Văn mẫu lớp 12: Tổng hợp ý tưởng về người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân bao gồm 12 mẫu ý tưởng chi tiết nhất kèm theo sơ đồ tư duy. Giúp học sinh hiểu sâu hơn về các điểm chính để phân tích hình tượng người lái đò sông Đà trong bài văn.
Xây dựng dàn ý phân tích hình tượng người lái đò sông Đà dưới đây được viết rất cụ thể, rõ ràng, dễ hiểu và có thể tự học để mở rộng kiến thức, nâng cao khả năng làm bài văn. Bên cạnh đó, học sinh cũng nên tham khảo thêm các tài liệu khác như phân tích vẻ đẹp thơ mộng của sông Đà, cảnh vượt thác trên sông Đà.
Sơ đồ tư duy về hình tượng người lái đò
Mẫu 1
Mẫu 2
Dàn ý phân tích hình tượng người lái đò sông Đà - Mẫu 1
1. Bắt đầu
Giới thiệu về tác giả Nguyễn Tuân, tác phẩm Người lái đò Sông Đà và mô tả về hình tượng người lái đò với những phẩm chất tinh túy: người hùng của dòng sông, nghệ sĩ tài hoa và lao động chân chất
2. Phần chính
* Đánh giá tổng quan về phong cách sáng tạo của tác giả Nguyễn Tuân:
- Từ tiêu đề, tác giả tập trung vào việc tạo dựng hình tượng con người, làm cốt lõi để miêu tả nhân vật
- Phong cách nghệ thuật tự nhiên của tác giả là tập trung vào vẻ đẹp, sự hoàn mỹ. Ở đây, con người là trung tâm tâm linh và là tâm điểm chính, tác phẩm xoay quanh vẻ đẹp của con người
*Hình tượng người lái đò được xây dựng với những đặc điểm đẹp mắt
- Người lái đò được tôn vinh như một anh hùng trên dòng nước.
- Sup>'Vượt thạch trận sông Đà là minh chứng cho sự gan dạ, kiên trì của nhân vật: Ông ấy nắm vững mọi dòng nước, mọi con sóng, chiến thuật của thần sông và thần đá.
- Ông biết rõ mỗi cửa sinh, cửa tử, mỗi tảng đá, mỗi cái lõi nước trên thạch trận.
- Ông tái hiện được bản chất hung dữ của nước, đá, sóng, gió, cảm nhận được tâm trạng tức giận, sự khó chịu của chúng để từ đó tạo ra những chiến lược chiến thắng cho từng thác nước, từng khối đá.
- Người lái đò là một nghệ sĩ.
- Mọi hành động của ông đều nhanh nhạy, quyết đoán và điêu luyện. “Thuyền lao lên qua cổng đá, mở cánh cửa và đóng cánh cửa, lao, lao... Từ bên ngoài cho đến bên trong. Thuyền như một mũi tên tre lao nhanh qua dòng nước, vừa đi qua vừa tự do điều khiển, vẽ đường cong mềm mại.”
- Người lái đò là một công nhân bình thường đã dày công góp sức mình mà không cần sự công nhận cao quý.
→ Biểu tượng cho những người đam mê công việc, yêu thích nghề nghiệp và sẵn lòng đối mặt với nguy hiểm và gian khổ. Nguyễn Tuân không chỉ tường thuật về nhân vật cụ thể, mà chỉ đơn giản gọi ông là “người lái đò”, một tên gọi liên quan chặt chẽ đến nghề nghiệp để thể hiện hình ảnh của một công nhân bình dân giống như bao người khác.
3. Kết Luận
Xác nhận tài năng nghệ thuật của Nguyễn Tuân tổng thể và khả năng tạo ra những nhân vật đặc biệt của tác giả.
Dàn ý về hình tượng Người lái đò sông Đà - Mẫu 2
I. Giới Thiệu
- Nguyễn Tuân được biết đến là một nhà văn tài ba, tinh tế, luôn tìm kiếm vẻ đẹp. Trước cách mạng, ông tìm kiếm vẻ đẹp trong quá khứ, sau cách mạng thành công, ông tìm thấy vẻ đẹp ngay trong cuộc sống hiện tại. Người lái đò sông Đà là một biểu tượng của sự sáng tạo sau cách mạng của ông.
- Ông lái đò là biểu tượng của tinh thần kiên trì, là người anh hùng trong giai đoạn xây dựng chủ nghĩa xã hội. Hình ảnh này cũng liên quan đến hình tượng anh hùng trong thơ ca của Nguyễn Tuân trước cách mạng (Huấn Cao – Chữ người tử tù).
II. Phần Chính
- Công việc: lái đò trên dòng sông Đà, mỗi ngày đối mặt với tự nhiên hung dữ.
- Về quá trình sống: tác giả không đề cập đến nguồn gốc, tập trung vào mô tả hình dáng để ca ngợi những người vô danh, im lặng làm việc: “tay rồi nhẹ nhàng như cái cây gậy. Đôi chân của ông luôn cúi xuống, ... vẻ ngoài chắc chắn là của người lao động trung thành với nghề nghiệp,” một hình ảnh của sức khỏe của người lao động luôn liên kết với công việc của họ.
- Là một người có lòng can đảm, đam mê nghề nghiệp: “nắm chặt cần lái, kìm kẹp vết thương, hai chân vững vàng bám chặt vào cần lái”
- Có thể kết nối với hình ảnh Huấn Cao – một anh hùng trong truyền thống tư tưởng của Nguyễn Tuân trước cách mạng để ánh xạ sang hình tượng ông lái đò.
- Nghề nghiệp: lái đò trên dòng sông Đà, hàng ngày đối mặt với quái vật dữ dội.
- Là một người có kinh nghiệm, am hiểu và thành thạo trong nghề lái đò: “trên dòng sông Đà, ông đi lại hơn trăm lần”, “nhớ kỹ ... các dòng nước”, “sông Đà là như một vị anh hùng mà ông đã biết ... xuống dòng”, ...
- Là một người thông minh, can đảm và tài năng:
- Thẳng thắn đối đầu với thác dữ “giữ chặt lái, cảnh giác chỉ huy ...” để vượt qua khúc sông thác đầu tiên,
- Ông lái đò “không ngừng chiến đấu, không dừng mắt để vượt qua rào cản thứ hai và thay đổi chiến lược, ông ”“hiểu rõ cách thức của thần sông và thần đá, ông đã thuần thục quy luật chiến đấu của tảng đá ở những chỗ nguy hiểm”, các động tác điều luyện “làm chủ đúng nhịp sóng, lái thuyền đi thẳng vào giữa thác ...”
- Là một nghệ sĩ tài năng: thích khám phá những con sông có ghềnh thác, không thích lái đò trên sông bằng phẳng, xem việc đối phó với “quái vật dưới nước” là điều tự nhiên: sau khi vượt qua thác, thuyền trưởng bắt lửa nấu cơm lam và chia sẻ về câu chuyện của cá vạc, cá bèo xanh, ...
- Tổng quan về phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân: là một nhà văn tài hoa uyên bác, suốt đời tìm kiếm vẻ đẹp, luôn khám phá thế giới văn hóa, thẩm mỹ, luôn mô tả con người trong vẻ đẹp của nghệ sĩ tài năng.
III. Phần Kết
- Phản ánh cảm nhận về hình tượng của người lái đò: là biểu tượng cho người lao động miền Tây Bắc trong thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội, là cá nhân kết hợp phẩm chất anh hùng với tài nghệ sĩ, mang trong mình chất vàng đã trải qua nhiều thử thách.
- Người lái đò sông Đà là một tác giả tài ba thể hiện chân thực vẻ đẹp đồng thời dữ dội và trữ tình của thiên nhiên Tây Bắc, trong đó vẻ đẹp của những người lao động bình dị được nhấn mạnh.
Xây dựng cấu trúc về hình tượng người lái đò sông Đà - Mẫu 3
a) Bắt đầu
– Nguyễn Tuân là một nhà văn tài hoa và uyên bác, luôn tìm kiếm vẻ đẹp. Trước cách mạng, ông tìm kiếm vẻ đẹp trong quá khứ, sau cách mạng thành công, ông tìm kiếm vẻ đẹp trong cuộc sống hiện tại. Người lái đò sông Đà là một biểu tượng tiêu biểu cho các sáng tác của ông sau cách mạng.
