuộc loạn đã bùng nổ và thông qua phản ứng dữ dội của dân chúng đối với ông: Mọi người đều xem ông là kẻ phản bội. Vua xa hoa là vì ông, ngu si là vì ông, dân chúng đau khổ là vì ông, oán hận là vì ông, thần linh trách móc là vì ông:., nhưng Vũ Như Tô vẫn không tỉnh táo, vẫn nghĩ rằng họ hiểu nhầm.

............

Tải file tài liệu để xem thêm về bài văn phân tích Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài