Văn mẫu lớp 11: Phân tích tâm trạng nhân vật trong 'Hạnh phúc của một tang gia' với 2 mẫu đề và 11 bài văn mẫu hay nhất

Qua việc phân tích các nhân vật trong 'Hạnh phúc của một tang gia', chúng ta có thể thấy cuộc sống xa hoa và thiếu tình người của giới thượng lưu. Đồng thời, tác phẩm cũng thể hiện tài năng khắc họa chân dung nhân vật và nghệ thuật trào phúng sắc sảo của Vũ Trọng Phụng. Dưới đây là danh sách 11 mẫu phân tích tâm trạng các nhân vật trong 'Hạnh phúc của một tang gia', mời bạn đọc tham khảo.

Dàn ý chi tiết phân tích tâm trạng các nhân vật

Dàn ý số 1

1. Mở đầu

Giới thiệu vấn đề: 'Số đỏ' là một cuốn tiểu thuyết đặc sắc có thể làm vinh danh cho mọi nền văn học, là tác phẩm xuất sắc nhất trong sự nghiệp sáng tác của Vũ Trọng Phụng. Trong đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia”, tài năng nghệ thuật của Vũ Trọng Phụng được thể hiện một cách sáng tạo thông qua việc khắc họa tâm trạng và tính cách của từng nhân vật trong câu chuyện.

2. Nội dung chính

– “Hạnh phúc của một tang gia” là một phần trong chương V của tiểu thuyết Số đỏ, nói về đám tang của cụ ông Tổ.

–> Qua sự kiện đám tang tráng lệ đó, tính cách của từng nhân vật dần được tiết lộ rõ ràng.

Đám tang của cụ ông Tổ diễn ra vô cùng kỳ lạ, từ những nghi thức cho đến thái độ của các thành viên trong gia đình và những người ngoài gia đình.

Thay vì mang đến nỗi đau khổ hay sự xót xa, sự ra đi của cụ ông Tổ lại mang lại hạnh phúc cho mọi người, điều này được thể hiện rõ trong đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia”.

Tất cả thành viên trong gia đình đều có niềm vui riêng trước cái chết của cụ ông Tổ:

Cụ Hồng vui vẻ vì được đóng vai người con hiếu thảo, mong được nghe lời khen của hàng xóm về sự thành công của một gia đình giàu có, khi con trai đã trưởng thành mà cha vẫn còn sống.

Văn Minh hạnh phúc vì lá thư chúc cuối cùng cũng sẽ được thực hiện.

• Bạn bè gia đình hân hoan vì được ngắm những loại râu và huân chương cao quý, nhất là được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của cô Tuyết trong bộ y phục ngây thơ.
• Hai cảnh sát Min-đơ, Min-toa vui mừng vì ghi được biên bản phạt.
• Thanh niên nam nữ tham dự đám tang vui vẻ trò chuyện, hài hước.
• Dân phố hào hứng “thưởng thức” đám tang của gia đình giàu có.

Đám tang được tổ chức xa hoa nhưng thiếu đi sự trang nghiêm, chỉ toát lên sự lố lăng, thiếu hiểu biết của gia đình.

3. Tổng kết

Qua bối cảnh của đám tang, mặt nạ của các nhân vật trong truyện được lột bỏ, phơi bày sự giả dối và giả tạo của những kẻ tự xưng là trí thức, những người thuộc giới thượng lưu danh giá.

Cấu trúc ý thứ hai

I. Giới thiệu:

- Trình bày những đặc điểm nổi bật của tác phẩm hiện thực của Vũ Trọng Phụng và đoạn trích về sự hạnh phúc trong một đám tang

- Trong đoạn trích, tâm trạng của các nhân vật trước cái chết của cụ cố Tổ tạo nên sự hài hước cho đoạn văn

II. Nội dung chính:

Trước cái chết của một người, mọi người xung quanh thường cảm thấy buồn nhưng tâm trạng của các nhân vật (bất kể trong hoặc ngoài gia đình) khiến người đọc bị phẫn nộ

1. Tâm trạng của gia đình

- Cụ ông Hồng:

+ Đặc biệt mong muốn được gọi là “cụ” khi mới năm mươi tuổi

+ Hạnh phúc tột cùng vì cha mình qua đời, thu hút sự chú ý của mọi người và thích thú với vai diễn già yếu trước mặt mọi người

+ Ảo tưởng mặc áo xô gai, tự mãn và kiêu kỳ để người khác nghĩ rằng “Ôi con trai này đã lớn rồi nhỉ”

⇒Những người tự phụ và lạnh lùng không có sự đồng cảm trước cái chết của người đã sinh ra họ

- Cụ bà: hân hoan vì ông Đốc tờ Xuân không giận dỗi mà còn giúp đỡ, thể hiện sự tôn trọng và đám tang như vậy được xem là danh giá nhất

- Ông Văn Minh:

+ Vui mừng vì chủ trương thực hiện chứ không còn là lý thuyết ảo nữa

+ Đầu tóc cắt cợt, theo xu hướng và phù hợp với một gia đình giàu có, thực tế, ông đang cố giải phóng quá khứ của Xuân bằng xà phòng thơm.

⇒ Vô hiếu, tầm thường

- Bà Văn Minh, vợ ông:

+ Tức mình vì không có cơ hội mặc đồ xô gai mới nhất, mũ mán đen viền trắng…

+ Hân hoan vì được khoe những bộ trang phục hào nhoáng nhất.

→ Người cháu vô trách nhiệm, thiếu lòng nhân ái

- Cậu Tú Tân: Hào hứng vì được sử dụng những chiếc máy ảnh đã chuẩn bị từ lâu ⇒ thiếu suy nghĩ, thiếu tình cảm gia đình

- Cô Tuyết:

+ Vui mừng vì có cơ hội mặc bộ y phục “Ngây thơ” để khoe vẻ ngây thơ chưa mất đi.

+ Vẻ mặt buồn, nhưng không phải sự buồn đau đớn mà là buồn lãng mạn theo trào lưu thời thượng vì chờ đợi mãi mà vẫn chưa có bạn trai.

→ Người con gái không chín chắn, lãng phí.

- Được mọc sừng:

+ Tự hào vô cùng vì không ngờ rằng “đôi sừng hươu vô hình ai cắm trên đầu mình lại có giá trị như vậy”.

→ Chỉ coi trọng và vui mừng vì có thêm một tài sản, không có đạo đức, thiếu liêm sỉ

- Đám cháu con: Một đám cháu con hiếu thảo chỉ vội vàng mai táng xác của cụ Tổ.

2. Tâm trạng của những người bên ngoài gia đình

- Cảnh sát Min Đơ và Min Toa: “Khi không ai bị phạt... đột nhiên lại rất vui vẻ”

- Bạn bè của cụ cố Hồng: những người tự phụ, yêu sắc, họ thương tiếc để khoe các loại râu và huân huy chương

- Nhà sư: Sư cụ Tăng Phú sung sướng và kiêu căng khi ngồi trên xe, tin rằng, trong số người đứng xem ở đường phố, luôn có người nhận ra rằng sư cụ đã làm nên điều lớn lao trong Hội Phật giáo

- Hàng phố: đám tang đến đâu, sự huyên náo lan tỏa đến đó, cả phố rôm rả khoe đám tang lớn, mọi người chú ý đến những trang phục tang...

⇒ Không ai thực sự đau buồn vì sự ra đi của người đã mất, đây là những người thiếu lòng hiếu nghĩa, không có tình cảm

III. Kết luận:

- Đánh giá những nét nghệ thuật xuất sắc thể hiện thành công tâm trạng của các nhân vật trong đoạn trích: kỹ thuật viết hiện thực, nghệ thuật châm biếm…

- Bài học đạo đức rút ra cho bản thân

Các nhân vật trong Hạnh phúc của một tang gia - Mẫu 1

Có người nói rằng: Hài vốn là hình thức cao nhất của sự phê bình. Hài được hình thành từ sự nhạy cảm, và rõ ràng hơn là niềm khát khao về cái đẹp. Đằng sau những tiếng cười, tác giả thể hiện sự phản đối, bất bình trước hiện thực. Điều này được minh chứng rõ rệt trong những tác phẩm của Vũ Trọng Phụng. Mỗi tác phẩm của ông đều là một chuỗi cười dài đầy sự phẫn nộ, chỉ trích xã hội lố lăng, bệnh hoạn của thời đại. Trong số đó, 'Số Đỏ' (1936) là một tác phẩm đặc sắc. Tiếng cười sắc bén của ông lan tỏa trong mọi chương của cuốn tiểu thuyết. Đặc biệt là đoạn trích 'Hạnh phúc của một tang gia', nằm trong chương XV. Đoạn trích này đã khắc họa chân dung các nhân vật một cách đặc biệt và rõ nét.

Mỗi chương trong tiểu thuyết Số Đỏ đều có một tựa đề riêng và mỗi tựa đề đều rất độc đáo, thu hút sự chú ý của người đọc. Ngay từ cách đặt tên: “Hạnh phúc của một tang gia” đã phản ánh một tình huống châm biếm: một gia đình đang trong tang lễ lại hạnh phúc. Tựa đề này cho thấy rằng tang gia thật sự rối ren nhưng là một loại rối ren sung sướng, không phải để tổ chức tang lễ mà lại như một ngày hội, một lễ hội. Tiếng cười chỉ ra sự mâu thuẫn, những điều trái ngược, không đúng lẽ thường, trong đời sống. Từ tiếng cười này, người đọc được dẫn dắt bởi tác giả để khám phá những mâu thuẫn tiếp theo và ở mỗi mâu thuẫn đó, tiếng cười lại trở thành một chuỗi dài đầy đau lòng. Qua tình huống châm biếm này, hình ảnh các nhân vật trong xã hội “Số Đỏ” hiện lên rất sinh động, từ cá nhân đến tập thể, từ gia đình đến những người ngoài xã hội. Nếu hình ảnh các cá nhân được nổi bật nhất trong bối cảnh tang lễ thì hình ảnh nhân vật đám đông được bổ sung ở cảnh đưa tang.

Người chết là cụ cố tổ. Cụ để lại cho con cháu một gia tài lớn nhưng lại ghi trong di chúc là chỉ chia tài sản sau khi qua đời. Do đó, đám con cháu sốt ruột mong chờ cái chết của cụ như chờ đợi một niềm hạnh phúc. Và “cái chết kia đã mang lại nhiều niềm vui cho nhiều người”. Vậy là, ngay từ bước đầu tiên, Vũ Trọng Phụng đã phát hiện ra niềm vui chung của đám con cháu cụ cố. Niềm vui của họ làm cho nỗi đau của mất mát hoàn toàn mất đi ý nghĩa. Không khí tang lễ rộn ràng, tưng bừng như một lễ hội: “Người ta tưng bừng vui vẻ đi đưa giấy cáo phó, gọi phương kèn, thuê đám ma”; “bọn con cháu vô tâm ai cũng sung sướng thoả thích”. Người đến chia buồn cũng đông đúc không kém.

Không chỉ dừng lại ở việc phát hiện niềm vui chung của đám thân thích trước cái chết không may, Vũ Trọng Phụng còn tiến xa hơn bằng cách đưa ngòi bút sắc lẹm vào suy nghĩ của mỗi nhân vật để vạch trần và chỉ ra không thương tiếc tất cả niềm vui, hạnh phúc ích kỷ của chúng.

Cụ cố Hồng xuất hiện như một kẻ nhà giàu, sự học đòi. Chỉ mới 60 tuổi mà đã thích người ta gọi là cụ cố. Từ trước đến nay, cụ chỉ được diễn cảnh già cả trong gia đình. Bây giờ, cái chết của ông đã tạo cho cụ cơ hội vàng để khoe già với thiên hạ. Cụ mơ màng tưởng tượng về việc mình mặc đồ xô gai, vừa ho kha khá vừa khóc lóc để cho thiên hạ nhìn và nói: “Thế này thì cháu nhớn đã già đến thế rồi”. Trong khi tang lễ bối rối, cụ đã kể chuyện đếm đến 1782 câu gắt “Biết rồi, khổ lắm, nói mãi”. Cụ hiểu gì? Chúng ta không biết, chỉ thấy rằng lộ rõ trên trang giấy là một kẻ thích thể hiện. Cụ lặp lại câu nói đó như một con vẹt. Cụ không bận tâm với câu nói đó vì cụ không thể nhận ra nó. Cũng như con số 1782 câu nói “Biết rồi, khổ lắm, nói mãi”, người đọc không thể không để ý đến con số 60 điếu thuốc phiện. Người ta thường nói “tang lễ bối rối” nhưng ở đây thì cụ cố Hồng dường như không lo lắng gì cả. Cái khoái cảm của thuốc phiện trong phổi đã xóa sạch mọi tình cảm cha con bản năng. Không chỉ bất hiếu, cụ cố Hồng còn đáng khinh bỉ hơn vì cố đóng vai người con hiếu đễ. Sau tiếng cười trước sự kỳ quặc của cụ, người đọc càng cảm thấy đau xót và căm phẫn hơn khi nhận ra tính giả dối, thối nát, khoa trương của nhân vật.

Dân gian có câu: “nhà dột từ nóc”, đám con cháu của cụ cố cũng tỏ ra không kém cha ông mình. Chân dung đám con cháu bắt đầu bằng ông Văn Minh. Nhân vật này hiện lên với bộ mặt trầm trồ rất phù hợp với cảnh tang lễ. Nhưng điều khiến ông mang bộ mặt ấy không phải là sự buồn cho người đã qua đời mà là suy nghĩ cách “mời luật sư đến chứng kiến cái chết của cụ tổ” để “di chúc sẽ được thực hiện chứ không còn là lý thuyết xa xôi nữa”. Ngoài ra, ông cũng đang băn khoăn về cách đối xử với Xuân Tóc Đỏ. Xuân đã tố cáo một cô gái làm ông phong phú bởi sự quyến rũ, khiến gia đình ông phải rối bời nhưng lại có công khiến cụ tổ “chết thật”. Đối với ông Văn Minh, hai tội ác kia chỉ là tội lỗi nhỏ bé, trong khi công lao của Xuân lại thực sự lớn. Như vậy, danh dự, phong phú, phẩm giá của gia đình không có giá trị bằng những đồng tiền mà ông sắp được nhận. Vũ Trọng Phụng đã rất khéo léo khi phát hiện ra mâu thuẫn giữa hiện thực và bản chất, giữa bên ngoài và bên trong của nhân vật này. Bộ mặt trầm trồ không phải xuất phát từ tình yêu thương mà rất hợp với tình trạng tang lễ bối rối.

Cậu Tú Tân rất háo hức vì đã chuẩn bị mấy cái máy ảnh mà chưa có dịp dùng. Đối với cậu, đám tang của cụ cố tổ chỉ là cơ hội để thỏa mãn sở thích, đam mê của mình.

Ông Phán Mọc Sừng, người gây ra cái chết của cụ cố, lại tỏ ra rất hài lòng. Thậm chí ông còn “trù tính” với Xuân, nhắm tới một công việc thương mại, ông cháu rể này lộ rõ là một kẻ tham tiền bất nhân. Hắn không chỉ đặt tiền lên trên hạnh phúc mà còn coi nó quan trọng hơn cả danh dự của bản thân. Vì vậy, Phán Mọc Sừng hớn hở và ngạc nhiên “không ngờ rằng đôi sừng hươu vô hình trên đầu ông ta lại to đến thế”. Cái chết của cụ cố tổ là bước đầu tiên cho ông bắt đầu một cuộc kinh doanh lớn.

Với bà Văn Minh và ông Typn, đám tang là cơ hội hiếm có để giới thiệu, quảng cáo cho các mốt quần áo theo trào lưu Âu hoá. Vì vậy, khi chưa thấy cụ cố Hồng ra lệnh phục vụ, Văn Minh vợ “sốt ruột vì mãi không được mặc những trang phục mới” trong khi “ông Typn rất bực bội vì chưa được thấy sản phẩm của mình ra mắt công chúng để xem báo chí đánh giá như thế nào”.

Như vậy, Vũ Trọng Phụng đã phơi bày nếp sống gia phong của tầng lớp tư sản trong cuộc cách mạng “Âu hoá”, “Giải phóng”. Cái chết của cụ cố tổ là mất mát nhưng lại mang lại lợi ích lớn; tiền bạc, danh vọng, sự thừa nhận. Nỗi buồn chuyển thành niềm vui, đại tang trở thành đại hỷ. Nếu buồn khi vui là không tôn trọng, vui khi buồn là không nhân đạo thì gia đình cụ cố Hồng là một gia đình không có tình người, không công bằng. Qua gia đình này, tác giả đã phản ánh một sự thật đắng cay: lối sống Âu hoá đã làm suy đồi đạo đức, xâm phạm vào những mối quan hệ kiên cố nhất như tình cha - con, vợ - chồng, ông - cháu.

Nếu ở cảnh tang gia, đám ma của cụ cố tổ chỉ làm cho một gia đình hưởng lợi thì ở cảnh đưa tang, không chỉ gia đình mà cả xã hội đều rộn ràng, tưng bừng theo.

Đám tang được coi như một lễ hội sôi động, ồn ào, “đến đâu tạo nên tiếng vui đến đó”. Nó kết hợp đủ cả phong cách Á Đông, Tây phương, và Trung Quốc, từ kiệu bát cống và lợn quay đi lọng, đến lốc bốc xoảng và bú-dích, và vòng hoa, thậm chí còn có ba trăm câu đối. Đây là đám tang của những gia đình giàu có, những người phô trương, lố lăng, và thiếu trí thức mặc dù giàu có.

Trong cảnh đưa tang, Vũ Trọng Phụng đã rất tinh tế khi nhận ra mỗi người đều có niềm vui riêng.

Min Đơ và Min Toa rất hài lòng khi được “thuê để duy trì trật tự trong đám tang” vào lúc “buồn như thương binh bị nợ phải trả” vì “không ai xứng đáng bị phạt mà bị phạt”. Cụ cố tổ đã giải quyết nạn thất nghiệp cho hai viên cảnh sát này, vì vậy sự hết lòng của họ cũng chỉ là vì tiền. Vũ Trọng Phụng đã phơi bày bản chất của nghề cảnh sát trong xã hội thuộc địa. Thực ra nó chỉ có một chức năng duy nhất là lùng sục phạt tiền người khác.

Trong đám tang này “ai cũng vui vẻ, trừ một mình Tuyết”. Tuyết đau khổ đến mức “muốn tự tử”, không phải vì người chết mà vì nỗi đau tình cảm; “Tìm kiếm khắp mặt trong đám đông không thấy bạn trai đâu, Tuyết như bị kim châm vào tim”. Đặc biệt, vẻ ngoài và trang phục của cô rất đúng mốt lãng mạn: “Hôm nay Tuyết mặc áo dài voan mỏng, có những phần hở nhưng lại được viền đen và đội một chiếc mũ mấn xinh xắn để cho thiên hạ biết rằng mình vẫn giữ được sự trong sạch”. Với nhân vật này, đám tang là dịp để làm sạch danh dự trước mọi người về sự “trong trắng” của mình, nhưng ngay cả trong sự làm sạch cũng lộ ra bản chất “hư hỏng” của cô gái mới thời.

Giống như cụ cố Hồng, bạn của cụ đến đám tang không phải để chia buồn mà là để khoe râu và khoe huân chương: “Những ông bạn thân của cụ cố Hồng, ngực đầy huân chương như Bắc đẩu bội tinh, Long bội tinh, Cao Mên bội tinh, Vạn tượng bội tinh, vân vân... trên mép và cằm đều đủ râu ria, hoặc dài hoặc ngắn, hoặc đen hoặc hung hung, hoặc lún phún hay rầm rậm, loăn quăn”. Với ngôn ngữ trào phúng, mỉa mai, tác giả đã tạo ra những gương mặt lố lăng, kì quái, đầy tính chất biếm họa trên trang văn. Đặc biệt, “những ông tai to mặt lớn thì gần như sờ tới linh cữu, khi thấy làn da trắng lộ trong áo voan trên tay và ngực của Tuyết, ai nấy đều cảm động hơn khi nghe tiếng kèn Xuân ngân nga, buồn bã”. Như vậy, cái vẻ bề ngoài của các vị đã bị Vũ Trọng Phụng lộ ra bản chất thật.

Cái chết của cụ cố tổ làm nhiều người vui mừng. Trong số đó, sư cụ Tăng Phú cũng thấy sung sướng khi ngồi trên xe, cho thấy đã đánh bại Hội Phật giáo, là một chiến thắng lớn cho báo Gõ mõ. Điều xấu xa không còn che giấu, thể hiện rõ ràng, không cần phải giấu diếm. Người tu sĩ đã từng cho rằng đã bước ra khỏi ảo mộng này giờ lại trở thành kẻ hãnh diện, thủ đoạn, xấu xa.

Sau khi miêu tả các cá nhân, Vũ Trọng Phụng tiếp tục vẽ nên bức tranh của những nhóm người. Những từ ngữ mâu thuẫn đã được tác giả dùng để nổi bật những gương mặt của các nhân vật: “Thật là đủ loại người, họ châm chọc, cười chê, lăng mạ, ganh ghét, hẹn hò với nhau trong bối cảnh đám tang”. Những diễn viên quần chúng này thể hiện vai diễn rất tự nhiên. Họ đi đưa đám mà không màng đến người nằm xuống, chỉ thì thầm “vui vẻ, rất xứng đáng với những người đi đưa đám ma”.

Rõ ràng, không chỉ con cháu bất hiếu của cụ cố tổ mà cả xã hội đương thời đều là một xã hội bất nhân, giả dối. Đám tang được tổ chức trang trọng, có đủ mọi thứ, từ vòng hoa, câu đối, đến khăn xô mũ mấn nhưng thiếu đi tình thương. Ngay cả tiếng khóc cuối của ông Phán mọc sừng cũng làm rõ điều này thêm: “Ông ta khóc quá, muốn im đi (...). Ông Phán bất ngờ khóc thấu, không ngừng... Giật!... Giật!... Giật!”. Tiếng khóc lại càng khiến người ta cười. Ông khóc quá mức, không thể kiểm soát để có thể tiếp tục làm ăn với Xuân Tóc Đỏ: “Xuân Tóc Đỏ muốn im lặng thì ông Phán đưa cho nó một tờ giấy bạc năm đồng gấp tư”. Đây là nhân vật cuối cùng kết thúc đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia” và cũng là một trong những diễn viên nổi bật. Hắn lừa dối không chỉ người ngoài mà cả Xuân Tóc Đỏ, người trong cuộc không biết gì.

Trong đám tang có người tình cờ nhưng cũng có người tính kỹ. Đám tang này là một sân khấu của cuộc sống, là một loạt trò kịch đời thực với những diễn viên chính là lũ con cháu. Con cháu không hiếu, xã hội không đạo đức, tất cả vì tiền, tình, danh, lợi. Theo câu chuyện, sự suy vong lan rộng từ gia đình ra toàn xã hội. Giống như Balzac xưa viết về người chết để nói về người sống, sau tiếng cười của Vũ Trọng Phụng là sự oán giận cao độ của tác giả về xã hội thượng lưu thời bấy giờ. Đoạn trích có thể coi như một phiên bản thu nhỏ của Số đỏ, nơi tư tưởng và nghệ thuật của tác giả được thể hiện một cách xuất sắc.

Các nhân vật trong Hạnh phúc của một tang gia - Mẫu 2

Với biệt danh là “Ông vua phóng sự đất Bắc”, Vũ Trọng Phụng để lại nhiều tác phẩm mang giá trị hiện thực sâu sắc và dấu ấn rõ nét của mình trong văn học trào phúng Việt Nam. Số đỏ là một cuốn tiểu thuyết ghê gớm có thể làm vinh danh mọi nền văn học, là tác phẩm nổi bật nhất trong sự nghiệp sáng tác của Vũ Trọng Phụng. Trong đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia”, tài năng nghệ thuật của Vũ Trọng Phụng được thể hiện rõ qua cách khắc họa tâm lý và tính cách của từng nhân vật trong câu chuyện.

“Hạnh phúc của một tang gia” thuộc chương V của tiểu thuyết Số đỏ, miêu tả đám tang của cụ cố Tổ. Qua đám tang hoành tráng đó, tính cách của từng nhân vật dần được phơi bày, và bằng tài năng nghệ thuật tinh tế, tác giả Vũ Trọng Phụng đã miêu tả rất tinh tế tâm trạng của từng nhân vật trong đoạn trích đó.

Đám tang của cụ cố Tổ diễn ra một cách kỳ lạ, từ nghi thức đến thái độ của gia đình và người ngoài. Thường thì, khi một gia đình có tang thì không khí đều là sự đau buồn, nhưng đám ma của cụ cố Tổ lại hoàn toàn ngược lại. Không có nước mắt đau buồn mà thay vào đó, sự ra đi của cụ cố Tổ mang lại hạnh phúc cho mọi người. Điều này được thể hiện rõ trong nhan đề của đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia”.

Tất cả mọi người trong gia đình đều có niềm vui riêng trước sự ra đi của cụ cố Tổ. Cụ Hồng, con trai của cụ cố Tổ, không lo lắng hay xót thương mà thay vào đó lại cảm thấy hạnh phúc vì cuối cùng cũng được mặc áo xô gai, chống gậy, và thể hiện vai trò của người con hiếu thảo. Cụ Hồng hạnh phúc vì nhận được sự tán thưởng từ bà con về sự giàu có của gia đình sau khi cha mất.

Văn Minh, cháu nội của người đã mất, thường cần hỗ trợ cha trong việc lo ma chay cho ông, nhưng thay vào đó lại cảm thấy vui mừng vì chúc thư cuối cùng cũng được thực hiện. Thậm chí Văn Minh còn tranh cãi với vợ về việc có nên tổ chức tang hay không. Cô Tuyết hạnh phúc vì được mặc bộ trang phục ngây thơ để khoe rằng vẫn còn giữ được chữ trinh, không hề hay biết rằng hành động của mình vô lễ và lố lăng.

Phán Mọc Sừng vui sướng, hạnh phúc vì nhận được một khoản tiền kha khá, cậu Tú Tân hân hoan vì có dịp trổ tài chụp ảnh. Không chỉ các thành viên trong gia đình cảm thấy hạnh phúc mà niềm vui có thể lan tỏa ra tất cả mọi người ngoài gia đình. Những người bạn của gia đình vui mừng vì được khoe các loại râu, các loại huân chương cao quý, đặc biệt hơn là họ còn vui vẻ khi được chiêm ngưỡng bờ ngực thoáng qua trong bộ y phục ngây thơ của cô Tuyết.

Hai viên cảnh sát Min-đơ, Min-toa hân hoan vì đã ghi được biên bản phạt, các thanh niên nam nữ đi đưa tang hân hoan vì có dịp trò chuyện vui vẻ, cà khịa nhau. Người dân trong hàng phố vui mừng vì được “thưởng thức” một đám ma hoành tráng của một gia đình đại tư sản danh giá. Tuy đám ma được tổ chức tưng bừng, nhưng lại thiếu đi sự trang nghiêm mà thay vào đó lại thể hiện sự lố lăng, thiếu hiểu biết của những người trong gia đình.

Qua bối cảnh của đám tang, từng lớp mặt nạ của các nhân vật trong truyện được lột bỏ, thể hiện sự giả dối, giả nghĩa của những kẻ tự cho mình là trí thức, những người thuộc giới thượng lưu danh giá. Với việc khắc họa chân dung tính cách, tâm trạng của từng nhân vật, Vũ Trọng Phụng đã châm biếm sâu sắc về xã hội thực dân nửa phong kiến.

Các nhân vật trong 'Hạnh phúc của một tang gia' - Mẫu 3

“Số đỏ” là một tiểu thuyết trào phúng mang theo xu hướng hiện thực chủ nghĩa. Tác phẩm đã phát huy tài năng châm biếm, đánh giá sắc sảo của Vũ Trọng Phụng đối với những thói xấu xa, giả dối của xã hội thực dân, phong kiến nửa đầu thế kỷ XX. Dưới ngòi bút tài hoa của Vũ Trọng Phụng, từng chương, từng đoạn đều thu hút và thú vị như một vở hài kịch hoàn chỉnh. Đặc biệt ấn tượng là chương “Hạnh phúc của một tang gia”.

Ý nghĩa châm biếm được gửi trong cái tên của chương truyện. Một gia đình có tang, thậm chí là đại tang, mọi người lại cảm thấy hạnh phúc. Nghe có vẻ ngược đời nhưng trong hoàn cảnh cụ thể của gia đình này thì điều đó lại chân thực, hợp lí. Tại đám tang của cụ Tổ, mọi người đều vui như “tết”: con cái, cháu chắt, họ hàng thân thích, người quen biết… ai cũng thấy đây là một dịp hiếm có để thoả mãn một nguyện vọng, một ý đồ nào đó.

Vũ Trọng Phụng vạch rõ chân tướng nhố nhăng, lố bịch của những người mang danh là thượng lưu, quý phái, văn minh, tân tiến nhưng thực chất lại là những cặn bã, quái thai của cái xã hội dở Tây dở ta buổi ấy.

Trong chương này, tác giả đã thành công trong việc xây dựng những tình huống điển hình để bộc lộ những tính cách đặc sắc. Trước hết, phải nói đến thái độ của những kẻ có quan hệ ruột rà với cụ Tổ.

Cái chết của cụ không khiến đứa con, đứa cháu nào tiếc thương vì từ lâu, họ đã mong cụ chết để chia gia tài. Thay vì sự tiếc thương, cái chết của cụ lại mang đến cho họ niềm vui to lớn không thể che giấu nổi – một “hạnh phúc”: Cái chết đã làm cho nhiều người sung sướng. Bọn con cháu vô tâm ai cũng vui sướng thoả thích… Người ta tưng bừng vui vẻ đi đưa giấy cáo phó, gọi phường kèn, thuê xe đám ma… Tang gia ai cũng vui vẻ cả…

Cậu Tú Tân, cháu nội của cụ Tổ hào hứng, phấn khởi thực sự vì có dịp trổ tài sử dụng cái máy ảnh mà mãi cậu không được dùng đến. Vợ Văn Minh (cháu dâu) vui mừng vì sẽ được mặc đồ xô gai tân thời… để quảng cáo cho một kiểu đồ mới lạ của cửa hàng Âu hoá vừa mới chế ra.

Con trai cả của cụ Tổ rất vui sướng với một lý do khác lớn hơn: “cụ cố Hồng mơ màng đến lúc cụ mặc đồ xô gai, lụ khụ chống gậy, vừa ho lụ khụ vừa khóc mếu để thiên hạ bình phẩm, ngợi khen: Úi kìa, con trai đã già đến thế này rồi kìa”. Văn Minh (cháu nội), đã từng du học bên Tây bao năm, về nước không có lấy một tấm bằng, chỉ nghĩ đến chuyện chia gia tài thì rất thích thú vì chúc thư đó đã bước vào thời kỳ thực hành chứ không còn là lý thuyết viển vông nữa. Riêng người cháu rể (Phán mọc sừng) lại hớn hở, sướng rơn trong lòng vì được bố vợ nói nhỏ vào tai rằng sẽ chia cho thêm một số tiền vài nghìn đồng. Ôi, không ngờ rằng giá trị đôi sừng hươu vô hình trên đầu ông ta lại to đến thế!

Không khí của đám tang giống như không khí của một ngày hội. Đây cũng là mâu thuẫn trào phúng gây cười ra nước mắt suốt hoạt cảnh này. Đám tang rất lớn, lớn chưa từng thấy ở Hà Thành xưa nay. Có đủ cả kiệu bát cống, lợn quay đi lọng, vài ba trăm câu đối, bức trướng, vòng hoa phúng điếu, vài trăm người đưa đám nghiêm nghị, thành kính đi sát ngay sau linh cữu cụ Tổ, trong đủ thứ tiếng kèn huyên náo: kèn ta, kèn Tây, kèn Tàu, có cả âm thanh chói tai, rộn rã của lốc bốc xoảng và bu-dích…

Đám tang của cụ Tổ trở thành dịp hiếm có để trưng bày và quảng cáo các mốt quần áo Âu hóa mới nhất của tiệm may của vợ chồng Văn Minh – sản phẩm độc đáo của nhà thiết kế mĩ thuật Typn. Cô Tuyết, cháu gái của cụ Tổ, với bộ y phục ngây thơ khá hở hang và nét mặt cố tạo ra vẻ buồn lãng mạn, rất đúng với xu hướng của một buổi tang, khiến cho bao nhiêu vị khách đàn ông khi trông thấy làn da trắng trên làn áo voan trên cánh tay và ngực Tuyết phải xúc động hơn cả khi nghe tiếng kèn… ai oán, não nùng. Bộ đồ tang đã được cách tân của vợ Văn Minh cũng khiến mọi người phải ngạc nhiên, trầm trồ…

Ngoài những thân nhân của người quá cố, còn phải nói đến đám bạn bè, quan khách của gia đình tang chủ, đi đưa đám không phải để chia buồn mà là để khoe ngực đầy những huy chương như: Bắc Đẩu bội tinh, Long bội tinh, Vạn Tượng bội tinh…. trên mép và cằm đều đủ râu ria, hoặc dài hoặc ngắn, hoặc đen hoặc hung hung, hoặc lún phún hay rầm rậm … Đám phụ nữ quý phái, đám trai thanh gái lịch đang theo đuổi, học đòi phong trào Âu hoá, vừa đi đưa ma vừa cười tình với nhau, bình phẩm nhau, chê bai nhau, hẹn hò nhau… Và mỉa mai thay, họ làm tất cả những chuyện ấy bằng vẻ mặt buồn rầu của những người đi đưa ma. Điều đó chứng tỏ họ hoàn toàn dửng dưng với người chết, tất cả đều thản nhiên, vui vẻ và dối trá.

Người dân hai bên đường đổ xô ra xem đám tang như xem một sự kiện lạ. Đám tang quá lớn đến nỗi người trong gia đình cảm thấy hết sức sung sướng và cả hàng phố cũng nhộn nhịp lên khen đám tang. Nhà văn lạnh lùng bình luận: “đám tang lớn đến mức có thể khiến người chết trong quan tài cũng phải mỉm cười sung sướng, nếu không thì gật gù cái đầu”. Thật là mỉa mai, chua chát!

Đằng sau sự phô trương, cố làm ra vẻ long trọng, danh giá ấy là sự rẻ tiền đến mức lố lăng, là thói háo danh đến trơ trẽn của những người giàu có, hãnh diện và áp đặt lên mọi thứ là thói đạo đức giả, tự lừa mình và lừa người.

Cùng với việc miêu tả hình thức đám tang với đầy đủ các nghi thức trang trọng, Vũ Trọng Phụng không quên đi sâu vào thể hiện, phơi bày mặt trái của nó. Bút sắc của nhà văn tạo ra những bức chân dung châm biếm trước mắt độc giả, để rồi giúp độc giả nhận ra rằng cái đám tang to tát ấy chỉ thiếu một điều duy nhất mà cũng quan trọng nhất của đám tang – đó là lòng nhân ái. Thiếu lòng thương tiếc chân thành đối với người đã khuất thì tất cả những hình thức khoe khoang, om sòm kia đều trở thành vô nghĩa, thành trò cười cho đời. Những người có mặt trong đám tang giống nhau ở chỗ đều giả dối và thiếu đạo đức.

Xuân Tóc Đỏ xuất hiện, đẩy sự rẻ tiền, kỳ dị của đám tang cụ Tổ lên tới đỉnh cao. Hắn đến đúng lúc để có mặt, trước sự chú ý của hàng trăm con người và tạo ấn tượng mạnh với hai vòng hoa to đùng, sáu chiếc xe kéo sang trọng và một đoàn sư, bao gồm cả sư của báo Gõ mõ. Điều này khiến bà cố Hồng càng thêm vui vẻ: “Thưa, nếu không có hắn thì sự kiện này chưa đủ lớn, may mà ông Xuân đã nghĩ hộ tôi”. Còn cô Tuyết, người yêu của Xuân Tóc Đỏ cũng phải cảm động và liếc mắt trao tình với hắn.

Mấy chi tiết tả cảnh hạ huyết càng châm biếm, trào phúng. Vũ Trọng Phụng miêu tả nó như một vở kịch mà bàn tay dàn dựng của đạo diễn quá lố lăng, trắng trợn: cậu Tú Tân bắt từng người phải chống gậy, gục đầu, cong lưng, lau mắt… để cậu chụp ảnh, trong khi bạn hữu của cậu ồn ào nhảy lên những ngôi mộ khác để chụp để không giống nhau. Cảnh này khiến người đọc cười ra nước mắt. Chỉ có một tiếng khóc lớn nhất bật lên là của ông Phán mọc sừng: “Ôi, ông tôi ơi, khóc mãi không ngừng và tiếng khóc của ông rất đặc biệt: Hức! Hức! Hức”. Ông có thương cho người đã khuất chăng? Không phải! Ông đang đóng kịch trước mặt mọi người. Thực ra, cụ Tổ chết… ông ta rất vui vì được chia nhiều, kể cả giá trị của cặp sừng mà vợ ông đã cắm lên đầu ông. Miệng khóc, tay ông Phán nhanh chóng đưa tay vào tay Xuân Tóc Đỏ một tờ giấy bạc năm đồng gấp lại… để trả công hắn đã gọi ông là Phán mọc sừng trước họ hàng nhà vợ, nhờ đó mà ông ta có được một món tiền lớn.

