Phân tích phần kết Hồn Trương Ba da hàng thịt của Lưu Quang Vũ tổng hợp 7 mẫu cực hay kèm gợi ý cách viết, được biên soạn để giúp các em học sinh tự học, mở rộng kiến thức và nâng cao kỹ năng viết văn.
TOP 7 bài phân tích phần kết Hồn Trương Ba da hàng thịt cực hay dưới đây sẽ là nguồn hỗ trợ cho các bạn học sinh trong việc trau dồi kiến thức và hoàn thiện bài văn khi ôn tập và làm bài kiểm tra.
Tóm tắt cấu trúc phân tích đoạn kết Hồn Trương Ba da hàng thịt
Phân đề số 1
I. Khởi đầu:
- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm và vấn đề cần phân tích.
II. Nội dung chính:
* Tóm tắt nội dung chính:
- Trương Ba là một người đàn ông hiền lành, chăm chỉ, khéo léo, thích làm vườn, uống trà, và rất giỏi chơi cờ.
- Biến cố xảy ra khi Nam Tào và Bắc Đẩu vô tình gạch nhầm tên Trương Ba trong sổ tử, khiến ông phải chết oan.
- Đế Thích thương xót Trương Ba và tiếc bạn cờ, nên đã thỏa thuận cho Trương Ba sống lại, nhập hồn vào xác anh hàng thịt mới chết.
- Bi kịch bắt đầu khi tâm hồn thanh cao của Trương Ba gặp phải xác đồ tể, khiến ông phải sống trong một thân xác khác thường.
=> Điều này mang đến rắc rối và đau khổ cho cả hai gia đình, vợ con của Trương Ba, dẫn đến sự tan nát của mọi thứ.
- Vì quá bực bội và khổ sở khi phải đối mặt với xác thịt mà Trương Ba căm ghét, ông đã rơi vào một cuộc tranh cãi dữ dội với cái xác.
=> Trương Ba nhận ra rằng mình đang mất kiểm soát với những thú vui và ham muốn của xác thịt. Điều này được xác thịt chỉ ra bằng cách mỉa mai, khích bác, và đưa ra lý lẽ sắc bén, khiến ông đau khổ và tuyệt vọng.
- Những lời bộc bạch của con dâu đã đánh thức Trương Ba khiến ông hoàn toàn tỉnh táo.
=> Cuối cùng, Trương Ba quyết định rời bỏ xác thịt và biến mất mãi mãi, dù Đế Thích cố gắng níu kéo để ông nhập vào xác của cu Tị. Tuy nhiên, Trương Ba từ chối và mong cho cu Tị được sống lại, còn ông sẽ tan biến vĩnh viễn.
* Ý nghĩa của cái kết:
- Việc Trương Ba ra đi vĩnh viễn cũng là cách để ông 'sống', sống trong trái tim của những người ở lại.
- Giải quyết mọi mâu thuẫn trong gia đình ông, giải thoát mọi người khỏi nỗi đau khổ.
- Việc ông ra đi để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng người thân về một người chồng, người cha, người ông hiền lành, sống trong sạch, thanh cao, giỏi chơi cờ, tỉ mẩn, khéo léo.
=> Trương Ba không chỉ để lại những kỷ niệm đẹp, mà ông còn là một tấm gương đạo đức sáng ngời cho con cháu, truyền bá những tư tưởng tốt đẹp, trở thành người kế thừa những giá trị đó suốt đời sau.
- Cái kết này cũng khẳng định một sự thật rằng con người không thể sống hồn một nẻo, xác một đằng. Sống thật sự chỉ khi xác và hồn hợp nhất, hoà hợp với nhau.
- Hành động nhường lại cơ hội sống cho cu Tị của Trương Ba là minh chứng cho sự cao thượng và lòng bao dung của ông.
- Lời đề nghị của Đế Thích cho Trương Ba nhập vào xác của cu Tị cũng là một tình tiết nhân văn, thể hiện cuộc chiến giữa tinh thần cao quý và nhân cách với thân xác, cuối cùng là nhân cách chiến thắng, giữ lại những giá trị đạo đức tốt đẹp, thể hiện khát khao hoàn thiện phẩm giá của con người qua các thế hệ.
III. Kết luận:
- Đưa ra cảm nhận về phần kết của câu chuyện
Dàn ý số 2
1. Khởi đầu:
- Về tác giả Lưu Quang Vũ: là một trong những nhà soạn kịch tài năng của văn học nghệ thuật hiện đại Việt Nam.
- Vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt là một tác phẩm nổi tiếng của Lưu Quang Vũ, viết năm 1981.
- Đề cập yêu cầu đề bài:
2. Nội dung chính:
- Trương Ba là người tốt bụng, thanh cao, bị buộc phải nhập hồn vào xác thịt thô lỗ, rơi vào tình cảnh bi kịch → quyết định trả lại xác để giữ vẹn bản ngã.
- Miêu tả phần kết của vở kịch:
- Kết thúc vở kịch, Trương Ba đã qua đời, nhưng hồn ông vẫn còn tồn tại, “ở giữa màu xanh của vườn cây, Trương Ba luôn hiện diện”, và ông đã dành những lời chân thành, ấm áp với vợ: “Tôi ở đây với bà, ngay bên cạnh bà, trên bậc cửa nhà ta... Tôi không cần sử dụng thân ai khác, tôi vẫn đây, trong vườn nhà ta, trong những điều tốt lành của cuộc sống, trong từng trái cây được chăm sóc kỹ lưỡng…”.
- Cu Tị đã sống lại và ngồi cùng với cái Gái trong khu vườn. Cái Gái “Lấy hạt na vùi xuống đất…” cho nó nảy mầm thành cây mới. Ông nội tớ đã nói vậy. Những cây sẽ tiếp tục phát triển lớn mạnh mãi mãi…”
- Ý nghĩa:
- Những lời của Trương Ba có thể là sự bất tử của linh hồn trong cuộc sống, trong tâm trí con người. Điều này nhấn mạnh sự cao thượng của Trương Ba và tư tưởng nhân văn sâu sắc của vở kịch.
- Hình ảnh cái Gái ăn quả na và vùi hạt xuống đất:
- Biểu tượng cho sự tiếp nối những truyền thống tốt đẹp ( “Ông nội tớ bảo vậy”) là nhân cách của Trương Ba. Biểu tượng cho sự sống bất tử của những giá trị tinh thần cao đẹp mang tính nhân văn (“mãi mãi”). Khẳng định niềm tin vào sự thắng lợi của điều tốt lành và đẹp đẽ.
- Ý nghĩa của cuộc sống đôi khi không nằm ở sự tồn tại sinh học mà chính là sự hiện diện của người đã khuất trong tâm tư, nỗi nhớ, tình yêu của những người còn sống. Vẻ đẹp tâm hồn sẽ tồn tại mãi mãi, bất diệt hơn cả sự sống của thể xác.
- Đây là một đoạn kết đầy chất thơ, sử dụng ngôn từ tình cảm và tượng trưng về sự sống nảy nở ( “ vườn cây rung rinh ánh sáng, hai đứa trẻ cùng ăn quả na rồi gieo hạt xuống đất để nó mọc thành cây mới). Đó là bài hát ca ngợi sự sống, ca ngợi những giá trị nhân văn mà con người luôn cố gắng đạt được và bảo vệ.
- Tác giả muốn truyền tải thông điệp về cuộc sống: sự sống thực sự có ý nghĩa khi con người sống tự nhiên, hài hòa giữa thể xác và tâm hồn. Hạnh phúc của con người là chiến thắng bản thân, chiến thắng sự dung tục, hoàn thiện nhân cách và đạt đến những giá trị tinh thần cao quý.
3. Kết bài
- Đưa ra khái quát vấn đề
- Rút ra bài học cho bản thân
Dàn ý số 3
1. Mở đầu:
- Giới thiệu về tác giả Lưu Quang Vũ
- Giới thiệu về tác phẩm Hồn Trương Ba, da hàng thịt
- Đặt ra vấn đề
2. Nội dung chính:
Đoạn kết của vở kịch 'Hồn Trương Ba, Da Hàng Thịt' không chỉ là giải quyết xung đột mà còn thể hiện tư tưởng tình cảm của tác giả. Trước màn kết là cảnh 7 với 3 xung đột rất kịch tính giữa hồn và xác, hồn và người thân, hồn và Đế Thích để chọn cách sống: nhập vào một hình hài khác để tiếp tục hoặc phải chết hẳn. Cuối cùng, Đế Thích đã cho phép hồn Trương Ba được chết hẳn. Hồn yêu cầu mọi người sang nhà chị Lụa báo tin Cu Tị được sống lại, còn mình quyết định chết để trả lại xác anh hàng thịt. Trước khi ra đi, hồn Trương Ba đã dặn dò vợ con.
Đoạn kết diễn ra trong khung cảnh 'vườn cây rung rinh ánh sáng', nơi gắn bó với con người Trương Ba, tinh thần Trương Ba. Nơi lưu giữ những hồi ức đẹp về một Trương Ba hiền lành, trong trẻo. Trong lòng người thân vẫn được vun xới để chan hoà, ấm áp. Cu Tị hồi sinh và mẹ con đoàn tụ, đứa bé ôm chầm lấy mẹ, người mẹ vuốt ve đứa con. Đây là hạnh phúc trong trẻo, cảm động mà Trương Ba đã mang đến cho mẹ con chị Lụa - một Trương Ba luôn quan tâm đến những người xung quanh.
Trương Ba xuất hiện qua lời dẫn chuyện 'giữa màu xanh cây vườn... chập chờn xuất hiện', nói với vợ: 'tôi vẫn ở liền ngay bên bà đây, ngay trên bậc cửa nhà ta, trong ánh lửa bà nấu cơm, con dao bà dãy cỏ... Không phải mượn thân ai cả, tôi vẫn ở đây trong vườn cây nhà ta, trong những điều tốt lành của cuộc đời, trong mỗi trái cây cái gái nâng niu'. Đây là lời văn, lời nói thấm đẫm cảm xúc thương yêu, gần gũi bên những người thân, là hạnh phúc của Trương Ba khi được sống là chính mình, sống có ích trong cuộc đời. Đoạn văn thể hiện lời nói của Trương Ba, một người nhân hậu, vị tha, chất trữ tình, chất thơ trong kịch của Lưu Quang Vũ.
Trong những đoạn đối thoại trước với xác và Đế Thích, lời lẽ căng thẳng, châm chích. Trong màn kết, lời thoại của Trương Ba dịu dàng, tình cảm hơn, thoải mái hơn.
Qua lời thoại của Trương Ba, độc giả thấy rõ ràng: mặc dù hồn Trương Ba không còn thân xác, chỉ là cái bóng chập chờn mờ ảo, nhưng sự hiện diện của Trương Ba lại trở nên nhiều nhất, thường trực nhất. Hơn nữa, Trương Ba xuất hiện qua đoạn đối thoại giữa cái gái và Cu Tị: 'cây na này, ông nội tớ trồng đất', hành động của nó vùi hạt na xuống đất để 'cho nó mọc thành những cây mới. Ông nội tớ bảo vậy. Những cây mà nối nhau sẽ đc lớn khôn mãi mãi'. Hình ảnh này biểu thị sự nối tiếp, sinh tồn bất tử của hồn Trương Ba, những cây lớn khôn mãi mãi sẽ mang hình ảnh của một ông nội Trương Ba hiền lành, chăm chỉ và rất yêu thương con trẻ. Dù ông nội đã khuất về thể xác nhưng trong lòng con, ông vẫn sống bất tử, trường tồn về tâm hồn.
Đoạn kết của vở kịch 'Hồn Trương Ba, Da Hàng Thịt' tiếp tục tóm tắt triết lí về nhân sinh. Ý nghĩa sự sống thường không nằm ở sự tồn tại vật chất mà chính là sự hiện diện trong suy nghĩ, trong nỗi nhớ của những người còn sống. Vẻ đẹp của tâm hồn tồn tại lâu dài và bất diệt hơn cả thể xác. Tâm hồn cao thượng của Trương Ba vẫn hiện diện trong nỗi nhớ, trong mỗi cuộc sống đang tồn tại.
'Tác phẩm chân chính không kết thúc ở trang cuối cùng'. Vở kịch 'Hồn Trương Ba, Da Hàng Thịt' kết thúc nhưng triết lí sống sâu sắc, giá trị nhân văn vẫn rực sáng. Nhân cách cao đẹp của con người sẽ luôn được ghi nhớ trong lòng độc giả. Sống làm người, sống đúng chính mình và theo đuổi những giá trị quý giá, sự sống có ý nghĩa khi con người được sống tự nhiên, hài hoà giữa thể xác và tâm hồn. Hạnh phúc của con người là chiến thắng bản thân, vượt qua sự dục vọng vật chất, hoàn thiện nhân cách và hướng tới những giá trị tinh thần cao quý.
Cách giải quyết kết thúc của vở kịch thể hiện tài năng của Lưu Quang Vũ, phù hợp với hoàn cảnh và logic phát triển của tình huống kịch, của nhân vật trong kịch.
Khái quát và mở rộng vấn đề.
3. Kết bài: - Khái quát, mở rộng vấn đề.
Gợi ý phân tích cảnh kết của vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt
a. Màn kết cảnh VII của vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” là hình ảnh gì?
- Bối cảnh là khu vườn của Trương Ba, nơi Trương Ba thể hiện những hình ảnh quen thuộc trong gia đình: “Lửa bếp nấu cơm, con dao gặt cỏ, cầu ao vớt gạo, trong từng quả trái con Gái cưng chiều”.
