Buzz
Bàn luận về vai trò của thơ ca trong cuộc sống bao gồm dàn ý và 4 mẫu văn hay, ấn tượng nhất. Điều này giúp các bạn học sinh lớp 12 có thêm nhiều gợi ý ôn tập, trau dồi kiến thức, biết cách làm và hướng giải quyết vấn đề được đưa ra trong đề bài. Từ đó, họ có thể viết nhanh chóng một bài văn nghị luận hay, đầy đủ ý.
Thơ ca là sự sáng tạo đặc biệt của con người. Nó là những sợi tơ rút ra từ cuộc sống và trở lại trang trí cho cuộc sống bằng vẻ đẹp đa dạng của nó. Thế nhưng thơ ca có vai trò quan trọng như thế nào đối với cuộc sống của chúng ta? Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây của Mytour để tìm hiểu nhé.
Dàn ý bàn luận về vai trò của thơ ca trong cuộc sống
I. Khai mạc:
- Giới thiệu vấn đề.
- Đặt câu hỏi: Tác động của thơ ca đối với cuộc sống.
- Chuyển sang phần tiếp theo.
II. Nội dung chính:
* Ý nghĩa của thơ ca trong nghệ thuật
- Mỗi loại ngôn ngữ đều mang ý nghĩa riêng. Thơ ca là một dạng ngôn ngữ nghệ thuật.
- Không chỉ truyền đạt thông tin mà còn đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ của con người.
* Tầm quan trọng của thơ ca trong nhận thức, giáo dục
- Thơ ca truyền đạt những giá trị đạo đức con người một cách tinh tế và thông qua những hình ảnh tinh vi.
- Thơ ca đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường kiến thức và sâu sắc tri thức đời sống, thông qua cách thức riêng biệt mà không kém phần hiệu quả so với các phương tiện truyền đạt khác.
* Ý nghĩa của thơ ca trong giao tiếp và tình cảm
- Chức năng này làm cho thơ ca có sức mạnh và tác động sâu rộng vào trái tim con người, vượt qua ranh giới của thời gian.
- Thơ ca bắt đầu từ những cảm xúc chân thành của nhà thơ đối với cuộc sống, được truyền đạt qua ngôn từ nghệ thuật và làm xao động tình cảm của người đọc.
* Ý nghĩa thẩm mỹ của thơ ca
- Thơ ca, là một dạng nghệ thuật, vì vậy tính thẩm mỹ là điểm đặc trưng của nó.
- Thơ ca có ảnh hưởng mạnh mẽ đến khả năng thẩm mỹ của con người.
→ Thơ ca giúp con người nâng cao khả năng cảm nhận vẻ đẹp, đặc biệt là vẻ đẹp của ngôn từ, từ đó cảm nhận những vẻ đẹp của thế giới bên ngoài.
III. Kết luận:
- Tóm tắt các tác dụng quan trọng của thơ ca.
- Cảm nhận cá nhân của tác giả.
Nghị luận về vai trò của thơ ca trong cuộc sống - Mẫu 1
Trong cuốn Đa-ghe-xtan của tôi, Raxun Gamzatốp viết: Thơ ca, nếu không có người, tôi đã mồ côi. Gamzatốp muốn nói đến sự mồ côi trên phương diện tinh thần và chính điều này khiến chúng ta phải có nhận thức đúng đắn về vai trò, tác dụng của thơ ca đối với cuộc sống con người.
Đã có rất nhiều định nghĩa về thơ nhưng chung quy lại, có thể hiểu thơ là tiếng lòng của mọi con người, thơ khởi phát từ lòng người. Thế giới vẫn đang vận động theo hướng hiện đại hoá nhưng dù loài người có đạt đến trình độ siêu hiện đại hoặc hơn nữa, con người cũng không thể cạn kiệt nguồn xúc cảm trong mình. Đó là lý do tại sao trong các sáng tác của văn học hậu hiện đại, thơ vẫn chiếm vị trí quan trọng.