Qua chương “Hạnh phúc của một tang gia” Vũ Trọng Phụng tỏ ra rất xuất sắc trong việc kể chuyện của mình. Bút pháp của Vũ Trọng Phụng giỏi ở chỗ phóng đại mà như không phóng đại, làm cho mọi việc trở nên cực kỳ thực tế và hấp dẫn, ông lồng ghép các mâu thuẫn giữa hiện tượng và bản chất, khai thác triệt để nhằm tạo nên những tràng cười có ý nghĩa phê phán sâu sắc. Cảnh đám tang hiện lên như một màn hài kịch sống động, một bức chân dung lớn và chi tiết về cái xã hội tự xưng là thượng lưu, sang trọng ở Hà Nội thời đó đang phơi bày tất cả bản chất lố lăng và đồi bại trước mặt mọi người.

Phân tích tâm trạng các nhân vật - Mẫu 4

Số đỏ được đánh giá là tác phẩm tốt nhất của Vũ Trọng Phụng và của văn học trào phúng Việt Nam hiện đại. Tính chất trào phúng này không chỉ thể hiện qua ngôn ngữ, giọng điệu, tình huống mà còn được thể hiện rõ ràng nhất qua từng nhân vật trong đoạn trích Hạnh phúc một tang gia.

Câu chuyện bắt đầu với cái chết của một ông già – cụ cố tổ, người là ông, cha, người bạn đáng kính của một gia đình giàu có. Mặc dù cái chết đó có thể gây ra nỗi đau sâu sắc trong lòng những người ở lại, nhưng không, cái chết của cụ cố tổ lại mang đến niềm hạnh phúc, niềm vui tột đỉnh cho tất cả các con cháu. Vì di chúc trên giấy được thực hiện, họ sẽ được thừa kế gia sản khổng lồ. Trong lúc tang lễ, mỗi người trong họ lại thể hiện sự đau xót của mình theo cách riêng, trình diễn một bộ mặt khác nhau để thể hiện sự hạnh phúc tột đỉnh của mình.

Cụ cố Hồng, khi nhắm mắt nghĩ đến lúc mặc bộ đồ xô gai, lụ khụ chống gậy, vừa khóc vừa khoét mắt, để mọi người nhìn thấy: Úi kìa, con người nhỏ bé đã già đến thế kia. Đây là cơ hội để cụ cố Hồng trình diễn trước đám đông, là cơ hội để thể hiện lòng hiếu thảo với cha mình thông qua việc tổ chức một đám tang lớn. Ông Văn Minh: Niềm vui của ông là cảm xúc cao cả về niềm vui của cả gia đình: mong chờ luật sư đến để chia gia tài. Ông Văn Minh được Vũ Trọng Phụng miêu tả chi tiết, vò đầu bứt tóc nhưng thực tế là đang bối rối không biết phải đối phó với Xuân Tóc Đỏ như thế nào chứ không phải lo lắng về đám tang của cụ cố tổ. Còn bà Văn Minh vợ ông lại hạnh phúc khi được mặc bộ đồ xô gai mới, bà vui mừng vì những mẫu đồ mới sẽ được ra mắt trên thị trường nhân dịp này, biến đám tang thành sàn diễn thời trang, công bố bộ sưu tập mới nhất.

Ông Phán mọc sừng, sung sướng và hả hê khi biết giá trị đôi sừng trên đầu mình, vì có nó mà ông sẽ được thừa kế thêm một phần gia sản không nhỏ. Số tiền đó là để đền bù cho danh dự của ông. Trong đám tang, tiếng khóc Hứt ! Hứt ! của ông Phán mọc sừng liên tiếp vang lên, ông khóc oắt người đi, đến nỗi không thể đứng vững, phải có Xuân Tóc Đỏ đỡ ông mới đứng được. Tưởng rằng đó là nỗi đau thật, chân thành nhưng hành động đưa tiền vào tay Xuân Tóc Đỏ tờ tiền gấp làm tư đã phơi bày sự giả dối của ông Phán mọc sừng. Hành động đó còn thể hiện mưu tính hợp tác kinh doanh với Xuân Tóc Đỏ để kiếm lợi nhuận.

Tuyết, một nửa cô gái hư hỏng, lại háo hức với việc được mặc những trang phục mới, bộ đồ ngây thơ, áo dài voan mỏng có phần hở, đội mũ nấm xinh xắn, vẻ mặt buồn lãng mạn để làm hài lòng mọi người. Bộ đồ ngây thơ của Tuyết là để khẳng định mình không phải là người hư hỏng, và vẻ buồn lãng mạn như là sự nhớ nhung người yêu - Xuân Tóc Đỏ, vì cô luôn chờ đợi Xuân xuất hiện trong đám tang. Vẻ bề ngoài và thực tế bên trong đã bị Vũ Trọng Phụng sử dụng lời châm biếm sâu sắc để vạch trần.

Cậu Tú Tân, khi nghe tin ông mất, hồ hởi vì sẽ có dịp sử dụng chiếc máy ảnh mới mua. Trong bộ đồ luộm thuộm, cậu tự cho mình làm nhà đạo diễn tài ba, chỉ bảo từng người cách chống gậy, gục đầu, cong lưng, lau mắt… để vở kịch đám tang trở nên hoàn hảo hơn.

.............

Tải file tài liệu để xem thêm bài văn mẫu