Văn mẫu lớp 12: Thảo luận về mối quan hệ giữa tâm và tài của người sáng tác văn chương là một trong những đề tài rất thú vị để viết văn nghị luận xã hội.
Mối liên hệ giữa tâm và tài của người sáng tác văn chương mang lại những bài văn mẫu rất xuất sắc và đạt điểm cao của các em học sinh giỏi. Điều này giúp các em rèn luyện ngôn ngữ, kỹ năng viết văn nghị luận một cách thành thạo. Ngoài ra, các em cũng có thể tham khảo thêm về các chủ đề khác như nghị luận về thói vô trách nhiệm xã hội, nghị luận về mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh, và nhiều tài liệu khác trong chuyên mục Văn 12.
Mối quan hệ giữa tâm và tài của người sáng tác văn chương
Bản chất của nghệ thuật là sự sáng tạo. Để có sự sáng tạo, người nghệ sĩ phải có tài năng và đam mê. Trong văn chương, cũng như trong nghệ thuật chung, luôn có nhiều quan điểm khác nhau. Có người cho rằng 'Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài' như câu thơ trong Truyện Kiều của Nguyễn Du, trong khi khác biệt cho rằng 'Văn chương trước hết phải có tâm'. Hiểu rõ những quan điểm này không phải điều dễ dàng.
Có nhiều người đã nói về 'tâm' trong quá trình sáng tạo văn chương, nghệ thuật của người nghệ sĩ. Tâm hồn, tấm lòng của người nghệ sĩ là rất quan trọng. Có người khẳng định rằng cái 'tâm' ấy là yếu tố quan trọng nhất của nghệ thuật, là điều không thể thiếu trong tác phẩm của người nghệ sĩ.
Trong văn chương, tâm hồn thực sự đóng một vai trò quan trọng. Điều này không ai có thể phủ nhận được. Tuy nhiên, không thể đặt nó lên tầm cao nhất mà loại bỏ các yếu tố khác. Dù có cái tâm đến đâu, tấm lòng mở ra đến chừng nào cũng không thể bỏ qua tài năng của người nghệ sĩ. Không có tài năng, không thể gọi là văn chương. Phải có cả hai yếu tố đó, người mới có thể tạo ra một tác phẩm có giá trị. 'Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài' đề cao chữ tâm nhưng cũng khẳng định vị trí tài năng, khẳng định cái thiên phú của người sáng tạo. Ý kiến này bao quát cả quá trình sáng tạo tác phẩm nghệ thuật, đặt ra yêu cầu lớn đối với người nghệ sĩ. Phải kết hợp giữa tài năng và tâm huyết.
Khi đề cao cái tâm, chúng ta cần nhớ quan niệm 'Văn chương trước hết phải là văn chương'. Điều này có đối lập với 'Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài' của Nguyễn Du không? Một bên đề cao cái tâm, tấm lòng của người nghệ sĩ, một bên lại đặt ra 'trước hết' câu văn chương. Nếu chú ý đến 'trước hết' này, ta sẽ không phủ nhận ý kiến 'Văn chương trước hết phải là văn chương' có nghĩa là sau này mới đến tâm hồn, tình cảm, sau này mới vì cuộc đời, vì con người... Nếu chưa là văn chương thì nó còn vì ai, mà là một cái gì khác, mất điều quan trọng, một thứ thuyết giáo, một sự thật lịch sử, hay có khi là những dòng chữ vô nghĩa... Không thể cho ý kiến này là sai, nhưng rõ ràng chưa đầy đủ. Văn chương phải kết hợp tài năng và tâm huyết của người sáng tạo. Nếu chỉ hiểu theo một chiều, văn chương sẽ như một bông hoa đẹp nhưng thiếu linh hồn. Lời văn óng ả, kết cấu hấp dẫn nhưng thiếu linh hồn thái văn ấy có như không. Phải có cái tâm trong sáng cao đẹp, chi phối thì cái tài năng mới có đất mà 'dụng võ'. Đọc một câu văn, ta ngạc nhiên trước cách sử dụng từ ngữ tài tình của tác giả: đọc một cuốn truyện ta thấy sửng sốt trước những diễn biến bất ngờ. Nhưng nhận ra tấm lòng thiết tha của tác giả đằng sau từng câu chữ, ta sẽ thấy yêu quý câu chuyện đó biết bao... Chính tư tưởng đẹp đẽ của tác giả đã tạo nên tài năng, tạo nên cốt truyện 'Văn chương', nếu hiểu đầy đủ, bao hàm cả tài năng và tâm huyết của tác giả, thiếu một trong các yếu tố ấy, 'văn chương' không còn là văn chương nữa.