– Ông lái đò chính là nguồn cảm hứng vô giá mà Nguyễn Tuân tìm kiếm, là biểu tượng anh hùng trong thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội. Liên kết với hình ảnh anh hùng trong thơ ca của Nguyễn Tuân trước cách mạng (Huấn Cao – Chữ người tử tù)
b) Nội dung chính
– Nghề nghiệp: lái đò trên dòng sông Đà, mỗi ngày đối mặt với thiên nhiên hung ác.
– Về quá trình hình thành: tác giả không quan trọng vấn đề nguồn gốc mà tập trung vào việc miêu tả ngoại hình để tôn vinh những người vô danh hiền lành, dày công cống hiến: “tay chắc nắm sào. Chân luôn khuỳnh khích, … chất lúa”, đó là hình ảnh mạnh mẽ của người lao động luôn hết lòng với công việc
– Là người có tinh thần dũng cảm, đam mê nghề nghiệp là: “giữ chặt mái chèo, gạt đi vết thương, hai chân cứng cáp kẹp chặt cuống lái”
– Có thể liên kết với hình ảnh Huấn Cao là người anh hùng trong triết lý của Nguyễn Tuân trước cách mạng để đưa ra một hình ảnh mới về ông lái đò.
– Nghề nghiệp: lái đò trên dòng sông Đà, hàng ngày đối mặt với con thủy quái hung bạo.
– Là người đã trải qua, hiểu biết và thành thạo trong nghề lái đò: “trên sông Đà, ông lái đò đã đi lại hơn một trăm lần”, “nhớ rõ … như luồng nước”, “đối với ông, sông Đà giống như một thiên anh hùng mà chính ông đã thấu hiểu … dòng nước”, …
– Là người mưu trí dũng cảm, tài năng và thông minh:
- Tự tin đối mặt với thác dữ dội “kiềm chế đau đớn, giữ chặt mái chèo, tỉnh táo chỉ huy đồng đội chèo …” để vượt qua vùng nguy hiểm đầu tiên,
- Không ngừng hành động, không dừng lại để đối phó với thách thức tiếp theo, ông “nắm vững kỹ thuật chiến đấu với thần sông thần đá, đã hiểu rõ quy luật phản kích của đá lở nơi dòng nước”, với động thái điều luyện “khéo léo đẩy thuyền vượt qua dòng sóng, liều lĩnh lao thẳng vào trung tâm thác …”
- Là một nghệ sĩ tài hoa: thích thú với những khúc sông đầy chông gai, không yêu thích lái đò trên những dòng nước phẳng lặng, và coi việc đánh bại “con thủy quái” là việc hàng ngày: sau khi vượt qua thác nước, ông lái đò tổ chức bữa tiệc dưới làn lửa hồng và trò chuyện về cá vịt, cá lóc, …
– Tóm tắt về phong cách nghệ thuật của nhà văn Nguyễn Tuân: là một nhà văn tài hoa uyên bác, suốt cuộc đời dành để tìm kiếm cái đẹp, luôn khám phá thế giới từ góc độ văn hóa, thẩm mỹ, và luôn mô tả con người trong vẻ đẹp tài hoa của nghệ sĩ.
c) Kết bài
– Đưa ra nhận định về hình tượng của nhân vật ông lái đò: là biểu tượng của người lao động Tây Bắc trong giai đoạn xây dựng chủ nghĩa xã hội khi là con người vừa có phẩm chất anh hùng vừa tài hoa nghệ sĩ, chứa đựng chất vàng mười đã trải qua nhiều thử thách.
– Người lái đò sông Đà được mô tả rất chân thực, vừa là biểu tượng của sự hung bạo vừa trữ tình của thiên nhiên Tây Bắc, trong bối cảnh nền thiên nhiên nổi bật là vẻ đẹp của những người lao động bình dị.
Dàn ý về hình tượng Người lái đò sông Đà - Mẫu 4
1. Mở đầu:
- Giới thiệu tổng quan về Nguyễn Tuân.
- Giới thiệu tổng quan về tác phẩm 'Người lái đò sông Đà'.
2. Nội dung chính:
a. Hình tượng sông Đà
- 'Chúng nước phục hèn - Dòng sông Đà chảy ngược lên phía Bắc'
- Phần lời đề: Khẳng định vẻ đẹp và sự độc đáo của sông Đà: Mọi dòng sông thường chảy về hướng Đông - Nhưng chỉ có sông Đà lại chảy ngược về phía Bắc. Trên trang văn của Nguyễn Tuân, sông Đà được xem là biểu tượng của thiên nhiên Tây Bắc, một sinh thể sống động, mang trong mình tâm hồn, tính cách mạnh mẽ và đồng thời thể hiện sự hùng vĩ cũng như sự thơ mộng, trữ tình.
* Sông Đà hùng vĩ, dữ dội với bản tính hung bạo:
- Vách đá dựng thẳng, uy nghi: hình ảnh vách đá bên sông đứng vững như tường... sang phía bờ kia.
- Ghềnh Hát Loóng ác liệt: nước đánh vào đá, đá đập vào sóng... có thể làm lật ngửa thuyền một cách dễ dàng.
- Dòng nước cuồn cuộn, vừa hùng vĩ vừa nguy hiểm: như một cái giếng bê tông... róc rách phùn phụt như việc đổ dầu sôi.
- Thác đá: tiếng vang đầy oán trách... phun lên dữ dội, những tảng đá từ hàng nghìn năm vẫn giữ vững trong lòng sông... cao vút, uy nghiêm, hùng vĩ, như những chiến binh trung thành, đối diện với thách thức.
- Sông Đà sắp xếp ba thạch trận đầy nặng, đòi giữ chặt mọi thuyền qua dòng nước.
* Vẻ đẹp lãng mạn và tâm hồn trữ tình:
- Hình dáng của dòng sông mềm mại: giống như sợi dây mềm mại, như mái tóc dài tuôn rủ...
- Màu nước biến đổi theo mùa: từ màu xanh ngọc quý, đến màu đỏ rực rỡ.
- Sông Đà gợi cảm, mang vẻ đẹp phong phú: như một nhân vật lãng mạn, như một bài thơ cổ,...
- Vẻ đẹp của hai bờ sông: trầm ổn, gốc rễ, tràn ngập sức sống (cỏ cây, các loài vật tự nhiên, đàn cá...)
=> Nghệ thuật xây dựng hình ảnh sông Đà: lời văn tinh tế, giàu hình ảnh sinh động; sự so sánh, liên tưởng độc đáo, táo bạo; tiếp cận sông theo khía cạnh vẻ đẹp, bản tính tâm hồn đầy cảm xúc; áp dụng kiến thức đa lĩnh vực; dùng từ ngữ rộng lớn.
=> Ý nghĩa của hình tượng sông Đà: biểu tượng cho vẻ đẹp của tự nhiên Tây Bắc, đóng vai trò như bức màn kịch kỳ, làm nổi bật kỹ năng lái đò, vượt qua những thác nước của những thuyền trưởng.
b. Hình ảnh người lái đò sông Đà.
* Sự thanh nhã của người lao động:
- Ông chủ nhân lái đò từ khi sinh ra đã gắn bó với dòng sông Đà. Mặc dù đã vượt qua tuổi 70 nhưng hình dáng ông vẫn mạnh mẽ như sừng mun, giọng nói vẫn còn rõ ràng, ánh mắt vẫn sáng sủa. Có thể nói ông chủ nhân lái đò là hòa mình với dòng nước.
- Ông có hiểu biết sâu rộng về dòng sông:
- Đó là một người lái đò lão luyện: “Trên dòng sông Đà, ông xuôi, ông ngược hơn một trăm lần rồi chỉnh tay giữ lái độ sáu chục lần...” trong thời gian hơn chục năm làm cái nghề đầy nguy hiểm và gian khổ này.
- Ông hiểu biết sâu rộng và rất thành thạo, thành thạo đến mức sông Đà “đối với ông lái đò ấy, như một trường thiên anh hùng ca mà ông đã thuộc đến cả cái chấm than, chấm câu và những đoạn xuống dòng. Trên dòng sông Đà, ông xuôi, ông ngược hơn một trăm lần rồi, chỉnh tay giữ lái độ sáu chục lần... Cho nên ông có thể bằng cách lấy mắt mà nhớ tỉ mỉ như đóng đanh vào lòng tất cả những luồng nước của tất cả những con thác hiểm trở.”
- Ông có trình độ lái đò hết sức điêu luyện và là vị chỉ huy dày dạn kinh nghiệm. Giờ đây khi đã rời xa nghề chèo đò nhưng ông vẫn hoài niệm về những ngày tháng gian nan mà vui vẻ đó.
