Phân tích bức chân dung của chú bé Lượm - Mẫu 1
Thơ tuyệt vời vì trong thơ có bức tranh họa, có âm nhạc. Bài thơ Lượm của nhà thơ Tố Hữu chính là một ví dụ điển hình. Đặc biệt, phần đầu của bài thơ tạo nên một bức chân dung sống động, sinh động của một đứa trẻ thời kỳ chiến tranh, với hình ảnh bé nhỏ nhưng nhanh nhẹn, tinh nghịch và yêu đời, mang trong mình tinh thần cao quý, đáng yêu và đáng quý.
Khổ thơ đầu tiên nhắc lại một kỉ niệm không thể quên, là lần cuối cùng nhà thơ gặp chú bé lính liên lạc, giữa hai người trên thành phố Huế yêu quý. Đó là thời kỳ Huế đang chịu nhiều gian khó, năm 1946, khi kẻ thù đang chiếm đóng cố đô Huế, quê hương của nhà thơ:
'Ngày Huế chảy máu
Chú ở Hà Nội về,
Vô tình gặp cháu
Nơi phố Hàng Bè'
Đoạn thơ nhớ lại, tái hiện một con người, trong một phố cổ, thời gian đã trôi qua và trở thành kí ức, niềm nhớ. Sau những dòng chữ, những vần thơ là cảm xúc, là nỗi nhớ nhung, đọng lại trong tâm hồn.
Tám dòng thơ tiếp theo là những bức tranh sặc sỡ về chú bé Lượm, đồng đội liên lạc. Thân hình bé nhỏ, trang phục đơn giản với chiếc mũ ca nô lệch một bên và cái xắc xinh xinh. Chú bé rất hoạt bát, nhanh nhẹn và đáng yêu. Đôi chân nhỏ nhắn, đầu nhô lên cao. Các từ như “loắt choắt, xinh xinh, thoăn thoắt, nghênh nghênh” gợi lên hình ảnh của chú bé vô cùng đáng yêu, nhanh nhẹn và ngây thơ. Các từ này được đặt ở cuối dòng thơ, tạo thành hai cặp vần (1 với 3, 2 với 4) tạo ra một điệu nhạc, âm điệu, khi đọc rất thú vị:
“Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh”
Chữ cái được lặp lại ba lần qua ba bức tranh: “cái xắc, cái chân, cái đầu” tạo nên sự sắc nét và mạnh mẽ, giọng văn trở nên hóm hỉnh, đầy yêu thương.
Lượm trong sáng và hồn nhiên, tinh nghịch và yêu đời. Dáng điệu và cử chỉ của chú rất đáng yêu: “Ca lô đội lệch/Mồm huýt sáo vang”. Lượm như một chú chim non hót ca tưng bừng, tung tăng trên con đường vàng của tuổi thơ. Một so sánh rất ý nghĩa:
“Như con chim nhỏ
Bay trên con đường vàng”
Con đường vàng là biểu tượng sáng sủa, tượng trưng cho tương lai rạng ngời mà cách mạng đã dành cho thiếu nhi Việt Nam. Qua ngôn từ phong phú và biểu cảm, Tố Hữu truyền đạt tình cảm trìu mến và sự trân trọng đối với chú bé đội viên.