Chính vì thơ là tiếng lòng, là sự chín đỏ của cảm xúc (Xuân Diệu) nên thơ có ý nghĩa cực kì quan trọng trong cuộc sống này. Nhà thơ làm thơ để giãi bày tình cảm, để thổ lộ nỗi lòng của chính mình. Khi những xúc động mạnh mẽ, những suy nghĩ thầm kín, những tư tưởng sâu sắc và những tình cảm dâng trào, thơ và tâm hồn nghệ sĩ sẽ gặp nhau. Đó là lý do khiến nhiều người chỉ làm thơ cho chính mình, hoặc cho người hiểu mình đọc. Khi Dương Khuê mất, Nguyễn Khuyến dường như không muốn viết thơ nữa bởi Viết đưa ai, ai biết mà đưa? Không gửi được những nỗi niềm, tâm sự trong lòng vào thơ, chắc chắn con người sẽ mất đi những rung cảm tinh tế - như Xuân Quỳnh đã viết trong Nếu ngày mai em không làm thơ nữa:
Mưa xuân vẫn ướt áo sương
Lòng em vẫn nhớ vẫn đong đầy cảm xúc
Xuân về phai phôi nỗi nhớ
Không vui khi nắng hè vội đến
Thơ trước hết là phương tiện để con người thể hiện xúc cảm của mình. Nhưng nếu những cảm xúc đó bị kín đáo trên trang giấy, thì vần thơ sẽ không kéo dài được. Trong cuộc sống, con người không chỉ tự trải nghiệm mà còn muốn chia sẻ, tìm sự đồng cảm từ những tâm hồn khác. Thơ là ngôn từ của những trái tim đồng điệu, như Tố Hữu đã viết. Vì thế, Nguyễn Du kết thúc Độc Tiểu Thanh kí với câu hỏi:
Ai biết có lẽ sau này đến bấy giờ còn ai nhớ đến Tố Như?
Khi viết Bên kia sông Đuống, Hoàng cầm không chỉ diễn đạt nỗi xúc động của mình khi nghe tin quê hương bị nước giặc xâm lược. Ông muốn chia sẻ và tìm sự đồng cảm từ mọi người. Trong thơ, nỗi buồn sẽ được giảm nhẹ, và niềm vui sẽ được nhân đôi.
Đối với người nghệ sĩ, làm thơ cũng là cách họ thể hiện tư duy, cảm xúc của mình qua nghệ thuật. Xuân Diệu đã tạo ra những câu thơ mới mẻ như Tháng giêng ngọt như môi gần hay Hỡi xuân hồng, ta muốn ôm ngươi. Nếu thơ không có phong cách riêng (Sóng Hồng), tình cảm của người nghệ sĩ sẽ mất đi dấu ấn và không gây ấn tượng với độc giả.
Nếu thơ có khả năng tái hiện thế giới cho người nghệ sĩ, thì cũng chính là nơi mà độc giả có thể khám phá thế giới. Đọc thơ của Xuân Diệu, độc giả như được đưa vào thiên đường trên đời, hoặc chia sẻ tình yêu qua những câu thơ của Puskin. Tâm hồn và tri thức của con người sẽ được mở rộng khi tiếp xúc với thơ ca.
Thơ không chỉ làm cho tâm hồn, trí tuệ của con người giàu có và phong phú mà còn là nguồn động viên, sức mạnh để người ta đứng dậy và tiến lên. Đọc thơ, người đọc có thể cảm nhận mọi tình cảm, cảm xúc, và tìm thấy sự thanh lọc cho tâm hồn của mình. Thơ giúp ta thấy mình cao thượng hơn, khát khao một cuộc sống đẹp và ý nghĩa hơn. Điều này được thể hiện qua những dòng thơ của Hoàng Trung Thông và sự hiểu biết của chúng ta về thơ của Bác:
Đọc nghìn bài, nghìn tâm hồn đẹp
Ánh sáng soi đầu trần xanh ngát.
Thơ của Bác, sắc thép
Vẫn sâu lắng, tràn đầy tình yêu
Thơ xuất hiện trong cuộc sống từ khi nào, không ai có thể chắc chắn. Nhưng một sự thật không thể phủ nhận là thiếu thơ, cuộc sống sẽ trở nên cằn cỗi, tâm hồn con người sẽ nghèo nàn hơn. Để hiểu rõ hơn vai trò và ý nghĩa của thơ, nhà thơ cần có trách nhiệm cao hơn trong việc sáng tạo. Sứ mệnh của nhà thơ không chỉ là biểu đạt cảm xúc cá nhân mà còn phải thấu hiểu và chia sẻ nỗi đau, nỗi buồn của hàng triệu trái tim. Chỉ khi đó, tác phẩm của họ mới thực sự sống động và mạnh mẽ. Điều này đã được thể hiện qua thơ của Đỗ Phủ, Lý Bạch, và sức sống kéo dài của Puskin. Đối với độc giả, đánh giá cao một tác phẩm nghệ thuật thể hiện sức mạnh của thơ là điều cần thiết nhất. Hơn nữa, mỗi người cũng nên làm giàu tâm hồn bằng thơ và nâng cao khả năng cảm nhận bằng cách đánh giá mỗi bài thơ: một bài thơ hay phải thể hiện cái riêng của tâm hồn và là tiếng đồng cảm của muôn vàn trái tim.