* Là một nghệ sĩ tài hoa:
- Thủy quái sông Đà: với hình dáng và bản tính của kẻ thù số một, nguy hiểm và hung dữ, đầy cạm bẫy với các ghềnh, thác, dòng nước xoáy, sóng nước, cùng với các thạch trận trùng điệp, đầy luồng chết chốc như thác nước, đủ sức đánh tan mọi chiếc thuyền.
- Người chèo đò bước vào cuộc vượt thác giống như một chỉ huy trong trận đánh. Chỉ khi đặt nhân vật vào bối cảnh chiến trường mới có thể thấy rõ hết phẩm chất của người chèo đò:
- Ông chèo đò vượt qua trận thác đầu tiên: Thác đá hiếu chiến (bệ vệ oai phong, hất hàm), nước thác dội vào đò gần như muốn bẻ gãy cây chèo, thuyền, ông cố kìm chặt vết thương, kẹp chặt lái đò, tiếng chỉ huy vẫn ngắn gọn, tỉnh táo.
- Ông chèo đò vượt qua trận thác thứ hai: thác thứ 2 gia tăng cửa tử để lừa dối thuyền, cửa sinh được sắp xếp lệch đi, ông chèo đò thay đổi chiến thuật, đâm thẳng vào thác sông Đà, chèo mạnh mẽ một đường chéo, bơi lên… cắt đôi để mở lối vào cửa sinh.
- Ông chèo đò vượt qua trận thác thứ ba: vòng 3 bên phải, bên trái đều là luồng chết, chỉ có luồng sống ở giữa giữa bọn đá hậu vệ, ông chèo đò tấn công thẳng vào trung tâm, phá vỡ cửa giữa.. qua được.
=> Ông chèo đò là một người anh hùng, một nghệ sĩ trong nghề chèo đò, vượt thác. Ông đại diện cho con người Tây Bắc và là một phần quan trọng của văn hóa dân tộc.
3. Kết luận:
Nêu cảm nhận về hình tượng nhân vật người chèo đò
Dàn ý hình tượng Người lái đò sông Đà - Mẫu 5
I. Giới thiệu
- Nguyễn Tuân là một trong những tác giả đặc sắc của văn học hiện đại. Khi nhắc đến ông, người ta thường nghĩ ngay đến một nhà văn tài năng, uyên bác và có phong cách sáng tạo độc đáo.
- Người lái đò sông Đà là một trong những tác phẩm thành công của Nguyễn Tuân, được lấy cảm hứng từ tập truyện Sông Đà. Trong tác phẩm này, hình tượng người lái đò được tạo nên. Dưới bút của Nguyễn Tuân, người lái đò trở thành một nghệ sĩ trong nghệ thuật vượt thác. Chỉ những người nghệ sĩ, những tài năng xuất chúng mới có thể trở thành nhân vật trong tác phẩm của Nguyễn Tuân.
II. Phát triển ý
A. TÍNH CÁCH NHÂN VẬT
1. Tổng quan
- Một ông cụ già 70 tuổi từ vùng Tây Bắc, đầu bạc phơ, vóc dáng cao lớn, vững chãi như chất sừng chất mùn, đôi cánh tay vẫn trẻ trung quá.
- Ông là một người đã trải nghiệm nhiều, am hiểu sâu rộng về nghề lái đò, hiểu biết đến mức sông Đà, với ông, sông Đà giống như một cuộc trận chiến hùng vĩ mà ông đã khắc sâu vào tâm trí từng con sóng, từng thác nước. Trên dòng sông Đà, ông đã đi xuôi, đi ngược không biết bao nhiêu lần, chỉnh lái độ không ít lần... Đôi mắt ông nhớ mỗi luồng nước, mỗi con thác hiểm nguy như đóng đinh vào trái tim...
2. Sự miêu tả về vẻ đẹp của người lao động - người nghệ sĩ qua hình tượng ông lái đò sông Đà, nhà văn Nguyễn Tuân đã sáng tạo ra một tình huống vượt thác sông Đà của ông qua ba trận trùng vi thạch. Một số chi tiết nổi bật về sức mạnh, sự tỉnh táo, sự điềm tĩnh, và sự thông thái của người lái đò khi vượt qua thác sông Đà:
Vòng đầu tiên
- Ông đò cả hai tay giữ chặt cánh chèo tránh khỏi việc bị sóng lớn đẩy lên đập vào người.
- Mặc dù ông đò phải chịu đựng vết thương, nhưng ông vẫn kẹp chặt hai chân vào buồng lái, khuôn mặt bị méo mó nhưng vẫn giữ đều đặn như con sóng đánh liên tục, nhưng ông vẫn giữ được sự tĩnh lặng, sự tỉnh táo của một người cầm lái khiến bọn đò không một lúc nào được nghỉ ngơi.
Không có một khoảnh khắc nào dành cho việc nghỉ ngơi, ông đò phải ngay lập tức phá vỡ vòng vây thứ hai...
- Ông lái đò hiểu rõ chiến thuật của dòng sông và vách đá. Ông đã nắm bắt được chiến thuật của những tảng đá nơi con đập hiểm trở này.
... ông đò giữ chặt vôi cương lái, bám sát vào dòng nước đứng để nhanh chóng tiến vào cửa sinh, và lái một đường chéo đến cửa đá ấy. Bốn năm lực lượng thủy quân cửa ải nước từ bờ trái liên xô đã ra sức ngăn cản thuyền lôi vào vùng cửa sinh. Ông đò vẫn nhớ rõ hình ảnh của bọn họ, một số ông tránh né và leo lên thuyền bằng cách bơi lội, còn một số ông đè lên và phá vỡ để mở đường đi.
Trong trùng vây thứ ba, có ít cửa hơn, cả hai bên đều là luồng nước chết. Thuyền vẫn tiến thẳng, đâm thủng cửa chính vì... Vút, vút, ra khỏi thác.
- Sau khi vượt qua thác, người lái đò trở lại với tư thế thoải mái của một nghệ sĩ:
Đêm đó, nhóm lái đò đã đốt lửa trong hang động, nướng ống cơm lam và trò chuyện về cuộc sống trên sông, về cá, về cảnh đẹp xung quanh... Không ai muốn nhắc lại cuộc chiến đã qua...
B. XÂY DỰNG NHÂN VẬT
1. Nhân vật chính trong tác phẩm của Nguyễn Tuân thường được mô tả như những người tài năng, nghệ sĩ tài ba. Trong bài viết này, người lái đò trở thành một nghệ sĩ xuất sắc trong việc vượt qua thác sông Đà.
2. Mỗi trang viết của Nguyễn Tuân đều phản ánh sự tài năng, tinh tế. Trong bài viết này, tài năng, tinh tế của nhà văn được thể hiện qua nhiều khía cạnh.
- Nhà văn đã khéo léo sử dụng kiến thức về địa lý, lịch sử, nghệ thuật quân sự, võ thuật, hội họa, điêu khắc, điện ảnh... để mô tả tự nhiên và sự tài năng của người lái đò. Sự kết hợp của các loại hình nghệ thuật vào tác phẩm của mình là nét hiện đại của Nguyễn Tuân.
- Sử dụng từ ngữ phong phú, tinh tế: đôi cánh tay trẻ trung, lái miết một đường chéo, đè sấn lên mà chặt đôi ra, giữ chặt lái...
C. QUAN ĐIỂM VỀ NGƯỜI LAO ĐỘNG CỦA TÁC GIẢ
1. Hình ảnh người lái đò sông Đà theo cách viết của Nguyễn Tuân như một người lao động mạnh mẽ và một nghệ sĩ trong nghệ thuật vượt thác, leo ghềnh. Người lái đò sông Đà là một nhân vật chính diện trong tác phẩm của Nguyễn Tuân – những người tài năng nghệ sĩ ở đây không chỉ là những người làm nghệ thuật mà còn bao gồm cả những người làm công việc không liên quan đến nghệ thuật, nhưng tất cả đều đạt tới trình độ nghệ thuật tinh vi điêu luyện. Người lái đò sông Đà, theo quan điểm của Nguyễn Tuân, cũng là một nghệ sĩ, không chỉ là một thuyền trưởng thông thường, mà là một người tài năng với trình độ cao mà tác giả gọi là “thủ lĩnh tài hoa”.