- Cu Tị sống lại và ngồi cùng con Gái trong khu vườn. Con Gái “Gieo hạt na xuống đất… để nó trở thành cây mới. Ông nội tớ nói thế. Những cây sẽ tiếp nối nhau và lớn dần. Vĩnh viễn…”
b. Ý nghĩa của đoạn này là gì?
- Đoạn kết thể hiện tinh thần lạc quan rất sâu sắc của vở kịch. Dù Trương Ba đã khuất nhưng hình ảnh của ông vẫn sống mãi, bởi ông đã có một nơi để tái sinh, chính là trong trái tim của những người thân yêu.
- Tác giả truyền tải thông điệp về ý nghĩa của cuộc sống: sống thật sự là khi con người tự nhiên, hài hòa giữa thể xác và tâm hồn. Hạnh phúc của con người là chiến thắng bản thân, chiến thắng sự vật chất, hoàn thiện nhân cách và hướng tới những giá trị tinh thần cao quý.
Phân tích đoạn kết vở kịch Hồn Trương Ba da hàng thịt - Mẫu 1
“Một tác phẩm thật sự không kết thúc ở trang cuối cùng”; ngược lại, một tác phẩm thật sự sẽ luôn tồn tại và gợi nhắc những ý nghĩa sâu sắc trong lòng độc giả. Hồn Trương Ba da Hàng thịt của nhà viết kịch nổi tiếng Lưu Quang Vũ đã để lại cho khán giả những suy nghĩ và niềm tin tích cực về cuộc sống thông qua một cái kết rất có ý nghĩa.
Trương Ba – một người có đạo đức, hiền lành với tâm hồn trong sáng nhưng không may bị lìa đời vì lỗi của Nam Tào. Nam Tào và Đế Thích đã nghĩ ra cách để hồn ông nhập vào xác hàng thịt vừa qua đời. Dường như sự tái sinh, trở về từ cõi chết là một điều may mắn cho ông và gia đình. Thật đáng tiếc khi ông hàng thịt lại là một người thô lỗ, cục cằn. Giờ đây, mọi người khó có thể nhìn thấy sự trong sáng của linh hồn Trương Ba bên trong thân xác đã có quá nhiều tật xấu khi còn sống. Trương Ba đã gặp nhiều khó khăn và bi kịch do không kiểm soát được chính mình. Đứng trước nguy cơ mất đi nhân cách, Trương Ba đã quyết định trả lại xác cho hàng thịt và chấp nhận cái chết.
Sau cuộc thảo luận với xác hàng thịt và Đế Thích, cuối cùng Trương Ba cũng được thỏa ước. Cảnh kết thúc đầy ý nghĩa đã làm hài lòng khán giả. Trương Ba không còn cần dùng thân xác của ai để ở bên vợ con, người thân nữa. Ngay trong cuộc sống bình dị hàng ngày, ông vẫn hiện diện. Vườn cây lung linh dưới ánh sáng. Nơi đây đã từng là không gian quen thuộc của Trương Ba, là nơi ông nuôi dưỡng, chăm sóc từng mầm sống, và lưu giữ những kỷ niệm đẹp về một Trương Ba trọn vẹn cả linh hồn lẫn thể xác.
Ở góc nhà kia, hình ảnh cu Tị ôm chầm mẹ, chị Lụa vuốt ve con hiện ra... Việc Trương Ba ra đi đã mang lại sự sống mới cho cu Tị. Chị Lụa đã trải qua nỗi đau đớn tột cùng như sắp mất con yêu, nhưng nay con lại trở về khỏe mạnh, vui vẻ bên cạnh. Niềm hạnh phúc lớn lao mà Trương Ba mang lại cho hai mẹ con mang ý nghĩa rất cao quý và thiêng liêng.
Tôi ở đây bà ạ. Tôi vẫn ở bên bà, ngay trên bậc cửa nhà ta, trong ánh lửa bếp nấu cơm, cầu ao vớt gạo, trong cái cơi đựng trầu, con dao gặt cỏ... Không cần phải mượn thân xác của ai, tôi vẫn hiện diện ở đây, trong vườn cây nhà ta, trong những điều tốt đẹp của cuộc sống, và trong từng quả cây cái Gái mà tôi đã nuôi dưỡng. Lời thủ thỉ của Trương Ba đã nói lên một chân lý của cuộc đời: Sống không chỉ là sự tồn tại sinh học, quan trọng là mọi người nghĩ gì về mình khi ra đi. Tâm hồn sống mãi bất diệt, còn thể xác chỉ là vật bề ngoài. Dù không thể trực tiếp chăm sóc vườn cây hay giao tiếp với gia đình, khi chấp nhận cái chết, ông vẫn hạnh phúc vì tâm hồn vẫn nguyên vẹn, không cần mượn thân xác của ai. Ông vẫn là chính ông, là một Trương Ba trọn vẹn, đạo đức, hiền lành như ngày xưa. Những kỷ niệm đẹp về ông vẫn luôn sẽ sống mãi trong lòng mọi người.
Không chỉ vậy, trái tim nhân hậu của Trương Ba đã truyền cho con cháu nhiều giá trị đạo đức. Cái Gái đã chăm sóc từng quả na ông trồng, lấy hạt vùi xuống đất và nói: Chỗ ấy mọc thành cây mới. Ông nội tớ bảo vậy. Những cây sẽ tiếp nối nhau lớn lên. Dấu chấm lửng giữa dòng ở cuối tác phẩm như gửi gắm lòng thương nhớ, sự đồng tình với sự ra đi mãi mãi của Trương Ba. Ông chấp nhận cái chết nhưng không có nghĩa là tâm hồn ông đã tàn phai. Ngược lại, những việc làm tốt đẹp của ông vẫn được con cháu ấp ủ, phát triển. Chúng sẽ tiếp tục phát triển và nối tiếp nhau như trái na mà cái Gái đã hái và gieo trồng.
Nếu trước đây, cái Gái từ chối chấp nhận Trương Ba bên trong thân xác anh hàng thịt và thậm chí tỏ ra căm ghét, đuổi ông đi. Thì bây giờ khi Trương Ba chấp nhận cái chết, nó lại đồng ý với những gì mà Trương Ba đã để lại. Điều đó khẳng định một lần nữa chân lý cuộc sống: Chỉ khi sống thành chính mình, cuộc sống mới có ý nghĩa trọn vẹn. Không thể sống dựa vào người khác, vào những thứ không thuộc về mình. Gia đình Trương Ba dù cảm thấy trống vắng sau khi mất mát người thân, nhưng cảm thấy yên bình hơn khi không phải chấp nhận một cái gì đó bên ngoài thân, trong khi bên trong lại rỗng tuếch.