Nhận ra vai trò, tầm quan trọng của thơ đối với cuộc sống con người, ta sẽ hiểu tại sao Raxun Gamzatốp đã nói: Cuộc sống sẽ tối sầm nếu thiếu thơ.
Nghiên cứu về tầm quan trọng của thơ ca trong cuộc sống - Mẫu 2
Thơ ca là một sáng tạo đặc biệt của con người. Nó là những sợi tơ rút từ cuộc sống và trở lại để tô điểm cuộc sống bằng vẻ đẹp đa dạng của nó. Thơ ca đã hiện diện cùng với sự phát triển của nhân loại qua nhiều thời kỳ lịch sử, và người ta đã chú ý đến vai trò, tác dụng kỳ diệu của nó đối với cuộc sống và tâm hồn con người. Hiểu được vai trò và tác dụng của thơ ca, chúng ta cần đối xử với nó một cách nghiêm túc hơn khi sáng tác và trân trọng hơn khi tiếp nhận, để thơ ca có thể thực hiện vai trò cao quý của mình: làm cho cuộc sống phong phú hơn, đẹp đẽ hơn, và nhân văn hơn.
Mọi phong cách ngôn ngữ đều có chức năng riêng của nó. Thơ ca thuộc về phong cách ngôn ngữ nghệ thuật. Nó là ngôn ngữ được sắp xếp, tổ chức, và lựa chọn từ ngôn ngữ hàng ngày để đạt được giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ cao nhất. Nó không chỉ có chức năng truyền đạt thông tin mà còn đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ của con người.
Chức năng truyền đạt thông tin đặc biệt là giá trị tư tưởng, nhận thức, và giáo dục của thơ ca. Bằng cách sử dụng từ ngữ đặc biệt và sắp xếp chúng một cách khéo léo, thơ ca có thể dễ dàng ảnh hưởng đến nhận thức và tư duy của con người. Do đó, nó truyền đạt những giá trị đạo đức nhân sinh một cách khéo léo và tinh tế. Đó không phải là kiến thức khô khan hay lời răn dạy, mà là những lời nhắn nhủ chân thành và gần gũi nhất. Những bài học về cách sống, cách nhìn nhận thế giới, và kinh nghiệm trong cuộc sống đều được thể hiện thông qua ngôn từ tinh tế và uyển chuyển. Hãy lắng nghe những lời khuyên của đại thi hào Nguyễn Du từ hàng trăm năm trước:
Lòng tốt nằm trong tâm hồn
Chữ tài thật sự nằm trong lòng ta
Đó là một trải nghiệm của người đã trải qua nhiều gian nan, là triết lý rút ra từ thực tế cuộc sống, được cô đúc thành bài học nhân sinh sâu sắc nhưng dễ hiểu, dễ cảm thông, dễ ảnh hưởng vào nhận thức của con người. Truyện Kiều mang trong mình nhiều bài học nhân sinh sâu sắc nhưng không bao giờ là một cuốn sách lý luận khô khan. Thế mới biết thơ ca đóng góp vào việc nâng cao tri thức cuộc sống bằng cách riêng của nó mà không kém phần hiệu quả so với bất kỳ hình thức truyền đạt nào khác.
Bên cạnh chức năng giáo dục và nhận thức, thơ ca còn có chức năng giao tiếp, biểu đạt và truyền cảm. Chức năng này rất quan trọng vì thơ ca không chỉ truyền đạt một bài học hay tri thức mà còn truyền đạt qua giọng điệu đầy tình cảm, sâu lắng. Giá trị biểu cảm là đặc trưng của thơ ca. Nó bắt đầu từ cảm xúc của nhà thơ đối với cuộc sống, được truyền đạt qua từ ngữ nghệ thuật và gợi lên cảm xúc của người đọc. Vì vậy, con người không chỉ hiểu biết về cuộc sống và lối sống của đời trước mà còn có cảm xúc, tự hào và căm phẫn theo từng dòng thơ. Chức năng này khiến thơ ca có sức mạnh và sức sống vượt ra khỏi thời gian, tác động mạnh mẽ vào trái tim con người. Những tác phẩm của Lý Bạch, Đỗ Phủ không chỉ tác động đến cảm xúc của người Trung Quốc thời đại nhà Đường mà còn đánh thức trái tim của độc giả trên toàn thế giới sau hàng thế kỷ. Tác động cảm xúc của văn chương mở rộng mối giao tiếp giữa con người và con người đến mức vô hạn và là mối giao tiếp chân thành, không vụ lợi nhất và đẹp nhất.