2. Nguyễn Tuân cũng ám chỉ rằng lòng anh hùng không chỉ hiện hữu trên chiến trường mà còn trong cuộc sống hàng ngày của nhân dân Việt Nam, họ đấu tranh với thiên nhiên để kiếm cơm áo. Sự dũng cảm và tài năng không chỉ tìm thấy ở nơi xa xôi, mà còn tại những người lao động bình thường. Người lái đò sông Đà là biểu tượng của sức mạnh và lòng dũng cảm của con người vượt qua và khắc phục thiên nhiên.
III. Kết luận
- Qua hình tượng của người lái đò, Nguyễn Tuân thể hiện quan điểm về bản chất của con người. Mỗi người, bất kể vị trí trong xã hội, nếu tận tâm và tài năng trong công việc của mình, đều đáng quý trọng. Nguyễn Tuân chính là một minh chứng cho sự tận tụy và tài năng trong nghệ thuật văn chương.
- Cũng từ bài viết về Người lái đò sông Đà, đọc giả có thể cảm nhận được tâm hồn trầm nặng của Nguyễn Tuân đối với cuộc sống, với vẻ đẹp, và với đất nước của chúng ta.
Dàn ý về hình tượng người lái đò - Mẫu 6
I. Mở đầu
Tuỳ bút 'Người lái đò sông Đà' là một trong những tác phẩm xuất sắc của Nguyễn Tuân được xuất bản trong tập Sông Đà (1960). Trong tùy bút này, Nguyễn Tuân tự xem mình như là một người săn lùng những kho báu của vùng núi sông Tây Bắc, đặc biệt là kho báu ẩn chứa trong tâm trí của những người hiện đại đang dốc lòng xây dựng cho Tây Bắc phồn thịnh, hạnh phúc và bền vững hơn. Kho báu quý giá của họ chính là người lái đò sông Đà. Dưới bút phúc họa của Nguyễn Tuân, người lái đò không chỉ là một anh hùng mà còn là một nghệ sĩ tài năng trong nghề của mình.
II. Nội dung chính
Trình bày về quá trình sống và hình dáng của người lái đò sông Đà.
a. Quá trình sống:
Ông lái đò đã chào đời và lớn lên tại bên bờ sông Đà, tại ngã ba sông Đà nên dòng sông đã trở thành máu mủ của quê hương, thấm vào trong tâm trí, tâm hồn của ông, khiến cho ông gắn bó, yêu thương và hiểu biết sâu sắc, tỉ mỉ về dòng sông.
b. Vẻ ngoại hình :
Khi gặp gỡ người lái đò, Nguyễn Tuân nhận ra ông đã bước sang tuổi 70, cái tuổi của buổi chiều đời. Ông đã đảm nhận công việc lái đò dọc theo sông Đà suốt mười năm và đã nghỉ hưu được hai chục năm. Mặc dù vậy, ông vẫn có ngoại hình đặc biệt: 'Ông có thân hình như sừng, như mun, trông trẻ trung quá' như những đặc điểm ngoại hình đó có lẽ là do mười năm trong nghề, dấu ấn của công việc đã ghi sâu trên ngoại hình của ông: Tay ông như cây sào. Chân ông luôn uốn cong, như kẹp lấy một cái lái tưởng tượng, giọng ông hòa vào tiếng nước trước mặt ghềnh sông, đôi mắt của ông như luôn tìm kiếm một bến bờ xa trong sương mù. Bả vai của ông mang vết sẹo cũ tròn, dấu vết của nghề lái đò mười năm dọc theo dòng sông, vượt qua hàng loạt thác ghềnh mà Nguyễn Tuân ca ngợi như huân chương siêu hạng.
Chỉ bằng vài nét vẽ tài hoa, Nguyễn Tuân đã đưa vào tiềm thức của người đọc một hình ảnh sinh động về người lái đò, gắn bó với môi trường lao động trên sông, sinh ra và sống với sông. Một con người suốt đời chiến đấu với thác, đá, sóng, nước sông Đà để tồn tại và xây dựng quê hương Tây Bắc. Những dòng này không chỉ mô tả về ngoại hình mà còn khen ngợi sự gắn bó, lòng yêu nghề của người đó.
2. Vẻ đẹp tâm hồn người lái đò qua cuộc chiến với sông Đà.
a. Sự trải nghiệm và hiểu biết về dòng sông:
Những đặc điểm về ngoại hình mô tả bởi nhà văn cho thấy người lái đò thực sự là người đã trải qua nhiều kinh nghiệm, thành thạo trong nghề. Tuy nhiên, điều đó vẫn chưa đủ, Nguyễn Tuân đã chỉ ra: người lái đò còn là linh hồn của sông nước này; ông đã lái đò suốt mười năm dọc theo sông Đà, đi lên và đi xuống hơn một trăm lần, và ông đã giữ lái đò đến sáu mươi lần… Việc lái đò trên sông Đà, với những thác nước, sóng nước, đá, là một thách thức lớn trong cuộc đời của ông.
Sự trải nghiệm của người lái đò còn được thể hiện khi ông nhớ rõ cả bảy mươi ba thác trên sông Đà, và ông nhớ từng chi tiết tỉ mỉ như đóng đinh vào tâm trí về mọi luồng nước của từng thác. Sông Đà đối với ông lái đò là một trường thiên anh hùng mà ông thuộc lòng từ cả những chấm than, chấm câu đến các điểm thấp nhất. Không ngẫu nhiên mà nhà văn tài ba này đã mô tả kỹ lưỡng về các thác nước, thời gian ông lái đò. Chỉ khi như vậy, ta mới thấy được sự trải nghiệm sâu sắc và tình cảm gắn bó với nghề của ông.
b. Cuộc chiến với dòng sông Đà:
Người lái đò đã trải qua hàng năm lái đò qua những thác nước của sông Đà, vì vậy ông hiểu rõ về binh pháp của dòng sông và đá, cũng như quy luật tự nhiên của nơi nước chảy. Ông đã sử dụng trí tuệ và can đảm để vượt qua và chiến thắng thiên nhiên khắc nghiệt, để tồn tại, làm việc và sáng tạo. Hình ảnh của ông lái đò giống như vị thần Thủy Tinh trong truyền thuyết, nhưng không phải là vị thần, mà chỉ là một con người lao động bình thường, biểu tượng cho phẩm chất lao động trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội mới ở miền Bắc.
Chỉ sự trải nghiệm không đủ, đối với sông Đà, ai muốn chiếm ưu thế phải có lòng dũng cảm, can đảm, trí tuệ, sự nhanh nhẹn và quyết đoán. Nguyễn Tuân đặt nhân vật của mình vào hoàn cảnh khắc nghiệt, nơi mà tất cả những phẩm chất đó phải được thể hiện, nếu không sẽ phải trả giá bằng chính mạng sống của mình. Nhà văn gọi đây là cuộc chiến gian khổ của người lái đò trên sông Đà, trên chiến trường sông Đà. Đó là cuộc vượt thác nguy hiểm, diễn ra nhiều lần, như một trận chiến mà đối phương đã bộc lộ bản chất và ý định của kẻ thù số một.
Sự can đảm, tài năng của người lái đò hiện rõ nhất trong cuộc đấu tranh với lũ đá trên sông. Dòng sông uốn lượn, sóng bọt trắng trơn trên bề mặt. Đá đã tồn tại hàng ngàn năm trong dòng nước, và mỗi khi có chiếc thuyền nào xuất hiện, chúng như những kẻ thù tàn ác sẵn sàng tấn công. Nguyễn miêu tả lũ đá như những kẻ thù hung ác, nguy hiểm có thể tấn công bất cứ lúc nào mà không báo trước. Mỗi hòn đá có hình dáng riêng, nhưng không có gì thiện cảm với vẻ lạnh lùng, hung ác của chúng.
Người đọc cảm thấy như đang chứng kiến một cuộc chiến tranh giữa thuyền và lũ đá trên sông Đà. Mỗi mảnh đá trên sông có nhiệm vụ cụ thể trong cuộc chiến. Sông Đà đã giao phó nhiệm vụ cho từng hòn đá. Mỗi hòn đá đều đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến này. Hình ảnh này tôn vinh sự can đảm, sự kiên cường của người lái đò.
Trong cuộc đấu tranh, người lái đò phải đối mặt với những thách thức khắc nghiệt từ dòng sông. Dù đối diện với nguy hiểm, người lái đò vẫn giữ bình tĩnh, tỉnh táo, đầy mưu trí và sự dẻo dai. Họ không chùn bước trước khó khăn, luôn tìm cách vượt qua thử thách để tiếp tục hành trình của mình.