Trong những dòng thơ cuối cùng, phong cách thơ đã thay đổi. Từ việc kể và mô tả, Tố Hữu chuyển sang đối thoại. Cháu nói với chú về niềm vinh dự lớn lao khi được tham dự. Quê hương bị địch chiếm, Lượm hạnh phúc được tham gia vào cuộc chiến cùng cha anh. Những từ như “vui lắm, thích hơn” thể hiện lòng yêu nước và sự nhiệt thành chiến đấu của Lượm:
Quân đội trở thành gia đình lớn của chú. Cuộc sống của đội viên liên lạc như một chú chim mạnh mẽ bay lượn giữa cơn bão. Sao không vui, không thích, không tự hào? Lượm là biểu tượng tươi sáng của tuổi trẻ chí cao:
“Tuổi thơ làm công việc nhỏ
Tùy thuộc vào khả năng của mình
Tham gia kháng chiến
Để bảo vệ hòa bình”
(Thư trung thu, Hồ Chí Minh)
Nụ cười dễ thương và má ửng hồng là hai nét vẽ làm cho bức chân dung chú liên lạc trở nên sống động hơn. Một tâm hồn trẻ trung, thoải mái. Chú liên lạc rời xa dần sau lời chào “đồng chí” thân thương:
“Cháu cười tươi như hoa
Má ửng hồng nét đẹp
- Chào tạm biệt!
Cháu đi xa dần”
Câu thơ “Cháu đi xa dần” như một dấu hiệu: giây phút chia tay ở phố Hàng Bè, trong những ngày Huế đổ máu, cũng là lúc chia ly vĩnh viễn. Người chú không bao giờ có cơ hội gặp lại người cháu thân thương đó.
Bài thơ 'Lượm' thể hiện sự xuất sắc của Tố Hữu khi viết về những anh hùng nhí của Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến. Một hình ảnh đáng yêu, một tâm hồn trong trẻo, phơi phới niềm vui đời thường. Với chú bé liên lạc, lòng yêu nước và lòng quyết chiến đã trở thành nguồn động viên mãnh liệt!
Tố Hữu đã tạo ra những dòng thơ tươi sáng, đầy âm nhạc và hình ảnh như một giai điệu đồng dao. Các từ láy tạo nên những bức tranh tinh tế nhất, biểu cảm nhất về hình tượng những chiến sĩ nhỏ, những anh hùng tuyệt vời trong thơ ca kháng chiến. Bài thơ 'Lượm' là một biểu tượng của anh hùng thiếu nhi.
Phân tích bức chân dung chú bé Lượm - Mẫu 2
Đất nước Việt Nam đã trải qua chiến tranh để giành được độc lập. Những thành tựu hiện nay chúng ta đang được hưởng là kết quả của sự hy sinh của hàng vạn chiến sĩ. Chú bé Lượm là một trong những tấm gương anh hùng mà em rất ngưỡng mộ.
Trên bức tranh thơ, Lượm hiện ra với hình ảnh cậu bé nhỏ gọn, sống động qua những dòng thơ ngắn gọn:
'Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh'
Lượm như bao đứa trẻ khác, mang vẻ đẹp giản dị, chân quê. Thân hình nhỏ bé “loắt choắt”. Cậu mang theo một cái “xắc” xinh xinh, trông thật vui vẻ, phấn khích phù hợp với tuổi trẻ. Tố Hữu thấy chân cậu “thoăn thoắt” và đầu cậu “nghênh nghênh”. Tất cả thể hiện sự nhanh nhẹn hiếm có của một cậu bé ăn nói nhanh nhẹn. Trong cậu, ta thấy sự hồn nhiên, tinh thần lạc quan, khiến người ta cảm thấy vui vẻ theo:
“Ca-nô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường làng”
Ở khổ thơ tiếp theo, hồn nhiên và phấn khích ấy lại được thể hiện qua tiếng “huýt sáo” vang lên khắp con đường làng. Cậu nhảy nhót với đôi chân nhanh nhẹn trên con đường làng quen thuộc, hình ảnh đáng yêu ấy khiến Tố Hữu liên tưởng đến hình ảnh của một “con chim chích” nhỏ bé nhưng rất đáng yêu và nhanh nhẹn. Từ những chi tiết về ngoại hình, ta nhận ra Lượm là một cậu bé tự do, trong sáng, giản dị như những đứa trẻ khác.