Cuối cùng và chính là một trong những vai trò, chức năng quan trọng nhất của thơ ca đó chính là tính thẩm mỹ. Thơ ca là một loại hình nghệ thuật nên tính thẩm mỹ là đặc trưng của nó. Từ đặc trưng này, thơ ca có tác động mạnh mẽ đến khả năng thẩm mỹ của con người. Nó giúp con người nâng cao khả năng cảm nhận cái đẹp, cái đẹp của ngôn từ và thông qua ngôn từ, cảm nhận những cái đẹp của thế giới khách quan. Khi chúng ta đọc những câu thơ:
Cỏ non mướt đẹp mênh mông,
Cành hoa lay động từng bông trắng xinh.
Trước hết, tâm hồn chúng ta rung động trước một bức tranh thiên nhiên tươi tắn, trong sáng. Rồi chúng ta cảm nhận sự tinh tế và khéo léo trong cách sử dụng từ ngữ, cách phối hợp âm điệu, nhịp điệu của một thi nhân tài ba. Cái đẹp khiến con người cảm thấy xúc động, tinh tấn tâm hồn và hướng về cái tốt, cái đẹp, cái thiện. Để làm được điều này, thơ ca cần chú trọng đến hình thức nghệ thuật của mình. Nó cần sự tận tụy và nghiêm túc của nhà thơ. Thơ ca không phải là sản phẩm của những người thợ, mà là đứa con tinh thần của người nghệ sĩ.
Thơ ca đã đi theo bước chân của cuộc sống con người từ thời bình minh của các nền văn hóa. Nó mang lại những hiểu biết về đa dạng của cuộc sống, tác động và nâng cao những tình cảm nhân văn, làm giàu thêm khả năng cảm nhận thẩm mỹ của con người. Những tri thức, tình cảm và vẻ đẹp mà thơ ca mang lại làm cho cuộc sống trở nên phong phú hơn, đẹp đẽ hơn và làm cho con người gần gũi hơn. Vì vậy, dù thế giới biến đổi không ngừng và đã xuất hiện nhiều sản phẩm, nhiều giá trị có thể mai mốt nhưng thi ca mãi mãi gắn liền với tâm hồn nhân loại.
Nghị luận về vai trò của thơ ca trong cuộc sống - Mẫu 3
Trong rất nhiều loại hình nghệ thuật khác nhau, văn chương là một phần không thể thiếu đối với mỗi con người. Trong mỗi chúng ta, hẳn ai cũng nhận ra văn chương là sự sáng tạo. Đặc biệt với thơ ca, đó là một yêu cầu không thể bỏ qua. Thơ ca là sự sáng tạo mới, được tạo ra từ hiện thực của cuộc sống. Đó là mảnh đất màu mỡ để các nhà thơ gieo mầm tư tưởng, để tác phẩm của họ trở thành của nhân loại mãi mãi.
Tuy nhiên, làm được điều đó không hề dễ dàng, đã có không ít thế hệ nhà văn phải đối mặt với những khó khăn, thử thách do sự lựa chọn khắt khe của văn chương nói chung và thơ ca nói riêng. Như Nguyễn Bính đã từng than thở:
“Ai nói dấu vết bút mực
Duyên thơ theo đuổi suốt đời”
Và từ đó, chúng ta càng hiểu sâu sắc hơn vai trò to lớn của các nhà thơ trong sự nghiệp sáng tác của mình. Nhà văn R. Gamzatốp đã từng nói về vai trò của thơ ca, cho rằng:
“Nếu như các nhà thơ không tham gia vào việc xây dựng thế giới thì thế giới sẽ không trở nên tươi đẹp như thế này... Thiếu thơ ca, thế giới không thể tồn tại.”
Dựa trên kinh nghiệm của mình, nhà văn đã đưa ra một nhận định thuyết phục về vai trò của các nhà thơ trong cuộc sống này. Một lần nữa, vị thế của các nhà thơ được nâng cao lên một tầm nhìn mới, rộng lớn hơn.