Trong cuộc đối đầu, người lái đò vẫn giữ bình tĩnh và dũng cảm. Dù gặp khó khăn và bị thương, họ vẫn kiên trì và không bỏ cuộc. Hình ảnh này tôn vinh sự gan dạ, dũng cảm của họ.
Không dừng lại một phút nào, người lái đò phải liên tục vượt qua 'vòng vây thứ hai'. Ông đã nắm vững bí kíp của thần sông thần đá. Trong vòng vây thứ hai, không phải đối đầu với đá, sóng như ở vòng thứ nhất, mà là đối mặt với dòng thác. Nguyễn diễn tả ông lái đò như cưỡi lên thác nước sông Đà. Ông ghì chặt lái để dẫn thuyền qua cửa Sinh, vượt qua những thách thức của dòng nước. Trong trận chiến này, ông lái đò tỏ ra anh dũng, linh hoạt và tự chủ đối phó với thác nước sông Đà.
Nếu trong hai trận chiến trước đã đủ để ngưỡng mộ người lái đò, thì ở trận chiến thứ ba, Nguyễn miêu tả ông như một nghệ sĩ tài hoa. Trong cuộc đối đầu khốc liệt, thuyền như một mũi tên tre nhanh nhẹn xuyên qua dòng nước. Người lái đò tỏ ra như một tiên ông, chỉ vẫy tay chèo mà thuyền liên tục vượt qua như có một lực lượng siêu nhiên.
* Nghệ sĩ tài hoa :
Đặc biệt ở người lái đò sông Đà là phong thái của một nghệ sĩ tài hoa. Trong sáng tác của Nguyễn Tuân, nghệ sĩ không chỉ là người làm thơ, viết văn mà còn là người làm nghề, nếu công việc của họ đạt đến trình độ tinh vi và xuất sắc. Người lái đò sông Đà được miêu tả như một nghệ sĩ tài hoa, nắm vững các quy luật của sông Đà và tự do trong việc điều khiển.
Trên dòng sông Đà, quy luật luôn gắt gao và nghiêm ngặt. Một sơ suất nhỏ, một lỗi nhịp có thể là cái giá của mạng sống. Ngay cả ở những khúc sông bình dị không có thác cũng rủi ro như người Mèo mệt mỏi đi qua đồng bằng phẳng, không dốc, không cao. Ông lái đò, tài ba và thông thạo, biết làm chủ dòng sông, quy luật của lũ đá. Trong cuộc đấu, ông khôn khéo và điềm tĩnh như một chỉ huy tài ba. Mọi giác quan của ông hoạt động hài hòa, chính xác. Sau trận đấu, ông luôn bình thản như chưa từng đối mặt với thác: Hình ảnh sóng thác tan ra trong trí nhớ, sông nước trở nên yên bình. Trong những giây phút nghỉ ngơi, những câu chuyện về sự sống cứ tràn ngập. Nhưng không ai lại nhắc lại trận chiến vừa qua nơi nguy hiểm đầy rẫy. Có lẽ giống như những nghệ sĩ sau khi hoàn thành tác phẩm, họ ít khi tự ca ngợi bản thân. Như vậy, cuộc sống của họ luôn là cuộc chiến với sông Đà dữ dội, luôn là cuộc đấu tranh để giữ lấy sự sống từ những cơn thác. Họ không cần được tôn vinh hay nhớ đến, chỉ cần cảm nhận được rằng họ đã thực sự sống, đã thực sự chiến đấu. Nhưng nếu nhìn vào người lái đò với tài hoa, chỉ có Nguyễn Tuân mới có thể thấu hiểu được điều đó. Lời nhận xét của nhà văn đáng để suy ngẫm!
III. Kết bài
Điểm đặc biệt trong tác phẩm của Nguyễn là việc miêu tả nhân vật với góc độ tài hoa, nghệ sĩ. Nếu trước cách mạng T8 -1945, Nguyễn Tuân chỉ tập trung vào lớp nhà nho quá vãng thì nay sau cách mạng, tác giả đã tìm thấy và khẳng định cái đẹp ở ngay trong cuộc sống hàng ngày của người dân lao động. Cuộc đời của người lái đò vô danh, không tên tuổi, nơi có những ngọn thác hoang vu, khuất nẻo kia là cả một thiên anh hùng ca, một pho nghệ thuật tuyệt vời. Nếu như thiên nhiên sông Đà trong tác phẩm của Nguyễn Tuân là “kẻ thù số một” của con người, thì cũng chính thiên nhiên, qua ngòi bút của nhà văn là nơi đã tôn vinh giá trị con người vào lao động.
Dàn ý hình tượng người lái đò sông Đà - Mẫu 7
I. Mở bài
Nguyễn Tuân, một nhà văn tài hoa, uyên bác, dành cả đời để tìm kiếm vẻ đẹp của cuộc sống. Ông là một tác giả đa năng, nhưng trong tác phẩm 'Người lái đò sông Đà', ông đã thể hiện sự uyển chuyển của mình. Tác phẩm này đã phác họa cảnh đẹp và gìn giữ của con sông Đà, cũng như tôn vinh người lái đò đơn giản nhưng kỳ diệu trên dòng sông.
II. Thân bài
1. Giới thiệu chung.
Tác phẩm 'Người lái đò sông Đà' được xuất bản trong tập tuỳ bút 'Sông Đà' (1960), bao gồm 15 bài tuỳ bút và một bài thơ dưới dạng phác thảo. Ông viết tác phẩm này trong thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, sau những chuyến đi thực tế vào những năm kháng chiến chống Pháp, đặc biệt là vào năm 1958. Trải qua những chuyến đi, ông sống cùng quân đội, công nhân và nhân dân các dân tộc. Cuộc sống mới ở vùng cao đã truyền cảm hứng sáng tạo cho ông.
Ngoài việc tả cảnh đẹp, uy nghi của Tây Bắc, Nguyễn Tuân còn khám phá những tinh túy trong tâm hồn con người, được ông gọi là 'vàng mười đã trải qua lửa' - những giá trị tinh thần quý báu của người dân Tây Bắc.
Qua tác phẩm 'Người lái đò sông Đà', Nguyễn Tuân đã miêu tả vẻ đẹp thơ mộng và uy nghi của thiên nhiên Việt Nam thông qua hình ảnh của con sông Đà, vừa hung bạo vừa trữ tình. Tác giả cũng ca ngợi tài năng và lòng dũng cảm của con người lao động trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội qua hình ảnh của người lái đò sông Đà. Từ đó, tác giả tôn vinh sông Đà, núi rừng Tây Bắc với vẻ đẹp hùng vĩ và thơ mộng, đồng thời ca ngợi lòng kiên trì, dũng cảm của nhân dân nơi đây.
2. Phân tích nhân vật người lái đò.
Người lái đò được miêu tả như một người lao động giàu kinh nghiệm, dũng cảm, gan dạ, mưu trí, nhanh nhẹn và quyết đoán. Nguyễn Tuân đặt nhân vật vào hoàn cảnh khắc nghiệt, nơi mà tất cả các phẩm chất này phải được thể hiện, thậm chí bằng cách hy sinh tính mạng. Tác giả gọi đây là cuộc chiến đấu gay go của người lái đò trên chiến trường sông Đà, trong một trận đánh đầy nguy hiểm và ác liệt.
'Đá ở đây ngàn năm vẫn tồn tại trong dòng sông, mỗi khi có chiếc thuyền nào xuất hiện, chúng như là kẻ hung ác chờ đợi để tấn công. Mỗi tảng đá đều như một chiến hạm chờ sẵn để tấn công thuyền. Trong trận đánh đầy nguy hiểm đó, người lái đò đã thể hiện sự bình tĩnh và thông minh như một chỉ huy tài ba, đưa thuyền qua những cửa nguy hiểm.
Trong trận chiến đầy gian nan ấy, người lái đò chỉ có một cán chèo, một chiếc thuyền không có lối thoát, nhưng ông vẫn chiến thắng, khiến cho đối thủ phải thua cuộc trước một người lái đò dũng cảm.
Người lái đò trong tác phẩm là một lao động bình thường, làm việc một cách khiêm tốn và giản dị, nhưng nhờ vào sức lao động mà anh ta đã vượt qua được dòng sông hung bạo, trở nên vĩ đại và trở thành biểu tượng của con người. Nhờ vào ý chí mạnh mẽ, kiên định và quyết tâm, người lao động đã chiến thắng sức mạnh tàn bạo của thiên nhiên. Đó chính là yếu tố làm nên vẻ đẹp của nhân dân Tây Bắc.