Không thể xem 'Văn chương trước hết phải là văn chương' là duy nhất, mà cái 'trước hết' ấy phải là tâm hồn, tư tưởng người nghệ sĩ. Nguyễn Tuân từng quan niệm: 'Văn chương trước hết phải là văn chương, nghệ thuật trước hết phải là nghệ thuật'. Nhưng ông cũng chính là nhà văn đã suốt đời cống hiến cho một nền nghệ thuật vì con người. Mỗi tác phẩm rực rỡ nhất, lấp lánh nhất của ông vẫn là ánh sáng hướng con người tới cái thiên lương. 'Văn chương trước hết phải là văn chương' chưa đủ, văn chương trước hết phải là tâm hồn trong sáng và tha thiết. Đó cũng là điều cần bàn tới trong quan niệm về mối quan hệ giữa chữ 'tâm' và chữ 'tài' của người sáng tác văn chương.
Tài năng và tâm huyết không thể tách rời trong sáng tạo nghệ thuật. Tài năng cần cái tâm để 'bùng nổ', cái tâm cần có tài năng để 'tỏa sáng'. 'Bùng nổ để tỏa sáng' là nội dung của tác phẩm, là mục tiêu sáng tạo của người nghệ sĩ... Raxun Gamzatop đã nói: 'Như ngọn lửa bốc lên từ những cành khô, tài năng bắt nguồn từ những tình cảm mạnh mẽ của con người'. Thơ ca cũng như văn chương, nghệ thuật nói chung đều phải bắt nguồn từ tâm hồn và tài năng của người nghệ sĩ, tài năng và tâm huyết là hai cánh chim nâng tác phẩm lên đỉnh cao. Hai cánh chim ấy mạnh mẽ bấy nhiêu, tác phẩm bay xa bấy nhiêu.
Một nhà văn cần phải là người “đi tìm cái hạt ngọc ẩn sâu trong tâm hồn con người” (Nguyễn Minh Châu). Quá trình “đi tìm” đó không hề đơn giản, ngoài cái tâm, người nghệ sĩ còn cần có tài năng khám phá, nắm bắt, nhận ra viên ngọc quý lấp lánh bên trong. Viên Mai đã nói “Tài gia tình chi phát, tài tử thịnh tình tắc thâm” (Tài nảy ra từ tình cảm, tài cao nhất thường là tâm sâu). Tài năng và tâm hồn luôn đi đôi, lời văn óng ả câu văn trau chuốt chỉ là ở tài năng, nhưng cái thần diệt cốt ở tấm lòng... Một nhà văn không thể trở nên có tâm hồn cao quý nếu không có tài năng, để trở thành một nhà văn chân chính. Anh phải có lòng dũng cảm, phải nhìn vào sự thật và khơi lên niềm trắc ẩn trong con người, khát vọng khôi phục và bảo vệ những điều tốt đẹp.