Đúng vậy, như câu “Thơ là bức tranh cuộc sống cao đẹp”(Sóng Hồng) đã nói. Vì thế mới có câu “Nếu như các nhà thơ không tham gia vào việc xây dựng thế giới thì thế giới sẽ không trở nên tươi đẹp như thế này.”
Cuộc sống hàng ngày vẫn diễn ra với những điều quen thuộc của nó nhưng chỉ thông qua thơ ca, con người mới có thể khám phá ra những vẻ đẹp tinh tế mà trước đây chưa từng được phát hiện. Như Hoàng Đức Lương đã nói: “Thơ là vẻ đẹp bên ngoài vẻ đẹp, hương vị bên ngoài hương vị, không thể nhìn thấy bằng đôi mắt thông thường, nếm bằng miệng thông thường, chỉ có thi nhân mới có thể nhìn thấy đẹp, nếm thấy ngon”. Và thơ là như vậy, các nhà thơ xây dựng thế giới này bằng những khám phá mới của họ.
Thơ ước lượng giá trị cao quý của sự thuần túy, không phải là sự cao xa của một thế giới tưởng tượng, mà chính là sự tinh khiết ở giữa cuộc sống mà con người phải chiến đấu để bảo vệ. Chính vì vậy, thơ có khả năng làm xao lãng lòng người.
Từ trong những câu ca dao dân gian, thơ đã làm phong phú thêm tâm hồn người lao động. Họ không chỉ có cuộc sống hàng ngày nhàm chán mà còn ẩn chứa những tưởng tượng về tình yêu đôi lứa đầy hấp dẫn:
“Đêm qua tát nước bên nhà
Bỏ quên chiếc áo trên cành đào đào
Anh rơi mất, em cứu đây
Hay là em giữ lại cho chờ anh”
Với thơ ca hiện đại, thế giới trở nên sáng sủa hơn rất nhiều với những bài thơ xuất sắc được truyền bá qua nhiều thế hệ. Thơ ca dẫn dắt con người đến cái : chân - thiện - mỹ. Và nếu không có các nhà thơ, liệu thế giới kỳ bí này có được khám phá đến sâu đến như vậy không? Chắc chắn không ai không biết đến điều đó.
Đọc những câu thơ, tâm hồn ta như được mở rộng trước thế giới thực và ảo. Chính thế giới ấy mới là mục tiêu chúng ta nên hướng đến, từ đó con người có thể có những hướng đi chính xác trên con đường của mình.
Chính là Chính Xuân Diệu, một nhà thơ mới nổi trong làng văn chương, để lại trong lòng độc giả những dấu ấn khó phai, qua những khám phá về cuộc sống đời thường - một bữa tiệc của trần thế mà không phải ai cũng nhận ra:
“Đây là tổ ấm của ong bướm tuần tháng mật
Đây là những chiếc lá xanh tốt của đồng rừng
Đây là hạnh phúc của yến anh, khúc tình si”
Chính là những món quà tuyệt vời mà thiên nhiên tặng cho chúng ta ngay trước mắt, nhưng chỉ khi đi vào thế giới của ông, độc giả mới thấy được vẻ đẹp của cuộc sống và nhận thức được triết lý mới của nhà thơ: cần phải biết trân trọng từng khoảnh khắc, để tận hưởng cuộc sống và cống hiến vì thời gian, vì tuổi trẻ không bao giờ trở lại. Nhờ đó, nhà thơ đã tạo ra một thế giới mới, nơi con người có thể hiểu rõ hơn về giá trị của cuộc sống này. Và từ đó, con người mới thực sự biết sống để cống hiến cho cuộc sống.