Nhưng ai ngờ, trong thân hình nhỏ bé đó lại chứa đựng một tâm hồn yêu quê hương, yêu nước sâu sắc. Lượm, dù chưa đủ lớn để cầm súng, nhưng lại tham gia vào công việc liên lạc, một công việc tưởng chừng đơn giản nhưng lại vô cùng quan trọng và đòi hỏi sự thông minh nhạy bén. Lượm nói với Tố Hữu “Cháu làm liên lạc/Vui lắm chú à/Thích hơn ở nhà”, thể hiện lòng can đảm, sự quyết tâm không muốn chỉ sống quanh quẩn trong nhà. Cậu, dù còn nhỏ tuổi, nhưng mang trong mình một trái tim lớn, một tình yêu sâu sắc đối với công cuộc cách mạng của dân tộc, thể hiện qua niềm tự hào và vui mừng trên gương mặt:
Lượm là một trong những anh hùng em ngưỡng mộ, có lòng yêu quê hương sâu sắc và ý thức cách mạng sớm. Đó là gương sáng cho thế hệ trẻ Việt Nam học tập và noi theo.
Bài phân tích về chân dung của chú bé Lượm - Mẫu 3
Chúng ta tự hào về anh hùng trẻ như Trần Quốc Toản, Kim Đồng, Lê Văn Tám... Hình ảnh chú bé Lượm trong bài thơ của Tố Hữu đã ghi lại ấn tượng về một cậu bé hồn nhiên, lạc quan và dũng cảm yêu nước.
Khi chiến tranh chống Pháp bùng nổ, Lượm tham gia làm nhiệm vụ liên lạc mặc dù chỉ mới mười một tuổi. Cậu bé dẻo dai và linh hoạt, luôn giữ vẻ hồn nhiên yêu đời dù nhiệm vụ của mình nguy hiểm.
Cậu bé có đôi mắt to, đen láy với ánh nhìn trong sáng nhưng thẳng thắn và chững chạc. Mỗi khi cười, vẻ lạc quan và yêu đời hiện rõ. Lượm hạnh phúc khi góp phần vào cuộc kháng chiến giành lại Tổ quốc.
Khi đi qua cánh đồng lúa, dù Lượm đang tập trung vào nhiệm vụ nguy hiểm nhưng cậu vẫn giữ vẻ hồn nhiên như ngày nào. Cảnh quê bình yên lại khiến ta nhớ về Lượm vui vẻ dạo chơi trên đồng lúa chín. Tiếng súng nổ, Lượm ngã xuống. Nhưng hình ảnh cậu nằm trên thảm lúa vẫn như đang ngủ, thanh thản. Gió nhẹ làm đồng lúa gợn sóng, như một bài ca ru Lượm vào giấc ngủ. Thiên nhiên ôm Lượm vào lòng, cậu đã mãi mãi ra đi.
Dù đã hy sinh trong nhiệm vụ nhưng hình ảnh Lượm vẫn sống mãi trong lòng mọi người. Cậu đã truyền tình yêu dân tộc, yêu hòa bình cho mọi người. Lượm là gương sáng về tình yêu quê hương, đất nước.
Bài phân tích về chân dung của chú bé Lượm - Mẫu 4
Lượm là một trong những tác phẩm hay của nhà thơ Tố Hữu. Nổi bật trong đó là hình ảnh chú bé Lượm: hồn nhiên, ngây thơ nhưng vẫn lạc quan, dũng cảm.
Nhà thơ đã miêu tả hình ảnh Lượm với vẻ hồn nhiên, ngây thơ của một cậu bé liên lạc:
“Chú bé nhỏ bé
Chiếc mũ ca lô lệch
Chân nhỏ nhắn
Đầu luôn nghiêng nghiêng.”
Ca lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng”
Chú bé Lượm trong bài thơ có dáng người nhỏ bé và luôn đội chiếc mũ ca lô lệch. Dù bé nhỏ nhưng rất nhanh nhẹn và hoạt bát. Từ ngữ như “nhỏ bé”, “xinh xinh”, “nhẹ nhàng”, “nghiêng nghiêng” cùng với từ “cái” tạo nên bức chân dung đáng yêu của cậu bé liên lạc.