Nam Cao là một nhà văn có tài, nhưng hơn hết, ông là một nhà văn chân chính. Ông viết về xã hội Việt Nam đau thương và tăm tối trước Cách mạng tháng Tám, nhưng ông không sử dụng tài năng của mình để viết về “con đường sáng” như Hoàng Đạo, ông không tự lừa dối lòng mình, vẽ lên cái ảo tưởng, hư vô. Nếu ở con đường sáng, Hoàng Đạo không có cái nhìn thực tế và gần gũi với cuộc sống xã hội thực, thì ở Nam Cao, cái tài và cái tâm hòa quyện vào nhau, từng câu chữ, mỗi chi tiết, mỗi cốt truyện... Ông gắn bó tâm huyết và tài năng vào mỗi tác phẩm, từ Đời Thừa, Sống Mòn... đến những cuộc sống “áo cơm ghì sát đất”, “chất độc ở ngay trong sự sống”. Đọc những tác phẩm của ông, người đọc cảm nhận nỗi đau của nhân vật, dằn vặt trước nỗi đau khắc nghiệt của mỗi số phận, cuộc đời...
Một nhà văn cần phải là người “kỹ sư tâm hồn”, có tài năng và tâm huyết, khám phá bí ẩn trong tâm hồn con người... Tâm và tài của nhà văn phải hướng về cuộc sống này. “Nhà văn là người cho máu” (Enxa Triple), phải dùng máu nóng của mình nuôi dưỡng máu nóng của cuộc sống, để cuộc đời luôn tràn đầy sức sống. Nhà văn phải cống hiến tài năng để xây dựng một tương lai xanh tươi cho thế hệ sau này.
Trong quá trình sáng tạo văn học, người ta thường nhắc đến những khoảnh khắc vô thức của con người. Nghệ sĩ Puskin đã sáng tác thơ ngay cả trong giấc ngủ. Hoàng cầm viết bài Lá diêu bông trong tâm trạng đặc biệt. Những khoảnh khắc vô thức đó không chỉ là do “trời ban” mà còn là kết quả của tài năng và tâm huyết của người sáng tạo. Những suy nghĩ, dự định bất ngờ bùng nổ: tài năng lóe lên trong những khoảnh khắc xuất sắc... Khi đó, cảm xúc trào dâng, người nghệ sĩ tạo ra những tác phẩm đầy ý nghĩa. Tâm hồn và tài năng kết hợp mạnh mẽ và thể hiện cao độ, những tác phẩm xuất sắc luôn giữ giá trị vượt thời gian.
Nguyễn Du viết Truyện Kiều bằng tài năng vĩ đại, nhưng cũng bằng sự đau đớn trong tâm hồn. Có tài năng nhưng không có tâm huyết chỉ tạo ra những tác phẩm không có giá trị, thậm chí là “niềm tin mù quáng”, như Pôn Êluya đã nói. Nhưng có tâm huyết cũng cần có tài năng để tác phẩm đứng vững trước thử thách của cuộc đời.
Mỗi nhà văn đều có một phong cách sáng tạo riêng, nhưng không thể phủ nhận rằng sự sáng tạo đó phải là sự kết hợp hài hòa giữa tài năng và tâm huyết, không chỉ đối với nhà văn mà còn với mọi nghệ sĩ. Tâm hồn và tài năng là những yếu tố không thể thiếu trong mỗi tác phẩm nghệ thuật, chúng là nền tảng quan trọng giúp tác phẩm tỏa sáng như sư tử mạnh mẽ.
Câu hỏi về tâm hồn và tài năng luôn là vấn đề lớn đối với người nghệ sĩ. Bất kể thời đại hay nơi đâu, tài năng và tâm huyết luôn là yếu tố quyết định cho sự thành công trong sáng tạo nghệ thuật.
Trong văn chương ngày nay, không ít tác phẩm được viết ra không phải từ tài năng thực sự, không đậm chất tâm hồn của nghệ sĩ, do đó chúng dễ bị lãng quên và mất đi giá trị.
Thời gian và cuộc sống là bài kiểm tra khó khăn cho mỗi tác phẩm. Đánh giá về tài năng và tâm huyết phải được thực hiện công bằng và trung thực. Để tạo ra một tác phẩm vĩ đại và bền vững, người nghệ sĩ phải luôn đối diện và tìm hiểu sâu về cuộc sống. Văn chương phải có ý nghĩa thực sự và phải gắn liền với cuộc sống. Điều này càng chứng minh ý nghĩa của câu 'chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài' trong quá trình sáng tác nghệ thuật.