Mỗi nhà thơ đều góp phần làm phong phú thêm di sản văn chương dân tộc, mỗi người đều mang đến những khám phá và quan điểm riêng biệt, mới lạ về cuộc sống này. Có thể là việc thoát khỏi những điều bình thường, từ bỏ những quy tắc để mở rộng tâm hồn theo hướng tiên nhân, giống như trong bài thơ của Nguyễn Trãi:
Một mình tôi lặng lẽ, kín phòng thơ
Không ai gần kề, không ai làm phiền
Trong tiếng vang của tổ quốc, xuân đã muộn
Trên sân đầy mưa, bụi, hoa xoan nở rộ”
Hóa ra những nhà thơ đóng cửa phòng văn không phải để cô lập tâm hồn mà là để hòa mình vào thiên nhiên, khám phá ra vẻ đẹp tinh khôi, trong trẻo của cuộc sống. Hoặc có thể là hướng đi khác, quay về với quê hương như trong thơ của Nguyễn Bính. Ông đã khám phá những nét đẹp chân thật, mộc mạc của cuộc sống ở làng quê:
“Hoa chanh nở rộ giữa vườn chanh
Thầy u mình cùng chúng mình bên làng quê”
Thật sự, Nguyễn Bính đã dẫn dắt chúng ta đến với vẻ đẹp của làng quê mà ít ai chú ý. Và ở đây, chúng ta có thể cảm nhận được vẻ đẹp của mùa thu qua những tác phẩm của Nguyễn Khuyến, từ nhiều góc độ và trải nghiệm khác nhau:
“Trời thu xanh biếc bao la cao nguyên
Cành tre rung nhẹ dưới làn gió mát
Dòng nước xanh trong như tầng mây trôi
Cành cây rải bóng trăng vào trong cõi lòng.”
(Tản vịnh thu)
Và,
“Ao thu im lìm, nước trong veo mờ mịt
Một chiếc thuyền nhỏ du dương trên sóng”
(Tản vịnh mùa thu)
Tất cả, mỗi đóng góp của các nhà thơ đã tạo ra một thế giới đầy màu sắc và huyền bí như thế này. Thế giới thơ ca là nơi tràn đầy sức sống và sự bất ngờ, nơi vẻ đẹp tuyệt diệu được khám phá và phô diễn nhờ vào sự kết nối ấy.
Vì vậy, như R. Gamzatốp đã nói: “Thiếu thơ ca, không gì có thể trở thành chính nó”. Các nhà thơ là những người ghi chép trung thành của thời đại, và thơ ca là gương phản chiếu sâu sắc của tâm hồn con người.
Chạy theo ảo mộng, trốn tránh, lạc lõng, thơ ca không thực hiện đúng vai trò của mình là phản ánh cuộc sống. Do đó, những nhà thơ tìm kiếm nguồn cảm hứng cho thơ trong những chủ đề vĩnh cửu như sự sống, tình yêu, ... Nhưng không mô tả quá cụ thể về cuộc sống hàng ngày. Theo họ, thơ không thể mô tả được cuộc sống bình thường, vụn vặt, vì điều đó sẽ làm mất đi phẩm chất thơ, không thể bay cao, bay xa được. Do đó, hiện thực được phản ánh trong thơ dưới góc nhìn chủ quan của người viết. Nhà thơ phản ánh hiện thực và luôn mở ra một lối thoát khi nó là sự thật khắc nghiệt.
Có thể nói, vai trò của thơ là để làm sáng tỏ sự thật, phơi bày sự thật, vì vậy thiếu thơ, không gì có thể tự trở thành chính nó. Chúng ta - những người sống trong thế kỷ XXI, có thể hiểu được nỗi lòng, tâm trạng của nhiều thế hệ trước đó cách đây hàng ngàn năm. Câu chuyện bi thương của người phụ nữ trong Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du vẫn làm rung động lòng người đến ngày nay.
Đọc Truyện Kiều, chúng ta hiểu hơn về xã hội thời kỳ đó, sự hỗn loạn khiến cuộc sống đầy biến động, bất ổn. Đặc biệt là đối với phụ nữ, họ phải chịu nhiều khó khăn, đau thương, và họ kêu gọi:
“Phận phụ nữ đau khổ
Mọi lời than trách đều là chung”
Như vậy, từ thơ dân gian, thời Trung đại đến những bài thơ hiện đại, thơ vẫn là phản ánh của cuộc sống hiện thực. Mọi thứ đều là “chính nó”. Sự khốc liệt của chiến tranh, cuộc sống khó khăn, gian khổ của những người lính trên chiến trường được tái hiện trong từng dòng thơ.
Chỉ khi đọc thơ, ta mới hiểu được cuộc đời của lính với muôn vàn khó khăn, gian nan như thế nào. Họ phải trải qua nhiều thử thách, hiểm nguy:
“Năm mươi sáu ngày đêm
Đào hang, ngủ trong hầm, mưa dầm ướt cơm
Máu trộn với bùn, gan không run, chí không phai
Lòng vẫn tươi cười, kiên định kháng chiến”
(Nhớ - Hồng Nguyên)
Cái chết luôn đe dọa, luôn sát cánh với họ:
“Ta cùng nhau chịu đựng những cơn rét buốt
Run lạnh, trán đẫm mồ hôi”
(Đồng chí - Chính Hữu)
Trong môi trường núi rừng mờ sương, cuộc chiến tranh gay gắt đã làm cho tâm hồn nhà thơ rùng mình, dồn dập tình cảm trong lòng họ để hướng nguồn cảm hứng sáng tác về chủ đề đó. Nhờ đó, chúng ta có thêm hiểu biết về sự thật cuộc sống và có định hướng cho tương lai.