Đặc biệt, điều độc đáo nhất về người lái đò sông Đà là phong cách của một nghệ sĩ tài năng. Khái niệm về nghệ sĩ trong tác phẩm của Nguyễn Tuân không chỉ giới hạn ở những người sáng tác văn học, mà còn áp dụng cho những người làm nghề khác nếu công việc của họ đạt đến một trình độ xuất sắc. Trong người lái đò sông Đà, Nguyễn Tuân đã tạo dựng hình ảnh của một nghệ sĩ, một người điều khiển thuyền như một nghệ thuật, tự do với sông nước.
Quy luật trên sông Đà là vô cùng khắc nghiệt. Một chút không bình tĩnh, không chính xác, hoặc một sai lầm nhỏ cũng có thể gây ra những hậu quả đáng trách. Trong trận chiến đầy nguy hiểm đó, người lái đò đã thể hiện sự thông minh và bình tĩnh như một chỉ huy xuất sắc, đưa thuyền qua những cửa nguy hiểm.
III. Kết bài
Tuỳ bút 'Người lái đò sông Đà' là một minh chứng rõ ràng cho phong cách nghệ thuật tài hoa và uyên bác của Nguyễn Tuân. Tác phẩm không chỉ ca ngợi vẻ đẹp hùng vĩ và thơ mộng của thiên nhiên Tây Bắc, mà còn tôn vinh sự kiên trì, dũng cảm và tài năng của người lao động nơi đây. Qua đó, Nguyễn Tuân thể hiện tình yêu và niềm tự hào đối với đất nước và nhân dân Việt Nam.
Cấu trúc phân tích người lái đò - Mẫu 8
I. Khai mạc
- Giới thiệu về tác giả Nguyễn Tuân và tác phẩm Người lái đò sông Đà.
- Thảo luận về tạo hình người lái đò.
II. Nội dung chính
1. Tinh thần dũng cảm của người lái đò
- Cuộc đối đầu giữa con người và tự nhiên:
- Một người đàn ông nhỏ bé, cô đơn.
- Sông Đà hung dữ, khắc nghiệt với gió, nước và đá.
=> Chiến thắng trước tự nhiên khắc nghiệt.
1. Thủy thủ đò mê đam mê và tài năng
- Có khả năng điều khiển chiếc thuyền một cách khéo léo và chính xác nhờ hiểu biết sâu sắc về dòng sông Đà.
- Thạo nghệ và nắm vững các kỹ năng cần thiết để vượt qua sóng, ghềnh.
2. Thủy thủ đò khiêm tốn, giản dị
- Sau cuộc 'chiến đấu', họ ăn uống một cách giản dị và không nhắc đến những khó khăn, nguy hiểm mà họ đã trải qua.
- Vượt qua những trở ngại, thử thách từ dòng sông Đà như một phần không thể thiếu của cuộc sống hàng ngày của cư dân địa phương.
5. Mỹ thuật
- Sử dụng ngôn ngữ đa dạng không chỉ để mô tả hiện thực mà còn để gợi cảm xúc, so sánh...
- Nhịp điệu nhanh, căng thẳng và đầy áp lực như một trận chiến thực sự.
- Mang trong mình nét lãng mạn, tài năng, và đôi khi cả những giấc mơ từ tác giả.
III. Kết luận
- Khẳng định vẻ đẹp của thủy thủ đò trong bức tranh thác nước.
Thủy thủ đò trên sông Đà được ghi nhận là một anh hùng giản dị, nhưng chỉ có Nguyễn Tuân mới thấy được sự tài năng trong họ. Với hình ảnh ông vượt qua dòng thác hùng vĩ, Nguyễn Tuân đã tái hiện lại toàn bộ vẻ đẹp của họ.
Bài phân tích về Thủy thủ đò trên sông Đà - Mẫu 9
2. Giới thiệu
Giới thiệu về tác giả Nguyễn Tuân, bài viết về Thủy thủ đò trên sông Đà và hình tượng của họ.
3. Nội dung chính
a. Tổng quan về nhân vật thuyền trưởng
- Quá trình hình thành: một người già gần 70 tuổi, đã điều khiển chiếc thuyền suốt nhiều năm.
- Đặc điểm bên ngoài: “tay mẩy mực... đậm đà” để tôn vinh những con người vô danh nhưng có sự hi sinh cho cộng đồng.
- Công việc: thuyền trưởng trên dòng sông Đà, mỗi ngày đối mặt với những cơn sóng nguy hiểm.
- Kỹ năng và tâm hồn: Là người có kinh nghiệm, hiểu biết và thành thạo trong nghề lái thuyền: “trên dòng sông Đà, ông đã đi lại hơn một trăm lần”, “nhớ rõ từng con sóng...”…
b. Cuộc chiến giữa dòng sông Đà và thuyền trưởng
- Âm thanh của nước nghe như là một lời oán trách, sau đó lại như là một lời van xin, và sau đó lại như là một lời khiêu khích, với âm điệu gằn giọng và chế nhạo... rống lên như tiếng của hàng ngàn con trâu mộng đang đấu tranh giữa rừng vầu rừng tre nứa nổ lửa, đang đẩy lùi rừng lửa, và rừng lửa đáp lại với âm thanh gầm thét cùng với đàn trâu da cháy bốc lửa.
- Dòng sông Đà giao phó nhiệm vụ cho từng hòn đá, nó bố trí các tảng đá trên sông: Cụm đá và cụm hòn, chia thành ba hàng ngang trên sông để ngăn chặn cái thuyền. Hàng tiền vệ bao gồm hai hòn đá canh cửa nhưng thực ra chúng là cạm bẫy để dụ thuyền đối phương vào bên trong,...
- Nước thác kết hợp với đá tạo ra âm thanh reo hò làm nên bản hòa âm cho đá, những cụm đá cao vút và uy nghi, thách thức chiếc thuyền.
- Nước bám lấy thuyền như một võ sĩ nắm chặt eo ông lái đò, làm cho ông lái đò lật ngửa giữa trận nước xô trời tấp, tiếng la hét vang vọng.
- Dòng thác dữ dội vẫn đang đổ mạnh trên sông Đà...
→ Sử dụng các phương tiện so sánh, nhân hóa, sáng tạo để miêu tả sự hung bạo, dữ dằn trong trận chiến trên sông đầy gay go, quyết liệt.
- Ông lái đò là một người mưu trí, can đảm và tài năng: bình tĩnh đối mặt với thác dữ “dù đau nhức vẫn giữ chắc lái, tỉnh táo chỉ huy đồng đội...”, “hiểu rõ chiến thuật của thần sông và thần núi”, động tác điều khiển thuyền điêu luyện “lướt nhẹ trên đỉnh sóng, hướng thuyền vào trung tâm của thác...”
- Ông còn là một nghệ sĩ tài ba: thích sông có nhiều thác, không thích lái thuyền trên sông phẳng, coi việc đối mặt với “quái vật nước” như một điều bình thường.
4. Tóm lại
Tóm tắt lại vẻ đẹp của người lái đò.
Bài phân tích về Thủy thủ đò trên sông Đà - Mẫu 10
a. Giới thiệu nhân vật
- Nguyễn Tuân đưa người lái đò sông Đà vào tâm trí của người đọc thông qua mối quan hệ giữa cuộc chiến đá và nước trên sông Đà.
- Sự đối lập giữa hai yếu tố dường như hoàn toàn trái ngược: Dòng sông Đà hung bạo, dữ dằn, tự nhiên hoang sơ, hùng vĩ, trong khi hình ảnh của con người bé nhỏ, không có gì đặc biệt.
- Tuy nhiên, điều này lại đối lập với tầm vóc của con người lao động bình thường, một cách không ngờ, họ trở nên vĩ đại, lớn lao và phi thường.
=> Dòng sông và con người phản chiếu lẫn nhau để khám phá những vẻ đẹp độc đáo của mỗi cá nhân.
b. Quá trình sống, ngoại hình
* Quá trình sống:
- Ông lái đò quê ở Lai Châu, đã lái thuyền trên dòng sông Đà suốt hơn 10 năm. Trải qua những năm tháng gian khổ, đôi bàn tay của ông đã trở nên vững chắc và trở thành một thủy thủ tài ba: “Trên dòng sông Đà, ông đã đi lại hơn 100 lần, và chính ông đã cầm lái trên 60 chuyến.”