Trương Ba đã rời đi, nhưng những kỷ niệm, những dấu ấn đẹp về ông vẫn còn mãi trong lòng mọi người. Vở kịch đã kết thúc mang đến cho khán giả triết lý sống nhân văn sâu sắc, phản ánh nhân cách cao đẹp của con người: được sống tự nhiên và hài hòa với bản ngã. Hạnh phúc của con người là chiến thắng bản thân, vượt qua những vật chất để hoàn thiện nhân phẩm và tiến tới những giá trị tinh thần cao quý.
Phân tích phần kết Hồn Trương Ba da hàng thịt - Mẫu 2
Lưu Quang Vũ (1948-1988), là một nhà thơ, nhà soạn kịch nổi tiếng của văn học Việt Nam. Dù bắt đầu viết kịch muộn và chỉ sáng tác trong thời gian ngắn, Lưu Quang Vũ đã để lại cho văn học, sân khấu của đất nước khoảng 50 tác phẩm kịch nổi bật. Mỗi tác phẩm đều gợi lại trong người đọc, người xem những cảm xúc sâu sắc, phản ánh chân thực các vấn đề xã hội cùng những bài học nhân sinh, tư tưởng mới mẻ của tác giả. Hồn Trương Ba da hàng thịt là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của Lưu Quang Vũ, luôn được công diễn và yêu thích rộng rãi từ khán giả.
Trương Ba là một người đàn ông hiền lành, chăm chỉ, khéo léo, đam mê công việc chăm sóc vườn, uống trà và chơi cờ rất giỏi. Điều này đã thu hút Đế Thích, người đã trở thành người bạn thân của ông. Tuy nhiên, một sự hiểu lầm đã khiến Trương Ba bị xem là kẻ tử tế trừ khỏi sổ tử. Sau khi được tái sinh, Trương Ba phải đối mặt với những khó khăn và biến cố trong cuộc sống mới của mình, đặc biệt khi phải sống trong một xác thịt mới. Tình huống này đã đẩy ông vào cuộc sống tàn nhẫn và dẫn tới nhiều rắc rối gia đình. Tuy nhiên, cuối cùng ông đã tỉnh ngộ và lựa chọn một con đường mới cho mình.
Cái kết bi kịch nhưng thực tế là một lựa chọn hợp lý nhất để giải quyết mọi xung đột trong hai gia đình và kết thúc nỗi đau khổ của Trương Ba. Việc ông ra đi vĩnh viễn cũng là cách để ông 'sống', sống trong trái tim của những người thân yêu và bảo vệ tinh thần trong sáng của mình khỏi những cám dỗ của xác thịt. Cái kết này cũng giải quyết mọi mâu thuẫn trong gia đình ông, giúp mọi người thoát khỏi nỗi đau. Lựa chọn tử vong của ông là một hành động đạo đức và nhân văn, khi ông nhận ra rằng không thể tồn tại vì lợi ích cá nhân mà gây tổn hại cho người khác, đặc biệt là những người mà ông yêu quý. Việc ông rời đi để lại ấn tượng tốt đẹp về một người đàn ông có đức độ, sống trong sạch sẽ, thanh cao, và đặc biệt là người giỏi chơi cờ.
Trương Ba dành cơ hội sống cho cu Tị là một hành động đầy cao thượng và nhân đạo, giúp một người mẹ được ôm con vào lòng lần nữa và đứa trẻ có cơ hội sống một cuộc đời tốt đẹp. Đều thể hiện sự chiếu cố và cao thượng của Trương Ba. Lời đề nghị của Đế Thích cho Trương Ba nhập vào xác cu Tị cũng là một sự trao đổi đầy nhân văn, thể hiện sự đấu tranh giữa tâm hồn và xác thịt, cuối cùng là chiến thắng của tâm hồn và giữ lại những giá trị đạo đức.
Mặc dù Trương Ba đã rời bỏ thế gian, nhưng cái kết của các bi kịch đã mang lại sự hài lòng cho khán giả và nổi bật những tư tưởng nhân văn mà Lưu Quang Vũ muốn truyền tải trong tác phẩm. Đặc biệt là vẻ đẹp của tấm lòng cao thượng và nhận thức về ý nghĩa thực sự của cuộc sống, sự gắn kết giữa linh hồn và thân xác, và cách thức 'sống' trong trái tim của những người thân yêu.
Phân tích đoạn kết Hồn Trương Ba da hàng thịt - Mẫu 3
Trong cuộc sống, con người thường tìm kiếm hạnh phúc, an vui, và thành công xã hội. Tuy nhiên, khi theo đuổi những thứ vật chất, họ dễ dần mất đi bản thân. Sống tự do và chính mình là điều mang ý nghĩa sâu sắc, vì không ai muốn bị lệ thuộc hoặc giả dối. Trương Ba, nhân vật chính của 'Hồn Trương Ba, da hàng thịt' của Lưu Quang Vũ, đang đối mặt với bi kịch đó. Lưu Quang Vũ, nhà soạn kịch tài ba của Việt Nam, đã sáng tạo ra một tác phẩm văn học xuất sắc. Vở kịch này đã nhanh chóng thu hút sự quan tâm của khán giả bởi nó đặt ra những vấn đề triết học và nhân sinh sâu sắc. Kết thúc vở kịch là một bài thơ ngọt ngào, mang đến một cái kết đẹp cho cuộc đời của nhân vật chính.
Trong các vở kịch, phần kết luôn là điểm nhấn, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc, người xem. Có những kết bi kịch như “Vũ Như Tô” và “Bắc Sơn” của Nguyễn Huy Tưởng; có những kết thúc đầy nặng nề như “Bao giờ sông cạn” của nghệ sĩ Hạnh Thúy; và cũng có những kết dịu dàng, thơ mộng như “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”. Trương Ba trong vở kịch này là một nhân vật đầy tình cảm, sống bằng nghề làm vườn và luôn yêu thương mọi người. Câu chuyện của Trương Ba dẫn dắt người xem đi sâu vào suy nghĩ về nhân vật này.
Sau khi nhận thức được sự tha hóa của bản thân, hồn Trương Ba quyết định chống lại bằng cách rời khỏi thân xác và sống độc lập, không phụ thuộc vào xác thịt. Khát vọng sống đúng với bản chất đã đưa Trương Ba đến quyết định cao thượng đau đớn nhưng đáng kính. Trương Ba chấp nhận cái chết để linh hồn được trong sạch, vẹn nguyên, không nhập vào xác của bất kỳ ai. Sau khi Trương Ba ra đi, cuộc sống trở nên bình yên và hạnh phúc.
Màn kết của vở kịch tạm biệt linh hồn Trương Ba trong không gian xanh của vườn, cửa nhà, và trong tâm trí những người thân sau khi Trương Ba ra đi. Lưu Quang Vũ đã dẫn dắt người đọc vào bức tranh thiên nhiên tươi đẹp như thơ, như cổ tích. Khu vườn mà Trương Ba đã chăm sóc tràn ngập yêu thương và kỉ niệm về một con người tốt bụng, tồn tại sâu trong lòng người. Cu Tị ôm mẹ trong cảnh ấm áp là hình ảnh đáng yêu, toát lên tình mẹ con. Trương Ba đã đền đáp bằng cách cầu cho cu Tị được sống lại, vì mất con là điều không thể chấp nhận được đối với người mẹ. Sau khi Trương Ba ra đi, cuộc sống trở lại bình yên, đầy tình người và hạnh phúc.