Hồn nhiên của cậu còn thể hiện qua niềm vui khi làm công việc liên lạc. Cậu vui vẻ khi trò chuyện với người “chú” tại Hàng Bè:
“Con đi giao liên
Vui lắm ông à
Ở Đồn Mang Cá
Thích hơn ở nhà”
Nụ cười rạng ngời
Đôi má phóng khoáng
Biệt ly chia tay
Bước chân vững vàng”
Những từ ngữ phản ánh tình cảm “vui”, “thích” và mô tả “nụ cười rạng ngời”, “đôi má phóng khoáng” cho thấy sự phấn khích, hứng khởi của Lượm với công việc giao tiếp.
Không chỉ thế, chàng trai còn lộ diện với sự dũng cảm, can đảm như một chiến binh. Mỗi ngày, Lượm phải đối mặt với hiểm nguy nhưng không hề tỏ ra sợ hãi:
“Xuyên qua gian lao
Đạn bay rơi rơi
Thư gửi Thượng đế
Sợ gì hiểm độc”
Động từ “xuyên” thể hiện sự nhanh nhẹn, quyết đoán của Lượm khi thực hiện nhiệm vụ của mình. Vì lá thư gửi “Thượng đế” cần được đưa đến tay người nhận một cách nhanh chóng. Do đó, chàng trai không ngần ngại hiểm nguy để hoàn thành nhiệm vụ Cụm từ “sợ gì” thể hiện ý chí quyết đoán của người giao tiếp nhỏ bé. Thật là đáng kính ngưỡng không biết bao.
Hình ảnh chiếc mũ bảo hiểm nhấp nhô trên cánh đồng lúa đang làm rẽ nước:
“Con đường quê êm đềm
Lúa chín rợp đồng
Chiếc mũ nhỏ bé
Bước chân nhẹ nhàng”
Một mình giữa cánh đồng quê yên bình, nhưng cậu bé vẫn không ngần ngại tiếp tục nhiệm vụ. Có lẽ là vì tính ngây thơ, hồn nhiên, cậu không biết sợ hãi trước những hiểm nguy.
Tuy nhiên, Lượm đã ngã xuống trên cánh đồng quê trong lúc giao thư “Thượng khẩn”:
“Bỗng chói lòe ánh sáng
Chấm dứt, Lượm ơi!
Người chiến sĩ nhỏ bé
Một chút mảnh máu tươi”
Và rồi, Lượm đã hy sinh. Một dòng máu tươi là biểu tượng của sự chết. Mặc dù đã hy sinh, tinh thần của Lượm vẫn bay lượn giữa đồng lúa thơm phức:
“Lớp trên lúa mềm mại
Tay cầm chặt cành hoa
Hương thơm của lúa
Hồn bay trong gió”
Hương thơm của cánh đồng lúa bao phủ, làm cho hồn của người lính thiếu niên trở nên thiêng liêng. Không gian êm đềm và trang nghiêm bởi cảm giác rộng lớn của cánh đồng quê, hòa quyện với hương thơm đậm đà của lúa chín. Tất cả mở rộng vòng tay để chào đón Lượm trở về với quê hương.
Phần cuối của bài thơ lặp lại như muốn biến hình ảnh của cậu bé giao tiếp trở nên bất tử: “Chú bé nhảy múa… Trên con đường vàng”. Mặc dù Lượm đã ra đi, nhưng vẫn có nhiều cậu bé khác tiếp tục trên con đường ấy.
Như vậy, Tố Hữu đã vẽ nên bức tranh vô cùng chân thực về Lượm. Đó là một cậu bé giao tiếp còn rất nhỏ tuổi nhưng lại mang trong mình tinh thần kiên cường, dũng cảm không kém cạnh một chiến sĩ cách mạng.