- Ông là một con người trải nghiệm, là linh hồn của cuộc sống trên sông Đà, ông hiểu biết về dòng sông như chính bản thân mình. Đối với người lái đò sông Đà, dòng sông này là nơi ông ghi lại những ký ức, sáng tạo ra những tác phẩm vĩ đại trong cuộc đời. Nó quen thuộc đến mức, như cách ông nhớ một bài thơ, từng từ, từng dấu chấm, dấu phẩy và cả những khoảng trống giữa dòng.
=> Nguyễn Tuân biểu hiện sự kính trọng của mình đối với người lái đò thông qua những hình ảnh so sánh tinh tế, cuộc sống của ông lão, đơn giản nhưng cũng rất đặc biệt.
* Vẻ ngoại:
- Là một ông lão 70 tuổi với mái tóc bạc phơ. Đầu bạc phơ nằm trên một thân hình cao to, gọn gàng nhưng cũng đầy sức mạnh, với những vẻ sừng, bãi bồi và đôi cánh tay trẻ trung. Ánh mắt của ông sáng lòa, tiếng nói lớn như tiếng thác nước trước mặt đá sỏi sông. Hai chân vững vàng như lúc nào cũng kẹp chặt một chiếc cần lái trong tưởng tượng, tay ông dài mảnh mai. => một con người vượt qua sóng gió, đối mặt với thử thách là vẻ đẹp của người lao động anh dũng giữa cuộc sống hàng ngày.
- Ông lái đò được tác giả mô tả bằng những cảm nhận phong phú từ các giác quan, sự cảm hứng của một nghệ sĩ và bằng ngôn từ phong phú, sáng tạo để đưa người đọc vào cuộc sống của những người sinh sống bên bờ sông Đà.
c. Tính cách, phẩm chất
Ông thủy thủ lái đò – nhân vật tài năng, gan dạ vượt trội
- Nhiệm vụ hàng ngày của ông là đối mặt với những thách thức từ thác nước, đá vật, và vượt qua cả thủy thần hung ác. Sử dụng kinh nghiệm của mình, ông xử lý những tình huống nguy hiểm một cách khôn ngoan, quyết đoán, dũng cảm, và kỳ diệu.
- Tác giả đã tạo ra hình ảnh của người lái đò, trong trận chiến với dòng sông Đà dữ dội, hung ác, quỷ quyệt, để làm nổi bật vẻ đẹp của người lao động bình thường: “Tôi muốn ghi lại hình ảnh chiến đấu khốc liệt của thủy thủ lái đò trên mặt trận Sông Đà, trên một đoạn thời gian tham gia trận chiến trên sông Đà.”
* Tương quan lực lượng: ban đầu có vẻ như đây là cuộc chiến không đều
- Mặt này là thiên nhiên mênh mông, dữ dội và đầy nguy hiểm với sức mạnh thần thánh, có sóng nước reo hò, quyết liệt đánh lật con thuyền, có những thạch trận với ba lớp đầy hiểm nguy được bao bọc bởi những tảng đá ngược dòng, lộn xộn và nguy hiểm.
- Đối diện là con người bé nhỏ, không có sức mạnh phi thường, vũ khí duy nhất trên tay chỉ là một cây chèo trên một con thuyền đơn độc, không chỗ trốn tránh.
* Trận chiến: chia thành 3 giai đoạn:
- Gặp phải thạch trận đầu tiên:
- Đá sông tạo thành thạch trận, mở ra năm lối ra: bốn cửa tử và một cửa sinh.
- Những tảng đá oai vệ, uy nghiêm. Sóng nước vang lên vang dậy, xô vào gãy vụn cây chèo. Thác nước sông Đà dùng mưu mô xảo quyệt đến mức như quân thù liều mạng xâm phạm tận cùng con thuyền, đẩy cản, đâm vào thân, vào thuyền.
- Dù ông lái đò đã bị thương vẫn kiên quyết nắm chặt cây chèo, hay chân cố kẹp chặt cuống lái, mặt méo mó đi nhưng tiếng lệnh vẫn ngắn gọn, tỉnh táo. Ông lái đò thật sự là một chiến binh, một chỉ huy kiên cường, dũng cảm.
- Tiếp tục với thạch trận thứ hai:
- Đá sông thêm nhiều cửa tử, cửa sinh, bố trí lệch sang bờ hữu ngạn. Dòng thác hùng mạnh hồi hộp trên sông, bám lấy thuyền rồi hướng vào nhóm cửa tử.
- Ông đò “lên thác sông Đà phải lên đến cùng như lên hổ”.
Ông “nắm chặt bờm sóng, đúng kỹ thuật rồi ông đò vặn cương lái mà lái mạnh mẽ một đường chéo về phía cửa đá”. Nhiều năm chinh chiến, ông đò am hiểu binh pháp của thần sông, thần đá ở đây, do đó ông lão đã sáng tạo chiến thuật của mình để đoạt chiến thắng cuối cùng. “Thì ông tránh và nhảy lên, ông đè sấn chặt đôi ra để mở lối đi.” Ông đã chiến đấu với tướng đá, quân đá thạch trận sông Đà như một dũng sĩ anh hùng giữa cuộc sống hàng ngày.
- Tiếp theo là trùng vi thạch trận thứ ba:
- Bên phải, bên trái đều là con đường tử, con đường sống ở giữa bọn đá hậu vệ.
- Ông lái đò biểu diễn với sự mạnh mẽ, điều luyện khi chèo lái con thuyền: “Vút, vút, cửa ngoài, cửa trong lại cùng thuyền như một mũi tên tre chạy qua nhanh hơn nước, vừa chạy vừa tự động lái được, trượt được.”
- Nguyễn Tuân đã đưa ra một so sánh độc đáo và chính xác, tạo ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả đó là hình ảnh người lái đò và người lái xe lao xuống dốc đèo. Người lái xe khi nguy hiểm vẫn còn phanh tay để cản, có thể tiến hoặc lùi nhưng đối với người lái đò bây giờ không còn đường lùi “Thuyền lao xuống thác không có phanh gì cả, chỉ còn lao đi, không lùi lại, nếu thuyền lao trúng tim luồng nước thì thuyền quay ngang úp xuống chứ không lùi được gì cả”.
=> Trong trận thủy chiến, ông lái đò như một tướng quân tài ba, phát huy toàn bộ sự linh hoạt và sáng tạo của mình. Vượt qua ba trận thạch trận với rất ít cửa sinh, ông lái đò đã thành công trong việc phá vỡ trùng vi thạch trận này để đạt được chiến thắng cuối cùng.
=> Bằng cách mô tả ông lái đò, Nguyễn Tuân muốn truyền đạt một triết lý, một thông điệp: “Trong thế giới tàn bạo, dữ dội và đầy cạm bẫy, con người vẫn dũng cảm, vẫn có đủ kinh nghiệm để tìm lại con đường bình yên bằng sự trí tuệ và kinh nghiệm tuyệt vời của mình.”
- Ông lái đò – một nghệ sĩ giữa dòng sông Đà
- Mặc dù trận thủy chiến gay go, khó khăn, nhưng bằng tài năng và trí dũng của mình, ông lái đò đã vượt qua mọi thử thách để trở về với cuộc sống yên bình. “Khi đó thác đã hết, dòng sông cong mình vào một bến cát có hang đá… sông lại trở nên yên bình… đêm đó nhà lái đò đốt lửa trong hang đá, nấu cơm lam và trò chuyện về cá anh vũ, cá dầm xanh…”
- Sau những gian nan và khó khăn, ông lái đò trở về với những giây phút yên bình, lãng mạn, quên đi những nguy hiểm đã trải qua, quên đi những thời khắc đối mặt với nguy hiểm. Ông lái đò sông Đà mang trong mình tinh thần của một nghệ sĩ: ung dung, tự do, tự tại. Ông là một cao thủ, đồng thời cũng là một “tao nhân”.
=> Khi viết về người lái đò sông Đà, Nguyễn Tuân hiện lên với cảm hứng lãng mạn đầy sáng tạo. Cảm hứng này thấm sâu và lan tỏa trong những câu văn viết về cuộc sống thực, về con người thực. Cảm hứng lãng mạn này được thể hiện qua lời văn tinh tế, đặc biệt khi viết về người lao động, tạo nên một khúc ca rực rỡ, hào sảng về cuộc sống lao động.
Dàn bài về hình tượng người lái đò sông Đà - Mẫu 11
1. Khởi đầu
- Giới thiệu về tác giả Nguyễn Tuân
- 10/7/1910 - 28/7/1987
- Ông là người Hà Nội gốc, sinh ra ở Hàng Bạc và quê gốc ở xã Nhân Mục, huyện Hoàn Long nay là phường Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội
- Ông sinh ra trong một gia đình truyền thống hiếu học, thuần nho nhưng trong thời kỳ Hán học đã suy tàn
- Đoạn trích “Người lái đò sông Đà” được lấy từ tập tùy bút “Sông Đà” sau chuyến đi thực tế vùng Tây Bắc.