Khám phá bản chất của cuộc sống mà không làm mất đi sự lãng mạn và thú vị của thơ. R. Gamzatốp đã đúng khi nhấn mạnh vai trò quan trọng của thơ trong cuộc sống. Thơ ca ca ngợi vẻ đẹp, khám phá sự tuyệt vời tồn tại trong thế giới xung quanh, nhưng nhà thơ không trang trí cuộc sống mà họ gắn bó với, mà thay vào đó, họ dựa vào hiện thực để phản ánh. Mặc dù có vẻ như mâu thuẫn, nhưng các ý tưởng này lại hài hòa và thống nhất với nhau. Chúng gợi cho người đọc những suy tư sâu sắc để thơ thực sự trở thành chính nó, là người dẫn dắt chúng ta đến với cái đẹp và giúp chúng ta nhận ra bản thân, xã hội mà chúng ta sống.
Nghị luận về tình cảm trong thơ - Mẫu 4
Trong mọi thể loại văn học, không có thể loại nào có thể thể hiện được cảm xúc một cách sâu sắc, tập trung và giàu chất nghệ thuật như thơ. Việc viết thơ vẫn luôn là một thách thức khó khăn, không chỉ để tạo ra những bài thơ có vần, có điệu, dễ nhớ, mà còn để chứa đựng tình cảm, tư tưởng của người nghệ sĩ. Trong văn xuôi, người ta cần hàng ngàn từ để thể hiện một ý tưởng, nhưng trong thơ, chỉ cần vài chục, thậm chí vài trăm từ, tất cả tình cảm, tâm trạng của người nghệ sĩ đều được thể hiện. Có thể nói rằng tình cảm là đặc trưng riêng biệt của văn chương, đặc biệt là của thơ. Và một điều chắc chắn, suốt hàng ngàn năm qua, việc viết thơ luôn bắt nguồn từ tình cảm, không phải từ bất kỳ nguồn cảm xúc nào khác, đó được gọi là cảm hứng sáng tác. Do đó, tình cảm đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong thơ.
Nói về vai trò quan trọng của tình cảm trong thơ, trước hết phải nói rằng tình cảm trong lòng con người là nguồn cảm hứng của những bài thơ hay và phong phú, như Lê Quý Đôn đã nói: “Thơ bắt nguồn từ tâm hồn con người”, hoặc rõ hơn khi Vũ Duy Thanh viết: “Thơ sinh ra từ tình cảm”. Trong tiếng Hán, thơ có nghĩa là “thi”, theo như Dương Thụ Đạt, thi ở đây là “cái gốc và là cái mầm nảy mầm từ trái tim”. Đó là lý do mà thơ luôn phản ánh những biến đổi trong nội tâm tình cảm của con người. Nếu chỉ diễn tả sự kiện mà không có tình cảm, thì dù có vần có điệu cũng không được xem là thơ mà chỉ là một loại văn xuôi. Thơ cần phải chứa đựng tình cảm, truyền đạt tâm trạng của tác giả, gây xúc động hoặc rung động tâm hồn người đọc.
Thứ hai, tình cảm trong thơ cũng phản ánh sự đa dạng của tâm hồn nghệ sĩ. Không chỉ thể hiện tư tưởng, tình cảm và cách sống, mà còn bộc lộ những tính cách, những góc khuất sâu trong tâm hồn của họ. Ví dụ, khi đọc thơ Hàn Mặc Tử với các tập thơ như Gái Quê, Điên,… người ta có thể cảm nhận được cuộc đời đầy khao khát tình yêu, cuộc sống và cảm xúc đơn độc. Hay với thơ của Hồ Chí Minh như Nhật Ký Trong Tù, Vọng Nguyệt, Tức Cảnh Pác Pó,… thể hiện tình cảm với thiên nhiên, với con người và lòng yêu nước. Những tác phẩm này gợi lên hình ảnh của một tâm hồn lớn lao, một tấm lòng chung thủy với dân tộc và cách mạng, một góc nhìn sâu sắc hơn về cuộc sống, so với các bài viết thông thường.