Nghe thấy lời gọi của vợ, Trương Ba trở về trong lòng người vợ yêu thương. Hình ảnh Trương Ba hiền lành, đáng yêu trở lại trong lòng người vợ. Lời gọi của người vợ mang lại hình ảnh ấm áp của cuộc sống gia đình. Trương Ba vẫn là người chồng làm vườn của ngày xưa, để lại nhiều kỉ niệm trong lòng người. Hình bóng của Trương Ba vẫn sống mãi trong tình thương của những người thân. Sau khi Trương Ba ra đi, hình ảnh của ông vẫn hiện hữu trong mọi góc nhìn của người thân.
Trong câu chuyện của Cái Gái với Cu Tị, hình bóng của Trương Ba vẫn hiện hữu. Cái Gái kể về cây na mà 'Ông nội tớ trồng đấy! Quả to mà ngon lắm! Ta ăn chung nhé!'. Cây na là biểu tượng của những điều tươi đẹp, xanh tốt mà Trương Ba để lại trong cuộc đời. Quả na mà hai người ăn chung thể hiện sự sẻ chia, đồng cảm, là những bài học quý giá mà Trương Ba đã dạy cho đứa cháu yêu thương để đời sau Cái Gái trưởng thành trở thành người có ích. Trong ký ức của đứa cháu, ông nội vẫn là một người hiền lành, đầy nghĩa tình và thân thiện như ngày xưa. Cái Gái gieo hạt na 'Cho nó mọc thành cây mới', để nó 'nối nhau mà lớn lên mãi mãi' như lời dặn của ông nội dung dị ngày nào. Với đứa cháu, những ký ức về ông vẫn nguyên vẹn, tươi đẹp, và vẫn sống mãi trong lòng.
Màn kết với sắc thơ sâu lắng đã mang lại cảm xúc nhẹ nhàng cho một vở kịch bi kịch, đồng thời Lưu Quang Vũ cũng gửi đi thông điệp về sự chiến thắng của cái Thiện, cái Đẹp, của sự sống đích thực trên cõi đời này. Tường thuật lại hành trình của hồn Trương Ba từ bi kịch sống trong thân xác anh hàng thịt đến quyết định đau đớn nhưng sáng suốt, Lưu Quang Vũ đã thể hiện tài năng trong việc dựng tình huống, xử lý tình huống kịch của mình. Đồng thời, người đọc được thấy vẻ đẹp nhân hậu, sáng suốt, lòng tự trọng và ý thức cao độ về ý nghĩa đích thực của cuộc sống trong Trương Ba. Nhân vật của Lưu Quang Vũ đã chọn cái chết để hình ảnh đẹp của mình mãi tồn tại trong tâm tưởng mọi người, qua đây, Lưu Quang Vũ truyền tải một quan niệm nhân sinh sâu sắc: Được sống là đáng quý, nhưng được sống là chính mình thì lại càng quý giá hơn. Đấu tranh chống lại sự giả tạo và trần tục, bảo vệ quyền sống đích thực cùng khát vọng hoàn thiện nhân cách là cuộc đấu tranh chính nghĩa và cần thiết.
Kết thúc vở kịch 'Hồn Trương Ba, da hàng thịt' đã để lại ấn tượng ngọt ngào trong lòng người. Rõ ràng khát vọng sống chính mình, không giả tạo, không phải làm ra vỏ bọc để rồi chết trong hình hài của một bản sao dị dạng. Trong cuộc sống, có lúc chúng ta ước mình giống như một ai đó mà chúng ta thần tượng, rồi chán nản khi nhận ra thực tại của mình, sau đó đổ lỗi cho số phận. Nhưng chúng ta quên rằng được sống là chính mình mới thực sự đáng quý. Mỗi người là một sắc màu, một mảnh ghép của cuộc đời. Mỗi người mang đến cho đời một ý nghĩa, một hương sắc riêng biệt để khu vườn cuộc đời thêm phong phú. Đừng bao giờ để mất đi hương sắc của chính mình rồi mượn màu của người khác. Con ốc nào mượn hình dạng mà không đau khổ?
Ý nghĩa của kết thúc 'Hồn Trương Ba, da hàng thịt'
Trích đoạn từ 'Hồn Trương Ba, da hàng thịt' nêu lên sự đối đầu cơ bản của vở kịch (giữa linh hồn và thân xác) đạt đến đỉnh cao: Sau vài tháng, hồn ông Trương Ba ngụ trong thân xác anh hàng thịt, nhân vật hồn Trương Ba trở nên xa lạ với vợ, con, cháu của mình cũng như bạn bè. Hồn Trương Ba tự thấy chán chính mình.
Tình trạng bi kịch này diễn ra qua các giai đoạn sau: Hồn Trương Ba cảm thấy không thể tiếp tục sống trong tình cảnh hiện tại, muốn rời khỏi thân xác anh hàng thịt thô lỗ. Cuộc đối thoại giữa hồn và xác khiến hồn Trương Ba đau khổ hơn, tuyệt vọng vì sự chiếm đoạt của thân xác.
Thái độ của những người thân trong gia đình chỉ trích, xa lánh khiến hồn Trương Ba càng bối rối, bế tắc và dẫn đến quyết định giải thoát sớm. Cuộc gặp gỡ với tiên cờ Đế Thích và quyết định cuối cùng của hồn Trương Ba là từ bỏ cuộc sống không đúng với bản thân, chấm dứt tình trạng 'bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo', trả lại thân xác cho anh hàng thịt, mong cho cu Tị được sống.
Con người là một thực thể thống nhất với sự hài hòa giữa tâm hồn và thể xác. Tình huống bi kịch mà nhân vật hồn Trương Ba đang trải qua là tâm hồn cao quý của ông phải chịu ẩn mình trong một thân xác phàm trần của anh hàng thịt.
Đoạn trích về cuộc 'đối thoại giữa hồn và xác' được tưởng tượng là một đoạn kịch sâu sắc giàu ý nghĩa triết lý. Cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và xác anh hàng thịt được miêu tả như cuộc đấu tranh giữa hai mặt tích cực và tiêu cực giữa bản năng và lý trí trong từng cá nhân. Câu 'lí lẽ... thật ti tiện' của xác anh hàng thịt chứa đựng một hạt nhân sâu sắc, một sự thật mà nhà viết kịch Lưu Quang Vũ muốn phê phán, đó là 'trò chơi tâm hồn' của con người: 'Khi một mình một bóng, ông cứ nghĩ rằng ông có một tâm hồn trong sáng... Làm xấu điều gì ông cứ đổ tội cho tôi để ông được an lòng... Tâm hồn là điều khó mà!'. Tác giả cũng dũng cảm phê phán một quan điểm, một thái độ từng tồn tại trong một thời kỳ, là cả lợi ích của nhân vật xác anh hàng thịt: 'Những vị rất hiểu biết như các ông thường dùng lý do tâm hồn là quý giá, khuyên con người sống vì phần tâm hồn, để rồi xem thường thân xác, gây phiền não...'.