2. Thân bài
- Lai lịch: Tác giả đã không nói đến nguồn gốc, chỉ tập trung vào hình ảnh một người lái đò độc lập
- Ngoại hình: Không đề cập đến khuôn mặt, chỉ tập trung vào việc miêu tả vẻ mạnh mẽ của một người lao động với tay dài, chân vững vàng,...
- Công việc: Là người lái đò trên sông Đà, hàng ngày đối diện với sự sống và cái chết, đấu tranh với thủy quái đáng sợ.
- Ông không chỉ dũng cảm mà còn đam mê nghề nghiệp của mình. Dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, dù bị thương ông vẫn “chịu đựng vết thương”, tay “cầm chặt mái chèo”, chân “kẹp chặt cuống lái”.
- Ông còn là người giàu kinh nghiệm trong nghề. Người lái đò này biết rõ từng dòng nước, mỗi vị trí đá bởi ông đã đi qua đây hàng trăm lần, đã đối mặt với vô số nguy hiểm.
- Là người gan dạ, thông minh trong mỗi trận đấu.
- Trong trận thạch đầu tiên: Ông giữ bình tĩnh khi đối mặt với thác nguy hiểm. Ông chịu đựng vết thương, giữ trí tỉnh để chỉ huy trận đấu
- Sau khi vượt qua trận chiến đầu tiên, ông không có thời gian nghỉ ngơi mà phải thay đổi chiến thuật ngay lập tức đối đầu với trùng vi thứ hai. Nhờ kinh nghiệm của mình, ông “hiểu rõ chiến thuật của thần sông, thần đá, ông nắm bắt quy luật đánh phản công của lũ đá ở ải nước”.
- Là người nghệ sĩ
- Mặc dù gặp nguy hiểm nhưng ông không muốn đi trên những dòng sông êm đềm mà thích thách thức những con sông nguy hiểm, nhiều thác ghềnh dữ dội.
- Chỉ cần vượt qua nguy hiểm, ông sẽ quay trở lại cuộc sống thường nhật, thưởng thức bữa cơm ấm áp, đi săn tìm những món ngon như cá dầm xanh, cá anh vũ,...
3 Tổng kết
- Nhận định cá nhân về hình ảnh người lái đò sông Đà.
- Đại diện cho người lao động miền Tây Bắc trong thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội.
- Là biểu tượng của sự kiên cường và nghệ sĩ tài ba, đã trải qua nhiều gian khổ và nguy hiểm.
- Đây là tác phẩm tùy bút đã vẽ nên vẻ đẹp mạnh mẽ và trữ tình của thiên nhiên Tây Bắc.
- Trong vẻ hùng vĩ của thiên nhiên, điểm nhấn là hình ảnh của người lao động bản lĩnh, sẵn lòng thách thức và chiếm đoạt thiên nhiên.
- Phong cách nghệ thuật của tác giả Nguyễn Tuân, những kỹ thuật nghệ thuật mà tác giả đã áp dụng trong tác phẩm “Người lái đò sông Đà”
Lập dàn ý về hình tượng người lái đò sông Đà - Mẫu 12
Phần I: Khai mạc
- Tác giả: Nguyễn Tuân – Một danh tác về văn học tùy bút. “Người lái thuyền trên sông Đà” là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của ông, với hình ảnh độc đáo của người lái thuyền trước mặt thiên nhiên.
- Tác phẩm: Nói về vẻ đẹp hoang sơ lẫn trữ tình của dòng sông Đà và khen ngợi sự giản dị, kì diệu của người lái thuyền trên dòng sông.
=> Dù chỉ là một người lao động không tên tuổi, đơn giản và khiêm nhường, người lái thuyền trên sông Đà vẫn có thể vượt qua dòng sông dữ dằn bằng những phẩm chất tốt đẹp của mình
Phần II: Phát triển
1. Tổng quan
- Tác phẩm được xuất bản trong tập văn học tùy bút “Sông Đà” (1960), ra đời trong chuyến đi thực tế của nhà văn đến vùng Tây Bắc.
- Trong hành trình đến Tây Bắc, ông bị ấn tượng bởi vẻ đẹp hoang sơ, uy nghiêm của cảnh đồng quê và những giá trị tinh thần quý báu của người dân nơi đây
- Tác phẩm nhấn mạnh vào hình ảnh người lái thuyền trên sông Đà, vẽ lên bức tranh về cuộc sống của con người trong vùng núi Tây Bắc, với tính cần cù, dũng cảm và tài nghệ nghệ sĩ.
2. Phân tích nhân vật người lái thuyền
Tổng quan:
- Là một lao động kiên cường, trải qua nhiều khó khăn, có nhiều phẩm chất như can đảm, thông minh,…
- Được tác giả đặt vào tình huống khó khăn, nếu không biểu hiện đúng lúc những phẩm chất đó, sẽ phải chịu mất mạng
- Là cuộc đấu tranh gay go, nguy hiểm diễn ra qua nhiều thời kỳ, mỗi lần đối mặt với sự nguy hiểm, thách thức từ đối thủ lại càng lớn
3. Hình tượng người lái thuyền qua các trận đấu giữa những tảng đá
- Các trận đấu giữa những tảng đá đầu tiên và thứ hai
- Nguy hiểm tràn lan với những đám đá nhô lên trên sóng, những mặt đá dường như đều trơ trọi, nhăn nhúm như mặt nước ở đây, những khối đá ngăn cản ngang sông đe dọa cuộc sống của con thuyền
- Người lái đò phải sử dụng cả hai tay cầm chặt mái chèo để tránh bị sóng trận địa hất tung lên
- Mặc cho những đòn đá hiểm nguy nhất từ sông Đà, ông lão vẫn giữ bình tĩnh, không hề hoảng sợ. Ông ấy trở nên bình tĩnh và mưu trí như một vị chỉ huy
- Vượt qua những vết thương để tiến lên trong cuộc chiến với tảng đá
- Vòng thứ ba:
- Với cửa nhỏ hơn và luồng nước chết bên cả hai bờ
- Người lão đã chủ động tấn công: Đẩy thuyền thẳng vào, đâm thủng cửa giữa. Chiếc thuyền mạnh mẽ vượt qua các vùng nguy hiểm
- Cuộc chiến giữa con người và tự nhiên là cuộc đấu không đồng đều khi so sánh với sức mạnh của dòng sông như một con quái vật, nhưng người lái đò chỉ có một chiếc mái chèo, một chiếc thuyền và không có đường trở về. Tuy nhiên, chiến thắng cuối cùng vẫn thuộc về người lái đò, khiến cho đám tảng đá phải nhượng bộ
4. Hình tượng người lái thuyền trong suốt tác phẩm:
- Hình ảnh người lái thuyền trong tác phẩm biểu hiện cho bản tính của con người, mặc dù nhỏ bé, khiêm tốn nhưng vẫn vượt qua được sức mạnh kỳ diệu của thiên nhiên.
- Điểm nổi bật, độc đáo nhất ở người lái thuyền trên sông Đà là phong thái của một nghệ sĩ tài ba, khả năng của ông đã đạt đến trình độ tinh xảo và xuất chúng.
- Chỉ cần một chút không chính xác cũng có thể khiến con người phải trả giá bằng cả mạng sống của mình
- Ông lái thuyền vừa hiểu biết về dòng sông, vừa am hiểu về quy luật của những tảng đá nơi đây, và cũng hiểu biết về bí quyết của dòng sông và tảng đá.
- Kết thúc trận đấu, ông luôn bình tĩnh, thanh thản như chưa từng trải qua những thách thức: những sóng thác vẫn tan biến trong trí nhớ
=> Giống như những nghệ sĩ đích thực, sau khi dốc hết sức để sáng tác, ít ai tự ca ngợi về công lao của mình. Đò anh hùng có lẽ dễ nhận thấy, nhưng khi nhìn vào người lái đò tài hoa, chỉ có Nguyễn Tuân.
III. Kết thúc
Hình ảnh Người lái đò sông Đà là biểu tượng của con người đối mặt với vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên. Tình yêu sâu sắc với quê hương, niềm tự hào về dân tộc và đất nước Việt Nam được Nguyễn Tuân thể hiện qua tác phẩm.