Vai trò quan trọng thứ ba của tình cảm trong thơ là khả năng kích thích và đánh thức những cảm xúc mới trong lòng người đọc, khiến họ không chỉ hiểu được tâm trạng của người viết mà còn tạo ra những cảm xúc mới, mở ra những khía cạnh mới trong tâm hồn. Ví dụ, bài thơ Chiều Tối của Hồ Chí Minh khiến người đọc không chỉ cảm nhận được tâm trạng của tác giả mà còn phải tìm hiểu sâu hơn về bản chất của cuộc sống.
Nói về vai trò của tình cảm trong thơ, không thể không nhắc đến sự đa dạng của tâm hồn nghệ sĩ. Thơ không chỉ là nơi tác giả diễn đạt tâm trạng, suy nghĩ mà còn là nơi để họ phản ánh những cảm xúc sâu thẳm nhất của mình. Hồ Chí Minh, trong bài thơ Chiều Tối, đã mô tả một cách chân thực và sâu sắc về một buổi chiều yên bình, tạo ra một không gian tĩnh lặng cho người đọc suy tưởng và cảm nhận.
Trước hết, cần phải khen ngợi rằng đây là một bài thơ xuất sắc, giàu nghệ thuật và nội dung, nơi tình cảm chân thành của người chiến sĩ cách mạng được thể hiện rõ ràng và thu hút độc giả. Tâm trạng lạc quan, yêu đời và hòa mình với thiên nhiên trong cuộc sống đã làm cho người đọc hiểu thêm về lòng can đảm của những người chiến sĩ cách mạng trong những thời khắc khó khăn nhất. Tác phẩm cũng mở ra một cái nhìn mới về cuộc đời của những người chiến sĩ trong giai đoạn kháng chiến đầy gian khổ và hy vọng.
Tương tự, trong đoạn thơ Việt Bắc của Tố Hữu:
“Rừng xanh hoa chuối đỏ rực
Ðèo cao nắng gay gắt bám chặt lưng
Ngày xuân trắng rực bằng hoa
Nhớ người đan nón từng sợi chỉ
Ve râm ran, rừng rót vàng
Nhớ em gái hái măng một mình
Rừng thu, trăng chiếu khắp nơi
Nhớ ai ngân nga tình thân”
Xuất phát từ tình cảm sâu lắng và tình thương với đồng bào miền núi, nhà thơ đã tạo ra một bức tranh sinh động, thu hút và đầy màu sắc, không chỉ về mặt văn học mà còn về mặt tinh thần. Thơ đã gợi lên trong người đọc những cảm xúc thân thiết, gần gũi với vùng đất Việt Bắc và con người nơi đây, giúp họ hiểu thêm về tình yêu nước và kháng chiến. Tình cảm trong thơ không chỉ là của tác giả mà còn lan tỏa mạnh mẽ đến độc giả, khiến họ cảm nhận được rõ ràng hơn về một thời kỳ lịch sử đầy biến động của dân tộc.
Nói về sức mạnh của tình cảm trong thơ, không thể không nhắc đến những chủ đề như tình thân, tình yêu và tình cảm với quê hương. Những tình cảm truyền thống này đã làm cho những cảm xúc sẵn có trong tâm hồn mỗi người trở nên sâu sắc hơn, mạnh mẽ hơn. Đọc Đò Lèn, Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa của Nguyễn Duy, người ta không chỉ cảm thấy thương tiếc và xúc động trước tình cảm của nhà thơ dành cho người mẹ mà còn hiểu sâu hơn về ý nghĩa của tình thân. Tương tự, bài thơ Tôi yêu em của Puskin cũng gợi lên trong người đọc những cảm xúc đầy sâu sắc về tình yêu và lòng cao thượng.
Cần phải nhận rằng thơ vẫn là một loại thức ăn tinh thần quý giá, là một trong những sáng tạo cao quý và cao cả trong văn chương. Tình cảm là nguồn gốc của thơ, là yếu tố quan trọng nhất tạo nên giá trị của một tác phẩm, đồng thời phản ánh tâm hồn của người nghệ sĩ. Không chỉ thế, tình cảm trong thơ còn làm cho những cảm xúc sâu thẳm trong lòng con người tỉnh thức, khiến cho tâm hồn trở nên phong phú và tươi đẹp hơn.