Lưu Quang Vũ lên án sự suy thoái, tha hóa trong mỗi con người, thái độ thiếu quan tâm đến cuộc sống vật chất hàng ngày, chính đáng của con người là để khẳng định một quan điểm về sự hài hòa tự nhiên, về nhu cầu chính đáng của con người trong cuộc sống thường nhật.
Cái “lí lẽ thật ti tiện” trong lời của anh hàng thịt mà hồn Trương Ba cho là như vậy là trường hợp bi kịch mà hồn Trương Ba đang phải trải qua. Vì linh hồn Trương Ba không hòa nhập với thân xác anh hàng thịt nên chỉ sau vài tháng lưu lại trong thân thể lạ, hồn Trương Ba đã thay đổi hoàn toàn. Ông không còn là “ông Trương Ba làm vườn ngày xưa”, không “còn biết đến ai nữa” - như lời vợ ông trách móc. Cái Gái, cháu nội của ông, cũng không thể nhận ra ông vì ông đã trở nên thô lỗ, phũ phàng khi ông chặt cây cam, “bàn tay... của ông làm gãy tiệt cái chồi non, chân lông to bè như cái xẻng, giẫm lên nát cả cây sâm quý mới ươm”, “ông làm gãy cả nan, rách cả giấy, hỏng mất cái diều đẹp mà cu Tị rất quý.
Ngay cả cô con dâu ngày xưa, người từng rất hiểu và thương ông, cũng không thể không thật lòng nói: '... làm thế nào để giữ được thầy ở lại, hiền hậu, vui vẻ, tốt lành như thầy của chúng con xưa kia?”. Chính hồn Trương Ba cũng đau khổ nhận ra thực tế đó. Lời độc thoại nội tâm của nhân vật hồn Trương Ba sau ba cuộc trò chuyện với ba người thân (vợ, cháu nội, con dâu) tiết lộ sự quyết tâm của ông là: không chấp nhận thân xác, không thể “tự đánh mất mình!”.
Hành động của hồn Trương Ba “đứng dậy, lập cập nhưng quả quyết, đến bên cột nhà lấy một nén hương châm lửa, thắp lên”... là điểm quan trọng đánh dấu một sự thay đổi có tính bước ngoặt trong tư tưởng của nhân vật này, là đỉnh điểm của mâu thuẫn kịch nghệ thuật cần phải giải quyết. Các lời thoại với tiên Đế Thích không chỉ phản ánh sự nhận thức sâu sắc về tình trạng bi kịch, mà còn thể hiện sự quyết tâm tự giải thoát của nhân vật hồn Trương Ba. Trong những lời thoại này, hai câu cần chú ý là: (1) “Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là chính mình”; (2) “sống dựa vào của cải, đồ đạc của người khác, là chuyện không nên, bởi bây giờ đến cái thân của tôi cũng phải sống nhờ vào anh hàng thịt, ông chỉ nghĩ đơn giản là cho tôi sống, nhưng sống thế nào thì ông chẳng cần biết!”. Đây cũng là đoạn kịch thể hiện quan điểm của Lưu Quang Vũ về sự sống và cái chết, khát vọng của nhà viết kịch để mỗi người được là chính mình, được sống cuộc sống của con người với nghĩa đầy đủ nhất.
Tuy nhiên, hồn Trương Ba không thể dễ dàng đạt được điều ước của mình. Tiên Đế Thích, người yêu quý Trương Ba vì tài đánh cờ, vẫn muốn hồn Trương Ba “phải sống dù bất cứ giá nào”. Sau cái chết của cu Tị, tiên Đế Thích nảy ra ý tưởng cho hồn Trương Ba nhập vào xác của cu Tị. Hồn Trương Ba lại đứng trước một thử thách - một sự lựa chọn cuối cùng trước khi đối mặt với cái chết vĩnh viễn: Nhập vào thân xác của cu Tị, một cậu bé 10 tuổi, bạn của cái Gái - cháu nội ông, một đứa bé ngoan mà ông rất yêu quý. Hồn Trương Ba quyết định không để tiên Đế Thích lặp lại sai lầm một lần nữa. Ông nói với Đế Thích: “Có những lỗi không thể sửa được. Chấp vá hoặc gượng ép chỉ làm thêm sai. Chỉ có cách là đừng mắc lỗi nữa, hoặc phải bù lại bằng một việc đúng khác. Việc đúng ngay lúc này là làm cu Tị sống lại. Còn tôi, hãy để tôi chết đi hẳn...”
Cái chết của cu Tị dường như đã khiến câu chuyện diễn ra nhanh hơn, đến bước “mở nút”. Quyết định dứt khoát bẻ gãy cả bó hương, xin tiên Đế Thích cho cu Tị được sống lại, cho mình được kết thúc, không phải nhập hồn vào thân thể ai khác của nhân vật hồn Trương Ba là kết quả của một quá trình phát triển hợp lý, logic: Nó đã được chuẩn bị từ khi nhân vật nhận ra tình huống bi kịch, khi “bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo”, cần đưa ra giải pháp kịp thời với cái chết của cu Tị. Lưu Quang Vũ đã tài tình thể hiện quá trình hồn Trương Ba đi đến sự lựa chọn cuối cùng một cách tự nhiên, hợp lý, nhằm giúp người đọc hiểu rõ tài năng xử lý tình huống của ông và nhận thức được Trương Ba là người có tâm hồn nhân hậu, sáng suốt, có lòng tự trọng, đặc biệt ý thức được ý nghĩa của cuộc sống.
Như đã nói, Lưu Quang Vũ viết vở Hồn Trương Ba, da hàng thịt để khai thác cốt truyện dân gian và truyền đạt những suy nghĩ về nhân sinh, về hạnh phúc, đồng thời phê phán một số tiêu cực trong lối sống hiện đại. Tài năng sáng tạo của nhà viết kịch là ở việc đưa các nhân vật dân gian vào tình huống bi hài kịch để họ đấu tranh với hoàn cảnh, bộc lộ cách sống, quan niệm sống của mỗi nhân vật, từ đó khẳng định khát vọng hoàn thiện nhân cách con người. Cảnh hồn Trương Ba tách khỏi thể xác anh hàng thịt và cuộc đối thoại giữa hồn và xác, cảnh gặp tiên Đế Thích lần cuối để quyết định chấp nhận cái chết vĩnh viễn là những tình tiết mà Lưu Quang Vũ đã sử dụng công nghệ kịch để truyền tải triết lí sâu sắc về lẽ sống, về thân phận con người: Cuộc sống thật sự đáng quý nhưng không phải sống bất cứ cách nào cũng được; Nếu sống vay mượn, sống chắp vá thiếu nhân cách, tâm hồn nghèo nàn hoặc không có sự hài hoà giữa vẻ đẹp tâm hồn và nhu cầu vật chất thì con người chỉ gặp bi kịch mà thôi; Con người chỉ thực sự hạnh phúc, cuộc sống chỉ có giá trị khi họ được sống tự nhiên trong một thể thống nhất hài hoà.
Từ đoạn trích này, người đọc nhận thấy hành động của nhân vật hồn Trương Ba rất phù hợp với tình huống trớ trêu mà ông ta đang gặp phải, một cách bi kịch; lời nói của nhân vật này, trong đoạn đối thoại nội tâm (giữa hồn và xác), phản ánh rõ tính cách của nhân vật Trương Ba đã bị “biến dạng” sau thời gian lưu lại trong thân xác anh hàng thịt, đồng thời góp phần thúc đẩy sự phát triển của xung đột kịch đến thời điểm cần giải quyết.
Ý nghĩa của đoạn kết Hồn Trương Ba da hàng thịt - Mẫu 5
Lưu Quang Vũ là một tài năng đa dạng nhưng kịch là phần đóng góp đặc sắc nhất. Ông được coi là một hiện tượng đặc biệt trong lĩnh vực sân khấu, là một trong những nhà soạn kịch tài năng nhất của văn học Việt Nam hiện đại. “Hồn Trương Ba da hàng thịt” là một trong những vở kịch đặc sắc nhất của Lưu Quang Vũ. Từ cốt truyện dân gian, ông xây dựng một vở kịch hiện đại chứa đựng nhiều vấn đề mới mẻ, mang ý nghĩa tư tưởng và triết lí nhân sinh sâu sắc.
Bản kịch được viết vào năm 1981 nhưng cho ra mắt công chúng vào năm 1984, được biểu diễn nhiều lần trên sân khấu trong và ngoài nước. Đoạn văn được trích từ SGK thuộc cảnh VII và đoạn kết của vở kịch diễn tả sự đau khổ, dằn vặt và quyết định cao thượng cuối cùng của hồn Trương Ba.
Đoạn kết của vở kịch Hồn Trương Ba da hàng thịt không chỉ giải quyết xung đột mà còn thể hiện tư tưởng tình cảm của người viết kịch. Trước cảnh kết là cảnh 7 với 3 xung đột liên tiếp rất kịch tính giữa hồn và xác, giữa hồn và những người thân, giữa hồn và Đế Thích để chọn lựa cuộc sống: nhập vào một hình hài khác để tiếp tục sống hoặc chấp nhận cái chết. Cuối cùng, Ngọc Hoàng cho phép hồn Trương Ba được chết hẳn, hồn yêu cầu mọi người sang nhà chị Lụa báo tin Cu Tị được sống lại, còn mình quyết định chết để trả lại xác cho anh hàng thịt. Trước khi ra đi, hồn Trương Ba đã dặn dò vợ con.
Đoạn kết diễn ra trong khung cảnh: 'vườn cây rung rinh ánh sáng'. Đây là không gian quen thuộc đối với Trương Ba, nơi lưu giữ những kỷ niệm đẹp về một Trương Ba hiền lành, trong trẻo. Trong lòng người thân vẫn được gìn giữ để tràn ngập hạnh phúc, ấm áp ở góc nhà. Cu Tị hồi sinh và mẹ con đoàn tụ, đứa bé ôm chầm lấy mẹ, còn người mẹ thì vuốt ve con. Đó là hạnh phúc trong trẻo, cảm động mà Trương Ba đã mang đến cho mẹ con chị Lụa. Trương Ba luôn quan tâm đến những người xung quanh.
Thế là Trương Ba xuất hiện qua lời dẫn chuyện: 'giữa màu xanh cây vườn... chập chờn xuất hiện'. Đây chỉ là cái bóng, sau đó Trương Ba nói với vợ: 'tôi vẫn ở ngay bên bà đây, ngay trên bậc cửa nhà ta, trong ánh lửa bà nấu cơm, con dao bà dãy cỏ... Không cần mượn thân ai, tôi vẫn ở đây trong vườn cây nhà ta, trong những điều tốt lành của cuộc đời, trong mỗi trái cây cái gái nâng niu'. Đây là lời nói đầy cảm xúc thương yêu, gần gũi bên những người thân. Đoạn văn thể hiện sự hạnh phúc của Trương Ba khi được sống là chính mình, được sống có ích trong cuộc đời. Trương Ba là một người nhân hậu, vị tha, thể hiện chất trữ tình, chất thơ trong kịch của Lưu Quang Vũ.
Nếu ở những đoạn đối thoại trước đó với xác và Đế Thích, lời thoại của đôi bên rất căng thẳng, có chỗ châm chích nhau thì trong màn kết lời thoại của Trương Ba dịu dàng tình cảm hơn, thoải mái hơn.
Qua lời thoại của Trương Ba, độc giả sẽ thấy rằng dù giờ đây hồn Trương Ba không có thân xác trú ngụ, chỉ là cái bóng chập chờn mờ ảo, vô hình, lại là lúc sự hiện diện của Trương Ba nhiều nhất, thường trực nhất. Hơn nữa, Trương Ba xuất hiện qua đoạn đối thoại giữa cái gái và Cu Tị: 'cây na này, ông nội tớ trồng đất', qua hành động của nó vùi hạt na xuống đất để 'cho nó mọc thành những cây mới. Ông nội tớ bảo vậy'. Hình ảnh này biểu trưng sự nối tiếp, sinh tồn bất tử của hồn Trương Ba, những cây lớn khôn mãi mãi sẽ mang dấu ấn của một ông nội Trương Ba hiền lành, chăm chỉ và rất yêu thương con trẻ. Dù ông nội đã khuất nhưng trong lòng con nó vẫn sống một sự sống khác bất diệt.
Đoạn kết vở kịch Hồn Chương Ba da hàng thịt tiếp tục tóm tắt triết lí nhân sinh. Ý nghĩa của sự sống thường không chỉ nằm trong sự tồn tại sinh học mà còn là sự hiện diện của chúng ta trong suy nghĩ, trong nỗi nhớ của những người còn sống. Vẻ đẹp tâm hồn có sự sống lâu bền và bất tử hơn cả thể xác. Tâm hồn cao quý của Chương Ba vẫn sống trong nỗi nhớ, mỗi cuộc đời đang tồn tại.
'Tác phẩm thật sự không kết thúc ở trang cuối cùng'. Vở kịch Hồn Chương Ba da hàng thịt kết thúc nhưng triết lí sống rất sâu sắc, chiếu sáng giá trị nhân văn, sự cao đẹp của con người sẽ mãi mãi ở lại trong trái tim độc giả bởi: được sống làm con người, sống đúng với bản thân, sống trọn vẹn những giá trị mình có và theo đuổi những điều quý giá hơn cả. Sự sống thực sự mang ý nghĩa khi con người được sống tự nhiên, hài hòa giữa thể xác và tâm hồn. Hạnh phúc của con người là chiến thắng chính mình, chiến thắng sự dục vọng, hoàn thiện nhân cách và tiến tới những giá trị tinh thần cao quý.
Cách giải quyết kết thúc của vở kịch thể hiện tài năng của Lưu Quang Vũ phù hợp với hoàn cảnh và logic phát triển của tình huống kịch, của nhân vật kịch.
Tóm lại, thông qua trích kịch “Hồn Chương Ba, da hàng thịt”, Lưu Quang Vũ đã mô tả một cuộc đối thoại sống động giữa Hồn và Xác để rút ra những kết luận về một cuộc sống thực sự ý nghĩa, một cuộc sống kết hợp giữa thể xác và tâm hồn để tìm kiếm sự hoà hợp. Trên mọi hoàn cảnh, con người phải biết vươn lên với những giá trị chân thành, biết tự hoàn thiện bản thân trên mọi mặt, đây là thông điệp nhân sinh quý giá mà vở kịch mang đến.
Phân tích Hồn Chương Ba da hàng thịt đoạn cuối - Mẫu 6
Đoạn kết của vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt không chỉ là sự giải quyết cho một tác phẩm nghệ thuật, mà còn là một bức tranh tình cảm tuyệt vời của người tác giả. Trước màn kết, chúng ta chứng kiến những cuộc xung đột gay gắt giữa hồn và xác, giữa hồn và người thân, giữa hồn và Đế Thích. Ở cảnh thứ 7, sau 3 cuộc xung đột đầy kịch tính, Ngọc Hoàng quyết định để hồn Trương Ba yên nghỉ hoàn toàn. Hồn mang tin vui đến gia đình chị Lụa, nói rằng Cu Tị được sống lại, và hồn sẽ ra đi để trả xác cho anh hàng thịt. Trước khi rời khỏi, Trương Ba dành những lời chia tay cho vợ con.
Đoạn kết diễn ra trong bối cảnh vườn cây rực rỡ ánh sáng - không gian quen thuộc, gợi lên những kí ức đẹp về Trương Ba hiền lành. Tâm hồn của Trương Ba vẫn còn tồn tại, tìm thấy sự ấm áp trong góc nhỏ của ngôi nhà. Cu Tị hồi sinh, mẹ con ôm nhau hạnh phúc, và hình ảnh này là món quà cuối cùng mà Trương Ba mang đến cho gia đình chị Lụa. Một Trương Ba luôn quan tâm và chia sẻ với mọi người.
Trương Ba hiện lên thông qua lời kể: 'giữa màu xanh của vườn (...) chập chờn xuất hiện. Mặc dù hồn Trương Ba không có thân xác, nhưng sự hiện diện của ông là mạnh mẽ nhất, luôn gắn bó với vườn cây quen thuộc. Trương Ba nói với vợ: 'Tôi vẫn ở đây, ngay bên cạnh bạn, trong ánh lửa hồng từ bếp, trong những cánh dao cắt cỏ... Tôi không cần mượn thân ai, tôi vẫn ở đây trong vườn của chúng ta, trong những điều tốt lành của cuộc sống, trong từng trái cây và hoa nở.' Đây là lời nói đầy cảm xúc, thể hiện tình yêu và ấm áp. Trong những đoạn đối thoại trước, khi nói chuyện với xác và Đế Thích, lời lẽ căng thẳng và châm chích, nhưng lời thoại của Trương Ba ở đoạn kết là dịu dàng, tràn ngập tình cảm.
Thông qua lời thoại, độc giả thấy rằng mặc dù hồn Trương Ba không có thân xác, nhưng sự hiện diện của ông lại lớn nhất. Điều này được thể hiện qua đoạn đối thoại giữa cái gái và Cu Tị: 'Cây na này, ông nội tớ trồng đất', khi nó gieo hạt na xuống đất để tạo ra những cây mới. Hình ảnh này biểu tượng cho sự nối tiếp và sinh tồn bất tử của hồn Trương Ba. Trong thế giới trẻ thơ, hồn Trương Ba được tái sinh và sống mãi mãi.
Đoạn kết của Hồn Trương Ba da hàng thịt nêu bật triết lý về sự sống. Ý nghĩa của cuộc sống không chỉ ở việc tồn tại sinh học, mà còn ở sự hiện diện trong suy nghĩ và ký ức của những người còn sống. Vẻ đẹp tâm hồn kéo dài và bất tử hơn so với thể xác. Tâm hồn cao quý của Trương Ba vẫn tồn tại trong những ký ức, trong những người đang sống.
Tác phẩm chân chính không chỉ kết thúc ở trang cuối cùng của vở kịch. Dù vở kịch đã khép lại, triết lí về cuộc sống và nhân văn sẽ mãi tồn tại trong lòng độc giả. Sự sống có ý nghĩa khi con người sống chân thành với bản thân, hài hòa giữa thể xác và tâm hồn. Hạnh phúc là khi chiến thắng chính bản thân, vượt qua những điều tầm thường, hoàn thiện nhân cách và theo đuổi những giá trị cao quý.
Kết thúc tinh tế của vở kịch thể hiện tài năng của Lưu Quang Vũ, phản ánh đúng logic phát triển của tình huống và nhân vật trong kịch.
Cảm nhận đoạn kết Hồn Trương Ba da hàng thịt - Mẫu 7
Sau khi đọc đoạn kết của đoạn trích lớp kịch, em có cảm nhận sâu sắc về ý nghĩa cuộc sống: con người đang có nguy cơ chạy theo ham muốn tầm thường về vật chất, chỉ thích hưởng thụ đến nỗi trở nên phàm phu, thô thiển. Như Chế Lan Viên từng cảnh báo trong một bài thơ 'muốn nuôi sống xác thân đem làm thịt linh hồn'. Tâm hồn là quý, đời sống tinh thần là đáng quý trọng hơn việc chăm lo sinh hoạt vật chất, không phấn đấu vì hạnh phúc toàn vẹn. Thực chất đây là biểu hiện của chủ nghĩa duy tâm chủ quan, của sự lười biếng, không tưởng. Cả hai quan niệm, cách sống trên đều cực đoan, đáng phê phán. Sự sống chỉ có ý nghĩa khi con người được sống tự nhiên với sự hài hòa giữa thể xác lẫn tâm hồn. Con người phải luôn biết đấu tranh với những nghịch cảnh, với chính bản thân, chống lại sự dung tục, để hoàn thiện nhân cách và vươn tới những giá trị tinh thần cao quý.